Bética: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Fendetestas (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Fendetestas (conversa | contribucións)
Liña 58:
Algunhas das cidades ibéricas conservaron os seus nomes pre-[[Linguas indoeuropeas|indoeuropeos]] durante a era romana. [[Granada]] chamábase ''Eliberri'', ''Illiberis'' e ''Illiber'' polos romanos, en [[Lingua éuscara|éuscaro]], '"iri-berri"'' ou ''"ili-berri"'', aínda significa "cidade nova".
 
O sur da península Ibérica era rica en agricultura, exportaba [[viño]], [[aceite de oliva]] e a salsa de peixe fermentada chamada ''[[garum]]'' que eran alimentos básicos da [[dieta mediterránea]] os seus produtos formaban parte da economía comercial do Mediterráneo occidental, mesmo antes de ser sometida a Roma no 206 a.C. Trala derrota de [[Cartago]] na [[Segunda Guerra Púnica]], que atopou o seu [[casus belli]] na costa de Baetica en [[Sagunt]], [[Hispania]] foi significativamente romanizada no curso do século II a.C., logo do levantamento iniciado polo Turdetanos no 197. Os [[celtíberos]] centrais e nororientais pronto seguiron o exemplo. [[Catón|Catón o Vello]], que se converteu en cónsul no 195 a.C. recibiu o mando de toda a península para derrotar a rebelión no nordées e no val inferior do [[Ebro]]. Logo marchou cara ao sur e sofocousufocou unha revolta dos turdetanos. Catón volveu a Roma no 194, deixando a dous [[pretor]]es ao mando das dúas provincias ibéricas. A finais da [[República Romana]], Hispania permanecía dividida como a [[Galia]] nunha provincia "máis próxima" e outra "máis afastada", como experimentando a marcha por terra desde a Galia: ''Hispania Citerior'' (a rexión do Ebro). e ''Ulterior'' (a rexión do Guadalquivir). As batallas en Hispania durante o século I a.C. limitáronse en gran parte ao norte.
 
Na reorganización do Imperio no 14 a.C., cando Hispania dividíuse en tres provincias imperiais, Baetica estaba rexida por un procónsul que antes fora un pretor. A fortuna sorriu de rica Baetica, que era ''Baetica Felix'' alí desenvolveuse un estrato social e económico dinámico e ascendente, móbil e ascendente, que absorbeu aos [[escravos liberados]] e superou en número á [[elite]] rica. A provincia senatorial de Baetica fíxose tan segura de que non se requiría que unha [[lexión romana]] estivese alí permanentemente. A ''[[Lista de lexións romanas | Legio VII Gemina]]'' estacionouse permanentemente ao norte, na [[Hispania Tarraconensis]].
Liña 64:
[[Ficheiro:Amphora of the Beltran 2B type late 1st or 2nd century Betique Southern Spain found between Mogador and Pharaon islands.jpg|thumb|[[Ánfora]] bética encontrada en [[Essaouira]],século I-II a.c.]]
 
Hispania Baetica dividiuse en catro [[conventus iuridicus]], que eran divisións territoriais como os circuítos xudiciais, onde os homes principais se reunian nos principais centros, en momentos determinados do ano, baixo a supervisión do procónsul, para supervisar a administración da xustiza, o ''conventus Gaditanus'' (de Gades, ou [[Cádiz]]), o Cordubensis (de [[Córdoba]]), o ''Astigitanus'' (de Astigi, ou [[Écija]]), e ''Hispalensis'' (de Hispalis, ou [[Sevilla]]). A medida que as cidades se convertironconverteron en sedes permanentes dos tribunais durante o Imperio posterior, os conventus foron substituídos (Código de Xustiniano, i.40.6) e o término conventus aplícouse finalmente a determinados corpos de cidadáns romanos que vivianvivían nunha provincia, que formaban unha especie de empresa emancipada e representaba ao pobo romano no seu distrito como unha especie de [[gentry]] e foi de entre estes que os procónsules tomaban xeralmente aos seus asistentes. Así, a pesar de algúns trastornos sociais, como cando [[Septimio Severo]] matou a algúns dos baetianos, incluíndo mulleres, a elite de Baetica permaneceu durante séculos sendo unha clase estable.
 
== Conventos e cidades ==