Abadía de Cluny: Diferenzas entre revisións

A '''Abadía de Cluny''' é unha antiga [[abadía]] [[Orde de San Bieito|beneditina]] da cidade de [[Cluny]], situada no departamento de [[Saona e Loira|Saône-et-Loire]], na rexión de [[Borgoña-Franco Condado|Burgundy - Franche-Comté]], no centro-leste de [[Francia]]. É unha das máis ilustres do mundo pola santidade dos seus abades e monxes, polo número de relixiosos que tiñan suxeitos en toda Europa, por ser o culmen da gran Congregación monástica do seu nome (cluniacenses), polos seus magníficos edificios e rico tesouro de xoias, reliquias e libros, hoxe en día perdidos e destruídos, sobre todo, durante a Revolución francesa, pois en 1790, a abadía foi saqueada e destruída en gran parte polos revolucionarios. Hoxe tan só permanece unha pequena parte do conxunto orixinal.

Foi fundada o 11 de novembro de 910 por [[Guillerme I]], o piadoso, [[Ducado de Aquitania|duque de Aquitania]]<ref>{{Cita libro|título=Crónica de la lengua castellana|apelidos=Camus Lineros|nome=Emilio|editorial=Editorial Universitaria|ano=2010|ISBN=978-956-11-2097-6|ref=|lugar=Santiago de Chile|lingua=es|páxina=203}}</ref><ref>{{Cita libro|título=La Masonería y sus orígenes cristianos|apelidos=Callaey|nome=Eduardo R.|editorial=Kier|ano=2004|ISBN=950-17-0950-7|ref=|lugar=Bos Aires|lingua=es|páxina=93}}</ref><ref name=":0">Loyn (2004), p.118</ref> e [[Condado de Auvernia|conde de Auvernia]], que instalou alí ao abade [[Bernón de Baume]], e a dedicou a San Pedro Apóstolo, e puxo a abadía baixo a autoridade inmediata do papa [[Serxio III, papa|Serxio III]]. A abadía e a súa constelación de dependencias pronto se converteron nun exemplo do tipo de vida relixiosa do [[século XI]].

Do mesmo xeito que o abade Bernón, os primeiros monxes procedentes do mosteiro de Baume estableceron unha observancia máis perfecta da norma de [[Bieito de Nursia|San Bieito]], xunto cos estatutos de [[Aquisgrán]] e os usos de San Bieito de Aniana, que no século anterior restaurara a disciplina monástica en gran número de conventos da [[Galia]]. A vida reformadísima dos cluniacenses pronto foi imitada por moitos outros mosteiros, grazas ao celo dos sucesores de Bernón de Borgoña, que foron [[San Odón]] (926-43), [[San Aymar]] (943-954), [[San Maiol]] (954-994), [[Santo Odilón]] (994-1048), [[San Hugo]] (1048-1109), este levará a Cluny ao auxe da súa gloria. En 1054 fundou a ''Charité sur Loire'': en 1055, o mosteiro feminino de Marcigny, o berce das monxas cluniacenses.

Tamén debe a fundación de San Pancracio de Lewes en [[Inglaterra]], líder dos cluniacenses ingleses. E grazas á súa boa amizade con [[Afonso VI de León|Afonso VI]], fundouse unha importante serie de mosteiros en [[Castela]]: este é o caso especialmente de [[Mosteiro de Santa María de Nájera|Santa María de Nájera]] (1079). Hugo tamén comezou a gran basílica cluniacense, unha das mellores e máis grandes igrexas de Francia, que acabou o abade [[Pedro o Venerábel]] (1123-1158) e consagrou o Papa [[Inocencio II, papa|Inocencio II]] en 1130.

Neste tempo, Cluny estaba no seu cume e, ademais de dar monxes a moitos outros mosteiros, mantiña 460 relixiosos, moitos deles ilustres en santidade e en erudición, algúns tamén distinguidos polas dignidades que lograron na Igrexa. A fundación da Congregación cisterciense e as rivalidades e diferenzas que existían entre ela e o mosteiro de Cluny eran bastante prexudiciais para este, a pesar da brillante defensa que fixo dos seus costumes, usos e cerimonias o abade Pedro ''o Venerábel'', un dos personaxes máis ilustres da súa época.

