Estado Islámico: Diferenzas entre revisións

O '''Estado Islámico de Iraq e Levante''' ({{lang-ar|الدولة الإسلامية في العراق والشام}}), tamén coñecido como '''Estado Islámico de Iraq e Siria''' ('''ISIS''' en inglés, ou o '''Estado Islámico de Iraq e ash-Sham''', '''Estado Islámico''' ('''EI'''),<ref name="What is IS2">{{cita novas|título=What is Islamic State?|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29052144|editor=BBC News|data=26 de setembro de 2014|dataacceso=9 de marzo de 2015}}</ref> ou '''Daesh''' ({{lang|ar|داعش}},<ref>{{cita web |url=https://www.freewordcentre.com/blog/2015/02/daesh-isis-media-alice-guthrie/ |título=Decoding Daesh: Why is the new name for ISIS so hard to understand? |nome=Alice |apelido=Guthrie |data=19 de febreiro de 2015 |dataacceso=15 de novembro de 2015 |editor=Free Word Centre |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20151117000440/https://www.freewordcentre.com/blog/2015/02/daesh-isis-media-alice-guthrie/ |dataarquivo=17 de novembro de 2015 |urlmorta=siyes }}</ref> é un grupo militar extremista [[Wahhabismo|wahhabí]]/[[Xihad|xihadista salafí]] e autoproclamado [[califato]], e antigo protoestado [[recoñecemento internacional|non recoñecido]] que seguía unha doutrina [[Fundamentalismo islámico|fundamentalista]], [[salafismo|salafí]] do [[sunnismo]].<ref name=Wahhabism>{{cita novas |autor=Fouad al-Ibrahim |título=Why ISIS is a threat to Saudi Arabia: Wahhabism's deferred promise |editor=Al Akhbar English |url=http://english.al-akhbar.com/node/21234 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140824121659/http://english.al-akhbar.com/node/21234 |data=22 de agosto de 2014 |dataarquivo=24 de agosto de 2014 |dataacceso=11 de decembro de 2018 |urlmorta=siyes }}</ref><ref>{{cita web |url=http://orientalreview.org/2014/09/23/islamic-state-and-the-policy-of-the-west/ |título=Islamic State and the policy of the West |apelido1=Dolgov |nome1=Boris |editor=Oriental Review |data=23 de setembro de 2014 }}<p>{{cita libro|apelido=Wilson|nome=Rodney|título=Islam and Economic Policy|url=https://books.google.es/books?id=ejgkDQAAQBAJ&pg=PAPA178&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|ano=2015|editorial=Edinburgh University Press|isbn=978-0-7486-8389-5|page=178}}<p>{{cite magazine |url=http://www.lrb.co.uk/v38/n05/patrick-cockburn/end-times-for-the-caliphate |title=End Times for the Caliphate? |first=Patrick |last=Cockburn |date=3 de marzo de 2016 |work=London Review of Books |volume=38 |issue=5 |pages=29–30 }}<p>{{Cita web |title=Does Islamic State have the economic and political institutions for future development? |first1=Dmitry |last1=Pastukhov |first2=Nathaniel |last2=Greenwold |url=https://www.ucl.ac.uk/economics/non-seminar/explore-econ16/accordian/greenwold_pastukhov-poster.pdf |data-acceso=11 de decembro de 2018 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20171009215047/https://www.ucl.ac.uk/economics/non-seminar/explore-econ16/accordian/greenwold_pastukhov-poster.pdf |dataarquivo=09 de outubro de 2017 |urlmorta=siyes }}<p>{{Cita libro|last=Pedler|first=John|title=A Word Before Leaving: A Former Diplomat's Weltanschauung|url=https://books.google.es/books?id=A8nuBQAAQBAJ&pg=PAPA99&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|year=2015|publisher=Troubador|isbn=978-1-78462-223-7|page=99}}<p>{{Cita libro|last1=Kerr|first1=Michael|last2=Larkin|first2=Craig|title=The Alawis of Syria: War, Faith and Politics in the