Zenón de Somodevilla y Bengoechea: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
engado contido de es.wiki; ortografía e commons
Liña 1:
{{Biografía}}
'''Zenón de Somodevilla e Bengochea''', nado en [[Hervías]] ([[A Rioxa]]), probablemente o [[20 de abril]] (día de san Zenón) de [[1702]], e finado en [[Medina del Campo]] o [[2 de decembro]] de [[1781]],<ref>{{Cita web|url=http://dbe.rah.es/biografias/6698/zenon-de-somodevilla-y-bengoechea|páxina-web=Diccionario biográfico|título=Zenón de Somodevilla y Bengoechea|data-acceso=14-8-2019|apelidos=Gómez Urdáñez|nome=José Luis|lingua=es}}</ref> mais coñecido co nome de '''marqués da Ensenada''', foi un político castelán.e Executouilustrado a [[Gran Redada]]castelán.
 
Foi Conselleiro de Estado, sucesivamente, nos reinados de [[Filipe V de España|Filipe V]], [[Fernando VI de España|Fernando VI]] e [[Carlos III de España|Carlos III]]. Tamén ostentou moitos outros cargos como secretario de Facenda, de Guerra e Mariña e de Indias. Igualmente, foi nomeado sucesivamente superintendente xeral de Rendas, lugartenente xeral do Almirantazgo, secretario de Estado, notario dos reinos de España e Cabaleiro do Toisón de Ouro e da Orde de Malta.
 
Foi o encargado de executar a denominada [[Gran Redada]].
 
== Traxectoria ==
Foi o primeiro artífice dun programa de [[despotismo ilustrado]] e o paradigma dos políticos que ianían dirixir [[España]] polos seus méritos e non polos seus títulos. De orixesorixe humildeshumilde, fillo dun fidalgo pobre rioxano, chegaría ser ministro de Facenda, Guerra e Indias co rei [[Fernando VI]]. Político fundamental na historia do [[século XVIII]], serviu a tres reis: [[Filipe V de España|Filipe V]], [[Fernando VI de España|Fernando VI]] e [[Carlos III de España|Carlos III]].
 
Hai que destacar del a reforma que tentou levar adiante sobre o sistema fiscal imperante, a magna pescuda catastral coñecida polo nome de [[Catastro de Ensenada]], de maneira que os diferentes tributos que percibía o Estado se unificaran nun único imposto, proxecto saldado cun grandegran fracaso. A maior obra de Ensenada foi a a súa espectacular reorganización dos [[estaleiro]]s e a construción de potentes buques de guerra. Tamén como político ilustrado destacou no impulso das obras públicas, como a construción de canais —coma o de Castela— e a mellora de camiños (como o de [[Madrid]] ó [[Guadarrama]] e de [[Burgos]] a [[Santander]]).
 
=== A Gran Redada ===
En [[1749]] executou, xunto co bispo de Oviedo Gaspar José Vázquez Tablada, un plano denominado [[Gran Redada]] que pretendía o exterminio biolóxico do [[pobo xitano]] en España e que, naquela altura, foi tamén coñecido como Prisión Xeral de ciganos. Tralo arresto, os ciganos foran separados en dous grupos: Osos homes maiores de sete anos foranforon escravizados nos arsenais da MarinhaMariña española e as mulleres e as crianzas menores de sete anos foranforon escravizadas en fábricas ou ingresadas na cadea. A separación das familias tiña o obxectivo de evitar novos nacementos. Esta práctica xenocida durou até o ano [[1765]], mais sempre contando coa forte resistencia das mulleres e mais dos homes, como foi no caso das revoltas e fuxidas na Casa de Misericordia en Zaragoza<ref>{{Cita publicación periódica|título=Los gitanos y gitanas de España a mediados del siglo XVIII. El fracaso de un proyecto de “exterminio” (1748-1765)|url=http://dx.doi.org/10.17583/hse.2015.1737|revista=Social and Education History|data=2015-10-22|ISSN=2014-3567|páxina=312|volume=4|número=3|doi=10.17583/hse.2015.1737|nome=María Jesús|apelidos=Márquez García}}</ref>. Calcúlase que entre 90009 y000 e 12 12000000 ciganos sofreransofreron persecución, cadea ou escravitude neste periodoperíodo<ref>{{Cita web|título=Para conocer la Gran Redada|url=https://pretendemosgitanizarelmundo.com/2017/07/25/para-conocer-la-gran-redada/|data=2017-07-25|data-acceso=2019-08-13|lingua=es-ES|apelidos=nicolasjimenezgonzalez}}</ref>.
 