Os sucesores xa non estiveron todos á mesma altura; non obstante, tense esaxerado moito a decadencia que se supón que comezou inmediatamente en Cluny, tamén atribuíndoa á súa dependencia con clara inxustiza, que é moito maior noutros mosteiros de hábito negro, porque tanto en Francia como no resto de Europa, florecían e continuaron sempre observantes moitos outros que non tiñan nada en común con Cluny, se non era profesar a mesma regra.

No mesmo século de Pedro ''o Venerábel'' gobernou Cluny, Teobaldo, que de abade de San Basilio ascendeu a este en 1880 (1880-1884) e logo a un cardeal predecesor para o nomeamento do [[Alexandre III, papa|papa Alejandro III]] e foi finalmente promovido ao cardeal bispo de Ostia para [[Lucio III, papa|Luci III]] (1884-1888). Gerard de Lausana, abade nº 19 de Cluny (1215) máis tarde foi bispo de [[Valence, Drôme|Valença]] e finalmente patriarca de Xerusalén (1230); A abrazada VI de Sales (ou Rochecorbon), trasladada de Sant Martí de Tours, gobernou oito anos e consagrado bispo de [[Langres]], morreu na expedición de [[Terra Santa]] (1244-1250). En 1244 foi sucedido por Guillerme III de Pontoise, antes de ser Charité, que logo de catorce anos ascendeu o bispo de [[Agen]] (1248) e morreu sendo patriarca de Xerusalén en 1263.

A principios do [[Século XIV|século XIV]], Henri I de Fautrières, gobernou en Cluny durante once anos e foi nomeado bispo de Saint-Flour (1319-1320). Pierre II de Chastelus, elixido en 1322, médico en teoloxía, logo de vinte anos de goberno, ascendeu ao asento episcopal de [[Valence, Drôme|Valença]] (1342-1350). Androin de la Roche, doutor en [[Teoloxía]] (1351), foi creado cardeal do título de Saint Marcel por [[Inocencio VI, papa|Inocencio VI]] (1361). É coñecido na historia. Morreu en [[Viterbo]] en 1369. Incluso no século XV Cluny tiña excelentes abades. Oddó II, da Ferrière, anteriormente Savigny, gobernou 33 anos, destacando a santidade da vida e do espírito profético. Joan III de Borbón, que o sucedeu en 1456, foi relixioso en Sant Andreu d'Avignon; presidiu Cluny por vinte e dous anos, dando novas leis para preservar a disciplina monástica e, aínda que foi nomeado bispo, quería ser enterrado en Cluny. En 1481 sucedeu a Jaume II de Amboise, que presidiu durante trinta e catro anos e que retomará unha reforma de Cluny en 1486 e promulgará unha regulación xeral da reforma en 1494, reorganizando o sistema de visitas e expulsando a todos o ben indesexable e restaurando en todas partes a vida común, incluído o peche. Jaume morreu sendo bispo de Clermont. Geoffroy d'Amboise e Aymard II de Boissy aínda eran abades regulares; pero en 1529 Cluny comezou a eloxiar aos comendadores, cuxas guerras non puideron escapar no futuro, polo que tivo que resumir notablemente, tanto no espiritual como no temporal. [[Cardeal Richelieu|Richelieu]] e [[Jules Mazarin|Mazzarino]], que tiñan poucos clérigos, chamados abades Cluny, para gozar dos seus ingresos brutos.

A orde beneditina foi clave na estabilidade alcanzada pola sociedade europea do século XI, en parte debido a que era o modelo de estilo da vida monástica en Occidente desde finais do [[Século X|século X]]. Unha sucesión de abades competentes tamén eran figuras relevantes no terreo internacional. O propio mosteiro de Cluny converteuse no mosteiro máis grande e máis prestixioso, e na mellor institución monástica preparada en Europa. A influencia de Cluny estendeuse desde a segunda metade do século ata principios do [[Século XII|século XII]] .

