Ophiuchus: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
de uns > duns |
ampliación e algunhas correccións |
||
Liña 1:
{{en uso}}
{{Constelación|
nome = Ophiuchus |
Liña 31 ⟶ 32:
notas=}}
'''Ophiuchus''', en [[lingua galega|glego]] '''Ofiúco''',<ref>[https://portaldaspalabras.gal/lexico/mira-que-din/ofiuco/ Ofiúco] no [[Portal das Palabras]]. Consultado o 18 de decembro de 2019.</ref> ou '''Serpentario'''<ref>{{cita web|apelidos=Cambados Márquez|nome=Xoaquín Evaristo|título=Algunhas notas referentes ó nome galego estándar das constelacións|url=http://ilg.usc.es/agon/wp-content/uploads/2013/10/34.Cambados.pdf|dataacceso=12 de outubro de 2016}}</ref> é unha das 88 [[constelación]]s modernas, e xa era unha das 48 listadas por [[Claudio Tolomeo|Tolomeo]]. Pode verse en ambos hemisferios entre os meses de abril a outubro por ficar sobre o ecuador celeste. Ophiuchus tamén era chamada antigamente '''Serpentarius''' ({{IPA|/ˌsɚpənˈtɛəriəs/}}), nomes respectivamente en [[lingua grega|grego]] e en [[latín]] que significan o mesmo, o portador da serpe.
Ó norte de Ofiúco atopase [[Hercules (constelación)|Hércules]], o suroeste Saxitario ([[Sagittarius]]) e ó sueste Escorpio ([[Scorpius]]); ó leste atopase a Cabeza da Serpe ([[Serpens|Serpens Caput]]) e [[Libra (constelación)|Libra]], mentres co oeste quedan Aguia ([[Aquila]]), Escudo de Sobieski ([[Scutum]]) e a Cola da Serpe ([[Serpens|Serpens Cauda]]). A constelación queda flanqueada pola Cabeza e a Cola da Serpe, que pode ser considerada coma unha única constelación: Serpe ([[Serpens]]), que a atravesa. O conxunto resultante é un home rodeado por unha serpe.
Liña 44 ⟶ 45:
* [[lambda Ophiuchi|λ Ophiuchi]] ([[Marfik]]), estrela tripla situada no cóbado de Ofiúco.
* [[X Ophiuchi]], [[estrela binaria|sistema binario]] composto por unha [[variable Mira]] e unha xigante laranxa separadas uns 0,5 [[arcsec|segundos de arco]].
* [[RS Ophiuchi]], [[Nova (astronomía)|nova]] recorrente formada por unha [[xigante vermella]] e unha [[anana branca]]. O seu brillo incrementase a intervalos irregulares varios centos de veces nuns poucos días. Pensase que está apunto de converterse nunha [[supernova]] tipo-1a.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/5204676.stm Star 'soon to become supernova']. [[BBC|BBC News]], [[
* [[70 Ophiuchi]] e [[36 Ophiuchi]], [[sistema estelar|sistemas estelares]] próximos á [[Terra]], o primeiro a 16,6 [[ano luz|anos luz]] e o segundo a 19,5 anos luz.
* [[Estrela de Barnard]], a segunda estrela máis próxima ó [[sistema solar]] a 5,96 anos luz, unha [[anana vermella]] de brillo feble non visible a [[simple vista]].
Liña 50 ⟶ 51:
* [[Gliese 673]], [[anana laranxa]] a 25,2 anos luz.
== Obxectos
* [[SN 1604]] ([[Supernova de Kepler]]), [[supernova]] que tivo lugar no ano 1604.
* Os [[cúmulo globular|cúmulos globulares]] [[M10]] e [[M12]] ó norte, ambos de cor amarela polas estrelas [[xigante vermella|xigantes vermellas]] e alaranxadas.
Liña 59 ⟶ 60:
* Tamén cita-lo cúmulo aberto [[Cúmulo Aberto IC 4665|IC 4665]], o cúmulo [[NGC 6633]], e os cúmulos globulares [[Cúmulo Globular M14|M14]], [[Cúmulo Globular M19|M19]], [[Cúmulo Globular M62|M62]].
