Colémbolos: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 9 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0
m Bot: Substitución automática de texto (-Science (journal) +Science); cambios estética
Liña 25:
O dos '''colémbolos'''<ref>{{DRAG|Colémbolos}}</ref> (''Collembola'') é un grupo de [[artrópodos]] que constitúen unha das tres grandes liñaxes (xunto con ''[[Protura]]'' e ''[[Diplura]]'') dos modernos [[Hexapoda|hexápodos]] que xa non se considera que pertenzan aos [[insecto]]s. Aínda que estes tres grupos (considerados como subclases ou ordes, segundo os autores),<ref name=I>[https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=914185#null Clase ''Collembola'', sinónimo clase ''Entognatha''] no [[ITIS]].</ref> son ás veces agrupados nunha clase denominada ''[[Entognatha]]'' ('''entógnatos''') por teren pezas bucais internas, non parece que estean máis relacionados entre si do que o están cos insectos, os cales teñen pezas bucais externas.
 
Algúns estudos das súas [[secuencia de ADN|secuencias de ADN]]<ref>{{Cita publicación periódica|author1=Frédéric Delsuc |author2=Matthew J. Phillips |author3=David Penny |lastauthoramp=yes |year=2003 |title=Comment on ''Hexapod origins: monophyletic or paraphyletic?'' |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=301 |issue=5639 |pages=1482 |doi=10.1126/science.1086558 |pmid=12970547 |url=http://www.sciencemag.org/cgi/reprint/301/5639/1482d.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |author1=Francesco Nardi |author2=Giacomo Spinsanti |author3=Jeffrey L. Boore |author4=Antonio Carapelli |author5=Romano Dallai |author6=Francesco Frati |lastauthoramp=yes |year=2003 |title=Hexapod origins: monophyletic or paraphyletic? |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=299 |issue=5614 |pages=1887–1889 |doi=10.1126/science.1078607 |pmid=12649480 |url=ftp://ftp.soest.hawaii.edu/engels/Stanley/Textbook_update/Science_299/Nardi-03.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |author1=Francesco Nardi |author2=Giacomo Spinsanti |author3=Jeffrey L. Boore |author4=Antonio Carapelli |author5=Romano Dallai |author6=Francesco Frati |lastauthoramp=yes |year=2003 |title=Response to comment on ''Hexapod origins: monophyletic or paraphyletic?'' |journal=Science]] |volume=301 |issue=5639 |pages=1482 |doi=10.1126/science.1087632 |url=https://www.researchgate.net/publication/235235283 |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> suxiren que os colémbolos representan unha liña evolutiva separada dos outros [[hexápodos]], pero outros estudos non concordan con isto;<ref name="Gao">{{Cita publicación periódica |author1=Yan Gao |author2= Yun Bu |author3=Yun-Xia Luan |lastauthoramp=yes |year=2008 |title=Phylogenetic relationships of basal hexapods reconstructed from nearly complete 18S and 28S rRNA gene sequences |journal=[[Zoological Science]] |volume=25 |issue=11 |pages=1139–1145 |doi=10.2108/zsj.25.1139 |pmid=19267625 |url=http://decapoda.nhm.org/pdfs/31595/31595.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> esta discrepancia parece estar causada polos patróns moi diverxentes de [[evolución molecular]] que se observan nos [[artrópodos]].<ref>{{Cita publicación periódica |author=Alexandre Hassanin |year=2006 |title=Phylogeny of Arthropoda inferred from mitochondrial sequences: strategies for limiting the misleading effects of multiple changes in pattern and rates of substitution |journal=[[Molecular Phylogenetics and Evolution]] |volume=38 |issue=1 |pages=100–116 |doi=10.1016/j.ympev.2005.09.012 |pmid=16290034 |url=http://www.csulb.edu/~dlunderw/entomology/Arthropodphylogeny2006.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> O axuste dos colémbolos ás categorías taxonómicas tradicionais reflicte a ocasional incompatibilidade das agrupacións tradicionais coa moderna [[cladística]]: cando estaban clasificados como insectos, eran considerados unha [[orde (bioloxía)|orde]]; pero clasificados como ''Entognatha'', son considerados unha [[Clase (bioloxía)|subclase]]. Se son considerados unha liñaxe basal dos ''Hexapoda'', son elevados ao status de [[clase (bioloxía)|clase]].
 
