Favo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Lameiro (conversa | contribucións)
corrixo numerosas valoracións personais
Liña 1:
[[Ficheiro:Honey_comb.jpg|miniatura|Favo.]]
Un '''favo''',<ref>{{DRAG|favo}}</ref> tamén chamado '''entena''',<ref>{{DRAG|entena}}</ref> '''panal''',<ref>{{DRAG|panal}}</ref> '''trevo'''<ref>{{DRAG|trevo}}</ref> ou '''zarapata'''<ref>{{DRAG|zarapata}}</ref> é unha estrutura como resultado das celas hexagonais, construídasconstruída con [[cera]] polas [[abellas melíferas]], como resultado das celas hexagonais que comparten paredes en común.
 
== Construción e características ==
Esta capacidade débese a que as [[abella obreira|obreiras]] contan con [[glándula cereira|glándulas cereiras]] que producen este elemento natural tan apreciado. O panal é empregado para depositar os seus alimentos: [[pole]] e [[mel]]. Tamén a cela é utilizada como habitáculo para a cría de obreiras e abellóns. O tamaño da cela varía segundo a necesidade da abella, sendo de aproximadamente 6 milímetros para [[abella obreira|obreiras]] e 8 milímetros para [[abázcaro|abellóns]] no caso de ''[[Apis mellifera]]''.
 
As diferentes especies do xénero ''[[Apis (xénero)|Apis]]'' constrúen diferentes tamaños de celas (sen base de [[cera estampada]]), adecuados ás súas respectivas castes, o que é moi útil para distinguir as [[especie]]s e as [[raza]]s do xénero Apis.
 
Nas abellas de niño pechado, ''[[Apis cerana]]'' e ''Apis mellifera'', os panais son construídos en forma transversal ao orificio de entrada da colmea. Deste xeito, os panais anteriores próximos á entrada ([[piqueira]]) fan de barreira natural á entrada de aire frío.
 
A unha distancia de dez celas de panal construído pola abella oriental (''Apis cerana'') nas Filipinas ten unha media de 4,1 centímetros, e no sur da India, a distancia é 4,3 a 4,4 centímetros. As razas africanas da abella occidental (''Apis mellifera'') constrúen panais con medidas de 4.,7 a 4.,9 centímetros por cada 10 celas, mentres a distancia dos panais construídos polas razas europeas comúns é 5,2 a 5,6 centímetros cada 10 celas.
 
A distancia de dez celas de panal construído pola abella oriental (Apis cerana) nas Filipinas ten unha media de 4,1 centímetros, e no sur da India, a distancia é 4,3 a 4,4 centímetros. As razas africanas da abella occidental (Apis mellifera) constrúen panais con medidas de 4.7 a 4.9 centímetros por cada 10 celas, mentres a distancia dos panais construídos polas razas europeas comúns é 5,2 a 5,6 centímetros cada 10 celas.
Nos panais de cera da colmea rústica (ocos de árbores) ou nas colmeas que non teñen cadros móbiles a construción non é sempre paralela, xa que as abellas constrúen os panais en diferentes radios.
 
== Espazo abella ==
O [[espazo abella]], que é o lugar polo cal as abellas transitan entre os cadros e na colmea, é o espazo natural que a abella separa un panal do adxacente. Este espazo foi descuberto por [[Lorenzo Langstroth]] para a ''[[Apis mellifera]]'', sendo diferente do da ''[[Apis cerana]]'', aínda que moi parecido. Non respectar este espazo fai que a abella encha o mesmo con própole. Nunca debe ser menor a 5 milímetros, porque o encherá con própole, nin maior a 9 milímetros porque construirá panal de cera. Hai autores que definen o espazo abella como 7.5&nbsp;mm 1.,5&nbsp;mm.
 
== Panais de cera en apicultura racional ==
[[Ficheiro:Beekeeping langstroth hive frame.jpg|250px|miniatura|Marco móbil ou cadro.]]
Na apicultura racional, o panal de cera é construído dentro dun marco móbil de madeira, para que a abella manteña unha liña de construción determinada con antelación polos apicultores. Para iso se desenvolveu unha lámina de cera estampada que é adherida a arames que cruzan o marco en forma horizontal ou vertical. Estes panais teñen dimensións preestablecidas polos tamaños dos cadros móbiles, o mesmo que a lámina de cera estampada. Sobre esta base fundacional as abellas estiranconstrúen as súas celas hexagonais cunha leve inclinación superior dende o fondo á boca, co propósito de que non se derramo o mel que gardan no interior.
 