Os edificios e igrexa de Cluny eran verdaderamente reais e correspondentes ao mosteiro principal. Unha boa proba diso é que en 1245 puido acomodar comodamente e sen falta de respecto aos monxes, o [[Inocencio IV, papa|Papa Inocencio IV]], que veu do consello ecuménico de [[Lión]] coa compañía de 12 [[Cardeal|cardeais]], que estreou a capa vermella por primeira vez; os [[Patriarca de Antioquia|patriarcas de Antioquia]] e [[Constantinopla]], tres [[Arcebispo|arcebisposarcebispo]]s e 15 [[Bispo|bisposbispo]]s con gran número de abades; ademais, a San [[Luís IX de Francia]]; a súa nai [[Branca de Castela]], o seu irmán, o [[Ducado de Artois|duque de Artois]] e a súa irmá, o emperador [[Balduíno II de Constantinopla|Balduíno II de Courtenay]], os fillos de San [[Fernando III de Castela|Fernando]] de Castela e [[Xaime I de Aragón|Xaime o conquistador]], o [[Ducado de Borgoña|duque de Borgoña]], seis condes e moitos outros grandes señores. En 1130 xa recibira a [[Inocencio II, papa|Inocencio II]] cos cardeais e as persoas do seu séquito, e máis tarde, en 1307, a [[Clemente V, papa|Clemente V]].

A igrexa, que tiña a forma de cruz patriarcal, tiña aproximadamente 147 m longo por uns 35 m de ancho entrando nela por un vestíbulo de 31 m de longo e 24 de ancho. O seu tesouro en reliquias, vasos e adornos sagrados era inestimable. En 1561 foi saqueada polos herexes, calculando en 2 000 000 libras o [[ouro]] e [[prata]] que sacaron dese lugar. Tamén destruíron a rica biblioteca, que contiña non menos de 1 800 [[Códice|códicescódice]]s manuscritos, froito do traballo beneditino, que incluían os escritos dos papas e autores antigos.

A antiga abadía conserva, ademais dos [[Claustro|claustrosclaustro]]s, unha gran porta románica do século XI, o graneiro do s. XIII e a fachada do [[Xelasio I, papa|papa Xelasio I]], de estilo gótico pero de data moi tardía. No interior do recinto da Abadía hai catro torres: a do [[muíño]] e a das peles, cadradas; a Ronda e a de Fabri, erixida no século XIV polo abade deste nome; da igrexa grandiosa abacial, cuxo longo era de 49 m só se conservan o brazo meridional do crucero, os campanarios do [[reloxo]] e da bendita auga e as capelas de Santo Estevo, San Marcial e a de Borbón, esta última debida ao abade Xoán III de Borbón no século XV.

Tradicionalmente, establécese a súa construción en tres fases ou etapas: Cluny I (dende a fundación en 910), Cluny II (a partir do 981 ou 991) e Cluny III (dende 1135).<ref name=":0" /> Finalmente, a destrucción produciuse entre 1809-1823.<ref>{{Cita libro|título=El Románico. Eclosión de mil años de arte cristiano|apelidos=Labad Sasiaín|nome=Fernando|editorial=Fundación Santa María la Real|ano=2007|ISBN=978-84-89483-40-8|ref=|lugar=Aguilar de Campóo|páxina=157|lingua=es}}</ref>

A fama da santidade e a observancia de Cluny atraeron os personaxes máis importantes desde os primeiros tempos. Neste mosteiro terminou os seus días o piadoso [[Gregorio VI, papa|Gregorio VI]] logo de renunciar á [[tiara]] en 1046. De Cluny partiu para ocupar o trono de [[Unión de Lublin|Polonia]], Casimiro, que era [[monxe]] e [[diácono]] (1041), pero nunca foi un abade como algúns historiadores quixeron crer; Siegfried, [[Arcebispado de Maguncia|arcebispo de Maguncia]], renunciou á dignidade de reclinarse en Cluny, desde onde volveu ao seu arcebispado en 1084. Aquí tamén os hábitos San Teotger, fillo do Conde de Metz e bispo da mesma cidade, tivo lugar ao redor de 1100; Guido, conde de [[Albi]] ao redor de 1060; Enric, fillo do conde de [[Blois]] e irmán de Esteve, rei de [[Inglaterra]], deixando despois ser [[Abadía de Glastenbury|abade de Glastenbury]] e bispo de [[Winchester]] (m. 1171); Hugo, duque de Borgoña (1108); Guido, conde de Macón, con 30 soldados (1224); etc . .

