Calendario gregoriano: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Jglamela (conversa | contribucións)
Máis de es.wiki
Jglamela (conversa | contribucións)
Máis de en.wiki
Liña 2:
[[Ficheiro:Gregory XIII.jpg|miniatura|dereita|[[Gregorio XIII, papa|Gregorio XIII]]]]
O '''calendario gregoriano''' é un [[calendario]] de orixe [[Europa|europea]], actualmente empregado de xeito oficial en case todo o mundo. Recibe o seu nome por ser o seu promotor o [[papa]] [[Gregorio XIII, papa|Gregorio XIII]], quen promulgou o seu uso uso por medio da bula [[Inter Gravissimas]]. A partir de [[1582]] substituíu gradualmente en distintos países ao [[calendario xuliano]], utilizado desde que [[Xulio César]] o instaurara no ano [[-46|46]] [[antes de Cristo|a. C.]]
 
O calendario espacia os [[ano bisesto|anos bisestos]] para obter un ano medio de 365,2425, aproximando o [[ano tropical]] de 365,2422 días. A regra para os anos bisestos é:
{{cita|Todos os anos que son divisíbeis entre 4 son anos bisestos, agás os que son divisíbeis por 100, mais estas centurias son anos bisestos se son divisíbeis entre 400. Por exemplo, os anos 1700, 1800 e 1900 non son bisestos, mais os anos 1600 e 2000 sono.<ref>[http://aa.usno.navy.mil/faq/docs/calendars.php Introduction to Calendars]. (15 de maio de 2013). [[United States Naval Observatory]].</ref>}}
 
== Historia do calendario ==
Liña 20 ⟶ 23:
 
=== Subdivisións ===
O calendario gregoriano está dividido en doce meses de entre 28 e 31 días:
 
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
Liña 53 ⟶ 56:
|}
 
Ademais, cada período de sete días forma unha [[semana]], herdanza dun calendario luarlunar. Os días da semana son: [[luns]], [[martes]], [[mércores]], [[xoves]], [[venres]], [[sábado]] e [[domingo]]. A orde dos días é igual en todo o mundo, pero segundo a área cultural o primeiro día da semana pode ser o domingo (como en [[Reino Unido]] e nas súas antigas colonias, ou como no calendario litúrxico que usa a [[Igrexa católica|Igrexa]]), ou o luns (como en España).
 
* O ano solar fai necesaria unha media de 365,2425 días =8.765,82 horas= 525.949,2 minutos = 31&nbsp;556&nbsp;952 [[segundo]]s.
Liña 79 ⟶ 82:
 
== Precisión ==
O calendario gregoriano, ao saltar tres días bisestos cada 400 anos, mellora a aproximación feita polo calendario xuliano, dando un ano promediomedio de 365,2425 [[día solar medio|días solares medios]].<ref>Seidelmann (1992), páx. 580–581.</ref> Esta aproximación ten un erro de aproximadamente un día cada 3300 anos con respecto ao valor actual do ano tropical medio. Con todo, debido á [[precesión dos equinoccios]], que non é constante, e ao movemento do [[perihelio]] (que afecta á velocidade orbital da Terra) o erro con respecto ao equinoccio vernal astronómico é variábel; se se considera un intervalo promediomedio aproximado entre equinoccios de primavera cunha duración de 365,24237 días en ciclos de 2000 anos,<ref>Meeus and Savoie (1992), páx. 42</ref> isto implica un erro próximo a 1 día cada 7700 anos. En calquera caso, o calendario gregoriano é substancialmente máis preciso có calendario xuliano (que cun ano promediomedio de 365,25 días, incorre nun día de erro cada 128 anos).
 
No século XIX, [[John Herschel]] propuxo unha modificación ao calendario gregoriano con 969 días bisestos cada 4000 anos, en lugar dos 970 días bisestos que o calendario gregoriano insertaría no mesmo período.<ref>John Herschel, ''[http://visualiseur.bnf.fr/Visualiseur?Destination=Gallica&O=NUMM-94926 Outlines of Astronomy]'', 1849, páx. 629.</ref> Isto reduciría o ano promediomedio a 365,24225 días. A proposta de Herschel haría o ano 4000 (e os seus múltiplos) comúns en lugar de bisestos. Se ben esta modificación xa se propuxo varias veces, nunca se adoptou oficialmente.<ref>{{Cita libro |apelidos=Steel|nome=Duncan |título=Marking Time: The Epic Quest to Invent the Perfect Calendar |ano=2000 |editorial=John Wiley & Sons |isbn=0-471-29827-1 |páxina=185 |url=https://books.google.com/books?id=rxvVdXyr_hMC&lpg=PA152&dq=%22Marking%20Time%22%20year%3A1999&pg=PA185#v=onepage&q&f=false}}</ref>
 
En escalas de tempo de miles de anos, o calendario gregoriano atrasa respecto ás estacións astronómicas debido á ralentización da [[rotación da Terra]], que fai cada día un pouco máis longo co paso do tempo, mentres que o ano mantén unha duración máis uniforme.