Almada Negreiros: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Achegas procedentes da versión en portugués: https://pt.wikipedia.org/wiki/Almada_Negreiros |
|||
Liña 1:
{{Biografía}}
'''José Sobral de Almada Negreiros''', nado en [[Trindade]] ([[São Tomé e Príncipe|São Tomé]]) o [[7 de abril]] de [[1893]] e finado en [[Lisboa]] o [[15 de xuño]] de [[1970]], foi un artista multidisciplinar, [[pintor]], [[escritor]], [[poeta]], [[Ensaio (literatura)|ensaísta]], [[dramaturgo]] e [[novela|novelista]] [[Portugal|portugués]] vinculado ao grupo modernista ou [[
[[Ficheiro:Almada Negreiros.jpg|miniatura|200px|Almada Negreiros en pintura de Bottelho.]]▼
== Proxección ==
Almada Negreiros é unha figura destacada no panorama artístico portugués do [[século XX]]. Esencialmente autodidacta (non frecuentou ningunha escola de ensino artístico), a súa precocidade levouno a dedicarse desde moi mozo ao deseño de humor. Mais a notoriedade que adquiriu no inicio de carreira préndese por enriba de todo coa escrita, interventiva ou literaria. Almada tivo un papel particularmente activo na primeira vangarda modernista, con importante contribución para a dinámica do grupo ligado á ''Revista Orpheu'', sendo a súa acción determinante para que esa publicación non se restrinxise á área das letras. Aguerrido, polémico, asumiu un papel central na dinámica do futurismo en Portugal: "Se á introversión de [[Fernando Pessoa]] se debe o heroísmo da realización solitaria da gran obra que hoxe se recoñece, ao activismo de Almada débese a vibración espectacular do «futurismo» portugués e doutras oportunas intervencións públicas, en que era preciso dar a cara".<ref>{{Cita libro|título=Almada Negreiros: O menino de olhos de gigante|apelidos=Gonçalves|nome=Rui Mário|editorial=Caminho|ano=2005|ISBN=972-21-1689-4|ref=|lingua=pt}}</ref>
Mais a intervención pública de Almada e a súa obra non marcaron só o primeiro cuarto do século XX. Ao contrario de compañeiros próximos como Amadeo de Souza-Cardoso e Santa-Rita, ambos mortos en [[1918]], a súa acción prolongouse ao longo de varias décadas, sobrepóndose á da segunda e terceira xeración de vangardistas<ref name=":0">{{Cita libro|título=A Arte em Portugal no Século XX, 1911-1961|apelidos=França|nome=José Augusto|editorial=Bertrand Editora|ano=1991|ISBN=972-25-0045-7|ref=|lingua=pt}}</ref>. A contundencia das súas intervencións iniciais iría despois abrandar, cedendo o lugar a unha actitude máis lírica e construtiva que abriu camiño para a súa obra plástica e literaria da madureza. Eduardo Lourenço escribe: "Estraño arco de vida e arte o que une Almada «Futurista e todo», Narciso do Exipto da provocante xuventude, ao mago hermético correcto de encontrar os anos 40, «a chave» de si e do mundo no «número imanente do universo»".<ref name=":1">{{Cita libro|título=«"Almada - Mito e Mitos de Almada"». In: A.A.V.V. Os Anos Quartenta na Arte Portuguesa|apelidos=Lourenço|nome=Eduardo|editorial=Eduardo|ano=1982|ISBN=|ref=|lingua=pt}}</ref>
Almada é tamén un caso particular no modo como se posicionou en termos de carreira artística. Estivo en [[París]], como case todos os demandantes a artista entón facían, mais fíxoo desfasado dos compañeiros de xeración e por un período curto, sen verdadeiramente se inserir co medio artístico parisiense. E se París foi para el pouco máis do que un punto de paso, a súa segunda permanencia no estranxeiro revelouse aínda máis atípica. Residiu en [[Madrid]] durante varios anos e o seu regreso ficou asociado á decisión de se centrar definitiva e exclusivamente en [[Portugal]].
Ao longo da vida traballou nunha enorme diversidade de áreas e medios de expresión, deseño e pintura, ensaio, novela, poesía, dramaturxia, até o bailado, que Fernando de Azevedo clasifica de "fulgurante dispersión".<ref name=":1" /> Sen se fixar nun dominio único e preciso, o que emerxe é sobre todo a imaxe do artista total, inclasificábel, onde o todo supera a suma das partes. Tamén neste aspeto Almada se diferencia dos seus pares máis notábeis, [[Amadeo de Souza-Cardoso]] e Fernando Persoa, cuxa concentración nun territorio único, exclusivo, foi condición necesaria á realización das obras máximas que nos deixaron como legado.
