Nonio: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
{{Autotrad}} {{control de autoridades}}
Jglamela (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 1:
{{Autotrad}}
 
[[Ficheiro:Nonio_originale.jpg|dereita|miniatura|187x187px|Nonio de [[Pedro Nunes]]]]
[[Ficheiro:Nónio.gif|miniatura|Esquema en que se mostran graficamente as posicións do nonio, entre os 37º e 38º para a medición dun ángulo de 37º 23’ (onde se colocou a medeclina)]]
O '''nonio''' é un dispositivo de medición inventado polo matemático portugués [[Pedro Nunes]].<ref>{{Cita web|url=http://www.infopedia.pt/$pedro-nunes|título=Pedro Nunes|apelidos-editor=Infopédia|ano=2003|data-acceso=17 de janeiroxaneiro de 2015}}</ref> A través do nonio era posíbel efectuar medicións con rigor dalgúns minutos de grao, permitindo planear a navegación cunha marxe de erro da orde da decena de quilómetros.
 
== Funcionamento ==
O nonio pode ser descrito como un sistema de medición angular, que se instala por exemplo nun [[Astrolábio náutico|astrolabio náutico]] ou nun [[cuadrante (xeometría)|cuadrante]] graduado de 0 a 90 graos; adicionalmente constrúense internamente 44 arcos de circunferencia concéntricos e graduados, de forma que cada un deses [[Arco (xeometría)|arcos]] estea sucesivamente dividido en só 89, 88, 87, até se chegar a 46 partes.<ref>{{Cita web|url=http://www.cienciaviva.pt/latlong/anterior/nonio2.asp|título=O conceito de nónio|apelidos=António Estácio dos Reis|apelidos-editor=Agência Nacional para a Cultura Científica e Tecnológica|data-acceso=17 de janeiroxaneiro de 2015|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150414094509/http://www.cienciaviva.pt/latlong/anterior/nonio2.asp|dataarquivo=2015-04-14|urlmorta=yes}}</ref>
 
Ao medirse así un determinado ángulo intermedio onde sexa necesario medir non só os [[Grao sesaxesimal|graos]], senón tamén os [[Minuto de arco|minutos]], é moito máis probable coincidir co valor medido exactamente, nunha división dos referidos arcos internos.
 
== Exemplares ==
A pesar de non chegaren aos nosos días exemplares orixinais de astrolabios ou cuadrantes dotados co nonio, pois era un traballo arduo esixindoque esixía artífices de gran pericia que na época, non existían en Portugal; é moi probable que varios exemplares fosen fabricados noutras cidades europeas durante a segunda metade do século XVI, como [[Augsburgo]], [[Nürnberg|Nüremberg]] ou [[Antuerpen|Antuerrpen]]. O nonio foi posteriormente usado para medicións astronómicas polo astrónomo danés [[Tycho Brahe]].<ref>{{Cita web|url=http://www.cienciaviva.pt/latlong/anterior/nonio3.asp|título=Tycho Brahe recorre ao nónio de Pedro Nunes|apelidos=António Estácio dos Reis|apelidos-editor=Agência Nacional para a Cultura Científica e Tecnológica|data-acceso=17 de janeiroxaneiro de 2015|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150414093623/http://www.cienciaviva.pt/latlong/anterior/nonio3.asp|dataarquivo=2015-04-14|urlmorta=yes}}</ref>{{Listaref}}
 
==Notas==
{{listaref}}
 
{{listaref}}
==Véxase tamén==
=== Ligazóns externasBibliografía ===
 
* O Nónio de Pedro Nunes. Artigo de António Estácio dos Reis (Academia de Marinha) originalmente publicado na Revista Oceanos nº 38 (Abril/Junho 1999) com o título "Navios e navegações - Portugal e o Mar". Visitado em 17 de janeiro de 2015.
* Nônio virtual - simulador e prática de leitura e interpretação de nônio ou vernier em milímetro - resolução decimal (um décimo de milímetro - 0,1mm). Visitado em 17 de janeiro de 2015.
* Simulador: prática de leitura e interpretação de vernier ou nônio em polegada fracionária - 1/128". Visitado em 17 de janeiro de 2015.
 
{{control de autoridades}}