Guerra de Inverno: Diferenzas entre revisións

188&nbsp;671 - 207&nbsp;538 feridos{{Harvnp|Krivosheyev|1997|pp=77–78}}{{Harvnp|Kilin|2007b|p=91}} (incluídos canto menos 61&nbsp;506 enfermos ou conxeadosconxelados<ref name="Krivosheyev, Table 100">[http://rus-sky.com/history/library/w/w04.htm Krivosheyev, Table 100]</ref>)<br>

Finlandia uniuse á [[Sociedade de Nacións]] en [[1920]], da que buscaba garantías de seguridade, pero o seu obxectivo principal era a cooperación cos [[Países nórdicos|países escandinavos]]. Os militares fineses e suecos cooperaron amplamente, pero centráronse máis no intercambio de información e os plans de defensa das [[Åland|illas Åland]] que en [[exercicio militar|exercicios militares]] ou no almacenamento e despregue de material. Porén, o [[goberno de Suecia]] evitou coidadosamente comprometeusecomprometerse coa política exterior de [[Finlandia]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=21–24}} A política militar finesa incluíu a cooperación militar secreta entre Finlandia e [[Estonia]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=33–34}}

O período posterior á guerra civil ata principios da década de 1930 foi unha época politicamente inestablesinestable en [[Finlandia]] debido á continua rivalidade entre os partidos conservador e socialista. O [[Partido Comunista de Finlandia]] foi declarado ilegal en [[1931]], e o nacionalista [[Lapuan liike]] (Movemento de Lapua) organizou actos violentos [[Anticomunismo|anticomunistas]], que culminaron no [[Rebelión de Mäntsälä|fracasado golpe de estado]] de [[1932]]. A partir de entón o heredeiro de Lapuan liike, o ultranacionalista [[Isänmaallinen kansanliike]] (Movemento Patriótico Popular) tivo unha presenza minoritaria na política nacional (a súa máxima representación foi de 14 escanos dos 200 que conformaban o [[Parlamento de Finlandia|Parlamento]]).{{Harvnp|Edwards|2006|pp=26–27}} A finais da década de 1930 a economía finesa, orientada cara á exportación, estaba en crecemento e os movementos políticos extremos do país diminuíran.{{Harvnp|Edwards|2006|p=18}}

Despois da intervencións soviética na [[guerra civil finlandesa]] en [[1918]], non se asinou ningún tratado de paz formal. En 1918 e [[1919]] forzas voluntarias finesas levaron a cabo dúas incursións militares sen éxito a través da fronteira rusa: as expedicións [[expedición Viena|Viena]] e [[expedición Aunus|Aunus]], para anexionar áreas de [[Carelia]] segundo a ideoloxía da [[Gran Finlandia]] de unir a todos os [[pobos fínicos]] nun só estado. En [[1920]] comunistas fineses baseados na [[República Socialista Soviética Federativa de Rusia|Rusia Soviética]] intentaron asasinar ao antigo comandante en xefe da finesa Suojeluskunta (Garda Branca), o mariscal [[Carl Gustaf Emil Mannerheim]]. O [[14 de outubro]] de 1920, Finlandia e a Rusia Soviética asinaron o [[Tratado de Tartu (Finlandia-Rusia)|Tratado de Tartu]], confirmando a nova fronteira entre os dous países igual que a vella entre o [[Gran Ducado de Finlandia]] e o [[Imperio Ruso]]. Ademais, Finlandia recibiu [[Petsamo]], co seu porto libre de xeo no [[océano Ártico]].{{Harvnp|Polvinen|1987|pp=156–161, 237–238, 323, 454}}{{Harvnp|Engman|2007|pp=452–454}} A pesar da sinatura do tratado, as relacións entre os dous países mantivéronse tensas. O goberno finés permitiu a voluntarios cruzar a fronteira para apoiar o [[Levantamento de Karelia oriental e conflito soviético-finlandés de 1921–22|levantamento de Carelia Oriental]] en [[1921]], e os comunistas fineses na [[Unión Soviética]] continuaron preparando un desquite cruzando a fronteira e realizaron un ataque dentro de Finlandia, coñecido como "[[Läskikapina]]" (motín da carne de porco), en [[1922]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=30–33}} En [[1932]] a Unión Soviética asinou un [[Pacto de non -agresión soviético-finlandés|pacto de non -agresión]] con Finlandia, que foi reafirmado por un período de 10 anos enn [[1934]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=30–33}} Porén, as relacións entre os dous países mantivéronse en gran medida ''de minimis''. Mentres que o comercio exterior de Finlandia estaba en auxe, menos do 1% do mesmo producíase coa Unión Soviética.{{Harvnp|Edwards|2006|p=31}} En [[1934]], a Unión Soviética uniuse á Sociedade de Nacións.{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=30–33}}

