Varíola: Diferenzas entre revisións

Estaba causada por dúas variantes de [[virus]] que daban lugar a dúas formas clínicas, nomeadas ''Variola major'' e ''Variola minor''. A ''V. major'', a forma máis mortífera, alcanzaba unha ratio de mortalidade de 3–35%, mentres que a ''V. minor'' producía a morte a ~1% das súas vítimas. Outros efectos menores normalmente incluían vexigas ou bostelas na pel (de aí a denominación popular en galego de "''vexigas''" para designar a doenza) e ocasionalmente cegueira, debido a [[ulceración]]s na [[córnea]]. Non houbo nin hai tratamento especial para as vexigas e a única forma de prevención é a [[vacina]]ción. Actualmente, a vacina xa non se administra excepto en casos moi especiais como son os dos traballadores en laboratorios nos que se conserva o virus ou a equipos de intervención preparados para combater un hipotético abrocho.<ref>{{Cita web |url=http://www.bt.cdc.gov/agent/smallpox/vaccination/espanol/debesaber.asp |título=Información do CDC sobre a vacina da varíola |data-acceso=22 de xullo de 2010 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20100611094931/http://www.bt.cdc.gov/agent/smallpox/vaccination/espanol/debesaber.asp |dataarquivo=11 de xuño de 2010 |urlmorta=yes }}</ref>

Posiblemente a súa orixe sexa de hai aproximadamente uns 3.000 anos;. algúnsAlgúns sitúana na [[India]], outros en [[Exipto]]. Durante varios séculos, sucesivas epidemias devastaron a poboación. Erae era unha enfermidade tan letal que nalgunhas culturas antigas {{cómpre referencia}} estaba prohibido dar nome aos nenos ata que contraían a enfermidade e sobrevivían a ela. A súa taxa de mortalidade chegou a ser ata dun 30% dos pacientes infectados.

En [[1796]] [[Edward Jenner]] iniciou o que posteriormente daría lugar á vacina: o [[14 de maio]] deste ano inoculou a James Phipps, un neno de 8 anos, un exsudado obtido das pústulas da man dunha granxeira infectada polo virus das vexigas a través dunha [[vaca|bovinas]]. Tras un período de 7 días o raparigo presentou malestar. Poucos días despois, Jenner volveu realizar varias picadas superficiais con material procedente das temidas vexigas humanas, que o raparigo non chegou a desenvolver.

En 1798 Jenner publicou o seu traballo "''An Inquiry into the Causes and Effects of the Variolae Vaccinae, a Disease Known by the Name of Cow Pox''" , onde acuñou o termo latino ''variolae vaccinevaccinae'' (vexigas da vaca). Deste xeito, Jenner abriu as portas á [[vacina]]ción.

As formas clínicas das vexigas son dúas. As ''vexigas maiores'' foron a forma grave e máis común dasda vexigasenfermidade, quee ocasionanocasionaban unha erupción máis estendida e febre máis alta. Había catro tipos de vexigas maiores: a común (a máis frecuente, nun 90% ou máis dos casos); a modificada (leve, en persoas que se vacinaron); a lisa; e, para rematar, a hemorráxica (estes dous últimos tipos eran raros e moi graves). Historicamente, as vexigas maiores tiñan unha taxa xeral de mortalidade de aproximadamente o 30%; con todo, as varíola lisa e a hemorráxica adoitaban ser mortais.

A varíola estaba causada polo [[virus]] varíola que xurdiu en poboacións humanas miles de anos atrás. Excepto polas reservas nalgúns laboratorios, o virus varíola está eliminado. Con todo, por mor dos sucesos internacionais de [[setembro]] e [[outubro]] de [[2001]] aumentou a preocupación de que o virus variola puidese utilizarse como axente de [[terrorismo biolóxico]]. Por esta razón, o goberno estadounidense está tomando precaucións para poder facer fronte a un posible abrocho de vexigas {{cómpre referencia}}.

| Logo da exposición ao virus hai un período de incubación durante o cal as persoas non presentan ningún síntoma e quizais se sintan ben. Este período de incubación dura ende media de 12 a 14 días, pero pode oscilar entre 7 e 17 días. Durante este lapso, as persoas non son contaxiosas.

| Entre os primeiros síntomas das vexigas atópansedestacan a febre, malestar, dor de cabeza e no corpo e, algunhas veces, vómitos. A febre, polo xeral, é alta e pode subir ata os 38-40&nbsp;°C. Nese momento, as persoas adoitan sentirse demasiado enfermas para seguir coas súas actividades habituais. Isto coñécese como a fase pródromo e pode durar de 2 a 4 días.

| A erupción maniféstase primeiro na lingua e na boca en forma de manchiñas vermellas.<br/> Estas manchas convértense en chagas que se abren e esparexen grandes cantidades do virus na boca e a gorxa.<br/>Máis ou menos ao mesmo tempo en que as chagas na boca se abren, aparece unha erupción na pel que comeza na cara e se estende polos brazos e as pernas, e logo polos pés e as mans. Xeralmente a erupción esténdese a todo o corpo nun lapso de 24 horas. Cando aparece a erupción, a febre usualmente baixa e é posible que o enfermo comece a sentirse mellor.<br/>O terceiro día, as erupcións convértense en avultamentos.<br/> O cuarto día, os avultamentos énchense dun líquido espeso e opaco, e acotío presentan un afundimento no centro que parece un embigo (esta é unha carácterística importante para distinguir as vexigas doutras enfermidades).<br/> Nese momento, a febre adoita subir outra vez e manterse alta ata que se forman as bostelas sobre os avultamentos.

| Os avultamentos convértense en pústulas, moi altas, xeralmente redondas e firmes ao tacto, coma se houbese un obxecto pequeno e redondo debaixo da pel. As persoas din acotío que senten coma se tivesen balines incrustados na pel.

| As bostelas comezan a caer e deixan marcas na pel que, para rematarfinalmente, se converten en cicatrices en forma de buracos. A maioría das bostelas caerán ás 3 semanas de aparecer a erupción. A persoa segue sendo contaxiosa ata que todas as bostelas caian.

| width="20%" | '''As costrasbostelas caeron'''<br/>''Non contaxioso''

| AsUnha bostelasvez que caeron. Aas bostelas, a persoa xa non é contaxiosa, aínda que non é moi seguro.

¹ As vexigas podepoden ser contaxiosas durante a fase de pródromo, pero alcanza a súa máxima capacidade infecciosa durante os primeiros 7 a 10 días despois do comezo da erupción.