Vitelo (ovo): Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
arranxiño |
arranxos |
||
Liña 1:
♦{{en uso}}
[[Ficheiro:Raw egg.jpg|miniatura|300px|A [[Xema (ovo)|xema]] (vitelo) dun [[Ovo (bioloxía)|ovo]] de [[galiña]]]]
O '''vitelo''',<ref>[https://academia.gal/dicionario/-/termo/vitelo vitelo, 2ª acep.] no ''[[Dicionario da RAG]]''.</ref> '''deuteroplasma''' ou '''plasma xerminativo''' é a parte do [[citoplasma]] do [[cigoto]] que contén substancias nutritivas,<ref name=C>[[Carlos Garrido|Garrido, Carlos]] (1977): ''Dicionário terminológico quadrilíngue de zoologia dos invertebrados''. A Corunha: Associaçom Galega da Língua. ISBN 84-87305-12-1, p. 336.</ref>
O vitelo provén na súa maioría do [[óvulo]], e serve para a [[nutrición]] do [[embrión]], polo menos nas súas fases iniciais.
Liña 7:
As proteínas funcionan en parte como alimento por si mesmas e, en parte, para a regulación do almacenamento e subministración dos outros [[nutriente]]s. Por exemplo, nalgunhas especies a cantidade de xema nun ovo afecta aos procesos de desenvolvemento que seguen á [[fecundación]].
O vitelo non é un material de [[célula]]s vivas, como o [[protoplasma]], senón un material en gran parte pasivo, é dicir, un [[deuteroplasma]] (elementos inactivos do protoplasma, principalmente o material nutritivo que contén o [[saco vitelino]]),<ref>MOSBY (2010): ''Diccionario Mosby Pocket de Medicina, Enfermería y Ciencias de la Salud''. 6ª ed. [[Ámsterdam]], [[Países Baixos]]: Elsevier Mosby. ISBN 978-84-8086-682-8.</ref> de aí o sinónimo deuteroplasma. O material alimentario e as estruturas de control asociadas fornécense durante a [[ooxénese]]. Parte do material almacénase máis ou menos na forma en que o corpo materno o subministrou, en parte como procesado por [[Tecido (bioloxía)|tecidos]] non xerminais no ovo, mentres que parte do procesamento biosintético na súa forma final acontece no propio [[ovocito]].
== Diferenzas entre as especies ==
Algúns tipos de ovos non conteñen vitelo, por exemplo, porque se producen en situacións nas que o subministro de alimentos é suficiente (como no corpo do [[hospedador]] dun [[parasito]]) ou porque o embrión se desenvolve no corpo da nai, que subministra o alimento, normalmente a través da [[placenta]]. Dise que os sistemas reprodutivos nos que o corpo da nai subministra directamente o alimento ao embrión son '''matrotróficos''', e que aqueles nos que o embrión é subministrado polo vitelo son '''lecitotróficos'''. En moitas especies, como todas as [[aves]], e na maioría dos [[réptiles]] e [[insectos]], o vitelo adopta a forma dun órgano especial de almacenamento construído no tracto reprodutivo da nai. En moitos outros animais, especialmente especies moi pequenas, como algúns [[peixe]]s e [[invertebrados]], o material do vitelo non se encontraa nun órgano especial, senón no interior do ovo.
== Clasificación dos ovos segundo o vitelo ==
===
* ''Oligolecitos''
* ''Mesolecitos''
* ''Polilecitos''
===
* ''Isolecito'': uniformemente
* ''Telolecito'': concentrado
* ''Centrolecito'': concentrado
* O ''vitelo amarelo'', que é o maior dos dous compoñentes.
*
▲* El ''vitelo blanco'', que forma una parte central bulbosa (''látebra'') prolongándose en un cuello que se expande bajo el [[disco embrionario]], formando el ''núcleo de Pander''.
== Notas ==
Liña 39 ⟶ 36:
== Véxase tamén ==
=== Bibliografía ===
* Barnes, R. S. K., ''et al''. (2001): ''[https://books.google.com/books?id=YLxJETTBCSsC&lpg=PP1&hl=en&pg=PA347#v=onepage&q&f=false The Invertebrates: A Synthesis]''. Hoboken, [[Nova Jersey]], [[USA]]: Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-632-04761-1.
* García Monterde, José e Francisco Gil Cano (2006): [http://www.intermedica.com.ar/media/mconnect_uploadfiles/g/i/gil_cano.pdf ''Embriología Veterinaria. Un enfoque dinámico del desarrollo animal'']. [[Córdoba, España|Córdoba]]: Universidad de Córdoba. ISBN 978-950-555-409-6.
=== Outros artigos ===
| |||