[[Ficheiro:Soviet-finnish-nonaggression-pact-1932.png|miniatura|250px|Sinatura do pacto de non -agresión en 1932]]

[[Iosif Stalin]] considerou decepcionante que a Unión Soviética non puidera deter a revolución finlandesa.{{Harvnp|Edwards|2006|pp=43–46}} Pensou que o movemento pro-finlandés en Carelia representaba unha ameaza directa para [[San Petersburgo|Leningrado]] e que a área e as defensas de Finlandia podían empregarse para invadir a Unión Soviética ou restrinxir os movementos da frota.{{Harvnp|Van Dyke|1997|p=13}} Durante a época de Stalin a propaganda soviética pintou aosos líderes fineses como unha "camarilla fascista, cruel e reaccionaria". O mariscal [[Carl Gustaf Emil Mannerheim|Carl Gustaf Mannerheim]] e [[Väinö Tanner]], o líder do Suomen Sosialidemokraattinen Puolue (Partido Socialdemócrata Finés), foron obxecto de desprezo en particular.{{Harvnp|Edwards|2006|pp=32–33}} Cando Stalin gañou o poder absoluto tras a Gran Purga de [[1938]], a [[Unión Soviética]] cambiou a súa política exterior cara a Finlandia a finais dos anos 30. A Unión Soviética comezou a perseguir a reconquista das provincias que a tsarato ruso perdera durante o caos da [[Revolución de Outubro]] e da [[guerra civil rusa]] case dúas décadas antes. O líder soviético cría que o vello imperio tiña unha seguridade e unhas posesións territoriais ideais, e quería que a acabada de bautizar cidade de Leningrado a tan só 32 km da fronteira finlandesa, gozaragozase dun nivel de seguridade semellante contra o poder crecente da [[Alemaña nazi]].{{Harvnp|Lightbody|2004|p=52}}{{Harvnp|Trotter|2002|p=15}} En esencia, a fronteira entre o Gran Ducado de Finlandia e a Rusia propiamente dita nunca debera converterse en internacional.{{Harvnp|Edwards|2006|pp=28–29}}{{Harvnp|Hallberg|2006|p=226}}

[[Ficheiro:Бухта Озерко, губа Бол. Мотка.jpg|miniatura|250px|A [[península de Rybachii]] en 2008. A Unión Soviética demandou que a península, o punto máis ao norte de Finlandia na época, forafose cedidocedida xunto con outras áreas para protexer os activos soviéticos.]]

A [[Unión Soviética]] e a [[Alemaña nazi]] asinaron o [[Pacto Ribbentrop-Molotov]] en agosto de [[1939]]. O pacto era nominalmente un [[tratado de non -agresión]], pero incluía un protocolo segredosecreto polo cal os países do leste de [[Europa]] eran divididos en esferas de interese, e Finlandia caeu na esfera soviética. O [[1 de setembro]] de 1939, Alemaña comezou a súa [[Invasión alemá de Polonia de 1939|invasión de Polonia]], e dous días despois [[Reino Unido]] e [[Francia]] declaráronlle a guerra. Pouco despois os soviéticos [[Invasión soviética de Polonia|invadiron o leste de Polonia]]. Os [[Países bálticos|estados bálticos]] foron axiña [[Ocupación soviética dos países bálticos de 1940|forzados a aceptar tratados]] permitindo á Unión Soviética establecer bases militares e estacionar tropas no seu territorio.{{Harvnp|Engle|Paananen|1985|p=6}} O goberno de [[Estonia]] aceptou o ultimato, asinando o correspondente acordo en setembro. [[Letonia]] e [[Lituania]] faríano no mes de outubro. Ao contrario que os países bálticos, Finlandia iniciou unha mobilización progresiva baixo o aspecto dunhas "manobras adicionais de actualización".{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=38–41}} Os soviéticos xa tiñan comezado unha intensa mobilización preto da fronteira finesa entre 1938 e 1939. Porén, as tropas de asalto precisas para a invasión non comezaron a despregarse ata outubro de 1939. Os plans de operación feitos en setembro agardaban comezar a invasión no mes de novembro.{{Harvnp|Ries|1988|pp=55–56}}{{Harvnp|Manninen|1999a|pp=141–148}}

