Río Missouri: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Caudal: arranxiños
Recuperando 1 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta15)
Liña 215:
Inmediatamente antes da [[Glaciación|Idade do Xeo]] do [[Era cuaternaria|Cuaternario]], o río Missouri quedou probablemente dividido en tres segmentos: unha parte superior, que drenaba cara ao norte na [[baía de Hudson]],<ref>{{Cita web |last=Moak |first=William |url=http://maps.unomaha.edu/maher/2003mbfieldtrip/moakreport/pleistgeo.html |title=Pleistocene Glaciation and Diversion of the Missouri River in Northern Montana |publisher=University of Nebraska, Omaha |work=Department of Geography and Geology |accessdate=20 de agosto do 2016}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www3.northern.edu/natsource/HABITATS/Missio1.htm |title=Missouri River |publisher=Northern State University |accessdate=20 de agosto do 2016}}</ref> e as seccións medias e baixas, que fluían cara ao leste pola pendente rexional.<ref>Thornbury, 1965, pag. 248–249, 295–296</ref> Dado que a terra afundiuse na idade do xeo, unha [[glaciación pre-illinoiense]] (ou posiblemente a [[Glaciación de Riss|glaciación illinoiense]]) desviou o río Missouri cara ao sueste ata a súa actual confluencia co Mississippi e causou que se integrase nun único sistema fluvial que corta a pendente rexional.<ref>Thornbury, 1965, pag. 248–249, and references therein</ref> Crese que o Missouri, no oeste de Montana, tería que fluír unha vez cara ao norte e logo ao leste polas [[montañas Bear Paw]]. Atópanse [[zafiro]]s nalgúns puntos ao longo do río no oeste de Montana.<ref name=gemgallerymtloc>{{Cita web|title=Montana Sapphires – Gemology|url=https://gemgallery.com/|publisher= Gem Gallery|accessdate=29 de outubro de 2011}} Note: Includes map of major Montana sapphire mines</ref><ref>{{Cita libro |last=Voynick|first=Stephen M.|title=Yogo The Great American Sapphire |url=|publisher =Mountain Press Publishing|year=1985|edition=March 1995 printing, 1987|place=Missoula, MT|isbn=0-87842-217-X|page=193}}</ref> Os avances das capas de xeo continentais desviaron o río e os seus afluentes, causando que confluiran en común en grandes lagos temporais como lagos glaciais, como o [[lago glacial Great Falls|Great Falls]], [[lago glacial Musselshell|Musselshell]] e outros. Ao aumentar eses lagos, a auga neles derramaríase a miúdo sobre as divisorias locais adxacentes, creando canles e [[coulee]]s agora abandonados, incluíndo a [[Shonkin Sag]], de 160&nbsp;km de longo. Cando os glaciares se retiraron, o Missouri fluíu nun novo curso ao longo do lado sur das montañas Bear Paw, e a parte inferior do afluente [[río Milk|Milk]] fíxose cargo da canle principal inicial.<ref>{{Cita web |author=Moak, William |url=http://maps.unomaha.edu/maher/2003mbfieldtrip/moakreport/pleistgeo.html |title=Pleistocene Glaciation and Diversion of the Missouri River in Northern Montana |publisher=University of Nebraska, Omaha |work=Department of Geography and Geology |accessdate=28 de xuño de 2011}}</ref>
O alcumo do Missouri, o "Big Muddy", foi inspirado polas enormes cargas de sedimentos ou limo que transporta, das máis grandes de todos os ríos de América do Norte.<ref name=benke/>{{rp|432–434}}<ref name="Spotlight">{{Cita web|url=http://www.mostreamteam.org/Documents/Fact%20Sheets/FactSheet2WWW.pdf|title=Spotlight on the Big Muddy|publisher=Missouri Stream Team|accessdate=14 de xaneiro de 2012|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20111017063318/http://www.mostreamteam.org/Documents/Fact%20Sheets/FactSheet2WWW.pdf|dataarquivo=17 de outubro de 2011|urlmorta=si}}</ref> No seu estado de pre-desenvolvemento, o río transportaba uns 193-290 millóns de toneladas por ano.<ref>{{Cita web |url=http://www.mostreamteam.org/Documents/Research/BigRiver/MissouriRiverSediment.pdf |title=Missouri River Sediment |publisher=Missouri River Stream Team Website |work=Missouri River Recovery Plan Fact Sheet, U.S. Army Corps of Engineers |accessdate=6 de outubro de 2010}}</ref> A construción de represas e diques reduciu hoxe en día drasticamente estes sedimentos a uns 18-23 millóns de toneladas por ano. Gran parte deste sedimento é derivado desde a [[chaira de inundación]] do río, tamén chamado o cinto meandro; cada vez que o río cambiaba de curso, erosionaría toneladas de terra e rocas das súas beiras. Con todo, a construción de presas e a canalización do río impediulle agora chegar ás súas fontes naturais de sedimentos ao longo da maior parte do seu curso. Os encoros ao longo do Missouri capturan aproximadamente 32,9 millóns toneladas de sedimentos cada ano.<ref name="MainstemSystem"/>
Malia isto, o río aínda transporta máis da metade do total de sedimentos que desembocan no golfo de México; o [[delta do Mississippi]], formado por depósitos sedimentarios na desembocadura do Mississippi, está constituído na súa maior parte polos sedimentos transportados polo Missouri.<ref name="sediment-management">{{Cita web |url=http://dels.nas.edu/Report/Missouri-River-Planning-Recognizing-Incorporating/13019 |title=Missouri River Planning: Recognizing and Incorporating Sediment Management (2010) |publisher=The National Academies |work=Division on Earth and Life Studies |accessdate=7 de outubro de 2010}}</ref><ref>{{Cita novas |last=Schliefstein |first=Mark |url=http://www.nola.com/politics/index.ssf/2010/09/missouri_river_helped_build_lo.html |title=Missouri River helped build Louisiana coast, but it won't help restore it |publisher=New Orleans Net |date=29 de setembro de 2010 |accessdate=6 de outubro de 2010 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20101002013903/http://www.nola.com/politics/index.ssf/2010/09/missouri_river_helped_build_lo.html |dataarquivo=02 de outubro de 2010 |urlmorta=si }}</ref>
 
== Historia ==