Táboa periódica dos elementos: Diferenzas entre revisións

En 1871 Mendeleiev publicou a súa táboa periódica nun novo formato, con grupos de elementos semellantes dispostos en columnas en lugar de filas, numerando esas columnas de I a VIII correspondéndose co [[estado de oxidación]] dos elementos. Realizou tamén predicións detalladas das propiedades dalgúns elementos aínda non descubertos.{{sfn|Scerri|2007|p=112}} Estes baleiros fóronse enchendo subsecuentemente segundo os químicos foron descubrindo elementos adicionais de ocorrencia natural.<ref>{{Cita publicación periódica |last=Kaji |first=M. |year=2002 |title=D. I. Mendeleev's Concept of Chemical Elements and the Principle of Chemistry |journal=Bull. Hist. Chem. |volume=27 |issue=1 |pages=4–16 |url=http://www.scs.illinois.edu/~mainzv/HIST/awards/OPA%20Papers/2005-Kaji.pdf |deadurl=no |archiveurl=https://archive.is/20160706091143/http://www.scs.illinois.edu/~mainzv/HIST/awards/OPA%20Papers/2005-Kaji.pdf |archivedate=6 de xullo de 2016 |df=dmy-all }}</ref> É común a afirmación de que o último elemento de ocorrencia natural descuberto foi o [[francio]] (chamado por Mendeleiev ''eka-cesio'') en 1939.<ref>{{Cita web |url=http://chemeducator.org/sbibs/s0010005/spapers/1050387gk.htm |title=Francium (Atomic Number 87), the Last Discovered Natural Element |last1=Adloff |first1=J-P. |last2=Kaufman |first2=G. B. |date=25 de setembro de 2005 |publisher=The Chemical Educator |accessdate=26 de marzo de 2007 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130604212956/http://chemeducator.org/sbibs/s0010005/spapers/1050387gk.htm |archivedate=404 de xuño de 2013 |df= |urlmorta=si }}</ref> Porén, o [[plutonio]], producido de forma sintética en 1940 no contexto do [[Proxecto Manhattan]], identificouse no ano 1971 como un elemento de ocorrencia natural en cantidades minúsculas.<ref>{{Cita publicación periódica |doi = 10.1038/234132a0 |url = http://www.nature.com/nature/journal/v234/n5325/abs/234132a0.html |title = Detection of Plutonium-244 in Nature |journal = Nature |pages = 132–134 |year = 1971 |last1 = Hoffman |first1 = D. C. |last2 = Lawrence |first2 = F. O. |last3 = Mewherter |first3 = J. L. |last4 = Rourke |first4 = F. M. |volume = 234 |bibcode = 1971Natur.234..132H |issue = 5325 |deadurl = no |archiveurl = https://web.archive.org/web/20110623095710/http://www.nature.com/nature/journal/v234/n5325/abs/234132a0.html |archivedate = 23 de xuño de 2011 |df = dmy-all }}</ref>

A disposición popular da táboa periódica, tamén coñecida como forma común ou estándar, atribúese ó químico estadounidense Horace Groves Deming.{{sfn|Gray|2009|p=12}} En 1923 Deming publicou dúas táboas periódicas en formato curto<ref>{{cita web|url=http://www.meta-synthesis.com/webbook/35_pt/pt_database.php?PT_id=456|título=Deming’s Other 1923 Periodic Table: Mendeleev style|páxina-web=Chemogenesis|nome=Mark R.|apelidos=Leach|data-acceso=20 de decembro de 2017}}</ref> e mediano.<ref>{{cita web|url=http://www.meta-synthesis.com/webbook/35_pt/pt_database.php?PT_id=360|título=Deming Periodic Table|páxina-web=Chemogenesis|nome=Mark R.|apelidos=Leach|data-acceso=20 de decembro de 2017}}</ref><ref>{{Cita libro |last=Deming|first=H. G.|title=General chemistry: An elementary survey|year=1923 |publisher=J. Wiley & Sons |location=New York |pages =160, 165}}</ref>{{efn|Un antecedente da táboa de 18 columnas de Deming pode verse na táboa periódica de 16 columnas de Adams de 1911.<ref>{{cita web|url=http://www.meta-synthesis.com/webbook/35_pt/pt_database.php?PT_id=67|título=Adams' Periodic Table|páxina-web=Chemogenesis|nome=Mark R.|apelidos=Leach|data-acceso=20 de decembro de 2017}}</ref> Adams omitiu as terras raras e os "elementos radioactivos" (os actínidos) do corpo principal da súa táboa e no seu lugar "incluíunos nas marxes para aforrar espazo".