Turquía: Diferenzas entre revisións

== Historia ==▼

{{Artigo principal|Historia de Turquía}}▼

=== Prehistoria e Idade Antiga de Anatolia ===▼

{{AP|Historia de Anatolia}}▼

[[Ficheiro:Göbekli Tepe, Urfa.jpg|miniatura|esquerda|[[Göbekli Tepe]] é o lugar de culto relixioso máis antigo do mundo descuberto ata o de agora. Foi levantado 11&nbsp;500 anos atrás, antes de que comezase o [[sedentarismo]].<ref name="Smithsonian">{{Cita web|url=http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/30706129.html|título=''Gobekli Tepe: The World’s First Temple?''|apelido=Curry|nome=Andrew|data= novembro de 2008|obra=Smithsonian.com|editorial=Smithsonian Institution|dataacceso=21 de febreiro do 2020}}</ref>]]▼

[[Ficheiro:Walls of Troy (1).jpg|miniatura|esquerda|Murallas da cidade de [[Troia#Troia VII|Troia VII]], onde se postula librouse a [[guerra de Troia]] (c.&nbsp;1200&nbsp;a.&nbsp;C.).]]▼

[[Anatolia]] (en turco: ''Anadolu''), tamén coñecida como Asia Menor e que comprende a maior parte da Turquía moderna, é unha das rexións habitadas continuamente máis antigas do mundo debido á súa localización na posición entre Asia e Europa. Os primeiros asentamentos [[neolítico]]s como [[Çatalhöyük]], [[Hacilar]], [[Göbekli Tepe]], [[Nevalı Çori|Nevali Cori]], [[Çayönü]] e [[Mersin]] considéranse uns dos primeiros asentamentos humanos no mundo.<ref name="AnatoliaNeolithic">{{Cita publicación periódica |url=http://www.canew.org/files/Thissen%20lecture.pdf |título=''Time trajectories for the Neolithic of Central Anatolia'' |autor=Thissen, Laurens |editorial=CANeW - Central Anatolian Neolithic e-Workshop |formato=[[PDF]] |dataacceso=21 de decembro de 2006 |data=23 de novembro de 2001 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070605005726/http://www.canew.org/files/Thissen%20lecture.pdf |dataarquivo= 5 de xuño de 2007 |revista= |urlmorta=si }}</ref> O asentamento de [[Troia]] comeza no Neolítico e continúa na [[Idade de Ferro]]. Durante a historia, linguas [[Linguas indoeuropeas|indoeuropeas]], [[Linguas semíticas|semíticas]], así como outras de filiación incerta interviñeron en Anatolia. De feito, dada a antigüidade dos idiomas indoeuropeos [[Lingua hitita|hitita]] e [[Lingua luvita|luvita]], algúns estudosos propuxeron a Anatolia como o hipotético centro a partir do cal as linguas indoeuropeas estenderonse.<ref name="AnatoliaIndoEuropean">{{Cita publicación periódica |apelido=Balter |nome=Michael |título=''Search for the Indo-Europeans: Were Kurgan horsemen or Anatolian farmers responsible for creating and spreading the world's most far-flung language family?''|xornal=[[Science]] |volume=303 |número=5662 |páxina=1323|data=27 de febreiro de 2004}}</ref>▼

O primeiro gran imperio na zona é o dos [[hititas]], entre os séculos XVII e XII&nbsp;a.&nbsp;C. Posteriormente, os [[frixios]], un pobo indoeuropeo, logrou establecer un reino que logo foi destruído polos [[ cimerios]] no século VII&nbsp;a.&nbsp;C.<ref name="TroyHittiteEmpirePhrygians">{{Cita web |url=http://www.metmuseum.org/toah/ht/03/waa/ht03waa.htm |título=''Anatolia and the Caucasus (Asia Minor), 2000 – 1000 B.C. in Timeline of Art History''. |autor=The Metropolitan Museum of Art, New York |ligazón-autor=Metropolitan Museum of Art |editorial=New York: The Metropolitan Museum of Art |dataacceso=21 de decembro de 2006 |data=outubro de 2000 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070202032150/http://www.metmuseum.org/toah/ht/03/waa/ht03waa.htm |dataarquivo=2 de febreiro de 2007 }}</ref> Os sucesores máis poderosos dos frixios foron os estados de [[Xonia]], [[Reino de Lidia|Lida]], [[Caria]], [[Cilicia]] e [[Licia]]. Os lidios e os licios falaban idiomas que eran fundamentalmente [[Linguas indoeuropeas|indoeuropeos]], pero ambos os idiomas adquiriron elementos hititas e [[Período helenístico|helénicos]].▼

Ao redor de 1200&nbsp;a.&nbsp;C., a costa occidental de Anatolia foi poboada polos [[Pobo grego|gregos]]. Toda a zona foi conquistada polo [[Imperio persa]] durante os séculos VI e V&nbsp;a.&nbsp;C. e máis tarde por [[Alexandre o Grande|Alexandre Magno]] no ano 334&nbsp;a.&nbsp;C.<ref name="PersiansInAsiaMinor">{{Cita web |url=http://www.wsu.edu/~dee/GREECE/PERSIAN.HTM |título=''Ancient Greece: The Persian Wars'' |autor=Hooker, Richard |editorial=Washington State University, WA, United States |dataacceso=22 de decembro de 2006 |data=6 de xuño de 1999 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20061224081445/http://www.wsu.edu/~dee/GREECE/PERSIAN.HTM |dataarquivo=24 de decembro de 2006 }}</ref> Anatolia foi posteriormente dividida nunha serie de pequenos reinos helenísticos (incluíndo [[Reino de Bitinia|Bitinia]], [[Capadocia]], [[Pérgamo]], [[Reino do Ponto|Ponto]]) e [[Galacia]] (unha antiga rexión no centro de [[Anatolia]] onde se asentaron algunhas tribos migratorias de orixe [[galos|galo]] procedentes das terras xermanas a principios do século III&nbsp;a.&nbsp;C. A rexión tomou o seu nome destes galos e os seus habitantes chamáronse [[gálatas]]), todos os cales sucumbiran a [[Imperio romano|Roma]] a mediados de século I&nbsp;a.&nbsp;C.<ref name="AlexanderToRome">{{Cita web |url=http://www.metmuseum.org/toah/ht/04/waa/ht04waa.htm |título=''Anatolia and the Caucasus (Asia Minor), 1000 B.C. - 1 A.D. in Timeline of Art History.'' |autor=The Metropolitan Museum of Art, New York |ligazón-autor=Metropolitan Museum of Art |editorial=New York: The Metropolitan Museum of Art |dataacceso=21 de decembro de 2006 |data=outubro de 2000 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20061214003932/http://www.metmuseum.org/toah/ht/04/waa/ht04waa.htm |dataarquivo=14 de decembro de 2006 }}</ref>▼

A República de Turquía foi fundada en [[1923]] por [[Mustafa Kemal Atatürk]] tralo derrubamento do [[Imperio Otomán]] ó final da [[primeira guerra mundial]].▼