Flamenco: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m →Toque: A capela (música) |
Corrixidos algúns erros lingüísticos |
||
Liña 29:
[[Ficheiro:Sevilla2005Julio 028.jpg|miniatura|"Tablao" flamenco en [[Sevilla]].]]
O '''flamenco''' é un [[xénero musical|estilo]] de [[música]] e [[danza]] propio de [[Andalucía]], [[Estremadura]] e [[Murcia]]. As súas principais facetas son o [[cante flamenco|cante]], o [[toque flamenco|toque]] e o [[baile flamenco|baile]], contando tamén coas súas propias tradicións e normas. Tal e como o coñecemos hoxe en día data do [[século XVIII]], e existe controversia sobre a súa orixe, xa que aínda que
O 16 de novembro de [[2010]] a [[Unesco]] declarouno como [[Patrimonio Cultural Inmaterial da Humanidade]]<ref name=patrimonio>{{Cita web|url= http://www.globalflamenco.com/2014/11/16/el-flamenco-un-arte-declarado-patrimonio-inmaterial-de-la-humanidad-por-la-unesco/|título=El flamenco, un arte declarado Patrimonio Inmaterial de la Humanidad por la UNESCO |data= 16 de novembro do 2014 |editor=global flamenco |lingua=castelán |dataacceso= 30 de abril do 2016}}</ref><ref>{{Cita web|url=http://portal.uned.es/pls/portal/docs/PAGE/UNED_MAIN/LAUNIVERSIDAD/UBICACIONES/06/PUBLICACIONES/REVISTA%20DIGITAL%20FACULTAD%20DE%20DERECHO/NUMEROS%20PUBLICADOS/NUMERO%20IV/5_3ER%20ACC%C3%89SIT_DUR%C3%81N%20RUIZ%20JAVIER%20Y%20NAVARRO%20ORTEGA%20ASENSIO.PDF |título=LA PROTECCIÓN JURÍDICA DEL PATRIMONIO CULTURAL INMATERIAL UNIVERSAL DE ESPAÑA Y SUS AUTONOMÍAS. ESPECIAL CONSIDERACIÓN AL FLAMENCO |dataacceso=13 de decembro do 2015 |lingua=es}}</ref> a iniciativa das Comunidades
A súa popularidade en [[Hispanoamérica]] foi tal que en [[Guatemala]], [[Costa Rica]], [[Panamá]], [[O Salvador]] e [[Porto Rico]] xurdiron diversas agrupacións e [[Academia (institución)|academias]]. En [[Xapón]] é tan popular que se di que
== Etimoloxía ==
[[Ficheiro:CSMCordoba.jpg|miniatura|Conservatorio Superior de Música "Rafael Orozco" de Córdoba]]
A palabra ''flamenco'', referida ao xénero artístico que se coñece baixo ese nome, remóntase a mediados do [[século XIX]]. Non hai certeza da súa etimoloxía, polo que se suscitaron varias hipóteses:
* '''Por paralelismo coa ave pernilonga co mesmo nome en castelán''': Algunhas hipóteses relacionan a orixe do nome do xénero flamenco co [[flamengo]] (''flamenco'' en castelán). Unha delas di que o flamenco recibe esa denominación porque o aspecto e a linguaxe corporal dos seus intérpretes recorda a devanditas aves. O [[Musicoloxía|musicólogo]] [[pobo alemán|alemán]] [[Marius Schneider]], en cambio, defende que a orixe do termo pode estar no nome destas aves, pero non no seu parecido co estilo dos ''bailaores'' senón en que o [[Modo frixio|modo de mi]], que é o predominante no repertorio flamenco,
* '''Por ser a música dos "fellah min gueir ard", os campesiños mouriscos sen terra''': Segundo o notario e político [[Blas Infante]], o termo "flamenco" provén da expresión [[lingua árabe|andalusí]] ''fellah min gueir ard'' (فلاح من غير أرض), que significa "campesiño sen terra". Segundo el, moitos [[mourisco]]s integráronse nas comunidades xitanas, coas que compartían o seu carácter de minoría étnica á marxe da cultura dominante. Infante supón que nese caldo de cultivo debeu xurdir o cante flamenco, como manifestación da dor que ese pobo sentía pola aniquilación da súa cultura.<ref>INFANTE, Blas.''Orígenes de lo flamenco y secreto del cante jondo''. 1929-1931.</ref> Con todo, Blas Infante non aporta fonte histórica documental
* '''Porque a súa orixe está en Flandres''':
* '''Porque aos [[pobo xitano|xitanos]] coñéceselles tamén como flamencos''': En [[1881]] [[Antonio Machado Álvarez|Demófilo]], no primeiro estudo sobre o flamenco, argumentou que este xénero debe o seu nome a que os seus principais cultivadores, os xitanos, eran coñecidos frecuentemente en [[Andalucía]] baixo dita denominación.<ref>Demófilo engade que os andaluces chamaban "flamencos" aos xitanos en sentido humorístico, pois para nomear "o moreno" ("caló" e "calé" significan "negro") recorrían [[ironía|ironicamente]] ao prototipo de "o louro". Os andaluces, en contrapartida, eran chamados ''gachós'' polos xitanos. MACHADO ÁLVAREZ, Antonio. ''Colección de Cantos flamencos recogidos y anotados por Demófilo''. Sevilla. 1881. Véxase a [[drae:gaché|definición de ''gaché'' no DRAE]].</ref> En 1841 [[George Borrow]] no seu libro ''The Zincali; or Account of the Gypsies in Spain'' (''Os Zíncali: Os xitanos de España'') xa recollera esta denominación popular, o que reforza a argumentación de Demófilo.
