Guerra de Inverno: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Dodro (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Dodro (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 49:
{{VT|Tratado de Tartu (Finlandia-Rusia)}}
=== Relacións e políticas soviético-finesas ===
[[Ficheiro:Northern europe november 1939.png|thumbminiatura|Status xeopolítico de [[Europa do Norte]] en novembro de 1939.{{Harvnp|Kilin|Raunio|2007|p=10}}
{{legend|#98c807|Países neutrais.}}{{legend|#636466|Países anexionados por Alemaña.}}{{legend|#d13814|Países anexionados pola Unión Soviética.}}{{legend|#ef9421|Países neutrais con bases militares soviéticas.}}]]
Ata os inicios do [[século XIX]], [[Finlandia]] constituía a parte leste do [[Suecia|Reino de Suecia]]. En [[1809]], para protexer a súa capital imperial, [[San Petersburgo]], os rusos conquistaron Finlandia e convertérona nun estado tapón autónomo dentro do [[Imperio Ruso]].{{Harvnp|Trotter|2002|pp=3–5}} O [[Gran Ducado de Finlandia]] resultante gozou dunha ampla autonomía dentro do Imperio ata finais do século, cando Rusia comezou a intentar [[Rusificación de Finlandia|asimilar Finlandia]] como parte dunha política xeral para fortalecer o goberno central e unificar o Imperio a través da [[rusificación]]. Aínda que falidos, debido ás loitas internas en Rusia, eses intentos arruinaron as relacións cos fineses e incrementaron o apoio dos movementos pola autodeterminación en Finlandia.{{Harvnp|Trotter|2002|pp=4–6}}
Liña 58:
 
O período posterior á guerra civil ata principios da década de 1930 foi unha época politicamente inestable en [[Finlandia]] debido á continua rivalidade entre os partidos conservador e socialista. O [[Partido Comunista de Finlandia]] foi declarado ilegal en [[1931]], e o nacionalista [[Lapuan liike]] (Movemento de Lapua) organizou actos violentos [[Anticomunismo|anticomunistas]], que culminaron no [[Rebelión de Mäntsälä|fracasado golpe de estado]] de [[1932]]. A partir de entón o heredeiro de Lapuan liike, o ultranacionalista [[Isänmaallinen kansanliike]] (Movemento Patriótico Popular) tivo unha presenza minoritaria na política nacional (a súa máxima representación foi de 14 escanos dos 200 que conformaban o [[Parlamento de Finlandia|Parlamento]]).{{Harvnp|Edwards|2006|pp=26–27}} A finais da década de 1930 a economía finesa, orientada cara á exportación, estaba en crecemento e os movementos políticos extremos do país diminuíran.{{Harvnp|Edwards|2006|p=18}}
[[FileFicheiro:Schutzcor1940.jpg|thumbminiatura|leftesquerda|Unha postal de propaganda soviética de 1940 que di "o can fascista gruñe" en referencia á [[Finlandia Branca|Garda Branca]] (''Шюцкор''), as forzas paramilitares que xogaron un papel na derrota dos [[República Socialista dos Traballadores de Finlandia|Vermellos]] socialistas en Finlandia durante a [[Guerra civil finlandesa|guerra civil]] de 1918.]]
 
Despois da intervención soviética na [[guerra civil finlandesa]] en [[1918]], non se asinou ningún tratado de paz formal. En 1918 e [[1919]] forzas voluntarias finesas levaron a cabo dúas incursións militares sen éxito a través da fronteira rusa: as expedicións [[expedición Viena|Viena]] e [[expedición Aunus|Aunus]], para anexionar áreas de [[Carelia]] segundo a ideoloxía da [[Gran Finlandia]] de unir a todos os [[pobos fínicos]] nun só estado. En [[1920]] comunistas fineses baseadosasentados na [[República Socialista Soviética Federativa de Rusia|Rusia Soviética]] intentaron asasinar ao antigo comandante en xefe da finesa Suojeluskunta (Garda Branca), o mariscal [[Carl Gustaf Emil Mannerheim]]. O [[14 de outubro]] de 1920, Finlandia e a Rusia Soviética asinaron o [[Tratado de Tartu (Finlandia-Rusia)|Tratado de Tartu]], confirmando a nova fronteira entre os dous países igual que a vella entre o [[Gran Ducado de Finlandia]] e o [[Imperio Ruso]]. Ademais, Finlandia recibiu [[Petsamo]], co seu porto libre de xeo no [[océano Ártico]].{{Harvnp|Polvinen|1987|pp=156–161, 237–238, 323, 454}}{{Harvnp|Engman|2007|pp=452–454}} A pesar da sinatura do tratado, as relacións entre os dous países mantivéronse tensas. O goberno finés permitiu a voluntarios cruzar a fronteira para apoiar o [[Levantamento de Karelia oriental e conflito soviético-finlandés de 1921–22|levantamento de Carelia Oriental]] en [[1921]], e os comunistas fineses na [[Unión Soviética]] continuaron preparando un desquite cruzando a fronteira e realizaron un ataque dentro de Finlandia, coñecido como "[[Läskikapina]]" (motín da carne de porco), en [[1922]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=30–33}} En [[1932]] a Unión Soviética asinou un [[Pacto de non -agresión soviético-finlandés|pacto de non-agresión]] con Finlandia, que foi reafirmado por un período de 10 anos en [[1934]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=30–33}} Porén, as relacións entre os dous países mantivéronse en gran medida ''de minimis''. Mentres que o comercio exterior de Finlandia estaba en auxe, menos do 1% do mesmo producíase coa Unión Soviética.{{Harvnp|Edwards|2006|p=31}} En [[1934]], a Unión Soviética uniuse á Sociedade de Nacións.{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=30–33}}
[[Ficheiro:Soviet-finnish-nonaggression-pact-1932.png|miniatura|250px|Sinatura do pacto de non-agresión en 1932]]
 
