Anatomía: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Idade Media: arranxiño
Recuperando 7 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.2
Liña 26:
 
=== Idade Antiga ===
O primeiro instituto de anatomía estableceuse en Alexandría, Exipto<ref>{{Cita web|título=Geral Human Anatomy|autor=Sharon Daniel|url=http://faculty.orangecoastcollege.edu/happ/presentations/bio220/general%20Human%20Anatomy3.ppt|editor=Orange Coast College|dataacceso=2011-04-02|lingua=inglés|ano=2008|páxinas=48|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20160303213644/http://faculty.orangecoastcollege.edu/happ/presentations/bio220/General%20Human%20Anatomy3.ppt|dataarquivo=03 de marzo de 2016|urlmorta=siyes}}</ref><ref>{{Cita web|título=The Hellenistic Age, 323-31BC: Government, Society, Economy|nome=Chuck|apelido=McArver Jr.|url=http://www.portergaud.edu/academic/faculty/cmcarver/hela.html|lingua=inglés|data-acceso=31 de decembro de 2016|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120415053539/http://www.portergaud.edu/academic/faculty/cmcarver/hela.html|dataarquivo=15 de abril de 2012|urlmorta=siyes}}</ref> ó redor do ano 280 aC.<ref name=kgiedu>{{Cita web|título=Historical Origins of Physiology|autor=kgi.edu|ano=2009|páxinas=1|url=http://sbw.kgi.edu/sbwwiki/_media/sysbio/labmembers/hsauro/304_2009/origin_of_physiology2.pdf|lingua=inglés}}</ref> O mesmo pasou con outras moitas facultades e bibliotecas importantes, onde se podía atopar a ciencia e o coñecemento daquela época. Neste instituto de anatomía o rei autorizou a práctica de diseccións aos mortos, que deu a posibilidade de examinar corpos por dentro e describir os órganos.<ref name=kgiedu/> En Exipto atopáronse indicios de importantes traballos de investigación na descrición do corpo humano. O traballo orixinal perdeuse, pero moitas destas obras foron traducidas polos médicos árabes que levaron a Persia ou Grecia, onde a tradición continuou.
 
Na [[Idade Antiga]] destaca tamén [[Galeno]], un médico e filósofo grego. Elaborou un corpus escrito inmenso, cun contido exhaustivo, con máis de 125 volumes, que trataban sobre o estudo anatómico-funcional de varios sistemas: o muscular, o nervioso, o respiratorio e o circulatorio. A súa preponderancia como mestre de medicina durou máis de 1400 anos en Grecia. Estes coñecementos tamén se continuaron ensinando durante a [[Idade Media]].<ref>{{Cita web|título=Vaulted Treasures: Galen|autor=Universidade de Virxinia|url=http://historical.hsl.virginia.edu/treasures/galen.html|dataacceso=2011-03-19|lingua=inglés|ano=2007|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20120111094533/http://historical.hsl.virginia.edu/treasures/galen.html|dataarquivo=11 de xaneiro de 2012|urlmorta=siyes}}</ref>
 
=== Idade Media ===
Liña 35:
Debido á grande autoridade atribuída aos coñecementos anatómicos expresados por Galeno, sumada aos prexuízos morais e relixiosos que representaba o sacrilexio de practicar diseccións en cadáveres, o progreso no coñecemento da anatomía humana quedou paralizado durante a Idade Media.
 
O gran progreso da medecina árabe non incluíu as diseccións humanas, tamén por motivos relixiosos. Avicena por exemplo, que deu numerosos detalles anatómicos dentro da súa obra ''[[O Canon da Medicina]]'' estaba restrinxido en canto ás diseccións humanas.<ref>{{Cita web|título=Anatomy|editor=Stuart Curran|lingua=inglés|dataacceso=2011-09-14|url=http://www.english.upenn.edu/projects/knarf/contexts/anatomy.html|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20110909115146/http://www.english.upenn.edu/Projects/knarf/Contexts/anatomy.html|dataarquivo=09 de setembro de 2011|urlmorta=siyes}}</ref>
 
