Peróxido orgánico: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Miguelferig (conversa | contribucións)
m Arranxos varios, replaced: {{cite book → {{Cita libro (2), {{cite web → {{Cita web (3), {{cite journal → {{Cita publicación periódica (11)
Liña 1:
{{en tradución}}
[[Ficheiro:Peroxy-group.png|miniatura|150px|Estrutura xeral dun peróxido orgánico]]
Os '''peróxidos orgánicos''' son [[composto orgánico|compostos orgánicos]] que conteñen o [[grupo funcional]] [[peróxido]] (ROOR′). Se R′ é [[hidróxeno]], os compostos denomínanse hidroperóxidos orgánicos. Os '''perésteres''' teñen a estrutura xeral RC(O)OOR. O enlace O−O rompe facilmente, producindo [[radical libre|radicais libres]] da forma RO<sup>•</sup> (o punto representa un [[electrón desapareado]]). Así, os peróxidos orgánicos son útiles como [[iniciador de radical|iniciadores]] en varios tipos de [[polimerización]], como as resinas [[epoxi]] usadas en [[plástico reforzado con vidro|plásticos reforzados con vidro]]. O [[peróxido de metiletilcetona|MEKP]] e o [[peróxido de benzoílo]] son utilizados comunmente para este propósito. Porén, a mesma propiedade tamén determina que os peróxidos orgánicos poidan intencionalmente ou non iniciar a polimerización explosiva en materiais con [[enlace insaturado|enlaces químicos insaturados]], e este proceso pode utilizarse en [[explosivo]]s. Os peróxidos orgánicos, igual que os inorgánicos, son potentes axentes blanqueantes.<ref>Klenk, Herbert; Götz, Peter H.; Siegmeier, Rainer; Mayr, Wilfried, "Peroxy Compounds, Organic", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH </ref>
{{imaxe conxunta|porfila= 4|ancho=300| alto=200
| imaxe1 =Perester-2D-skeletal.png | lenda1 =Estrutura xeral dun peréster.
Liña 10:
== Propiedades ==
 
A [[lonxitude de enlace|lonxitude do enlace]] O−O nos peróxidos é duns 1,45&nbsp;[[ángstrom|Å]] won ángulos R−O−O (onde R = H, C) son duns 110° (similar aos da auga). Caracteristicamente, os ángulos diedros C−O−O−R (R = H, C) son duns 120°. O enlace O−O é relativamente feble, cunha [[enerxía de disociación de enlace]] de 45–50&nbsp;kcal/mol, que é menos da metade que a forza dos enlaces C−C, C−H e C−O.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|title=A Reassessment of the Bond Dissociation Energies of Peroxides. An ''ab Initio'' Study|first1=Robert D.|last1=Bach|first2=Philippe Y.|last2=Ayala|first3=H. B.|last3=Schlegel|journal=[[J. Am. Chem. Soc.]]|date=1996|volume=118|issue=50|pages=12758–12765|doi=10.1021/ja961838i}}</ref><ref>{{citeCita booklibro|title=PATAI'S Chemistry of Functional Groups|chapter=Stereochemical and conformational aspects of peroxy compounds|pages=85–96|year=1983|author=Otto Exner|editor=Saul Patai|publisher=Wiley|doi=10.1002/9780470771730.ch2|isbn=9780470771730}}</ref>
 
As principais clases de peróxidos orgánicos son:
Liña 17:
*Diacilperóxidos, compostos coa funcionalidade RC(O)OOC(O)R (R = alquilo, arilo).
*Dialquilperóxidos, compostos coa funcionalidade ROOR (R = alquilo).
Estes compostos aparecen na natureza ou son útiles en comercialmente. Coñécense tamén outros compostos peroxi máis especializados.<ref>{{citeCita booklibro|title=PATAI'S Chemistry of Functional Groups: Peroxides|year=1983|editor=Saul Patai|publisher=Wiley|isbn=9780470771730}}</ref>
 
== Bioloxía ==
[[Ficheiro:Lampyris noctiluca.jpg|miniatura|esquerda|130px|O vagalume ''[[Lampyris noctiluca]]'']]
Os peróxidos desempeñan un importante papel en bioloxía. Coñécense centos de peróxidos e hidroperóxidos, que derivan de [[ácido graxo|ácidos graxos]], [[esteroide]]s e [[terpeno]]s. Por exemplo, derivan de ácidos graxos varios 1,2-dioxenos. A biosíntese de [[prostaglandin]]s realízase a través dun '''endoperóxido''', un tipo de peróxido bicíclico.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|title=Peroxy Natural Products|journal=Natural Product Reports|year=1992|volume=9|issue=4|pages=289–312|author=D. A. Casteel|doi=10.1039/np9920900289}}</ref>
No [[vagalume]], a oxidación da [[luciferina]], que é catalizada polo [[enzima]] [[luciferase]]s, rende un composto peroxi, o [[1,2-dioxetano]]. O dioxetano é inestable e descomponse espontaneamente a [[dióxido de carbono]] e [[cetona]]s excitadas, as cales liberan o exceso de enerxía emitindo luz ([[bioluminescencia]]).<ref>Aldo Roda [https://books.google.com/books?id=Gq_QDcADZxEC&pg=PA57 Chemiluminescence and Bioluminescence: Past, Present and Future], p. 57, Royal Society of Chemistry, 2010, {{ISBN|1-84755-812-7}}</ref>
 
