Xesús Alonso Montero: Diferenzas entre revisións

'''Xesús Alonso Montero''', nado en [[Vigo]] o [[28 de novembro]] de [[1928]], é un [[Ensaio (literatura)|ensaísta]], membro do [[CCGConsello da Cultura Galega]] e da [[RAGReal Academia Galega]], catedrático de [[Literatura galega]], [[sociolingüística|sociolingüista]], poeta e conferenciante galego. Foi presidente da Real Academia Galega entre 2013 e 2017.<ref name="RAG">[http://www.sermosgaliza.com/artigo/cultura/xesus-alonso-montero-novo-presidente-da-academia/20130420111544013930.html "Xesús Alonso Montero, novo presidente da Academia"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130424002538/http://www.sermosgaliza.com/artigo/cultura/xesus-alonso-montero-novo-presidente-da-academia/20130420111544013930.html |date=24 de abril de 2013 }}, artigo en ''Sermos Galiza'', 20 de abril de 2013.</ref><ref name="Praza">[http://praza.gal/cultura/13944/freixanes-elixido-novo-presidente-da-rag-apela-a-unidade-e-reivindica-o-continuismo/ Freixanes, elixido novo presidente da RAG, apela á "unidade" e reivindica o "continuísmo"]</ref>

Nado en Vigo, onde os seus pais Benito Alonso e Angelina Montero rexentaban unha taberna na rúa Urzáiz. A familia trasladouse en 1938 a [[Ventosela, Ribadavia|Ventosela]] ([[Ribadavia]]), a terra dos avós (e do seu sobriño [[Manuel Rodríguez Alonso]]), onde pasou a súa infancia e adolescencia. Estudou o bacharelato en Ribadavia con [[Bernardino Graña]] e rematouno en Vigo no [[Instituto Santa Irene]] en 1948. Licenciouse en Filosofía e Letras na [[Universidade de Madrid]]. Foi profesor de Lingua e Literatura Española dende 1956, exerceu na [[Escola Normal de Santiago de Compostela]] e nos institutos de Palencia (1959-1960) e Lugo (1960-1976). En [[1966]] doutorouse na [[Universidade de Salamanca]] cunha tese sobre [[Manuel Curros Enríquez]]. En 1976 é profesor titular de Literatura Española no Colexio Universitario de Vigo, despois pasou a ser profesor titular de Literatura Galega e foi catedrático de Literatura Galega da [[Universidade de Santiago de Compostela]]. Pola súa idade, pertence á xeración de escritores que comezaron o seu labor cultural após a [[guerra civil española]]. É militante do [[PCE|Partido Comunista]] desde [[1962]], represaliado en varias ocasións. Encabezou a candidatura do [[PCG]] pola [[provincia de Lugo]] nas [[Eleccións Xerais 1977 en España|primeiras eleccións democráticas]]. Foi catedrático de Lingua e Literatura Españolas de Escolas de Maxisterio, exercendo en [[Palencia]], [[Lugo]] e [[Madrid]].

Destacou no campo da [[sociolingüística]] con libros como ''O porvir da lingua galega'' (1968), ''O que cómpre saber da lingua galega'' (1969) ou o polémico e contestado ''Informe -dramático- sobre la lengua gallega'' (1973), onde retoma as súas teses apocalípticas sobre o idioma galego sinalando mesmo unha data para a súa morte. Realizou e publicou estudos sobre escritores galegos como [[Rosalía de Castro]] (''Páxinas sobre Rosalía de Castro'', 1954-2004), [[Manuel Curros Enríquez]] (''Curros Enríquez no Franquismo'', 1936-1971), [[Manuel Leiras Pulpeiro]], [[Luís Pimentel]] (''Luís Pimentel: biografía da súa poesía''), [[Celso Emilio Ferreiro]] (''Celso Emilio Ferreiro''), [[Luís Seoane]] (''As palabras no exilio. Biografía intelectual de Luís Seoane''), [[Mendiño]], [[Xosé Neira Vilas]], [[Lorenzo Varela]], [[Vicente Risco]], [[Ramón Cabanillas]] ou [[Álvaro Cunqueiro]].