No século IX, o estudo do corpo humano volveu interesar aos sabios, grazas á escola de medicina de [[Salerno]], en Italia, e á obra de [[Constantino o Africano]], que traduciu do árabe ó latín numerosos textos médicos gregos. Despois, [[Guillemos de Salicet]], [[Bruno dá Longobucco]] e outros médicos medievais seguiron as prácticas e recompilación de coñecementos en anatomía, fortemente influenciados por Galeno e Avicena.<ref>{{Cita web|título=Surgery in the Middle Ages|apelido=Foster|nome=Michael|ano=2008|dataacceso=2011-09-14|lingua=inglés|url=http://www.st-mike.org/docs/trepanning.pdf}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Medieval Medicine: A Reader|apelido=Di Faith|nome=Wallis|ano=2010|páxinas=298|lingua=inglés|url=http://books.google.cat/books?id=V0vfL9CeEA4C&pg=PA298&lpg=PA298&dq=%22roland+of+parma%22+galen+avicenna&source=bl&ots=agPoTAIkoZ&sig=EYFdIcxOzjXKhpdo2-le58oGdak&hl=ca&ei=jPFwTtmVO4ScOrPByJ0J&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CB0Q6AEwAA#v=onepage&q=%22roland%20of%20parma%22%20galen%20avicenna&f=false}}</ref>
 
O edicto de [[Federico II Hohenstaufen|Federico II]] en Nápoles consistente a forzar a escola a introducir no seu currículo un adestramento práctico en anatomía no 1240, foi decisivo no desenvolvemento desta ciencia.<ref>{{Cita web|título=Frederick II Hohenstaufen: a "modern" medieval Emperor|apelido=Matteoli|nome=Lorenzo|ano=1999|lingua=1999|dataacceso=2011-09-14|url=http://matteoli.iinet.net.au/html/articles/frederickii-eng.html|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20170305181534/http://matteoli.iinet.net.au/html/Articles/FrederickII-Eng.html|dataarquivo=05 de marzo de 2017|urlmorta=siyes}}</ref>
 
Os precursores do período moderno de aprendizaxe en anatomía xurdiron en 1315 en Bolonia (Italia), cando se practicou unha disección. Neste ano, as diseccións de corpos humanos volven ser rutina na escola médica. Os corpos que se usaban proviñan, en xeral, de persoas executadas como criminais. O profesor [[Mondino de Liuzzi]] foi o recuperador desta práctica, escribindo con todos os seus resultados o libro ''Anathomia'' (1316) que foi o primeiro libro de anatomía e fisioloxía da Idade Moderna, pero que se baseaba fortemente nas ensinanzas de Galeno e de Aristóteles. Este libro foi impreso por primeira vez en [[Padua]] en 1478, usándose durante séculos en 40 edicións.<ref name=brain>{{Cita web|título=History of anatomy|dataacceso=2011-09-14|lingua=inglés|ano=2007|editor=Oxford University Press|apelido=Hughes|nome=J.T.|url=http://brain.oxfordjournals.org/content/130/4/1167.full}}</ref>
Liña 51:
Na [[Idade Moderna]], [[Michelangelo]] Buonarroti, pintor, arquitecto e escultor italiano fixo grandes obras como David. Dentro desta época tamén xurdiron importantes personaxes, como é o caso de [[Paracelso]], catedrático naqueles tempos da Universidade de [[Basilea]]. Un dos escritos médicos máis famosos de Paracelso foi ''Da Enfermidade dos Mineiros e outras Enfermidades de Mineiros'', que documentaba os riscos laborais do traballo con metais, incluíndo estratexias e tratamentos preventivos.
 
[[Leonardo da Vinci]] tivo tamén unha importante tarefa dentro da anatomía, proporcionando ilustracións de precisión. Da Vinci empezou os seus debuxos de anatomía ó redor do ano [[1489]].<ref>{{Cita web|url=http://www.forskning.no/artikler/2004/april/1078238551.62|nome=Harald|apelido=Aastorp|ano=2004.|título=Grunnleggeren av dean moderne anatomi.|editor=Forskningsrådet|dataacceso=2011-03-19|lingua=noruegués (bokmål)|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070929095746/http://www.forskning.no/Artikler/2004/april/1078238551.62|dataarquivo=29 de setembro de 2007|urlmorta=siyes}}</ref>
 
