El Niño: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Ecuador terrestre |
Recuperando 6 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.2 |
||
Liña 15:
En [[1888]], o astrónomo Charles Todd, suxeriu que as secas na [[India]] e en Australia tendían a ocorrer ao mesmo tempo;<ref>"Droughts in Australia: Their causes, duration, and effect: The views of three government astronomers [R.L.J. Ellery, H.C. Russell, C. Todd]," ''The Australasian'' (Melbourne, Victoria), 29 de decembro de 1888, p. 1455–1456. [http://trove.nla.gov.au/newspaper/page/15068512 En p. 1456:] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170916052707/http://trove.nla.gov.au/newspaper/page/15068512 |date=16 de setembro de 2017 }} "Australian and Indian Weather" : "Comparing our records with those of India, I find a close correspondence or similarity of seasons with regard to the prevalence of drought, and there can be little or no doubt that severe droughts occur as a rule simultaneously over the two countries."</ref> [[Norman Lockyer]] notou o mesmo en [[1904]].<ref>Lockyer, N. and Lockyer, J.S. (1904) [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044106280134;view=1up;seq=487 "The behavior of the short-period atmospheric pressure variation over the Earth's surface,"] ''Proc. of the Royal Soc. of London'', '''73''' : 457–470.</ref> Unha conexión entre El Niño coas inundacións de [[1894]] en Víctor Eguiguren Escudero (1852–1919) e de [[1895]] por Federico Alfonso Pezet (1859–1929).<ref>Eguiguren, D. Victor (1894) [http://www.biodiversitylibrary.org/item/183713#page/263/mode/1up "Las lluvias de Piura"] (The rains of Piura), ''Boletín de la Sociedad Geográfica de Lima'', '''4''' : 241–258. en castelán [http://www.biodiversitylibrary.org/item/183713#page/279/mode/1up From p. 257:] ''"Finalmente, la época en que se presenta la corriente de Niño, es la misma de las corriente de humboldt o epoca de lluvias."'' [i.e., la ciudad de Piura, Perú].)</ref><ref>Ver:
* Pezet, Federico Alfonso (1895) [https://archive.org/stream/reportsixthinte00unkngoog#page/n651/mode/2up "The counter current "El Niño," on the coast of northern Peru,"] ''Report of the Sixth International Geographical Congress, held in London'', 603-606.
* Pezet, Federico Alfonso (1896) [http://www.biodiversitylibrary.org/item/183555#page/491/mode/1up "La contra-corriente "El Niño", en la costa norte de Perú"] (The counter-current "El Niño", on the northern coast of Peru), ''Boletín de la Sociedad Geográfica de Lima'', '''5''' : 457-461 en castelán</ref> En [[1924]], [[Gilbert Walker]] (quen deu nome á [[Circulación Walker|circulación atmosférica Walker]]) acuñou o termo "Oscilación Sur".<ref>{{Cita libro |autor=Walker, G. T. |ano=1924 |capítulo="Correlation in seasonal variations of weather. IX. A further study of world weather |título=Memoirs of the Indian Meteorological Department'', '''24''' |páxinas=275–332. |cita=Na p. 283: "También hay una ligera tendencia dos cuartos más tarde un incremento de la presión en Sudamérica y en lluvias en la Península [i.e.: India] y un decrecer de la presión en Australia: parte de la oscilación mayor descripta en previo artículo que a futuro se llamaría "oscilación meridional". |url=https://www.rmets.org/sites/default/files/classicindia2.pdf |editor=Royal Meteorological Society |dataacceso=23 de agosto de 2018 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20170318173334/https://www.rmets.org/sites/default/files/classicindia2.pdf |dataarquivo=18 de marzo de 2017 |urlmorta=
O meteorólogo Jacob Bjerknes postulou en 1969 que El Niño está normalmente relacionado coa [[Oscilación do Sur]] ou Meridional, xa que está presenta unha relación física entre a fase de alta presión anómala no Pacífico occidental, coa fase de quecemento pouco frecuente do Pacífico oriental, o que vai acompañado cun debilitamento dos ventos alisios do leste; polo que a baixa presión do Pacífico occidental vincúlase cun enfriamento do Pacífico oriental (fenómeno La Niña), co fortalecemento dos ventos do leste.
Liña 70:
[[Ficheiro:ENSO - normal.svg|miniatura|Patrón normal do Pacífico. Ventos ecuatoriais apilan auga máis quente cara ao oeste. A auga fría vaise cara ás costas de Suramérica. ([[NOAA]] / PMEL / TAO).]]