Os colémbolos son organismos de vida libre, [[omnívoro]]s, que prefiren vivir en ambientes húmidos. Non están directamente implicados na descomposición da materia orgánica, mais contribúen indirectamente a ela ao fragmentaren a materia orgánica<ref name="brady">{{Cita libro|author1= Nyle C. Brady |author2= Ray R. Weil |lastauthoramp=yes |title =Elements of the nature and properties of soils |edition=3rd |chapter=Organisms and ecology of the soil |publisher=[[Prentice Hall]] |location=Upper Saddle River |year =2009 |isbn=978-0-13-501433-2 |url=http://www.worldcat.org/title/elements-of-the-nature-and-properties-of-soils/oclc/276340542}}</ref> e controlaren as comunidades microbiolóxicas do [[solo]].<ref>{{Cita publicación periódica |author1= Torsten Thimm |author2= Andrea Hoffmann |author3= Heinz Borkott |author4= Jean Charles Munch |author5= Christoph C. Tebbe |lastauthoramp=yes |year=1998 |title=The gut of the soil microarthropod ''Folsomia candida'' (Collembola) is a frequently changeable but selective habitat and a vector for microorganisms |journal=[[Applied and Environmental Microbiology]] |volume=64 |issue=7 |pages=2660–2669 |pmid=9647845 |url=http://aem.asm.org/content/64/7/2660.full.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]] |pmc=106441}}</ref>
Liña 44:
Os colémbolos carecen dun sistema de respiración [[traquea (artrópodos)|traqueal]], e respiran a través de poros da súa [[cutícula (artrópodos)|cutícula]], coa notable excepción dos [[Sminthuridae]], que mostran un rudimentario, aínda que plenamente funcional, sistema traqueal.<ref>{{Cita publicación periódica |author=W. Maldwyn Davies |year=1927 |title=On the tracheal system of Collembola, with special reference to that of ''Sminthurus viridis'', Lubb. |journal=[[Quarterly Journal of Microscopical Science]] |volume=71 |issue=281 |pages=15–30 |url=http://jcs.biologists.org/content/joces/s2-71/281/15.full.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref>
 
Os colémbolos tamén posúen a capacidade de reducir o tamaño do seu corpo ata un 30% por medio de sucesivas [[écdise]]s ou ([[muda (bioloxía)|mudas]]) se as temperaturas son o suficientemente altas. Este encollemento do corpo está controlado xeneticamente. Como as condicións cálidas incrementan a taxa [[metabolismo|metabólica]] e os requirimentos de enerxía nos organismos, a redución no tamaño corporal é vantaxosa para a súa supervivencia.<ref>{{Cita publicación periódica | url=http://www.sciencemagazinedigital.org/sciencemagazine/30_august_2013?pg=17#pg17 | journal=[[Science (journal)|Science]] | volume = 341 | pages = 945 | date = 30 August 2013 | doi=10.1126/science.341.6149.945-a | issue=6149 | title=The incredible shrinking springtail}}</ref>
 
== Reprodución ==
Liña 83:
[[Ficheiro:Sminthuridae sp 01.jpg|miniatura|esquerda|''[[Dicyrtomina|Dicyrtomina sp.]]'' sobre unha folla.]]
 