No [[2005]], astrónomos que usaban datos do [[Telescopio Green Bank]] descubriron unha [[superburbulla]] tan longa que se estende máis ala plano da galaxia .<ref name='superburbulla xigante'>{{Cita novas | título= Huge 'Superbubble' of Gas Blowing Out of Milky Way | data=[[
En abril do [[2007]], os astrónomos anunciaron que o satélite de fabricación sueco Odin fixera a súa primeira detección de nubes de
En aproximadamente 40
== Historia ==
[[Ficheiro:Kepler Drawing of SN 1604.png|miniatura|200px
Esta constelación, coñecida dende antigüidade, é unha das 48 constelacións descritas por Tolomeo. Era coñecida tamén coma '''''Serpentarius''''', a forma latina do seu nome.
O evento máis importante ocorrido na historia de Ophiuchus é a [[SN 1604|Supernova do 1604]], a cal foi obsevada por primeira vez
Ocorreu só 32 ano despois doutra supernova ocorrida en in [[Cassiopeia]] que fora observada por [[Tycho Brahe]]; a última supernova ocorrida con anterioridade fora no 1054 (ver [[Nebulosa do Cangrexo]]), e despois de Kepler non houbo máis novas visibles a simple vista
=== Unha estrela, e un dos seus planetas, en galego ===
Desde o [[17 de decembro]] de [[2019]], unha estrela anana amarela desta constelación, de magnitude relativa 7,89, o cal a converte nun obxecto visíbel con [[Binóculo|prismáticos]] en ceos escuros, semellante ao noso [[Sol]] e situada a 240 anos luz, até o de agora coñecida como HD 149143, leva o nome de '''Rosalía de Castro''', e un planeta asociado a ela, o HD 149143 b, descuberto en 2005, pasa a denominarse '''Río Sar'''.
Estes nomes foron os claros vencedores da votación en [[Internet]] para elixir o nome dunha estrela e un su planeta, dentro do proxecto internacional impulsado pola [[Unión Astronómica Internacional]] (IAU) como parte das actividades de celebración do seu centenario. Baixo o nome de ''NameExoWorlds'' asignouse a cada país, máis de 110 en total, un sistema formado por unha estrela e un planeta que a orbita para que se lle deran nomes mediante a participación cidadá. No caso de [[España]] votouse entre unha ducia de propostas; a proposta galega, impulsada pola [[Agrupación Astronómica Ío]] co apoio da [[Fundación Rosalía de Castro]] e a e a [[Asociación Cultural Alexandre Bóveda]], gañou cun total de 34 179 votos, o 39 % do total.<ref>{{Cita novas | autor= R. Romar| título= La estrella Rosalía de Castro ya brilla en el cielo| data=[[17 de decembro]] de [[2019]] | url =https://www.lavozdegalicia.es/noticia/sociedad/2019/12/16/estrella-rosalia-castro-brilla-cielo/00031576520237674332476.htm | xornal= [[La Voz de Galicia]] | dataacceso = 18 de decembro de 2019 }}</ref><ref>Marcos Pérez Pena (17 de decembro de 2019): [https://praza.gal/ciencia-e-tecnoloxia/rosalia-xa-e-unha-estrela-e-o-rio-sar-un-exoplaneta Rosalía xa é unha estrela (e o río Sar un exoplaneta)] en praza.gal. Consultado o 18 de decembro de 2019.</ref><ref>[[Fundación Rosalía de Castro]] (17 de decembro de 2019): [https://rosalia.gal/unha-estrela-en-ofiuco-chamada-rosalia-de-castro/ Unha estrela en Ofiúco chamada Rosalía de Castro]. Consultado o 18 de decembro de 2019.</ref>
== Mitoloxía ==
Liña 77 ⟶ 83:
== Notas ==
{{Listaref|2}}
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.allthesky.com/constellations/ophiuchus/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Ophiuchus] {{en}}
Liña 88 ⟶ 95:
{{Constelacións Nomes Obsoletos}}
{{Control de autoridades}}
| |||