Liña 41:
=== A partir de peróxido de hidróxeno ===
 
Os dialquilsulfatos reaccionan co peróxido de hidróxeno alcalino.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Medwedew|first1=S. S.|last2=Alexejewa|first2=E. N.|title=Organic peroxides II. Of the reaction between benzoyl hydroperoxide or benzoyl peroxide and triphenylmethyl|journal=Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft (A and B Series)|volume=65|pages=137|year=1932|doi=10.1002/cber.19320650204|issue=2}}</ref> Neste método, o sulfato de alquilo doa o grupo [[alquilo]] e o ión sulfato forma o grupo que sae:
: <chem>R2SO4 + H2O2 -> R-O-O-R + H2SO4</chem>
 
Este método pode tamén render peróxidos cíclicos.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Criegee|first1=Rudolf|last2=Müller|first2=Gerhard|title=1.2-Dioxan|journal=Chemische Berichte|volume=89|pages=238|year=1956|doi=10.1002/cber.19560890209|issue=2}}</ref> Os [[1,2-dioxetano|dioxetano]]s de catro membros poden obterse por [[cicloadición]] 2+2 de [[oxíxeno]] a [[alqueno]]s.<ref>Heinz G. O. Becker ''Organikum'', Wiley-VCH, 2001, {{ISBN|3-527-29985-8}}, p. 323</ref>
 
== Reaccións ==
Liña 51:
:4 ROOH + LiAlH<sub>4</sub> → LiAlO<sub>2</sub> + 2 H<sub>2</sub>O + 4 ROH
 
Os [[éster de fosfto|ésteres de fosfito]] e [[fosfina]]+s terciarias tamén efectúan a redución:
:ROOH + PR<sub>3</sub> → OPR<sub>3</sub> + ROH
 
Clivaxe de [[cetona]]s e alcohois no [[rearranxo de Kornblum–DeLaMare]]
 
Algúns peróxidos son [[fármaco]]s cuxa acción está baseada na formación de radicais en lugares desexados do organismo. Por exemplo, a [[artemisinina]] e os seus derivados, como o [[artesunato]], posúen a acción máis rápida de todos os fármacos actuais contra a [[malaria]] por ''[[Plasmodium falciparum]]''.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica |author=White NJ |title=Assessment of the pharmacodynamic properties of antimalarial drugs in vivo |journal=Antimicrob. Agents Chemother. |volume=41 |issue=7 |pages=1413–22 |year=1997|pmid=9210658 |pmc=163932|doi=10.1128/AAC.41.7.1413 }}</ref> O artesunato tamén é eficaz reducindo a produción de ovos do [[trematodo]] na infección por ''[[Schistosoma haematobium]]''.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica |vauthors=Boulangier D, Dieng Y, Cisse B, etal |title=Antischistosomal efficacy of artesunate combination therapies administered as curative treatments for malaria attacks|year=2007|journal=Trans R Soc Trop Med Hyg|volume=101|issue=2|pages=113–16|doi=10.1016/j.trstmh.2006.03.003|pmid=16765398}}</ref>
 
