Escala (cartografía)

A escala é a relación de proporción entre as dimensións reais dun obxecto e as do debuxo que o representa, por exemplo, se unha escala indica una proporción 1:15000 significa que un centímetro do mapa representa 15000 na vida real.

Mapa topográfico onde se indica unha escala de redución 1:250.000, o que significa que cada centímetro no mapa físico son 2,5 km na realidade.

Representación

As escalas escríbense en forma de razón onde o antecedente indica o valor do plano e o consecuente o valor da realidade. Por exemplo, a escala 1:500 significa que 1 cm do plano equivale a 500 cm (5 m) no orixinal.

Si o que se desexa medir do debuxo é unha superficie, haberá que ter en conta a relación de áreas de figuras semellantes, por exemplo un cadrado de 1 cm de lado no debuxo ou plano.

Tipos de escalas

Existen tres tipos de escalas chamadas:

• Escala natural: o tamaño físico do obxecto representado no plano coincide coa realidade. Existen varios formatos normalizados de planos para procurar ocupar espazos de redución

• Escala de redución: emprégase cando o tamaño físico do plano é menor que a realidade. Esta escala utilízase para representar pezas (E.1:2 ou E.1:5), planos de vivendas (E:1:50), mapas físicos de territorios onde a redución é moito maior e poden ser escalas da orde de E.1:50.000 ou E.1:100.000.
• Escala de ampliación: utilízase cando hai que facer o plano de pezas moi pequenas ou de detalles dun plano. Neste caso o valor do numerador é máis alto que o valor do denominador ou sexa que se deberá dividir polo numerador para coñecer o valor real da peza.

Normas

Segundo a norma UNE EN ISO 5455:1996. "Debuxos técnicos. Escalas" recoméndase utilizar as seguintes escalas normalizadas:

Escalas de ampliación: 100:1, 50:1, 20:1, 10:1, 5:1, 2:1

Escala natural: 1:1

Escalas de redución: 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:50, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000, 1:10000

Se para aplicacións especiais se considerase necesaria unha escala de ampliación maior ou unha escala de redución menor que as que se dan na táboa, a gama de escalas recomendadas pode ampliarse pola súa banda superior e inferior, a condición de que a escala desexada se derive dunha escala recomendada mediante multiplicación por unha potencia de 10.

Escala gráfica, numérica e unidade por unidade

• A escala numérica representa a relación entre o valor da representación (o número á esquerda do símbolo ":") e o valor da realidade (o número á dereita do símbolo ":") e un exemplo diso sería 1:100 000, o que indica que unha unidade calquera no plano representa 100 000 desas mesmas unidades na realidade; doutro xeito, dous puntos que no plano se atopan a 1 cm estarán na realidade a 100 000 cm, se están no plano a 1 m na realidade estarán a 100 000 metros, e así con calquera unidade que se tome.
• A escala unidade por unidade é a igualdade expresa de dúas lonxitudes: a do mapa (á esquerda do signo "=") e a da realidade (á dereita do signo "="). Un exemplo diso sería 1 cm = 4 km; 2 cm = 500 m etc.
• A escala gráfica é a representación debuxada da escala unidade por unidade, onde cada segmento mostra a relación entre a lonxitude da representación e o da realidade. Un exemplo diso sería: 1 cm__ou__10 km