Ditadura: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m ref Etiqueta: edición de código 2017 |
→Tipos de ditaduras: engado texto e reformo sección |
||
Liña 33:
== Tipos de ditaduras ==
A casuística das ditaduras é moi ampla e está clasificada sen criterios claros. Tendo en conta o criterio elixido, pódense facer as seguintes propostas de clasificación<ref name=abal193/>:
* Segundo o grao de pluralismo social e os niveis de mobilización política, e a intensidade da penetración coercitiva na sociedade e os medios utilizados para ese fin:▼
=== Segundo o nivel de alteración da sociedade ===
▲
:* Algúns autores engaden un terceiro grupo, o das ditaduras ''[[Cesarismo|cesaristas]]'': centradas na autoridade suprema dun xefe militar e na fe na súa capacidade persoal, á que se lle atribúen rasgos heroicos<ref>{{cita web |url=http://www.gramsci.org.ar/8/50.htm |título=El Cesarismo |editor=gramsci.org |dataacceso=7 de febreiro de 2020 |url-arquivo=https://web.archive.org/web/20080120075256/http://www.gramsci.org.ar/8/50.htm |data-arquivo=20 de xaneiro de 2008 |lingua=es |urlmorta=si }}</ref>.▼
* Segundo a finalidade perseguida:▼
==== Ditaduras autoritarias ====
:* Ditaduras ''revolucionarias'': pretenden alterar a orde preexistente.▼
Buscan despolitizar e desmobilizar á sociedade. Non pretenden homoxeneizar á sociedade nin exercen un control total sobre ela, e permiten un pequeno grao de pluralismo político, tolerando, ás veces, [[Partido político|partidos políticos]] carentes de ideoloxía e que non teñen un rol importante no réxime; é máis importante a mentalidade ca ideoloxía. Poden usar o terror e a propaganda pero sen a mesma extensión que nos réximes totalitarios<ref name=ezrow1-5/>. O limitado pluralismo pode tomar distintas formas e, dentro delas, diferentes grupos e institucións teñen un papel máis ou menos preeminente<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Linz|2000|p=175|ref=linz}}</ref>.
:* Ditaduras ''conservadoras'': pretenden preservar a orde preexistente.▼
:* Outros autores engaden as ditaduras ''mixtas'' ou ''termidorianas'': similares ao [[Directorio (Francia)|Directorio termidoriano]] da Revolución francesa. Aplícase, por exemplo, ao período de transición en España entre a ditadura de Franco e a democracia<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Muniesa|2005|p=87|ref=muniesa}}</ref>.▼
A vitoria dos aliados na segunda guerra mundial deu aos países que se enfrentaban á tarefa de construír unha nación e afrontar a crise da modernidade, dous modelos políticos básicos: as competitivas democracias occidentais e o modelo soviético, que parecían excluír o modelo do autoritarismo democrático desenvolvido no período de entreguerras nos novos países do leste e sueste de Europa. Inicialmente, só [[Portugal]] apareceu como sobrevivente das reaccións autoritarias burocráticas ao fallo da democracia na Europa de entreguerras. A derrota do [[fascismo]] desacreditara calquera mobilización cara a un réxime autoritario de partido único que non se baseara no modelo do partido comunista de vangarda. Aínda así, en [[España]] o réxime de [[Francisco Franco|Franco]], unha mestura de autoritarismo burocrático con elementos debilitados de réxime fascista de partido único e o posterior (1942) desenvolvemento dun estatismo orgánico, sobreviviu ao ostracismo das [[Organización das Nacións Unidas|Nacións Unidas]]. O nacionalismo [[Arxentina|arxentino]], como reacción ás presións estranxeiras e ás oportunidades creadas por unha nova clase traballadora xurdida da industrialización debida á exportación de material de substitución durante a guerra, levou á transformación dun réxime oligárquico-militar nun populismo autoritario con certos compoñentes fascistas, na forma de [[peronismo]]<ref>{{Cita Harvard sen parénteses|Linz|2000|p=192|ref=linz}}</ref>.
* Segundo a extracción da elite dominante:▼
:* Proveniente da clase política.▼
==== Ditaduras totalitarias ====
:* Proveniente do aparato burocrático.▼
Usan a ideoloxía como principal fonte para lexitimarse. Buscan homoxeneizar a sociedade non permitindo ningún grao de pluralismo, fomentando a crenza na ideoloxía propia mediante a propaganda gobernamental. Pretenden transformar a natureza humana mediante a [[revolución social]], para o cal poñen especial énfase na mobilización de masas. Pretenden un control total sobre a sociedade, controlando o exército, os medios de comunicación e as organizacións económicas e sociais; e non dubidando en exercer o terror. Teñen un alto nivel de organización, sendo a figuras clave o líder, a policía secreta e o partido<ref name=ezrow1-5/>.
:* Proveniete das forzas armadas: neste grupo son de especial interese as ''ditaduras militares'', nas que se poden diferenciar dous tipos:▼
::* Aquelas nas que o poder é asumido por un grupo de militares.▼
Exemplos de réximes totalitarios son a Alemaña nazi, a Italia fascista, os réximes comunistas da [[Unión Soviética]] e [[Europa Oriental|Europa do leste]] e a [[República Popular da China|China]] comunista<ref name=ezrow1-5/>.
::* Outras nas que as forzas armadas apoian a un individuo ou grupo para que ostente o poder, manténdose elas autónomas.▼
==== Ditaduras cesaristas ====
▲
▲
▲
▲
== Criterios contemporáneos ==
| |||