Na apicultura racional a disposición dos panais que se emprega frecuentemente é lonxitudinal con respecto á entrada da colmea (piqueira), istoo que permite unha mellor aireación dos mesmos e facilita o secado do [[néctar]], evitando o traballo de ventilación que teñen que desenvolver as obreiras. A diferenza dos panais naturais que son construídos transversalmente ao orificio de entrada da colmea, denominado ''exposición en quente'', a colmea racional utiliza o método chamado ''exposición en frío'' para os seus panais lonxitudinais con respecto á entrada da mesma. Hai colmeas construídas para ser empregadas con panais de exposición en quente, pero son as menos e xeralmente utilízanse en climas fríos ou tépedos fríos.
Hai colmeas construídas para ser empregadas con panais de exposición en quente, pero son as menos e xeralmente utilízanse en climas fríos ou tépedos fríos.
 
== Ángulo das celas dos panais ==
Liña 31:
''Celas de panal de lados opostos.''
 
En 1700 fixéronse cálculos referentes á medida dos ángulos dos [[rombo]]s nos fondos piramidais das celas do panal. O enxeñoenxeñeiro italiano, [[Jean-Dominique Maraldi|Maraldi]], [[astrónomo]], estudou as celas da abella e mediu o longo das mesmas atopando que son aproximadamente iguais unhas das outras. Entón mediu os ángulos das celas dun panal, calculando que era de 109º 28'.
Pero hai na historia toda unha discusión sobre os ángulos que estes teñan.
 
En 1700 fixéronse cálculos referentes á medida dos ángulos dos [[rombo]]s nos fondos piramidais das celas do panal. Comezou en 1712 e continuou por varios anos durante os próximos séculos.
 
O enxeño italiano, [[Jean-Dominique Maraldi|Maraldi]], [[astrónomo]], estudou as celas da abella e mediu o longo das mesmas atopando que son aproximadamente iguais unhas das outras. Entón mediu os ángulos das celas dun panal, calculando que era de 109º 28'.
 
Referíndose ao naturalista francés [[René Antoine Ferchault de Réaumur|Reaumur]] atribuíu á idea que este atopara o valor de 109º 28 nos ángulos das celas dun panal. Toda unha fazaña, que varios escritores comentaron, era imposible realizar cos instrumentos existentes nas súas época, ata se as celas fosen regulares que non o son.
 
[[René Antoine Ferchault de Réaumur|Reaumur]] sospeitou que as abellas economizaban [[cera]], consultando a un amigo matemático, Koenig, para resolver o '''problema de celas da abella'''. Koenig calculou o ángulo máis grande dos rombos obtendo '''109º 26''''. Investigacións posteriores demostraron que 109º 28' era a resposta correcta. (Só dous minutos foi a diferenza aclarando que Koenig fixera un resbalón na súa aritmética).
 
Kent L. Pellett nun artigo en xuño 1929 agregou máis información á historia cando el escribiu, '''Reaumur marabillado pola súa economía viu tan cerca a perfección'''.
 
[[René Antoine Ferchault de Réaumur|Reaumur]] sospeitou que as abellas economizaban [[cera]], consultando a un amigoó matemático, Koenig, para resolver o '''problema de celas da abella'''. Koenig calculou o ángulo máis grande dos rombos obtendo '''109º 26''''. Investigacións posteriores demostraron que 109º 28' era a resposta correcta. (Só dous minutos foi a diferenza aclarando que Koenig fixera un resbalón na súa aritmética).
Outros científicos que viron nas abellas, a posibilidade de atopar o ángulo perfecto, tomaron rapidamente o caso para solucionar o problema para si mesmos, obtendo o mesmo resultado que Koenig. Pero as abellas rexeitaron corrixir o seu erro, leve como era, e continuaron construíndo os fondos da celas cos vellos ángulos de '''109º 28''''.
 
Outros científicos que viron nas abellas a posibilidade de atopar o ángulo perfecto obtiveron o mesmo resultado que Koenig. Anos máis tarde, a investigación dun accidente marítimo demostrou que o capitán dirixira mal o curso do seu barco, debido ao cálculo das táboas de logaritmo existentes que eran defectuosos. As táboas foron corrixidas para previr un erro adicional. Entón descubriuse que estas eran as mesmas táboas logarítmicas coas cales Koenig fixera os seus cálculos. O problema do ángulo das celas foi solucionado outra vez, coas táboas corrixidas, e os ángulos obtidos foron os que as abellas utilizaran sempre: '''109º 28''''. '''A conclusión final foi que as abellas fixeron o cálculo correcto e o matemático, fíxoo mal'''.
 
== Galería de imaxes ==