Aves: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 31 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0
m Arranxiños
Liña 25:
<center>[[#Clasificación das aves modernas|Ver o texto.]]
}}
As '''aves''' son [[Animalia|animais]] [[vertebradovertebrados]]s, de [[homeotermia|sangue quente]], que [[BipedestaciónBipedismo|camiñan, saltan ou se manteñen só sobre as extremidades posteriores]],<ref>{{Cita web |url=https://ecojugando.wordpress.com/2016/07/08/que-son-las-aves-como-son-las-aves/ |título=Completo artículo sobre la naturaleza de las aves. |dataacceso=11 de xullo de 2016}}</ref> mentres que as extremidades anteriores evolucionaron até converterse en [[ás]] que, do mesmo xeito que moitas outras características [[anatomía das aves|anatómicas]] únicas, permítenlles, na maioría dos casos, [[voo das aves|voar]], aínda que [[AveAves non voadoravoadoras|non todas voan]]. Teñen o corpo cuberto de [[pluma]]s e, as aves ''stricto sensu'', un [[Peteiro|bico]] [[queratina|córneo]] sen [[dente]]s. Para reproducírense [[ovíparo|poñen]] [[Ovo (bioloxía)|ovos]] que incuban até a súa [[eclosión]].
 
O seu grupo [[Taxonomía (bioloxía)|taxonómico]] denomínase [[clase (bioloxía)|clase]] '''Aves''' (a palabra é latina e está en plural, en singular sería ''avis'')<ref>Real Academia Española y Asociación de Academias de la Lengua Española (2014). «[https://dle.rae.es/?id=4X8WU1M%7C4XANV8J ave]». Diccionario de la lengua española (23ª edición). Madrid: Espasa. ISBN 978-84-670-4189-7. Consultado o 3 de xuño de 2019.</ref> para a [[sistemática]] clásica, pero na sistemática [[filoxenética]] actual este [[clado]] non ten rango, e está incluído á súa vez sucesivamente dentro dos clados: [[Theropoda]], [[Dinosauria]], [[Archosauria]], [[Sauropsida]], [[Tetrapoda]], etc., aínda que hai [[Aves#Clasificación cladística|máis nidacións intermedias con denominación]].
 
As aves orixináronse a partir de [[Theropoda|dinosauros carnívoros bípedes]] do [[Xurásico]], hai 150-200 millóns de anos, e son, de feito, os únicos dinosauros que sobreviviron á [[Extinción_masiva_do_Cretáceo-Terciario|extinción masiva producida ao final do Mesozoico]]. A súa [[evolución das aves|evolución]] deu lugar, tras unha forte [[radiación adaptativa|radiación]], ás máis de 18&nbsp;000 [[especies]] actuais<ref>Barrowclough, G. F.; Cracraft, *J.; Klicka, J. e Zink, R. M. «[http://journals.plos.org/plosone/article/file?id=10.1371/journal.pone.0166307&type=printable How many kinds of birds are there and why does it matter?]» ''PLoS ONE'', '''11'''(11): e0166307. {{doi|10.1371/journal.pon.0166307}}</ref> (máis 153 [[extinta]]s en tempos históricos).<ref name=Clements /> As aves son os [[Tetrapoda|tetrápodos]] máis diversos; con todo, teñen unha grande homoxeneidade morfolóxica en comparación cos [[mamíferomamíferos]]s. As relacións de parentesco das [[familia (bioloxía)|familias]] de aves non sempre poden definirse por [[Morfoloxía (bioloxía)|morfoloxía]], pero coa [[secuenciación dedo ADN|análise de ADN]] comezaron a esclarecerse.
 
As aves habitan en tódolos [[bioma]]s terrestres e tamén en tódolos océanos. O tamaño pode ser desde 6,4&nbsp;cm no ''[[Mellisuga helenae]]'' até 2,74 metros na [[avestruz]]. Os [[Aves#Comportamento|comportamentos]] son diversos e notables, como na [[niño das aves|nidificación]], a [[Aves#Dieta e alimentación|alimentación das crías]], as [[migración das aves|migracións]], o [[Aves#Reprodución|apareamento]] e a tendencia á [[Aves#sociabilidade|asociación en grupos]]. A comunicación entre as aves é variable e pode implicar sinais visuais, [[vocalización das aves|chamadas e cantos]]. Algunhas emiten gran diversidade de sons, e destacan pola súa [[Aves#Intelixencia|intelixencia]] e pola capacidade de transmisión cultural de coñecementos a novas xeracións.