O [[5 de outubro]] de 1939 a Unión Soviética convidou a unha delegación finesa a negociar en [[Moscova]]. [[Juho Kusti Paasikivi]], o embaixador en [[Suecia]], foi enviado a Moscova para representar aoo goberno finés.{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=38–41}} Os soviéticos esixiron que a fronteira entre os dous países no [[istmo de Carelia]] se movese cara ao oeste ata un punto só a 30&nbsp;km ao leste de [[Viipuri]], e que os fineses destruísen todas as fortificacións existentes no istmo. Tamén demandaron a cesión de illas no [[golfo de Finlandia]] ademais da [[península de Kalastajansaarento]]. Por outra banda, os fineses deberían abandonar a [[península de Hanko]] durante 30 anos e permitir aos soviéticos establecer unha base militar alí. A cambio, a [[Unión Soviética]] cedería [[Repola]] e [[Porajärvi]] de [[Carelia Oriental]], dous concellos con dúas veces o territorio demandado a [[Finlandia]].{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=38–41}}{{Harvnp|Trotter|2002|pp|14–16}} Aceptar as peticións soviéticas forzaría aos fineses a desmantelar as súas defensas na Carelia finesa.{{Harvnp|Jowett|Snodgrass|2006|p04}}

A oferta soviética dividíudividiu aoo goberno finés, pero finalmente foi rexeitada con respecto á opinión pública e do Parlamento. O [[31 de outubro]], na asemblea do Soviet Supremo, o Ministro de Exteriores soviético [[Vyacheslav Molotov]] anunciou as demandas soviéticas en público. Os fineses realizaron dúas contra-ofertas polas que Finlandia cedía a zona de [[Terijoki]] á Unión Soviética, o cal duplicaría a distancia entre Leningrado e a fronteira finlandesa, moito menos do que os soviéticos esixían,{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=41–43}} así como as illas no Golfo de Finlandia.<ref>[[#Tanner1950|Tanner (1950)]]</ref> Dende o punto de vista soviético as negociacións chegaran xa ao seu fin.

O ministro de exteriores soviético, [[Vyacheslav Molotov]], afirmou que foi un ataque da artillaría finesa e esixiu que [[Finlandia]] se desculpase polo incidente e movese as súas tropas a 20–25&nbsp;km da fronteira.{{Harvnp|Tanner|1950|pp=85–86}} Finlandia negou a súa responsabilidade polo ataque, rexeitou as demandas e solicitou unha comisión soviético-finesa para investigar os feitos. A Unión Soviética dixo entón que a resposta finesa fora hostil e renunciou ao pacto de non -agresión o [[28 de novembro]]. Nos anos seguintes, a historiografía soviética describiu o incidente como unha provocación finesa. As dúbidas sobre a versión oficial soviética só apareceron a finais dos anos 80, nos tempos da ''[[glasnost]]''. Porén, o feito continuou dividindo áa historiografía rusa mesmo despois do [[Disolución da Unión Soviética|colapso da Unión Soviética]] en 1991.{{Harvnp|Kilin|2007a|pp=99–100}}<ref>[[#Aptekar|Aptekar (2009)]]</ref>

En 2013, o presidente ruso [[Vladimir Putin]] declarou nunha reunión con historiadores militares que a Unión Soviética iniciara a Guerra de Inverno para "corrixir os erros" realizados na determinación da fronteira con Finlandia logo de 1917.<ref>[[#Yle2013|Yle News (2013)]]</ref> A opinión sobre a escala da invasión soviética inicial está dividida: algunhas fontes conclúen que a Unión Soviética tiña a intención de conquistar completamente Finlandia, e citan o establecemento dun goberno comunista títere no país e os protocolos segredossecretos do Pacto Ribbentrop-Molotov como proba das súas conclusións.{{refn|group=lower-alpha|Véxanse as seguintes fontes:{{Harvnp|Manninen|2008|pp=37, 42, 43, 46, 49}}{{Harvnp|Rentola|2003|pp=188–217}}{{Harvnp|Ravasz|2003|p=3}}{{Harvnp||Clemmesen|Faulkner|2013|p=76}}{{Harvnp|Zeiler|DuBois|2012|p=210}}}} O historiador húngaro István Ravasz escribiu que o [[Comité Central do Partido Comunista da Unión Soviética|Comité Central]] establecera que en 1939 as antigas fronteiras do imperio tsarista serían restauradas, incluída Finlandia.{{Harvnp|Ravasz|2003|p=3}} O científico político americano [[Dan Reiter]] declarou que a Unión Soviética "buscaba impoñer un cambio de réxime" e polo tanto "obter unha vitoria absoluta". Cita a Molotov, quen comentou en novembro de 1939 sobre o plano de cambio de réxime a un embaixador que o novo goberno "non será soviético, senón un dunha república democrática. Ninguén vai establecer soviets aló, mais esperamos será un goberno co que poidamos chegar a acordos para garantir a seguridade de Leningrado".{{Harvnp|Reiter|2009|p=124}}

