Xardín de San Carlos

O Xardín de San Carlos foi construído coma castelo defensivo fóra das murallas no século XIV e quedaría unido á cidade no XVI. Pouco a pouco foi perdendo importancia coma baluarte ou "Fortaleza vella" e, tras estalar o polvorín que contiña, foi abandonado até que xa no século XVIII é recuperado coma xardín por Don Carlos Francisco de Croix.

Muralla do Xardín de San Carlos.

O aspecto actual do Xardín de San Carlos débese ao gobernador en 1834 Francisco de Mazarredo, e presenta unhas características de xardín romántico. Foi declarado Conxunto Histórico-Artístico xunto coas murallas.

O seu valor radica na súa privilexiada situación dende a que se observa, grazas ao seu miradoiro, todo o porto da Coruña, na súa vexetación, e na tumba, un sepulcro proxectado coma monumento funerario, do xeneral inglés Sir John Moore, morto na Batalla de Elviña en 1809 loitando mentres defendía a cidade das tropas napoleónicas francesas do xeneral Soult.

Numerosas especies de árbores tanto autóctonas coma exóticas están presentes no xardín, das que destacan dous xigantescos umeiros centenarios.

Tamén hai placas en homenaxe aos 172 oficiais e homes da Armada Real Inglesa que morreron no naufraxio do buque "Serpent" preto do Cabo Vilano o 10 de novembro de 1890.

O xeneral inglés Lord Wellington dirixiu unha proclama ao exército no Cuartel Xeral de Lesaga o 4 de setembro de 1813 trala Batalla de San Marcial do 31 de agosto dese mesmo ano, recordada no Xardín de San Carlos, na que enxalzaba ao exército que el mesmo mandaba. Dicía Wellington:

Españois: adicadevos a imitar aos inimitables galegos.

O Concello, a proposta do entón alcalde Manuel Casas, acordou colocar o 14 de xullo de 1927 unhas lápidas que recollen un fragmento do poema que Rosalía de Castro adica a Sir John Moore, en galego e en inglés, titulado "Na tomba do Xeneral Sir John Moore":

Tumba de Sir John Moore no Xardín de San Carlos.

¡Cuan lonxe, canto das escuras nebras

dos verdes pinos, das ferventes olas

qu'o nacer viron!..; dos paternos lares

do ceo da patria, qu'o alumou mimosa

dos sitios ¡ay! do seu querer: que lexos

víu á caer baix'enemigo golpe

pra nunca mais se levantar, coitado!

..................................................

Mais que fermosa e sin igual morada

lle coup'en sorte ós teus mortales restos...

c'o seu respeto compasiva vela

pol-o estranxeiro á quen traidora morte

fixo fincar lonxe dos seus, e á alleos

víu á pedir o derradeiro asilo.

..................................................

Cando do mar atraveses as ondas

y o voso irman a visitar veñades

poñé na tomba o cariñoso oído

e se sentís rebuligar as cinzas

e s'escoitás indefinibres voces

e s'entendés o que esas voces digan

a y-alma vosa sentirá consolo

El vos dirá qu'arrededor do mundo

tomba millor qu'aquí atopou n'achara

senon dos seus antr'o amoroso abrigo.

Arquivo do Reino de Galicia.

O edificio situado a carón dos xardíns é a sede do Arquivo do Reino de Galicia, o máis importante arquivo histórico de Galiza. É un centro de titularidade estatal xestionado dende 1989 pola Xunta de Galicia.

Véxase tamén

Outros artigos

• Arquivo do Reino de Galicia
• Cidade Vella da Coruña
• Batalla de Elviña
• Sir John Moore

Referencias

• Museo de Arte Sacra da Colexiata de Santa María

Ligazóns externas

• O Xardín de San Carlos en Turgalicia
• O Arquivo do Reino de Galicia na web da Xunta de Galicia
• O Xardín de San Carlos na web do concello da Coruña