Radiación ultravioleta: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Unhanova (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
m arranxiños
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro:Ultiwavelength extreme ultraviolet sun.jpg|miniatura|220px|dereita |Imaxe ultravioleta do sol]]
A '''radiación ultravioleta''' (UV) é a [[radiación electromagnética]] cunha [[lonxitude de onda]] menor cá da [[luz|luz visíbel]] e maior cá dos [[raio X|raios X]], está comprendida aproximadamente entre os 400 [[Nanómetro|nm]] (4x10<sup>−7</sup> [[metro|m]]) e os 15&nbsp;nm (1,5x10<sup>−8</sup> m), e presenta enerxías de entre 3 e 124 [[electrón-volt|eV]]. Aínda que usualmente non é visíbel, baixo certas condicións os nenos e mozos poden ver radiacións ultravioletas de ata lonxitudes de onda de 310&nbsp;nm aproximadamente.<ref name="LynchLivingston2001">{{cita libro |apelidos1=Lynch |nome1=David K. |apelidos2=Livingston |nome2=William Charles |título=Color and Light in Nature |url=https://books.google.com/books?id=4Abp5FdhskAC&pg=PA231 |edición=2ª |ano=2001 |editorial=Cambridge University Press |localización=[[Cambridge]] |isbn=978-0-521-77504-5 |páxina=231 |lingua=en |cita=Limits of the eye's overall range of sensitivity extends from about 310 to 1050 nanometers}}</ref><ref name="Dash2009">{{cita libro |apelidos1=Dash |nome1=Madhab Chandra |apelidos2=Dash |nome2=Satya Prakash |título=Fundamentals Of Ecology 3E |url=https://books.google.com/books?id=7mW4-us4Yg8C&pg=PA213 |ano=2009 |editorial=Tata McGraw-Hill Education |isbn=978-1-259-08109-5 |páxina=213 |lingua=en |cita=Normally the human eye responds to light rays from 390 to 760 nm. This can be extended to a range of 310 to 1,050 nm under artificial conditions.}}</ref> A radiación UV-próxima é visíbel para algúns [[insectoinsectos]]s e [[paxaroaves|paxaros]]s.
 
[[Ficheiro:Rheum nobile (photo Bill Baker).jpg|miniatura|220px|''[[Rheum nobile]]'' é unha especie de [[ruibarbo]], orixinario do [[Himalaia]], que pode vivir en grandes alturas (entre 4.000 e 4.800 metros) grazas a que desenvolveu un sistema que lle permite filtrar a radiación ultravioleta. O seu recubrimento fórmano [[bráctea]]s translúcidas que deixan pasar a [[luz visible]] e provocan, ademais, un [[efecto invernadoiro]] que a protexen do frío e, ao mesmo tempo, filtran os raios UV que a matarían.]]
A radiación ultravioleta atópase nas [[radiación]]s [[sol]]ares, tamén é producida polos [[Arco eléctrico|arcos eléctricos]] e por algúns tipos de lámpadas especializadas coma as [[lámpada de vapor de mercurio|lámpadas de vapor de mercurio]], as [[cama de bronceado|camas de bronceado]] e a [[luz negra]]. As radiacións ultravioletas con loxitude de onda máis longa carecen da enerxía suficiente para [[Enerxía de ionización|ionizar átomos]], mais poden provocar [[Reacción química|reaccións químicas]], e resplandor ou [[fluorescencia]] en certas substancias. En consecuencia, os efectos biolóxicos da radiación UV van máis alá do simple efecto calórico, e moitas das aplicacións prácticas da radiación UV derivan desta interacción coas [[molécula]]s orgánicas.
 
O bronceado, as lentixas e as queimaduras da [[pel]] son efectos familiares da sobreexposición solar, cun alto risco de causar [[cancro]]s cutáneos coma o [[Melanoma maligno|melanoma]], o envellecemento prematuro da pel (engurras), [[catarata]]s etc. Os seres vivos terrestres veríanse seriamente danados pola radiación ultravioleta do sol se esta non fose filtrada pola [[atmosfera]], en especial pola [[capa de ozono]].<ref>{{cita web |url=http://rredc.nrel.gov/solar/spectra/am1.5/ |título=Reference Solar Spectral Irradiance: Air Mass 1.5 |dataacceso=9 de outubro de 2015 |lingua=en}}</ref> As radiacións UV-extremas con lonxitudes de onda curtas por debaixo de 100&nbsp;nm, e por tanto con máis enerxía, ionizan o [[osíxeno atómico]] e [[Osíxeno molecular|molecular]] e o [[nitróxeno]] do aire tan fortemente que son absorbidas a altitudes de entre 100 e 200&nbsp;km.<ref>{{cita publicación periódica |apelidos=Haigh |nome=Joanna D. |ano=2007 |título=The Sun and the Earth's Climate: Absorption of solar spectral radiation by the atmosphere |revista=Living Reviews in Solar Physics |volume=4 |número=2 |url=http://solarphysics.livingreviews.org/open?pubNo=lrsp-2007-2&amp;page=articlesu8.html |dataacceso=9 de outubro de 2015 |lingua=en |cita=At wavelengths shorter than 100 nm most radiation is absorbed at altitudes between 100 and 200 km by atomic and molecular oxygen and nitrogen, mainly resulting in ionized products.}}</ref> A radiación UV non só ten efectos prexudiciais para a [[saúde]], por exemplo, é responsábel da formación da [[vitamina D]], necesaria para o fortalecemento dos [[óso]]s, na maioría dos [[vertebradovertebrados]]s terrestres, incluídos os [[Home|humanos]].
 
== Descubrimento ==