O [[30 de novembro]] de 1939 as forzas soviéticas invadiron Finlandia con 21 divisións, que sumaban ao redor de 450&nbsp;000 homes, e [[Bombardeos de Helsinqui durante a segunda guerra mundial|bombardearon Helsinqui]],{{Harvnp|Kilin|Raunio|2007|p=13}}{{Harvnp|Jowett|Snodgrass|2006|p=6}} causando danos e baixas substanciais. En resposta das críticas internacionais, o ministro de exteriores soviético [[Viacheslav Molotov]] declarou que a Forza Aérea Soviética non estaba a bombardear as cidades finlandesas, senón máis ben lanzando axuda humanitaria á poboación finlandesa famenta, alcumada ironicamente polos finlandeses como [[cestas de pan Molotov]].<ref>[[#Paskhover2015|Paskhover (2015)]]</ref><ref>[[#RusMilArchive34980|Russian State Military Archive]] F.34980 Op.14 D.108</ref> Posteriormente o estadista finés J. K. Paasikivi comentou que o ataque soviético sen unha declaración de guerra violaba tres pactos distintos de non -agresión: o [[Tratado de Tartu]] asinado en [[1920]], o pacto de non -agresión entre Finlandia e a Unión Soviética asinado en [[1932]] e renovado en [[1934]], e tamén a [[Convención da Sociedade de Nacións]], que a Unión Soviética asinara en 1934.{{Harvnp|Turtola|1999a|pp=44–45}} O Mariscal de Campo [[C.G.E. Mannerheim]] foi nomeado comandante en xefe das [[Forzas de Defensa Finlandesas]] despois do ataque soviético. Noutra reordenación, o [[Terceiro gabinete de Cajander|gabinete de Aimo Cajander]] foi remplazado por [[Risto Ryti]] e o seu [[Primeiro gabinete de Ryti|gabinete]], con [[Väinö Tanner]] como ministro de exteriores, debido á oposición ás políticas de pre-guerra de Cajander.{{Harvnp|Trotter|2002|pp=48–51}} Finlandia levou o asunto da invasión soviética ante a Sociedade de Nacións. A Sociedade expulsou á Unión Soviética o [[14 de decembro]] de 1939 e pediulle aos seus membros que axudasen a Finlandia.{{Harvnp|League of Nations|1939|pp=506, 540}}

[[Ficheiro:Bristol Blenheim refueling.jpg|miniatura|March 1940, Un bombardeo [[Bristol Blenheim]] Mk. IV finlandés do Escuadrón núm. 44 repostando combustible na súa base aérea nun lago conxeadoconxelado en [[Tikkakoski]], en marzo de 1940.]]

Os pilotos de cazas finlandeses frecuentemente voaron a súa variada colección de avións nas formacións soviéticas que os superaban en número 10 ou mesmo 20 veces. Os cazas finlandeses derrubaron 200 avións soviéticos confirmados, mentres que tan só perderon 62 propios.{{Harvnp|Tillotson|1993|p=160}} As armas antiaéreas finlandesas derrubaron máis de 300 avións inimigos.{{Harvnp|Tillotson|1993|p=160}} Frecuentemente, unha [[base aérea]] avanzada consistía nun lago conxeadoconxelado, unha [[manga de vento]], un teléfono e algunhas carpas. As mulleres finlandesas organizadas pola [[Lotta Svärd]] emitiron as aleras de ataque aéreo.{{Harvnp|Trotter|2002|pp=191–192}}

Houbo pouca actividade naval durante a Guerra de Inverno. O [[mar Báltico]] comezou a conxearseconxelarse a finais de decembro, impedindo o movemento de [[Buque de guerra|buques de guerra]]; en torno a mediados do inverno, só [[crebaxeos]] e [[submarino]]s podían moverse aínda. O outro motivo da escasa actividade naval foi a natureza das forzas da [[Armada Soviética]] na zona. A [[Frota do Báltico]] era unha forza defensiva costeira que non tiña o adestramento, a infraestrutura loxística, ou [[Lancha de desembarco|lanchas de desembarco]] para emprender operacións a gran escala. A Frota do Báltico posuía dous [[acoirazado]]s, un [[cruceiro pesado]], case 20 [[destrutor]]es, 50 [[torpedeiro a motor|torpedeiros a motor]], 52 submarinos, e outros buques variados. Os soviéticos empregaron bases navais en [[Paldiski]], [[Talín]] e [[Liepāja]] para as súas operacións.{{Harvnp|Elfvegren|1999|p=681}}