En Ferrol hai duasdúas estatuas adicadas á suasúa figura. Unha, nos xardinsxardíns de San Francisco, feita por [[César Lombera]]<ref>{{Cita web|título=Ferrol homenajea al Marqués de la Ensenada con una estatua en los jardines de San Francisco|url=http://www.galiciaartabradigital.com/archivos/110857|páxina-web=Galicia Ártabra Digital|data-acceso=2019-08-13|lingua=es-ES|nome=Redacción|apelidos=P}}</ref>[[César Lombera|.]] Outra, un busto, no parque Raíña Sofía.
 
== Notas ==
{{Listaref|30em}}
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
=== Bibliografía ===
 
* {{Cita libro|título=El proyecto reformista de Ensenada|apelidos=Gómez Urdáñez|nome=José Luis|editorial=Ed. Milenio|ano=1995|ISBN=978-84-921502-5-0|ref=|lugar=Lleida|lingua=es|serie=Col. Hispania Nº 3}}
Hai que destacar del a reforma que tentou levar adiante sobre o sistema fiscal imperante, a magna pescuda catastral coñecida polo nome de [[Catastro de Ensenada]], de maneira que os diferentes tributos que percibía o Estado se unificaran nun único imposto, proxecto saldado cun grande fracaso. A maior obra de Ensenada foi a a súa espectacular reorganización dos [[estaleiro]]s e a construción de potentes buques de guerra. Tamén como político ilustrado destacou no impulso das obras públicas, como a construción de canais —coma o de Castela— e a mellora de camiños (como o de [[Madrid]] ó [[Guadarrama]] e de [[Burgos]] a [[Santander]]).
 
=== Outros artigos ===
En [[1749]] executou, xunto co bispo de Oviedo Gaspar José Vázquez Tablada, un plano denominado [[Gran Redada]] que pretendía o exterminio biolóxico do [[pobo xitano]] en España e que, naquela altura, foi tamén coñecido como Prisión Xeral de ciganos. Tralo arresto, os ciganos foran separados en dous grupos: Os homes maiores de sete anos foran escravizados nos arsenais da Marinha española e as mulleres e as crianzas menores de sete anos foran escravizadas en fábricas ou ingresadas na cadea. A separación das familias tiña o obxectivo de evitar novos nacementos. Esta práctica xenocida durou até o ano [[1765]] mais sempre contando coa forte resistencia das mulleres e mais dos homes, como foi no caso das revoltas e fuxidas na Casa de Misericordia en Zaragoza<ref>{{Cita publicación periódica|título=Los gitanos y gitanas de España a mediados del siglo XVIII. El fracaso de un proyecto de “exterminio” (1748-1765)|url=http://dx.doi.org/10.17583/hse.2015.1737|revista=Social and Education History|data=2015-10-22|ISSN=2014-3567|páxina=312|volume=4|número=3|doi=10.17583/hse.2015.1737|nome=María Jesús|apelidos=Márquez García}}</ref>. Calcúlase que entre 9000 y 12000 ciganos sofreran persecución, cadea ou escravitude neste periodo<ref>{{Cita web|título=Para conocer la Gran Redada|url=https://pretendemosgitanizarelmundo.com/2017/07/25/para-conocer-la-gran-redada/|data=2017-07-25|data-acceso=2019-08-13|lingua=es-ES|apelidos=nicolasjimenezgonzalez}}</ref>.
 
* [[Filipe V de España|Filipe V]]
En Ferrol hai duas estatuas adicadas á sua figura. Unha, nos xardins de San Francisco, feita por [[César Lombera]]<ref>{{Cita web|título=Ferrol homenajea al Marqués de la Ensenada con una estatua en los jardines de San Francisco|url=http://www.galiciaartabradigital.com/archivos/110857|páxina-web=Galicia Ártabra Digital|data-acceso=2019-08-13|lingua=es-ES|nome=Redacción|apelidos=P}}</ref>[[César Lombera|.]] Outra, un busto, no parque Raíña Sofía.
* [[Fernando VI de España|Fernando VI]]
* [[Carlos III de España|Carlos III]]
 
=== Ligazóns externas ===
<br />
 
{{Control de autoridades}}
 
{{ORDENAR: Somodevilla Bengoechea, ZenonZenón}}
[[Categoría:Historia de España]]
[[Categoría:Personalidades da política da Rioxa]]