<ref>{{cita publicación periódica|apelidos=Elliot|nome=Q. A.|ano=1911|título=A modification of the periodic table|revista=Journal of the American Chemical Society|volume=33|número=5|pp=684–688}}</ref>}} A empresa Merck and Company preparou unhas tarxetas da táboa mediana de 18 columnas de Deming en 1928, que circularon extensivamente polas escolas estadounidenses. En 1930 a táboa de Deming xa se incluía nos libros de texto e enciclopedias de química, e foi distribuída durante moitos anos pola empresa Sargent-Welch Scientific Company.<ref name="Fluck"/><ref>{{Cita libro |last1=Abraham |first1=M. |last2=Coshow |first2=D. |last3=Fix |first3=W. |title=Periodicity:A source book module, version 1.0 |publisher=Chemsource, Inc. |location=Nova York |page=3 |url=http://dwb4.unl.edu/chem_source_pdf/PERD.pdf |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120514182242/http://dwb4.unl.edu/chem_source_pdf/PERD.pdf |archivedate=14 de maio de 2012 |df= |dataacceso=20 de decembro de 2017 |urlmorta=si }}</ref><ref>{{Cita publicación periódica|last=Emsley|first=J.|title=Mendeleyev's dream table|journal=New Scientist|date=7 de marzo de 1985|pages=32–36|volume=105|número=1446|issn=0262-4079}}</ref>

Seguindo unicamente as [[configuración electrónica|configuracións electrónicas]], o [[hidróxeno]] (1s¹) e o [[helio]] (1s²) deberían situarse nos grupos 1 e 2, sobre o [[litio]] ([He]2s¹) e o [[berilio]] ([He]2s²) respectivamente.{{sfn|Gray|2009|p=12}} Porén, esta colocación non se utiliza habitualmente fóra do propio contexto das configuracións electrónicas. Cando se descubriron por primeira vez os [[gases nobres]] ó redor do ano 1900 (chamados entón "gases inertes"), incluíronse no denominado "grupo 0", reflectindo desta forma que non se coñecía ata entón unha reactividade química destes elementos, e o helio situouse na parte superior dese grupo xa que compartía a inercia química común a ese grupo. Cando o grupo mudou o seu número formal, moitos autores continuaron situando o helio directamente sobre o [[neon]] no grupo 18,<ref>{{cita web|url=https://eic.rsc.org/feature/trouble-in-the-periodic-table/2020266.article|título=Trouble in the periodic table|nome=Eric|apelidos=Scerri|data=1 de xaneiro de 2012|data-acceso=21 de decembro de 2017|páxina-web=Education in Chemistry}}</ref> incluíndo a táboa moderna da [[IUPAC]].<ref>{{Cita web|url = http://www.iupac.org/fileadmin/user_upload/news/IUPAC_Periodic_Table-1May13.pdf|title = IUPAC Periodic Table of the Elements|date = 2013-05-01|accessdate = 20 de setembro de 2015|publisher = IUPAC|deadurl = no|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150822234830/http://www.iupac.org/fileadmin/user_upload/news/IUPAC_Periodic_Table-1May13.pdf|archivedate = 22 de agosto de 2015|df = dmy-all|urlmorta = si}}</ref> A propiedade que distingue o helio do resto de gases nobres, malia a semellanza na súa inercia á do neon e á do [[argon]], é que na súa capa electrónica pechada o helio só ten dous electróns no orbital máis exterior, mentres que o resto de gases nobres teñen oito.<ref>{{Cita libro|title = Modeling Marvels: Computational Anticipation of Novel Molecules|url = https://books.google.com/books?id=IoFzgBSSCwEC|publisher = Springer Science & Business Media|date = 2008-12-05|isbn = 978-1-4020-6973-4|first = Errol G.|last = Lewars|pages = 69–71|deadurl = no|archiveurl = https://web.archive.org/web/20160519021952/https://books.google.com/books?id=IoFzgBSSCwEC|archivedate = 19 de maio de 2016|df = dmy-all}}</ref>

