Río Congo: Diferenzas entre revisións

 

Case a totalidade do Congo é navegable (agás 250 km), e en unión dos camiños de ferro, boa parte do comercio de África central pasa ao longo del.

== Denominación ==

Antes da colonización portuguesa da zona, os nativos denominaban ao río, ''Nzere'' ou ''Nzadi'', que na lingua da etnia [[bakongo]], significaba «o río que traga os demais ríos». O explorador portugués [[Diogo Cão]], que foi o primeiro europeo que percorreu a súa desembocadura, chamouno río Zaire, por deformación do nome dado polos indíxenas. Esta denominación persistiu ata o século XVIII, en que comezou a ser nomeado como río Congo, pola [[Bakongo|etnia Congo ou bankongo]], que dominaba case toda a cunca do río.<ref name=ref_duplicada_1>{{cita libro |apelidos= Forbath|nome= Peter|título= El río Congo|editorial= Fondo de Cultura Económica|isbn= 84-7506-508-2}}</ref>

 

Entre 1971 e 1997, o goberno de Zaire, nome que tiña a República Democrática do Congo durante a ditadura de [[Mobutu Sese Seko]], quixo cambiar a denominación do río Congo a río Zaire, pero ese cambio foi ignorado por moitos países, entre os cales cabe destacar a veciña República do Congo.

== Historia natural ==

[[Ficheiro:Chutes Livingstone.jpg|miniatura|O comezo das [[cataratas Livingstone]] preto de [[Kinshasa]]]]

O curso actual do río Congo formouse hai entre 1,5 e 2 millóns de anos, durante o [[Plistoceno]].<ref name="Beadle1981">{{Cita libro|author=Leonard C. Beadle|title=The inland waters of tropical Africa: an introduction to tropical limnology|url=http://books.google.com/books?id=iAIUAQAAIAAJ|accessdate=2 de abril de 2011|year=1981|publisher=Longman|isbn=978-0-582-46341-7|page=475}}

"It is hypothesized that in the late Pliocene or early Pleistocene, a coastal Lower Guinean river captured Malebo Pool, connecting the previously interior Congo Basin to the ocean." Thieme et al., ''Freshwater Ecoregions of Africa and Madagascar: A Conservation Assessment

 

En termos de vida acuática, a conca do río Congo ten unha moi alta [[riqueza de especies]] e nela obsérvanse uns dos máximos niveis coñecidos de concentración de especies endémicas.<ref name="Smithsonian2009">{{Cita web |title= Evolution in the Deepest River in the World |first=Kyle |last=Dickman |date=3 de noviembre de 2009 |publisher=Smithsonian Magazine |work=Science & Nature |url=http://www.smithsonianmag.com/science-nature/Evolution-in-the-Deepest-River-in-the-World.html}}</ref> Ata agora, rexistráronse preto de 700 especies de peixes na conca do Congo, e grandes seccións permanecen virtualmente sen estudar.<ref name=SudanicCongoOubangi>Freshwater Ecoregions of the World (2008). ''[http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=535 Sudanic Congo – Oubangi.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111005204356/http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=535 |date=05 de outubro de 2011 }}'' Accessed 2 May 2011.</ref> Debido a isto e ás grandes diferenzas ecolóxicas entre as rexións da conca, a miúdo divídese en varias [[ecorrexión]]s ecolóxicas (en lugar de tratala como unha única ecorrexión). Entre estas ecorrexións, só a dos [[rápidos do baixo Congo]] conta con máis de 300 especies de peixes, incluíndo aproximadamente 80 especies endémicas,<ref name=RoughWaters>{{Cita web |last=Norlander |first=Britt |date=20 de abril de 2009 |url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m1590/is_13_65/ai_n31583235/ |title=Rough waters: one of the world's most turbulent rivers is home to a wide array of fish species. Now, large dams are threatening their future |publisher=Science World}}</ref> mentres que a parte suroeste ([[río Kasai|Conca do Kasai]]) por si soa ten máis de 200 especies de peixes, dos cales ao redor dun cuarto son endémicas.<ref name=Kasai>Freshwater Ecoregions of the World (2008). ''[http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=546 Kasai.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111005204417/http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=546 |date=05 de outubro de 2011 }}'' Accessed 2 May 2011.</ref> As familias de peixes dominantes -polo menos nalgunhas partes do río- son [[Cyprinidae]] (carpa/ciprínidos, como ''[[Labeo simpsoni]]'', [[Mormyridae]] (peixes elefantes), [[Alestidae]] (tetras africanos), [[Mochokidae]] (bagres squeaker) e [[Cichlidae]] (cíclidos).<ref name=UpperLualaba>Freshwater Ecoregions of the World (2008). ''[http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=545 Upper Lualaba.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111005204143/http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=545 |date=05 de outubro de 2011 }}'' Accessed 2 May 2011.</ref> Entre os nativos no río está o enorme e altamente carnívoro, [[Hydrocynus goliath|peixe tigre xigante]]. Dous dos [[cíclidos]] endémicos máis raros son os esbrancuxados (non pigmentados) e cegos ''[[Lamprologus lethops]]'', que se cre que vive a unha profundidade de 160 m por baixo da superficie,<ref name=RoughWaters/> e o ''[[Heterochromis multidens]]'', que parece estar máis estreitamente relacionado cos cíclidos das Américas que con outros cíclidos de África.<ref>Kullander, S.O. (1998). ''A phylogeny and classification of the South American Cichlidae (Teleostei: Perciformes).'' pp. 461–498 in Malabarba, L., et al. (eds.), Phylogeny and Classification of Neotropical Fishes, Porto Alegre.</ref> Tamén hai numerosas ras endémicas e caracois.<ref name=UpperLualaba/><ref name=LowerCongoRapids>Freshwater Ecoregions of the World (2008). ''[http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=549 Lower Congo Rapids.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111005204434/http://www.feow.org/ecoregion_details.php?eco=549 |date=05 de outubro de 2011 }}'' Accessed 2 May 2011.</ref> Está prevista a construción de varias represas hidroeléctricas no río que poden conducir á extinción de moitos dos endemismos.<ref name=RoughWaters/>

== Exploración do río ==

 

| - || - || colspan=5| [[Río Bundi]] || align=right| Baixo Congo|| align=right| {{formatnum:}} || align=right| {{formatnum:}} || align=right| {{formatnum:}} ||

|}

 

== Notas ==

== Véxase tamén ==

{{Commons|Category:Congo River}}

=== Ligazóns externas ===

{{Control de autoridades}}

 

{{ORDENAR:Congo}}

[[Categoría:Río Congo]]

[[Categoría:Artigos que toda Wikipedia debería ter (Historia e xeografía)]]