{{cita|Xitanos ou exiptanos é o nome dado en España tanto no pasado como no presente aos que en inglés chamamos ''gypsies'', aínda que tamén se lles coñece como "casteláns novos", "xermanos" e "flamencos"; [...] O nome de "flamencos", co que ao presente son coñecidos en diferentes partes de España,[...]<ref>Véxase o [http://www.gutenberg.org/dirs/etext96/zncli10.txt capítulo I de ''The Zincali: an account of the gypsies of Spain'' no Proxecto Gutenberg]</ref>}}
Non se ten certeza do motivo polo que os xitanos eran chamados "flamencos", con todo hai numerosas noticias que apuntan cara a unha orixe xergal, situando
== Distinción entre flamenco e folclore andaluz ==
[[Ficheiro:FeriaJerez2010-P1070104.JPG|miniatura|Baile por [[sevillanas]].]]
O estilo flamenco foise configurando durante o [[século XIX]], sobre o substrato da [[música en Andalucía|música e a danza tradicionais de Andalucía]], cuxas orixes son antigas e diversas. Con todo o flamenco non é o folclore de Andalucía (composto por seguidillas, [[sevillanas]], fandangos, [[verdiales|verdiais]], [[trovo]]s, o [[chacarrá]], [[o vito]]...), senón un xénero artístico fundamentalmente escénico.
En ningún momento da súa historia o flamenco pasou de ser unha música interpretada por minorías, con maior ou menor difusión. O xurdimento dos cantaores profesionais e a transformación dos cantos populares por parte dos xitanos, fixeron que o seu estilo se afastase considerablemente das [[tonada]]s tradicionais. O flamenco somete o popular a unha estilización tan grande que o leva cara ao culto, pero sen perder o seu sabor popular.
Liña 59:
En [[1783]] [[Carlos III de España|Carlos III]] promulgou unha pragmática que regulaba a situación social dos xitanos. Isto foi un feito transcendental na historia dos xitanos españois que, tras séculos de marxinación e persecucións, viron como a súa situación xurídica melloraba substancialmente.
Trala [[guerra da independencia española]] ([[1808]]-[[1812]]) desenvolveuse na conciencia española un sentimento de orgullo racial, que contrapón ao [[Ilustración|ilustrado]] [[afrancesado]] a forza telúrica do ''[[manolo|majo]]'', arquetipo do individualismo, a graza e o [[casticismo]]. Nese ambiente triunfa a moda [[pobo xitano|cañí]], pois o casticismo ve no xitano un modelo ideal dese individualismo. A eclosión das [[tauromaquia|escolas taurinas]] de [[Ronda]] e [[Sevilla]], o auxe do [[bandoleirismo]] e a fascinación polo andaluz manifestada polos viaxeiros románticos europeos, foron conformando o [[
=== Os cafés cantantes ===
Liña 65:
Os [[café cantante|cafés cantantes]] eran locais nocturnos onde os espectadores podían beber copas á vez que gozaban de espectáculos musicais. Neles frecuentemente producíanse incidentes de todo tipo, polo que a maioría da poboación vivía de costas a eles.{{cómpre referencia}}
Segundo publicou nas súas memorias o cantaor Fernando de Triana, xa en [[1842]] existía un café cantante en Sevilla, que se volveu a inaugurar en 1847 baixo o nome dos ''Lombardos'', como a ópera de [[Giuseppe Verdi|Verdi]]. Con todo, por aquel entón os distintos cantes e intérpretes estaban bastante desconectados entre si. En [[1881]] [[Silverio Franconetti]], cantaor de extenso repertorio e grandes dotes artísticos, abriu en Sevilla o primeiro café cantante flamenco. No café de Silverio os cantaores estaban nun ambiente moi competitivo, pois ao propio Silverio gustáballe retar en público
A moda dos cafés cantantes permitiu o xurdimento do cantaor profesional e serviu de [[crisol]] onde se configurou a arte flamenca. Neles os non-xitanos aprendían os cantes dos xitanos, mentres que estes reinterpretaban ao seu estilo os cantes folclóricos andaluces, ampliándose o repertorio. Así mesmo, o gusto do público contribuíu a configurar o xénero flamenco, unificándose a súa técnica e a súa temática.