[[Ficheiro:ENSO - El Niño.svg|miniatura|Condicións de El Niño. A corrente de auga quente "vai cara á costa suramericana. A ausencia de movementos de auga fría incrementa o quecemento]]
O primeiro meteorólogo prestixioso en suxerir unha explicación razoable do fenómeno de El Niño foi [[Jacob Bjerknes]]<ref>{{cita web|url=http://www.pbs.org/wgbh/nova/elnino/reach/1969.html|autor=Nova|editorial=[[Public Broadcasting Service]]|ano=1998|dataacceso=21 de febreiro do 2016|título=1969}}</ref>, cando dirixiu unha oficina meteorolóxica para os prognósticos do tempo atmosférico anexa ao departamento de física da [[Universidade de California, Os Ánxeles]] (UCLA polas súas siglas en inglés). Bjerknes fundou o departamento de meteoroloxía en devandita universidade, agora transformado no departamento de Ciencias Atmosféricas e Oceánicas. Como profesor nesta universidade, foi o primeiro en relacionar as infrecuentes altas temperaturas da superficie oceánica con ventos débiles do leste e as intensas choivas que acompañan esta situación e un resumo destas ideas expresouno en forma precisa o Dr. Richard T. Barber cando sinalou que '''"The ocean is clearly driving the atmosphere."''' (O océano claramente dirixe á atmosfera)<ref>{{Cita web |url=http://library.thinkquest.org/20901/overview_3.htm |título=Jacob Bjerknes. The Synthesizer |data-acceso=26 de setembro de 2015 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20110415235708/http://library.thinkquest.org/20901/overview_3.htm |dataarquivo=15 de abril de 2011 |urlmorta=
En 1969, Bjerknes ofreceu unha alternativa de comprensión do fenómeno coñecido como a Oscilación meridional de El Niño, ao suxerir que un quecemento infrecuente no Pacífico oriental podería debilitar a diferenza de temperatura (das augas) entre o leste e o oeste, desequilibrando os ventos alisios que son os ventos que empuxan as augas cálidas cara ao oeste. O resultado sería un incremento de augas cálidas cara o leste, é dicir, cara ás costas intertropicais de América do Sur.<ref>{{cita web|url=http://www.pbs.org/wgbh/nova/elnino/reach/1969.html|autor=Nova|editorial=Public Broadcasting Service|ano=1998|dataacceso=26 de setembro do 2015|título=1969}}</ref>
O episodio prodrómico iníciase na zona tropical do [[océano Pacífico]], preto de [[Australia]] e [[Indonesia]], e con el altérase a [[presión atmosférica]] en zonas moi distantes entre si, prodúcense cambios na dirección e na velocidade dos ventos e desprázanse as zonas de choiva na rexión tropical.
En condicións normais, tamén chamadas "condicións neutrais", na costa de América do Sur, hai unha corrente de auga fría chamada [[Corrente de Humboldt]] chea de nutrientes que circula cara ao norte; os ventos [[alisio]]s (que sopran de leste cara a oeste) acumulan unha gran cantidade de auga e calor na parte occidental deste [[océano]], na zona de [[Australia]] e [[Indonesia]]. En consecuencia, o nivel superficial do mar é aproximadamente medio metro máis alto en [[Indonesia]] causando neles humidade e precipitacións. Nas costas do [[Perú]] e [[Ecuador]], pola contra, o clima é moi seco e o nivel do mar máis baixo que o normal destas costas.<ref>{{Cita web|apelidos=Pidwirny |nome=Michael |título=Chapter 7: Introduction to the Atmosphere |obra=Fundamentals of Physical Geography |editor=physicalgeography.net |data=2 de febreiro del 2006 |url=http://www.physicalgeography.net/fundamentals/7z.html }}</ref><ref>{{Cita web |título=Envisat watches for La Nina |editor=BNSC |data=3 de marzo 2006 |url=http://www.bnsc.gov.uk/content.aspx?nid=5989 |dataacceso=26 de xullo 2007 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20080424113710/http://www.bnsc.gov.uk/content.aspx?nid=5989 |dataarquivo=24 de abril de 2008 |urlmorta=
Durante El Niño os ventos alisios debilitanse ou deixan de soprar, a temperatura máxima mariña desprázase cara ao sistema de correntes chileno-peruano, que son relativamente frías, e a temperatura mariña mais fría desprázase cara o [[sueste asiático]]. Isto provoca o aumento da presión atmosférica no sueste asiático e a diminución en América do Sur. Todo este cambio ocorre nun intervalo de seis meses (aproximadamente desde xuño a novembro) estes cambios son moi fortes e producen alteracións no clima.
| |||