Liña 72 ⟶ 73:
A [[Unión Soviética]] e a [[Alemaña nazi]] asinaron o [[Pacto Ribbentrop-Molotov]] en agosto de [[1939]]. O pacto era nominalmente un [[tratado de non-agresión]], pero incluía un protocolo secreto polo cal os países do leste de [[Europa]] eran divididos en esferas de interese, e Finlandia caeu na esfera soviética. O [[1 de setembro]] de 1939, Alemaña comezou a súa [[Invasión alemá de Polonia de 1939|invasión de Polonia]], e dous días despois [[Reino Unido]] e [[Francia]] declaráronlle a guerra. Pouco despois os soviéticos [[Invasión soviética de Polonia|invadiron o leste de Polonia]]. Os [[Países bálticos|estados bálticos]] foron axiña [[Ocupación soviética dos países bálticos de 1940|forzados a aceptar tratados]] permitindo á Unión Soviética establecer bases militares e estacionar tropas no seu territorio.{{Harvnp|Engle|Paananen|1985|p=6}} O goberno de [[Estonia]] aceptou o ultimato, asinando o correspondente acordo en setembro. [[Letonia]] e [[Lituania]] faríano no mes de outubro. Ao contrario que os países bálticos, Finlandia iniciou unha mobilización progresiva baixo o aspecto dunhas "manobras adicionais de actualización".{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=38–41}} Os soviéticos xa tiñan comezado unha intensa mobilización preto da fronteira finesa entre 1938 e 1939. Porén, as tropas de asalto precisas para a invasión non comezaron a despregarse ata outubro de 1939. Os plans de operación feitos en setembro agardaban comezar a invasión no mes de novembro.{{Harvnp|Ries|1988|pp=55–56}}{{Harvnp|Manninen|1999a|pp=141–148}}
[[Ficheiro:Field Kitchen before Winter War.jpg|miniatura|250px|Soldados finlandeses recollendo o seu almorzo nunha cociña de campo durante as "monobras adicionais de actualización" no istmo de Carelia o 10 de outubro de 1939.]]
 
O [[5 de outubro]] de 1939 a Unión Soviética convidou a unha delegación finesa a negociar en [[Moscova]]. [[Juho Kusti Paasikivi]], o embaixador en [[Suecia]], foi enviado a Moscova para representar o goberno finés.{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=38–41}} Os soviéticos esixiron que a fronteira entre os dous países no [[istmo de Carelia]] se movese cara ao oeste ata un punto só a 30 km ao leste de [[Viipuri]], e que os fineses destruísen todas as fortificacións existentes no istmo. Tamén demandaron a cesión de illas no [[golfo de Finlandia]] ademais da [[península de Kalastajansaarento]]. Por outra banda, os fineses deberían abandonar a [[península de Hanko]] durante 30 anos e permitir aos soviéticos establecer unha base militar alí. A cambio, a [[Unión Soviética]] cedería [[Repola]] e [[Porajärvi]] de [[Carelia Oriental]], dous concellos con dúas veces o territorio demandado a [[Finlandia]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=38–41}}{{Harvnp|Trotter|2002|pp|14–16}} Aceptar as peticións soviéticas forzaría aos fineses a desmantelar as súas defensas na Carelia finesa.{{Harvnp|Jowett|Snodgrass|2006|p04}}
 