=== O antiflamenquismo da xeración do 98 ===
O [[drae:flamenquismo|flamenquismo]], definido pola [[Real Academia Española]] como a "afección aos costumes flamencos
O paladín do antiflamenquismo foi o escritor madrileño [[Eugenio Noel]], quen na súa mocidade fora un casticista militante. Noel atribuíu ao flamenco e a tauromaquia a orixe dos males de España. Ao seu entender, a ausencia destas manifestacións culturais nos modernos estados europeos parecía traducirse nun maior desenvolvemento económico e social. Estas consideracións fixeron que se establecese durante décadas unha fenda insalvable entre o flamenco e a maior parte da intelectualidade.
Liña 78:
|descrición = Fandango flamenco.
}}
Entre [[1920]] e [[1955]] os espectáculos flamencos pasaron a ser celebrados en prazas de touros e teatros, baixo o nome de "
Na liña do [[purismo]], [[Federico García Lorca]] e [[Manuel de Falla]] tiveron a idea de convocar un concurso de [[cante jondo]] en Granada en [[1922]]. Ambos os artistas concibían o flamenco como folclore, non como xénero artístico escénico. Por iso sentían preocupación pois crían que o triunfo masivo do flamenco acabaría coas súas raíces máis puras e fondas. Para remedialo organizaron un concurso de cante jondo no que só podían participar afeccionados. Quedaron excluídos os cantes festeiros, como as cantiñas, que Falla e Lorca non consideraban jondos senón flamencos. O xurado foi presidido por [[Antonio Chacón]], que por entón era primeira figura do cante. Os
Trala [[guerra civil española]], durante a posguerra e os primeiros anos do [[
En suma, o período da Ópera Flamenca foi unha época aberta á creatividade e que conformou definitivamente a maior parte do repertorio flamenco. Foi a [[idade de ouro]] deste xénero, con figuras como Antonio Chacón, [[Manuel Torre]], [[La Niña de los Peines]], [[Pepe Marchena (cantaor)|Pepe Marchena]] e [[Manolo Caracol]].
Liña 89:
[[Ficheiro:LaPaquera-P1060452.JPG|miniatura|Monumento a [[Paquera de Jerez|La Paquera de Jerez]].]]
A partir dos [[Década de 1950|anos 50 do século XX]] empezaron a publicarse abundantes estudos antropolóxicos e musicolóxicos sobre o flamenco. En 1954 [[Hispavox]] publicou a primeira ''Antoloxía do Cante Flamenco'', gravación sonora que foi un gran revulsivo na súa época, dominada polo cante orquestrado e, en consecuencia, mistificado. En 1955 o intelectual arxentino [[Anselmo González Climent]]
Como consecuencia, en [[1956]] organizouse o I [[Concurso Nacional de Arte Flamenco|Concurso Nacional de Cante Jondo de Córdoba]] e en [[1958]] fundouse en [[Xerez da Fronteira]] a primeira [[Cátedras de Flamencoloxía|Cátedra de Flamencoloxía]],<ref>[http://www.lavozdigital.es/jerez/v/20111217/jerez/flamencologo-historiador-20111217.html Flamencólogo e historiador]</ref> a máis antiga institución académica dedicada ao estudo, a investigación, conservación, promoción e defensa da arte flamenca. Así mesmo en [[1963]] o poeta cordobés [[Ricardo Molina]] e o cantaor sevillano [[Antonio Mairena]] publicaron
Durante moito tempo os postulados mairenistas tivéronse practicamente por incuestionables, ata que atoparon resposta noutros autores que elaboraron a "tese andalucista", que defendía que o flamenco era un produto xenuinamente andaluz, pois desenvolveuse integramente nesta rexión e porque os seus palos básicos derivaban do folclore de Andalucía. Así mesmo mantiñan que os xitanos andaluces contribuíran determinadamente na súa formación, poñendo de manifesto a excepcionalidade do flamenco entre as músicas e danzas xitanas doutras partes de España e Europa. A unificación da tese xitanista e a andalucista acabou por ser a máis aceptada hoxe en día. En resumo, entre os anos 1950 e 1970, o flamenco pasou de ser un mero espectáculo para converterse ademais en obxecto de estudo.