Personalidade incontornábel, a inserción de Almada Negreiros na vida e na cultura nacionais é extremamente complexa; segundo José Augusto França, del fica sobre todo a imaxe de "portugués sen mestre" e, tamén, traxicamente, "sen discípulos".<ref name=":0" />
== Exposicións retrospectivas ==
* ''Almada – Trinta Anos de Desenho'', SPN, Lisboa, xuño de 1941.
* ''Almada – a cena do corpo'', Centro Cultural de Belém, Lisboa, 27 de outubro de 1993 a 15 de xaneiro de 1994.
== Algunhas obras ==
* 1915 | ''Frisos'', ''Orpheu'' vol. 1, pp. 51–59 (prosas) | ''A Cena do Ódio'' (poesia) | ''A Engomadeira'' (novela) | ''O Sonho da Rosa'' (bailado, realización) | ''Manifesto Anti-Dantas e Por Extenso''
* 1916 | ''Manifesto em apoio a 1.ª exposição de Amadeo de Souza Cardoso - Liga Naval de Lisboa'' | ''Litoral'' (poesía) | ''Mima Fataxa Sinfonia Cosmopolita'' (narración) | ''Saltimbancos'' (narración).
* 1917 | ''Ultimatum Futurista às Gerações Portuguesas do Século XX'' (conferencia, publicada na revista ''Portugal Futurista'') | ''K4, O Quadrado Azul'' (novela)
* 1918 | ''O Jardim da Pierrette'' (bailado)
* 1919 | ''Histoire du Portugal par Coeur'' (poema en prosa).
* 1921 | ''O Menino do Olhos de Gigante'' (poesía) | ''A Invenção do Dia Claro''
* 1924 | ''Pierrot e Arlequim'' (teatro).
* 1925 | ''Nome de Guerra'' (narración); editado en 1938 | ''Autorretrato num grupo'' (pintura).
* 1926 | ''A Questão dos Painéis; a história de um acaso de uma importante descoberta e do seu autor'' (ensaio)
* 1929 | Decoración murais, Cine San Carlos, Madrid | ''Deseja-se Mulher'' / ''SOS'' (teatro), 1928-29.
* 1932 | ''Direção Única'' (conferencia).
* 1933 | ''Arte e Artistas'' (conferencia).
* 1935 | ''Maternidade'' (pintura).
* 1936 | ''Duplo Retrato'' (pintura), 1934-36.
* 1938 | Vitrais para a Igreja de Nossa Senhora de Fátima, Lisboa, 1934-38.
* 1940 | Vitrais, Pavilhão da Colonização, Exposição do Mundo Português, Lisboa.
* 1942 | ''Homenagem a Luca Signorelli'' (pintura).
* 1947 | Pinturas murais na Gare Marítima de Alcântara, 1945-47.
* 1948 | Pinturas murais na Gare Marítima da Rocha do Conde de Óbidos, 1946-48.
* 1950 | ''Theleon e a Arte Abstrata'' (palestra) | ''A chave diz: faltam duas tábuas e meia de pintura no todo da obra de Nuno Gonçalves'' (ensaio).
* 1954 | ''Retrato de Fernando Pessoa'' (pintura).
* 1961 | Decoración das fachadas de edifícios na Cidade Universitária de Lisboa: Faculdade de Direito; Faculdade de Letras; Reitoria, 1957-61.
* 1969 | ''Começar'', deseño inciso na parede do adro de entrada da sede da Fundação Calouste Gulbenkian, Lisboa, 1968-69.
▲[[Ficheiro:Almada Negreiros.jpg|miniatura|200px|Almada Negreiros en pintura de Bottelho.]]
== Notas ==
{{Listaref|30em}}
== Véxase tamén ==
=== Ligazóns externas ===
Liña 17 ⟶ 61:
{{ORDENAR:Negreiros, Jose}}
[[Categoría:Escritores de Portugal]]
[[Categoría:Escritores en lingua portuguesa]]
[[Categoría:Pintores de Portugal]]
[[Categoría:Nados en 1893]]
| |||