Mar: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
→Contaminación mariña: texto traducido desde a wiki .es:Mar#Contaminación marina |
→Contaminación mariña: texto traducido desde a wiki .es:Mar#Contaminación marina |
||
Liña 397:
Moito do lixo plástico flotante non se [[Biodegradabilidade|biodegrada]], senón que se desintegra co tempo e finalmente descomponse a nivel molecular. Os plásticos ríxidos poden flotar durante anos.<ref>{{cita publicación periódica |autor=Barnes, D. K. A. |autor2=Galgani, Francois |autor3=Thompson, Richard C. |autor4=Barlaz, Morton |ano=2009 |título=Accumulation and fragmentation of plastic debris in global environments |xornal=Philosophical Transactions of the Royal Society |volume=364 |issue=1526 |páxinas=1985–1998 |doi=10.1098/rstb.2008.0205 |pmc=2873009 |data-acceso= 20 de xullo do 2020 |lingua=en}}</ref> No centro do [[xiro do Pacífico]] hai unha [[illa de lixo|acumulación flotante]] permanente de residuos plásticos na súa maioría<ref>{{cita publicación periódica |url= https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs100219900068 |autor=Karl, David M. |ano=1999 |título=A sea of change: biogeochemical variability in the North Pacific subtropical gyre |xornal=Ecosystems |volume=2 |issue=3 |páxinas=181–214 |jstor=3658829 |doi=10.1007/s100219900068 |data-acceso= 20 de xullo do 2020 |lingua=en}}</ref> e hai un [[Mancha de lixo do Atlántico Norte|mancha de lixo similar no Atlántico]].<ref>{{cita web|autor=Lovett, Richard A. |url= http://news.nationalgeographic.com/news/2010/03/100302-new-ocean-trash-garbage-patch/ |título=Huge Garbage Patch Found in Atlantic too |editor=National Geographic |data=2 de marzo de 2010 |data-acceso= 20 de xullo do 2020 |lingua=en}}</ref> As aves mariñas que se alimentan, como o [[albatros]] e a [[Proceláridos|pardela]], poden confundir os refugallos coa comida e acumular plástico non dixerible nos seus sistemas dixestivos. Atopáronse tartarugas e baleas con bolsas de plástico e sedela nos seus estómagos. Os [[microplástico]]s poden afundirse, ameazando os alimentadores de filtro no fondo mariño.<ref>{{cita publicación periódica |url= https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18949831/ |autor=Moore, Charles James |ano=2008 |título=Synthetic polymers in the marine environment: a rapidly increasing, long-term threat |xornal=Environmental Research |volume=108 |issue=2 |páxinas=131–139 |doi=10.1016/j.envres.2008.07.025 |pmid=18949831 |bibcode = 2008ER....108..131M |data-acceso= 20 de xullo do 2020 |lingua=en}}</ref>
{{Imaxe múltiple
| posición_táboa = left
| dirección = vertical
| ancho = 220
| título= | posición_título = | fondo_de_título =
| texto = | posición_texto = | fondo_de_texto =
| foto1 = Marine oil pollution map.png | ancho1 = | texto1 = Mapa das zonas oceánicas con maior incidencia de contaminación por [[petróleo]], coincidindo coas principais rutas mundiais de transporte marítimo. | posición_texto1 =
| foto2 = Deepwater Horizon offshore drilling unit on fire 2010.jpg | ancho2 = | texto2 = A explosión da plataforma Deepwater Horizon en 2010 no Golfo de México foi o maior desastre ambiental dos Estados Unidos e o maior derrame accidental de petróleo na historia do mar.<ref>{{cita novas| url=http://www.guardian.co.uk/environment/2012/nov/28/epa-suspends-bp-oil-spill |lugar=Londres |editor=[[The Guardian]] |nome1 =Suzanne |apelido1 =Goldenberg |nome2 =Terry |apelido2 =MacAlister |título=BP suspended from new US federal contracts over Deepwater disaster |data=28 de novembro de 2012 |data-acceso= 20 de xullo do 2020 |lingua=en}}</ref><ref>{{cita novas| url=http://www.nytimes.com/2010/05/28/us/28flow.html |lugar=Nova York |editor=[[The New York Times]] |nome1 =Tom |apelido1 =Zeller Jr. |título=Estimates Suggest Spill Is Biggest in U.S. History |data=27 de maio de 2010 |data-acceso= 20 de xullo do 2020 |lingua=en}}</ref> | posición_texto2 =
| pé =
}}