Levant|url=https://books.google.es/books?id=koeMCwAAQBAJ&pg=PAPA21&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|year=2015|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-045811-9|page=21}}</ref> Estados Islámico conseguiu a atención global a comezos de 2014 cando desprazou ás forzas do goberno iraquí fóra de cidades estratéxicas na [[campaña de Anbar (2013–14)|ofensiva iraquí occidental]],<ref name=CNNanbar>{{Cita novas |title=John Kerry holds talks in Iraq as more cities fall to ISIS militants |url=http://www.cnn.com/2014/06/23/world/meast/iraq-crisis/ |publisher=CNN |date=23 de xuño de 2014}}</ref> seguida da [[Caída de Mosul|captura de Mosul]]<ref name=NYTmosul>{{cita novas |nome1=Suadad |apelido1=Al-Salhy |nome2=Tim |apelido2=Arango |título=Sunni Militants Drive Iraqi Army Out of Mosul |editor=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/06/11/world/middleeast/militants-in-mosul.html |date=10 de xuño de 2014}}</ref> e o [[masacre de Sinjar]].<ref name=CapturedSinjar>{{Cita novas |url=https://www.nytimes.com/2014/08/04/world/middleeast/iraq.html |title=Sunni Extremists in Iraq Seize 3 Towns From Kurds and Threaten Major Dam |work=The New York Times |last1=Arango |first1=Tim |date=3 de agosto de 2014}}</ref>

O grupo foi descrito como unha organización terrorista polas [[Nacións Unidas]] e por moitos países de xeito individual. Estado Islámico é coñecido polos seus vídeos propagandísticos de decapitacións e outro tipo de execucións<ref name=PropagandaVideos>{{Cita novas |url=http://www.huffingtonpost.com/2015/03/11/isis-propaganda-videos_n_6846688.html |title=A Short History Of ISIS Propaganda Videos |work=[[The World Post]] |date=11 de marzo de 2015}}</ref> a soldados e civís, incluíndo xornalistas e axuda humanitaria, así como pola destrución de lugares considerados patrimonio cultural.<ref>{{Cita web |archive-url=https://web.archive.org/web/20150219092526/http://mawtani.al-shorfa.com/en_GB/articles/iii/features/2015/02/13/feature-01 |url=http://mawtani.al-shorfa.com/en_GB/articles/iii/features/2015/02/13/feature-01 |title=Iraq churches, mosques under ISIL attack |first=Khalid |last=al-Taie |publisher=Al-Shorfa |date=13 de febreiro de 2015 |archive-date=19 de febreiro de 2015 |data-acceso=11 de decembro de 2018 |urlmorta=siyes }}</ref> As Nacións Unidas consideran a Estados Islámico responsables de violar os dereitos humanos e de crimes de guerra. EI tamén realizou [[limpeza étnica]] a grande escala no norte de Iraq.<ref name=amnestyethnic>{{Cita web |title=Ethnic cleansing on a historic scale: The Islamic State's systematic targeting of minorities in northern Iraq |url=https://www.amnesty.org/download/Documents/8000/mde140112014en.pdf |publisher=Amnesty International |date=2 de setembro de 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150312220534/https://www.amnesty.org/download/Documents/8000/mde140112014en.pdf |archivedate=12 de marzo de 2015}}</ref>

Estado Islámico naceu como ''[[Jama'at al-Tawhid wal-Jihad]]'' en 1999, prometendo lealdade a [[al-Qaeda]] e participaron na insurxencia iraquí despois da [[Guerra de Iraq|invasión do país de 2003]] por forzas occidentais e principalmente polos Estados Unidos. O grupo proclamouse a si mesmo [[califato mundial]]<ref>{{Cita novas |first=Bill |last=Roggio |author-link=Bill Roggio |url=http://www.longwarjournal.org/archives/2014/06/isis_announces_formation_of_ca.php |title=ISIS announces formation of Caliphate, rebrands as 'Islamic State' |work=[[Long War Journal]] |date=29 de xuño de 2014}}</ref><ref name="newname">{{Cita novas |url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/isis-declares-new-islamic-state-in-middle-east-with-abu-bakr-albaghdadi-as-emir-removing-iraq-and-syria-from-its-name-9571374.html |last=Withnall |first=Adam |title=Iraq crisis: Isis changes name and declares its territories a new Islamic state with 'restoration of caliphate' in Middle East |date=29 de xuño de 2014 |work=The Independent |location=Londres}}</ref> e comezou a referirse a si mesmo como Estados Islámico (en {{lang-ar|الدولة الإسلامية}} ''ad-Dawlah al-Islāmiyah'') ou IS<ref name="What is IS">{{Cita novas |title=What is Islamic State? |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-29052144 |work=BBC News|date=26 de setembro de 2014}}</ref> en xuño de 2014. Como califato, reclamou autoridade relixiosa, política e militar sobre tódolos musulmáns do mundo.<ref name=caliphate>{{Cita web |title=What does ISIS' declaration of a caliphate mean? |work=Al Akhbar English |url=http://english.al-akhbar.com/node/20378 |date=30 de xuño de 2014 |data-acceso=11 de decembro de 2018 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20190119080201/https://english.al-akhbar.com/node/20378 |dataarquivo=19 de xaneiro de 2019 |urlmorta=siyes }}</ref> A adopción do nome de Estado Islámico e a idea dun [[califato]] foron amplamente criticados, polo cal as Nacións Unidas, varios gobernos e representantes mundiais musulmáns rexeitaron a súa calidade de estado.<ref name="NYT-20151221">{{Cita novas |url=https://www.nytimes.com/2015/12/21/opinion/a-medieval-antidote-to-isis.html |title=A Medieval Antidote to ISIS |last=Akyol |first=Mustafa |date=21 de decembro de 2015 |work=The New York Times}}</ref>

En xullo de 2017, o grupo perdeu o control da súa meirande cidade, [[Mosul]], en prol do exército iraquí.<ref name=":6">{{Cita novas |url=http://www.presstv.ir/Detail/2017/07/11/528164/Lebanon-Hezbollah-Nasrallah-Mosul-liberation-Daesh-terrorists-Middle-East |title=PressTV-'US created, allowed regional funding of Daesh' |date=11 de xullo de 2017 |deadurl=noyes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170711234141/http://www.presstv.ir/Detail/2017/07/11/528164/Lebanon-Hezbollah-Nasrallah-Mosul-liberation-Daesh-terrorists-Middle-East |archivedate=11 de xullo de /07/2017 |data-acceso=11/12/2018 }}</ref> Despois da súa meirande derrota, EI continuou a perder territorio en varios estados e fronte a forzas aliadas, chegando a non controlar ningún territorio significativo en novembro de 2017.<ref name="territorial-losses">[http://iswresearch.blogspot.ca/2017/08/russian-airstrikes-in-syria-july-17.html Russia's Syria Mirage] Institute for Study of War website. By Matti Suomenaro, et al. 13 de agosto de 2017. Consultado o 3 de marzo de 2018.</ref> Os oficiais militares dos Estados Unidos e outras análises militares reportaron en decembro de 2017 que o grupo só mantiña o 2% do territorio que tiña anteriormente.<ref>{{Cita web|url=http://www.fox32chicago.com/news/dont-miss/isis-has-lost-98-percent-of-its-territory-officials-say|title=ISIS has lost 98 percent of its territory, officials say|last=FOX}}</ref> O 10 de decembro de 2017, o Primeiro Ministro iraquí [[Haider al-Abadi]] dixo que as forzas iraquí eliminaron os últimos restos do Estado Islámico no país, tres anos despois de que o grupo militante capturase preto dun terzo do territorio iraquí.<ref>{{Cita web|url=https://www.theage.com.au/world/islamic-state-completely-evicted-from-iraq-iraqi-pm-says-20171210-h01x2r.html|title=Islamic State completely 'evicted' from Iraq, Iraqi PM says|date=9 de decembro de 2017|website=The Age}}</ref>