Noutras táboas o [[lutecio]] e o [[laurencio]] dispóñense como os membros restantes do grupo 3.<ref>{{cita libro|apelidos1=Rayner-Canham |nome1=G.|apelidos2=Overton|nome2=T.|ano=2013|título=Descriptive Inorganic Chemistry|edición=6ª|lugar=Nova York|editorial=W. H. Freeman and Company|isbn=978-1464125577}}</ref><ref>{{cita libro|autor1= Brown, T. L. . E. A.|autor2= Brown, T. L.|autor3=Woodward, P. . C. A.|autor4=Murphy, C. J.|autor5= Bursten, B. E.|autor6=LeMay, J. H. E.|ano=2009|título=Chemistry : the central science. - 11th Edition|edición=11ª|lugar=Nova Jersey|editorial=Pearson Prentice Hall|isbn=9780136006176}}</ref> As técnicas temperás de separación química do [[escandio]], [[itrio]] e lutecio dependían do feito de que estes elementos danse xuntos no chamado "grupo itrio", mentres que o lantano e o actinio danse xuntos no chamado "grupo cerio".<ref name=Jensen1982/> De acordo a isto algúns químicos asignaron o lutecio ó grupo 3 no lugar do lantano nos [[anos 1920]] e [[anos 1930|1930]].{{efn|O fenómeno de distintos grupos de separación está causado por unha crecente [[base (química)|basicidade]] co incremento do raio, e non constitúe un motivo fundamental para representar o lutecio baixo o itrio no lugar do lantano. Desta forma entre os [[metais alcalinotérreos]] do grupo 2, o magnesio (menos básico) pertence ó "grupo soluble" e o calcio, estroncio e bario (máis básicos) danse no "grupo do carbonato de amoníaco". Non obstante, o magnesio, calcio, estroncio e bario sitúanse de forma rutineira no grupo 2 da táboa periódica.<ref>{{cita libro|autor=Moeller et al.|ano=1989|título=Chemistry with Inorganic Qualitative Analysis|edición=3ª|lugar= San Diego|editorial=Harcourt Brace Jovanovich|pp=955–956, 958|isbn=0155064924}}</ref>}} Varios físicos favoreceron o lutecio nos [[anos 1950]] e [[anos 1960|1960]], tendo en conta a comparación de varias das súas propiedades físicas coas do lantano.<ref name=Jensen1982/> Esta disposición, na que o lantano é o primeiro membro do bloque f, está disputada por varios autores xa que o lantano carece de electróns f. Porén, déronse argumentos de que esta non sería unha oposición válida por mor doutras das anomalías existentes na táboa periódica..<ref>{{Cita web|url= http://www.rsc.org/blogs/eic/2015/09/periodic-table-group-3|title= Five ideas in chemical education that must die – part five|last1= Scerri|first1= E.|date= 2015|website= Education in Chemistry|publisher= Royal Society of Chemistry|access-date= 19 de setembro de 2015|deadurl= no|archiveurl= https://web.archive.org/web/20151223190417/http://www.rsc.org/blogs/eic/2015/09/periodic-table-group-3|archivedate= 23 de decembro de 2015|df= dmy-all}}</ref> Para o laurencio, a súa configuración electrónica en fase atómica de gas quedou confirmada no ano 2015 como [Rn]5f¹⁴7s²7p¹. Esta configuración representa outra anomalía na táboa periódica, independentemente de se o laurencio se sitúa no bloque f ou d, xa que a única posición potencial no bloque p reservouse para o [[nihonio]] coa súa configuración predita de [Rn]5f¹⁴6d¹⁰7s²7p¹.<ref name=Jensen2015>{{Cita web |url=http://www.che.uc.edu/jensen/W.%20B.%20Jensen/Reprints/251.%20Lawrencium.pdf |title=Some Comments on the Position of Lawrencium in the Periodic Table |last1=Jensen |first1=W. B. |date=2015 |access-date=20 de setembro de 2015 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151223091325/http://www.che.uc.edu/jensen/W.%20B.%20Jensen/Reprints/251.%20Lawrencium.pdf |archivedate=23 de decembro de 2015 |df= |urlmorta=si }}</ref>{{efn|Aínda que o laurencio metálico posúe un electrón p, os estudos de modelaxe simple suxiren que o seu comportamento é o dun lantánido,<ref name=Xu>{{Cita publicación periódica |last1=Xu |first1=W-H. |last2= Pyykkö|first2=P.|title=Is the chemistry of lawrencium peculiar? |journal=Physical Chemistry Chemical Physics |year=2016 |volume=18 |issue=26 |pages=17351–17355|doi=10.1039/C6CP02706G|bibcode=2016PCCP...1817351X}}</ref> ó igual que o resto dos últimos actínidos.<ref name=Cotton/>}}