A maior parte da contaminación por petróleo no mar provén das cidades e a industria.<ref name=WWF>{{cita web |url=http://wwf.panda.org/about_our_earth/blue_planet/problems/pollution/ |title=Marine problems: Pollution |publisher=World Wildlife Fund |accessdate=21 de abril de 2013}}</ref> O petróleo é perigoso para os animais mariños. Pode obstruir as [[pluma]]s das [[aves mariñas]], reducindo o seu efecto illante e a flotabilidade das aves, e que poden inxerir cando se acicalan para tentar eliminar o contaminante. Os [[mamíferos mariños]] vense menos afectados pero poden arrefriarse mediante a eliminación do seu illamento, cegarse, deshidratarse ou envelenarse. Os invertebrados [[Bentos|bentónicos]] asoláganse cando o aceite se afunde, os peixes envelenanse e a cadea alimentaria interrómpese. A curto prazo, os derrames de petróleo provocan que as poboacións de vida silvestre diminúan e se desequilibren, as actividades de lecer vense afectadas e os medios de vida das persoas que dependen do mar son devastados.<ref>{{cita web |url=http://www.nwf.org/What-We-Do/Protect-Habitat/Gulf-Restoration/Oil-Spill/Effects-on-Wildlife.aspx |título=How Does the BP Oil Spill Impact Wildlife and Habitat? |editorial=National Wildlife Federation |data-acceso=22 de abril de 2013}}</ref> O ambiente mariño ten propiedades de autolimpeza e as bacterias naturais actuarán co tempo para eliminar o petróleo do mar. No [[golfo de México]], onde as bacterias que consomen petróleo xa están presentes, só necesitan uns días para consumir o petróleo derramado.<ref>{{cita novas |título=Gulf of Mexico Has Greater-Than-Believed Ability to Self-Cleanse Oil Spills |autor=American Chemical Society |url= http://www.sciencedaily.com/releases/2013/04/130408152733.htm |xornal=Science Daily |data=9 de abril de 2013 |data-acceso=22 de abril de 2013}}</ref>
A fuga de [[fertilizante]]s desde terras agrícolas é unha fonte importante de contaminación nalgunhas áreas e a descarga de [[augas residuais]] sen tratar ten un efecto similar. Os nutrientes adicionais proporcionados por estas fontes poden causar un [[Eutrofización|crecemento excesivo das plantas]]. O nitróxeno é a miúdo o factor limitante nos sistemas mariños, e co nitróxeno engadido, as floracións de algas e as mareas vermellas poden reducir o nivel de osíxeno da auga e matar os animais mariños. Tales eventos xa crearon zonas mortas no [[mar Báltico]] e no [[golfo de México]].<ref name=WWF /> Algunhas [[Floración de algas|proliferacións de algas]] son causadas por [[cianobacterias]] que fan que os [[marisco]]s que [[Alimentación por filtración|filtran os alimentos]] se volvan tóxicos e danen aos animais como as [[Lontra mariña|londras de mar]].<ref name=NationalGeographic>{{cita web |url=http://news.nationalgeographic.com/news/2012/04/130412-diseases-health-animals-science-environment-oceans/ |título=New Diseases, Toxins Harming Marine Life |autor=Dell'Amore, Christine |data=12 de abril de 2013 |editor=National Geographic Daily News |editorial=National Geographic |data-acceso=23 de abril de 2013}}</ref> As instalacións nucleares tamén poden contaminar. O [[mar de Irlanda]] foi contaminado por [[ cesio-137]] radioactivo da antiga planta de procesamento de combustible nuclear de [[Sellafield]]<ref>{{cita publicación periódica |autor= Jefferies, D. F. |autor2=Preston, A. |autor3=Steele, A. K. |ano=1973 |título= Distribution of caesium-137 in British coastal waters |xornal=Marine Pollution Bulletin |volume=4 |issue=8 |páxinas=118–122 |url= |doi= 10.1016/0025-326X(73)90185-9 }}</ref> e os accidentes nucleares tamén poden facer que o material radioactivo fíltrese no mar, do mesmo xeito que o [[Accidentes nucleares de Fukushima I|desastre na central nuclear de Fukushima Daiichi]] en 2011.<ref>{{cita publicación periódica |autor=Tsumunea, Daisuke |autor2=Tsubonoa, Takaki |autor3=Aoyamab, Michio |autor4=Hirosec, Katsumi |ano=2012 |título=Distribution of oceanic 137–Cs from the Fukushima Dai-ichi Nuclear Power Plant simulated numerically by a regional ocean model |xornal=Journal of Environmental Radioactivity |volume=111 |páxinas=100–108 |doi=10.1016/j.jenvrad.2011.10.007 |pmid=22071362 }}</ref>
== Mares extraterrestres ==
| |||