Como grupo os colémbolos son moi sensibles ao [[desecamento]], debido a que teñen unha respiración tegumentaria,<ref>{{Cita publicación periódica |author1=Julia Nickerl |author2=Ralf Helbig |author3=Hans-Jürgen Schulz |author4=Carsten Werner |author5=Christoph Neinhuis |last-author-amp=yes |year=2013 |title=Diversity and potential correlations to the function of Collembola cuticle structures |journal=[[Zoomorphology]] |volume=132 |issue=2 |pages=183–195 |doi=10.1007/s00435-012-0181-0}}</ref> aínda que algunhas especies con cutículas permeables delgadas resisten grandes secas ao regularen a [[presión osmótica]] dos seus fluídos corporais.<ref>{{Cita publicación periódica |author1=Martin Holmstrup |author2=Mark Bayley |lastauthoramp=yes |year=2013 |title=''Protaphorura tricampata'', a euedaphic and highly permeable springtail that can sustain activity by osmoregulation during extreme drought |journal=Journal of Insect Physiology |volume=59 |issue=11 |pages=1104–1110 |doi=10.1016/j.jinsphys.2013.08.015}}</ref> O comportamento gregario dos colémbolos, principalmente impulsado polo poder de atracción das [[feromona]]s excretadas polos adultos,<ref>{{Cita publicación periódica |author=Herman A. Verhoef |year=1984 |title=Releaser and primer pheromones in Collembola |journal=Journal of Insect Physiology |volume=30 |issue=8 |pages=665–670 |doi=10.1016/0022-1910(84)90052-0}}</ref> dá máis posibilidades a cada individuo novo ou adulto de encontrar lugares máis protexidos e axeitados, onde o desecamento podería evitarse e a [[reprodución]] e taxas de supervivencia (e, por tanto, a [[fitness (bioloxía)|fitness]]) poderíanse manter nun valor óptimo.<ref>{{Cita publicación periódica |author1=Joshua B. Benoit |author2=Michael A. Elnitsky |author3=Glen G. Schulte |author4=Richard E. Lee Jr |author5=David L. Denlinger |lastauthoramp=yes |year=2009 |title=Antarctic Collembolans use chemical signals to promote aggregation and egg laying |journal=Journal of Insect Behavior |volume=22 |issue=2 |pages=121–133 |doi=10.1007/s10905-008-9159-7 |url=http://www.units.miamioh.edu/cryolab/publications/documents/BenoitElnitskyetal_2009.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> A sensibilidade á seca varía de especie en especie<ref>{{Cita publicación periódica |author1=Andreas Prinzing |author2=Cyrille A. D'Haese |author3=Sandrine Pavoine |author4=Jean-François Ponge |lastauthoramp=yes |year=2014 |title=Species living in harsh environments have low clade rank and are localized on former Laurasian continents: a case study of ''Willemia'' (Collembola) |journal=[[Journal of Biogeography]] |volume=41 |issue=2 |pages=353–365 |doi=10.1111/jbi.12188 |url=https://www.researchgate.net/publication/259967386 |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> e increméntase durante a [[écdise]].<ref>{{Cita publicación periódica |author=Herman A. Verhoef |year=1981 |title=Water balance in Collembola and its relation to habitat selection: water content, haemolymph osmotic pressure and transpiration during an instar |journal=Journal of Insect Physiology |volume=27 |issue=11 |pages=755–760 |doi=10.1016/0022-1910(81)90065-2}}</ref> Como os colémbolos están [[muda (bioloxía)|mudando]] repetidamente durante toda a súa vida (o cal é un carácter [[ancestral]] en [[Hexapoda]]), pasan moito tempo en micrositios agochados onde poden encontrar protección contra o desecamento e a [[predación]] durante a écdise, unha vantaxe reforzada pola muda sincronizada.<ref>{{Cita publicación periódica |author=Hans Petter Leinaas |year=1983 |title=Synchronized moulting controlled by communication in group-living Collembola |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=219 |issue=4581 |pages=193–195 |doi=10.1126/science.219.4581.193}}</ref> O ambiente de alta humidade de moitas covas tamén favorece os colémbolos e hai numerosas covas con especies adaptadas,<ref>{{Cita publicación periódica |author=Jane M. Wilson |year=1982 |title=A review of world Troglopedetini (Insecta, Collembola, Paronellidae), including an identification table and descriptions of new species |journal=Cave Science: Transactions of the British Cave Research Association |volume=9 |issue=3 |pages=210–226 |url=http://www.wcmt.org.uk/sites/default/files/report-documents/Jane%20Wilson%20Howarth.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |author1=José G. Palacios-Vargas |author2=Jane Wilson |lastauthoramp=yes |year=1990 |title=''Troglobius coprophagus'', a new genus and species of cave collembolan from Madagascar with notes on its ecology |journal=[[International Journal of Speleology]] |volume=19 |issue=1–4 |pages=67–73 |doi=10.5038/1827-806x.19.1.6 |url=http://www.wilson-howarth.com/Scientific-publications/Troglobius-coprophagus.pdf |format=[[Portable Document Format|PDF]] |apelidos= |data= |revista= |data-acceso=09 de decembro de 2016 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20160304033043/http://www.wilson-howarth.com/Scientific-publications/Troglobius-coprophagus.pdf |dataarquivo=04 de marzo de 2016 |urlmorta=si }}</ref> como ''Plutomurus ortobalaganensis'', que vive a 1980 m de profundidade na [[Cova Krubera]] de [[Xeorxia]] na rexión do [[Cáucaso]].<ref>{{Cita publicación periódica |author=Rafael Jordana |author2=Enrique Baquero |author3=Sofía Reboleira |author4=Alberto Sendra |lastauthoramp=yes |year=2012 |title=Reviews of the genera Schaefferia Absolon, 1900, Deuteraphorura Absolon, 1901, Plutomurus Yosii, 1956 and the Anurida Laboulbène, 1865 species group without eyes, with the description of four new species of cave springtails (Collembola) from Krubera-Voronya cave, Arabika Massif, Abkhazia |journal=Terrestrial Arthropod Reviews |volume=5 |issue=1 |pages=35–85 |doi=10.1163/187498312X622430}}</ref>
 
[[Ficheiro:Anurida maritima.jpg|miniatura|dereita|''[[Anurida maritima]]'' na auga.]]