Liña 80 ⟶ 82:
O [[26 de novembro]] informouse dun incidente na fronteira preto da vila soviética de [[Mainila]]. Un posto fronteirizo soviético foi bombardeado por descoñecidos co resultado, segundo informes soviéticos, de catro gardas mortos e nove feridos. As investigacións realizadas por varios historiadores fineses e rusos chegaron á conclusión de que o ataque foi unha [[operación de bandeira falsa]] realizada dende o lado soviético da fronteira por unha unidade do [[NKVD]], co propósito de proporcionarlle á [[Unión Soviética]] un ''[[casus belli]]'' e un pretexto para rematar o pacto de non-agresión.{{Harvnp|Ries|1988|pp=77–78}}{{refn|group=lower-alpha|O papel soviético confírmase nas memorias de [[Nikita Khrushchev|Khrushchev]], onde afirma que o Mariscal de Artillaría [[Grigorii Kulik]] supervisara persoalmente o bombardeo da aldea soviética.{{Harvnp|Edwards|2006|p=105}}{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=44–45}}}}
[[Ficheiro:Press at Mainila.jpg|miniatura|O 29 de novembro de 1939, [[xornalista|prensa]] estranxeira en Mainila, onde un [[Incidente de Mainila|incidente fronteirizo]] entre Finlandia e a Unión Soviética desencadeou a Guerra de Inverno.]]
 
O ministro de exteriores soviético, [[Vyacheslav Molotov]], afirmou que foi un ataque da artillaría finesa e esixiu que [[Finlandia]] se desculpase polo incidente e movese as súas tropas a 20–25&nbsp;km da fronteira.{{Harvnp|Tanner|1950|pp=85–86}} Finlandia negou a súa responsabilidade polo ataque, rexeitou as demandas e solicitou unha comisión soviético-finesa para investigar os feitos. A Unión Soviética dixo entón que a resposta finesa fora hostil e renunciou ao pacto de non-agresión o [[28 de novembro]]. Nos anos seguintes, a historiografía soviética describiu o incidente como unha provocación finesa. As dúbidas sobre a versión oficial soviética só apareceron a finais da década de 1980, nos tempos da ''[[glasnost]]''. Porén, o feito continuou dividindo a historiografía rusa mesmo despois do [[Disolución da Unión Soviética|colapso da Unión Soviética]] en 1991.{{Harvnp|Kilin|2007a|pp=99–100}}<ref>[[#Aptekar|Aptekar (2009)]]</ref>
 
Liña 96 ⟶ 99:
=== Orde de batalla soviética ===
{{VT|Exército Vermello}}
[[FileFicheiro:Ladoga Karelia terrain.jpg|miniatura|Bosques densos de Ladoga Carelia en [[Río Kollaa|Kollaa]]. Un tanque soviético no camiño do fondo segundo o fotógrafo.]]
Os xenerais soviéticos estaban impresionados polo éxito da táctica ''[[Blitzkrieg]]'' (guerra lóstrego) alemá. Porén, a ''blitzkrieg'' fora adaptada para as condicións do centro de [[Europa]], cunha densa e ben cartografada rede de estradas pavimentadas. Os exércitos que loitaban no centro do continente tiñan situados os centros de comunicacións e subministración, que podían ser doadamente atacados polos rexementos de vehículos blindados. Os centros do exército finés, pola contra, estaban no interior do país. Non había estradas pavimentadas, e incluso as vías de terra ou grava eran escasas ; a meirande parte do terreo consistía en bosques e pantanos sen camiños. O correspondente de guerra [[John Langdon-Davies]] observou a paisaxe do seguinte xeito: "Cada acre da súa superficie foi creado para ser a desesperanza dunha forza militar atacante".{{Harvnp|Langdon-Davies|1941|p=7}} Librar unha guerra lóstrego en Finlandia era unha proposta moi difícil, e o [[Exército Vermello]] non foi capaz de conseguir do nivel de coordinación táctico e daa iniciativa local precisanecesarios para realizar as tácticas da ''Blitzkrieg'' no escenario finés.{{Harvnp|Trotter|2002|pp=35–36}}
 
As forzas soviéticas foron organizadas do seguinte xeito:{{Harvnp|Trotter|2002|pp=38–39}}
Liña 103 ⟶ 106:
* O Oitavo Exército, formado por seis divisións e unha brigada de tanques, foi situado no [[lago Ladoga]]. A súa misión era executar unha manobra de flanqueo ao redor da ribeira norte do lago para atacar a retagarda da [[liña Mannerheim]].{{Harvnp|Kilin|Raunio|2007|p=13}}
* O Noveno Exército, colocado para atacar o centro de [[Finlandia]] a través da rexión de [[Kainuu]]. Estaba composto por tres divisións, cunha adicional en camiño. O seu obxectivo era atacar polo centro cara ao oeste e dividir o país pola metade.{{Harvnp|Kilin|Raunio|2007|p=13}}
* O Décimo cuarto Exército, formado por tres divisións, estabatiña baseadoa base en [[Múrmansk]]. O seu obxectivo era capturar o porto ártico de [[Petsamo]] e despois avanzar cara á cidade de [[Rovaniemi]].{{Harvnp|Kilin|Raunio|2007|p=13}}
 
=== Orde de batalla finesa ===