Comarcas da Comunidade Valenciana: Diferenzas entre revisións

Desde finais do [[século XIX]] o territorio valenciano estruturouse tradicionalmente nunhas demarcacións territoriais denominadas comarcas. Malia iso non será ata o comezo da década dos anos sesenta do século XX cando comezan a proliferar descricións concretas de delimitacións comarcais, a maioría delas se supeditadas ós límites provinciais españois establecidos en [[1851]] e non tiñan en conta os criterios lingüísticos. No medio das numerosas propostas destacaron especialmente dúas: a proposta de Vicent Maria Rosselló, de [[1964]] e a de Joan Adoitar i Riber, tamén dese ano, que ademais de ter en conta os criterios lingüísticos foi tamén a única que non tiña en conta as provincias e establecía catro rexións valencianas naturais (Norte, Interior, Central e Sur).

 

As primeiras formulacións sobre a estrutura territorial baseada en comarcas xorden nos anos 30 do século XX desde sectores do valencianismo político. O obxectivo é atopar o xeito de cohesionar os territorios con entidade histórica, de forma que servise de contrapeso fronte ó centralismo administrativo que representaban as provincias. Porén, o devandito debate non se daba unicamente no País Valenciano, senón que tamén tiña lugar naqueles territorios de España onde se reivindica tradicionalmente maiores cotas de autogoberno. De feito, cando xurdiu a primeira proposta en 1933 de Felip Mateu i Llopis, poucos meses antes Pau Vila suscitara a primeira proposta comarcal para [[Cataluña]]. Un ano despois, en 1934, Emili Beüt i Belenguer expón nunha conferencia outra proposta comarcal, pero a súa difusión resultou ser moi limitada, e non se publicaría ata 1970 en ''Geografia elemental del Regne de València''.

 

Todas estas últimas propostas non reformulan integralmente o concepto tradicional da "comarca" como unidade territorial, senón que, aínda coincidindo nunha perspectiva marcadamente economicista en detrimento do criterio lingüístico e histórico, parten fundamentalmente da proposta de Adoitar, que vai adquirindo un carácter case definitivo. Non pasa así con outra proposta, a suscitada en 1987 por V. M. Rosselló, Josep M. Bernabé e B. Cabrer, no que se define un concepto territorial diferente ó tradicional da comarca, polo que para evitar confusións conceptuais a unidade denomínase como "gobernación", evocando unha entidade administrativa que existiu na época foral valenciana. Con todo, aínda así, as delimitacións desas "*gobernacións" resultan ser, a grandes liñas, agrupacións das comarcas propostas por Adoitar, pero unha división por "gobernacións" teoricamente resultarían ser máis funcionais para unha eventual descentralización administrativa, aínda que ten importantes limitacións en canto a cohesión territorial desde o punto de vista sociopolítico.

 

 

O Estatuto de Autonomía valenciano contempla a creación dunha Lei de Comarcalización, polo que a Generalitat, nun principio, encarga un estudo a unha comisión formada por expertos xeógrafos e economistas, do que se fixeron varias propostas para o que sería a primeira proposta comarcal oficial. Con todo, esas propostas non atopan a suficiente vontade política dos gobernos autonómicos que se suceden a partir de 1987, con [[Joan Lerma]] de presidente, e a día de hoxe a lei de comarcalización segue pendente.

Con todo, malia a publicación da proposta de demarcacións (a primeira oficial), desde a Generalitat aínda non se aprobou unha lei de comarcalización, polo que a consecuencia práctica desas demarcacións, de momento, limitouse como referencia para a descentralización administrativa dos diferentes servizos da Generalitat, como a educación, a sanidade, ou a agricultura. Non existe aínda, xa que logo, a "incidencia territorial" prevista, é dicir, o establecemento de órganos políticos ou administrativos de nivel comarcal, como sucede en Cataluña cos Consells Comarcals, senón que as competencias compartidas entre diversos concellos artéllanse mediante unha mancomunidade, podéndose superar as delimitacións comarcais actuais aínda que non as provinciais.

 

 

<gallery>