Fixo tamén achegas noutros ámbitos da literatura galega como a poesía popular e os poetas [[alófono]]s en galego, e ten realizado estudos sobre autores da [[literatura española]] como [[Antonio Machado]], [[Federico García Lorca|García Lorca]], [[Miguel de Unamuno]] ou [[Ramón María del Valle-Inclán]]. Alén disto, son destacábeis as súas colaboracións na prensa galega, recollidas en parte na obra ''Beatus qui legit: artigos periodísticos (1998-1999)''. Debemos salientar tamén o seu papel como conferenciante, sobre todo en España e en América. Tamén ten libros de poemas: ''Versos satíricos ó xeito medieval'' ou ''Versos republicanos''. Así mesmo, realizou compilacións poéticas de homenaxe a autores galegos: ''Coroa poética para Castelao'' (1988), ''Coroa poética para un mártir'' (1996), ''Coroa literaria para Roberto Blanco Torres contra a súa morte'' (1999) e ''47 poetas de hoxe cantan a Curros Enríquez'' (2001).

Ingresou na [[Real Academia Galega]] o [[30 de outubro]] de [[1993]] a proposta de [[Xosé Filgueira Valverde]], [[Carlos Casares Mouriño]] e [[Ramón Piñeiro López]]. O seu discurso de ingreso titulouno ''"Manifestos" en verso en favor da poesía civil nos primeiros tempos da Posguerra na Galicia da Terra e na Galicia Emigrante (1939-1962)''.<ref>[http://www.realacademiagalega.org/documents/10157/c16fbde1-e745-46e5-a7c5-60a458bb70f2 "Manifestos" en verso en favor da poesía civil nos primeiros tempos da Posguerra na Galicia da Terra e na Galicia Emigrante (1939-1962)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140222203805/http://www.realacademiagalega.org/documents/10157/c16fbde1-e745-46e5-a7c5-60a458bb70f2 |date=22 de febreiro de 2014 }}, contestado por [[Xosé Filgueira Valverde]].</ref> O [[20 de abril]] de [[2013]] foi elixido presidente da [[Real Academia Galega]], cargo que ocupou ata o 29 de abril de 2017.<ref name="RAG"/><ref name="Praza"/>

* ''[[Antonio Machado]] na nosa voz'' ([[1966]], Círculo das Artes, Lugo).

* ''[[Castelao]] na voz dos poetas'' ([[1970]], Edicións do Castro).

* ''[[Xesús Ferro Couselo]]. [[1906]]-[[1975]]: unha fotobiografía'' (1996, Xerais). Con [[Marcos Valcárcel]], [[Ramón Villares]] e [[Henrique Monteagudo]].

* ''[[Eladio Rodríguez González|Eladio Rodríguez]] ([[1864]]-[[1949]]). Unha fotobiografía'' (2001, Xerais).

* ''Homenaxe poética ao trobador [[Johan de Requeixo|Xohan de Requeixo]]'' ([[2003]]).

* ''Actas do I Congreso Internacional "[[Manuel Curros Enríquez|Curros Enríquez]] e o seu tempo" ([[Celanova]], 2001)'' (2004, [[Consello da Cultura Galega]]).

* ''[[Lorenzo Varela]] ([[1916]]-[[1978]]). Unha fotobiografía'' ([[2005]], Xerais).

* ''[[Antón Tovar]] na [[Comarca da Limia|Limia]]'' (2007, Xunta de Galicia).

* ''[[Fermín Penzol]]: unha obra para un país'' (2010, Galaxia).

* ''[[Manuel Lueiro Rey]] ([[1916]]-[[1990]])'' (2013, Xerais).

* ''Unha cesta de pombas e mazás. Homenaxe a [[Isaac Díaz Pardo]]'' (2013, Academia Real Isaac Díaz Pardo).

* ''150 Cantares para [[Rosalía de Castro]]'' ([[2015]]).<ref>[http://rosaliadecastro.org/wp-content/uploads/2015/02/150_Cantares_para_Rosalia-OK.pdf Libro electrónico]</ref>

* ''Cinguidos por unha arela común. Homenaxe ó profesor Xesús Alonso Montero'', 1999, [[Universidade de Santiago de Compostela|USC]].

* {{Versaleta|[[Víctor Fernández Freixanes|F. Freixanes, Víctor]]}} (1976). [http://image.anobii.com/anobi/image_book.php?item_id=011974365fc2baddd8 ''Unha ducia de galegos'']. Vigo. Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-248-X.