[[Ficheiro:Jodprobe.jpg|miniatura|[[Proba do ioduro|Proba do ioduro-amidón]]. Nótese o ennegrecemento (esquerda) do amidón inicialmente amarelado (deeita).]]
Utilízanse varios métodos analíticos para a determinación cuantitativa e cualitativa de peróxidos.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Légrádi|first1=L.|last2=Légrádi|first2=J.|title=Detection of peroxides, hydroperoxides and peracids|journal=Microchimica Acta|volume=58|pages=119–122|year=1970|doi=10.1007/BF01218105}}</ref> Unha detección cualitativ simple de peróxidos lévase a cabo coa reacción do ioduro-amidón.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Lea|first1=C. H.|title=The Effect of Light on the Oxidation of Fats|journal=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|volume=108|pages=175–189|year=1931|doi=10.1098/rspb.1931.0030|issue=756}}</ref> Aquí, os peróxidos, hidroperóxidos ou perácidos oxidan o [[ioduro potásico]] engadido a [[iodo]], o cal reacciona co [[amidón]] producindo unha cor azul escura. Existen indicadores de papel comerciais que usan esta reacción. Este método é tamén axeitado para a avaliación cuantitativa, pero pode non distinguir entre diferentes tipos de compostos peróxido. A decoloración de varias [[tintura índigo|tinturas índigo]] en presenza de peróxidos utilízase para este propósito.<ref>Veibel, S. ''Analytik organischer Verbindungen'', Akademie-Verlag, Berlin, 1960, p. 262</ref> For example, the loss of blue color in leuco-[[methylene blue]] is selective for hydrogen peroxide.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Eiss|first1=M. I.|last2=Giesecke|first2=Paul|title=Colorimetric Determination of Organic Peroxides|journal=Analytical Chemistry|volume=31|pages=1558|year=1959|doi=10.1021/ac60153a038|issue=9}}</ref>
 
A análise cuantitativa de hidroperóxidos pode realizarse usando [[titulación]] potenciométrica con hidruto de litio aluminio.<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Higuchi|first1=T.|last2=Zuck|first2=Donald Anton|title=Behaviors of Several Compounds as Indicators in Lithium Aluminum Hydride Titration of Functional Groups|journal=Journal of the American Chemical Society|volume=73|pages=2676|year=1951|doi=10.1021/ja01150a073|issue=6}}</ref> outro modo de avaliar o contido de perácidos e peróxidos é a titulación volumétrica con [[alcóxido]]s como o [[etóxido de sodio]].<ref>{{citeCita journalpublicación periódica|last1=Martin|first1=A. J.|title=Potentiometric titration of hydroperoxide and peracid in Anhydrous Ethylenediamine|journal=Analytical Chemistry|volume=29|pages=79–81|year=1957|doi=10.1021/ac60121a022}}</ref>
 
=== Oxíxeno activo en peróxidos ===
Liña 67:
Each peroxy group is considered to contain one active oxygen atom. The concept of active oxygen content is useful for comparing the relative [[concentration (chemistry)|concentration]] of peroxy groups in formulations, which is related to the energy content. In general, energy content increases with active oxygen content, and thus the higher the [[molecular weight]] of the organic groups, the lower the energy content and, usually, the lower the hazard.
 
The term '''active oxygen''' is used to specify the amount of peroxide present in any organic peroxide formulation. One of the oxygen atoms in each peroxide group is considered "active". The theoretical amount of active oxygen can be described by the following equation:<ref>{{citeCita web|title=ASTM E298, Standard Test Methods for Assay of Organic Peroxides|url=http://www.astm.org/Standards/E298.htm|publisher=ASTM|date=2010}}</ref>
 
: ''A''[O]<sub>theoretical</sub> (%) = 16{{sfrac|''p''|''m''}} × 100,
Liña 91:
3) The containers are made of non-reactive materials such as stainless steel, some aluminium alloys or dark glass.<ref>[http://www.ozoneservices.com/articles/004.htm Ozonelab Peroxide compatibility]</ref>
 
For safe handling of concentrated organic peroxides, an important parameter is temperature of the sample, which should be maintained below the [[self accelerating decomposition temperature]] of the compound.<ref name=AS109>{{citeCita web|title=Safety and Handling of Organic Peroxides|url=http://www.plasticsindustry.org/files/about/oppsd/AS-109%20v%208%2006%202012.pdf|publisher=The Society of the Plastics Industry, Inc|author=Organic Peroxide Producers Safety Division|date=2012-08-06}}</ref>
 
The shipping of organic peroxides is restricted. The [[US Department of Transportation]] lists organic peroxide shipping restrictions and forbidden materials in 49 CFR 172.101 Hazardous Materials Table based on the concentration and physical state of the material:
Liña 154:
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.ccohs.ca/oshanswers/chemicals/organic/organic_peroxide.html OSH Preguntas – peróxidos orgánicos]
*{{citeCita web |url=http://www.carolina.com/chemistry/resources/peroxides.asp |publisher=Carolina Biological Supply Company |title=The Perils of Peroxides |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071218063252/http://www.carolina.com/chemistry/resources/peroxides.asp |archivedate=2007-12-18 |deadurl=yes |work=carolina.com |location=Burlington, NC}}
* [http://www.nof.co.jp/english/business/chemical/product01_06.html Eliminación de peróxidos]
* [http://www.plasticsindustry.org/IndustryGroups/content.cfm?ItemNumber=557&navItemNumber=1103 Organic Peroxide Producers Safety Division]. Oct. 2011. The Society of the Plastics Industry. 24 Oct. 2011.