O personaxe chave desta etapa do florecemento da anatomía foi [[André Vesalio]]. Os seus estudos permitiron exceder os estudos de Galeno, grazas ás súas prácticas de disección e autopsias. Todos os seus descubrimentos publicáronse no 1543 na súa obra: ''De humani corpóreos fabrica libri septem'', que foi o primeiro libro con descricións correctas sobre a aparencia do corpo humano e do seu funcionamento.
Liña 61:
Antes da época dos procedimentos médicos modernos, os principais medios para o estudo da estrutura do corpo eran a [[palpación]] e a [[disección]]. Foi o aparición do [[microscopio]] o que permitiu comprender os constituintes básicos dos tecidos vivos. A introdución das [[Lente acromática|lentes acromáticas]] aumentou o [[Resolución óptica|poder de resolución]] do microscopio, o que permitiu a [[Matthias Jakob Schleiden]] e [[Theodor Schwann]] descubrir, en [[1839]], que as [[célula]]s son a unidade fundamental de organización de todos os organismos vivos. Dado que a investigación microscópica envolve o paso de luz polos obxectos a ser estudados, a invención do [[micrótomo]] vai permitir a realización de cortes extremamente finos. Desenvolvéronse tamén técnicas de [[coloración]] con colorantes artificiais que viñan permitir distinguir con maior facilidade os varios tipos de células e que, na fin do [[século XIX]] , deron orixe aos campos da [[Bioloxía celular|citoloxía]] e [[histoloxía]].<ref name=BritMicro>{{cita web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/22980/anatomy/283/Microscopic-anatomy |título=Microscopic anatomy |obra=Encyclopædia Britannica |dataacceso=14 de outubro de 2013 |lingua=en}}</ref>
 
A invención do [[microscopio electrónico]] en [[1931]] permitiu aumentar drasticamente o poder de resolución, o que vai permitir observar a [[ultraestrutura]] das células, dos [[orgánulo]]s e outras estruturas no seu interior. Na década de 1950, a introdución da [[cristalografía de raios X]] para o estudo das estruturas proteicas, [[Ácido nucleico|ácidos nucleicos]] e outras moléculas biolóxicas deu orixe ao novo campo da [[anatomía molecular]].<ref name=BritMicro/> A [[radiación electromagnética]] de onda curta, como os [[raios X]], é capaz de atravesar o corpo e é por iso usada en [[radiografía]] clínica para observar estruturas anatómicas con diferentes graos de opacidade. Hoxe en dia, as técnicas máis modernas como a [[imaxe por resonancia magnética]], [[tomografía computadorizada]], [[fluoroscopia]] ou [[ecografía]] permiten aos investigadores e profesionais da saúde examinar as estruturas anatómicas, vivas ou mortas, cun detalle sen precedentes.<ref>{{cita web |url=http://www.mhhe.com/biosci/ap/foxhumphys/student/olc/h-reading1.html |título=Anatomical Imaging |editorial=McGraw Hill Higher Education |ano=1998 |dataacceso=25 de xuño de 2013 |lingua=en |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20160303232044/http://www.mhhe.com/biosci/ap/foxhumphys/student/olc/h-reading1.html |dataarquivo=03 de marzo de 2016 |urlmorta=siyes }}</ref>
 
No ensino da anatomía, foi moi importante o ''Tratado de anatomía humana'' do francés [[Leo Testut]]. Considérase un dos tratados de anatomía máis completos e mellor ilustrados que existen.<ref name=Sucre>{{cita publicación periódica |apelidos=Ledezma Miranda |nome=P. |título=Huellas de un maestro de la Anatomía francesa: Jean Léo Testut, 1849-1925 |url=http://www.imbiomed.com/1/1/articulos.php?method=showDetail&id_articulo=41762&id_seccion=830&id_ejemplar=4267&id_revista=19 |revista=Revista del Instituto Médico Sucre |volume=LXXI |número=128 |páxinas=98-105 |ano=2006 |lingua=es}}</ref> A primeira edición é de finais do século XIX. A oitava edición, póstuma, publicouna na década de 1920 seu discípulo [[André Latarjet]]. A novena e última edición apareceu na década de 1950, finalizada polo fillo deste último, [[Michel Latarjet]]. A última reimpresión en español é da década de 1980.<ref>{{cita libro |apelidos1=Testut |nome1=Leo |apelidos2=Latarjet |nome2=André |apelidos3=Latarjet |nome3=Michel |título=Tratado de anatomía humana (4 volúmenes) |editorial=Salvat |localización=Barcelona |ano=1988 |isbn=84-345-1144-4 |lingua=es}}</ref> Continua a ser bibliografía recomendada en innúmeras faculdades de Medicina e un dos libros máis consultados por estudantes de medicina.<ref name=Sucre/>