O número de ilustres varóns que floreceron en Cluny non era inferior e ilustraron a Igrexa coa súa vida e doutrina. Resulta imposible enumeralos a todos peros entre os principais destacan: San [[Gregorio VII, papa|Gregorio VII]], [[Urbano II, papa|Urbano II]], [[Pascual II, papa|Pascual II]] e [[Calisto II, papa|Calixto II]], Papas; [[San Xerardo]], cardeal Bispo de [[Lión]], sobriño de [[Urbano II, papa|Urbano II]] (1101); Alberic Belbacense, tamén cardeal Bispo de [[Ostia]] (1148); Imar, cardeal bispo de [[Frascati]] (1144); Jean de Franciogie, arcebispo de [[Besançon]] e cardeal bispo de Sabina, e legado en España (1233); Giovanni de Cres, cardeal prelado de San Pedro e San Marcelino (1294); Guillem d'Aigrefeuille, arcebispo de [[Zaragoza]], predecesor cardeal de San Calixto, máis tarde cardeal bispo de Sabina (1369); Gérard du Puy, bispo de Saint Flour e de [[Carcasona]] e cardeal predecesor de San Clemente (1375); Guillaume d'Estouteville, prelado de varias dioceses, arcebispo de Ruán, cardeal, decano do Sacro Colexio (1483); André d'Espinay, arcebispo de Lión e predecesor cardeal de Sant Silvestre e Sant Martín (1500); Durand de Bredon, arcebispo de [[Tolosa, Francia|Tolosa]] (1120); Raynaldo, arcebispo de Lión(1120); Teobaldo, bispo de [[París]] (1130); Esteve, patriarca de Constantinopla (1128); Hugo III de [[Amiens]], arcebispo de [[Ruán]] (1130) e moitos outros.

Non é sorprendente que os pontífices e os reis acumulen privilexios a un mosteiro tan ilustre. Xa desde a súa fundación estaba exento da xurisdición episcopal e inmediata ao pontífice. Este privilexio foi confirmado solemnemente por San [[Gregorio VII, papa|Gregorio VII]] en 1077, e logo moitos outros papas engadiron novos privilexios, como [[Urbano II, papa|Urbano II]], [[Pascual II, papa|Pascual II]], [[Calisto II, papa|Calixto II]], [[Honorio II, papa|Honorio II]], [[Inocencio II, papa|Inocencio II]], [[Uxío III, papa|Uxío III,]] etc.

Os antigos costumes deste convento foron consignados polo monxe de Udalric en tres libros, que son como un complemento cerimonial ao dominio beneditino, escrito polos primeiros abades cluniacenses: o primeiro en publicalo foi o P. Lucas de Achery e taménse atopa reproducido na Patroloxía de [[Jacques Paul Migne|Migne]].

A destrución do mosteiro cluniacense foi ordenada o 13 de febreiro de 1790 por decreto dos republicanos. Os monxes víronse na necesidade de abandonar esa abadía secular chea de tumbas e recordos. Posteriormente, en outubro de 1793 os revolucionarios convertéronse en propietarios dos edificios e colleron as campás da torre para fundir canóns; en novembro, arrincaron as cruces e, ao final, apareceu unha moitedume de xente que profanou todo cando santo e sagrado acharon no seu camiño, arrastrando as imaxes, logo de destruír os altares. Neste saqueo, as mulleres tamén participaron, e axudaron a destruílas para aproveitar a [[seda]] e o [[ouro]] coas que máis tarde se engalanaron. Un reitor renegado tamén continuou a saquear, adquirir e vender, novamente, o cadeirado do santuario.

* Espada Enciclopédia Volume n. 15, p. &nbsp;999/1000. ( {{ISBN|84-239-4515-4}} )