=== A fusión flamenca ===
[[Ficheiro:Flamenco in Sevilla 01.jpg|miniatura|
Na [[década de 1970]] en España respirábanse aires de cambio social e político e a sociedade española xa estaba bastante influída por diversos estilos musicais traídos do resto de [[Europa]] e dos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]]. Así mesmo existían numerosos cantaores que creceron escoitando a Antonio Mairena, Pepe Marchena e Manolo Caracol. A combinación de ambos os factores desembocou nun período revolucionario chamado Fusión Flamenca.
[[Ficheiro:ElLebrijano-P1060443.JPG|miniatura|[[Juan Peña "El Lebrijano"|El Lebrijano]].]]
A cantante [[Rocío Jurado]] internacionalizou o flamenco a principios da década dos 70, substituíndo a bata de cola por vestidos de noite.
O representante musical José Antonio Pulpón foi un personaxe decisivo nesa fusión, pois instou ao cantaor Agujetas a colaborar co grupo sevillano de [[rock andaluz]] [[Smash (banda)|Smash]], a parella máis revolucionaria desde Antonio Chacón e Ramón Montoya, iniciando un novo camiño para o flamenco. Así mesmo propiciou a unión artística entre o virtuoso guitarrista [[Alxeciras|alxecireño]] [[Paco de Lucía]] e o gran cantaor [[San Fernando, Cádiz|isleño]] [[Camarón de la Isla]], que deron un impulso creativo ao flamenco que supoñería a súa definitiva ruptura co conservadorismo de Mairena. Cando ambos os artistas emprenderon as súas carreiras en solitario, Camarón converteuse nun cantaor mítico pola súa arte e a súa personalidade, con lexión de seguidores, mentres que Paco de Lucía reconfigurou todo o mundo musical do flamenco, abríndose a novas influencias, como a [[música brasileira]], [[música árabe|árabe]] e [[jazz]] e introducindo novos instrumentos musicais como o [[caixón peruano]], a [[frauta travesa]], etc.
Outros intérpretes destacados neste proceso de renovación formal do flamenco foron [[Juan Peña]], El Lebrijano, quen enlazou o flamenco coa [[música andalusí]], e [[Enrique Morente]], quen ao longo da súa dilatada carreira artística basculou entre o purismo das súas primeiras gravacións e
En [[2011]] dáse a coñecer este estilo na [[India]] grazas a [[María del Mar Fernández]], que actúa no videoclip de presentación da película ''[[Zindagi Na Milegi Dobara|Só se vive unha vez]]'', titulada ''[[Señorita (boollywod)|Señorita]]''.<ref>[http://www.lasprovincias.es/videos/cultura/cine/1099602215001-senorita-cancion-pelicula-solo-vive-taquillazo-bollywood.html Video da canción Vídeoclib da película]</ref> O filme foi visto por máis de 73 millóns de espectadores.
Liña 114 ⟶ 113:
A finais desa década e durante toda a seguinte a fonográfica Novos Medios lanzou a moitos músicos baixo a etiqueta [[Novo Flamenco]], abusándose da etiqueta "flamenco" con fins estritamente comerciais. Así, esta denominación agrupou a músicos moi distintos entre si, tanto intérpretes de flamenco orquestrado, como músicos de rock, pop ou música cubana cuxa única vinculación co flamenco é o parecido da súa técnica vocal coa dos cantaores, as súas orixes familiares ou a súa procedencia xitana; exemplos destes casos poden ser [[Rosario Flores]], filla de [[Lola Flores]], ou a recoñecida cantante [[Malú]], sobriña de [[Paco de Lucía]] e filla de [[Pepe de Lucía]], que pese a simpatizar co flamenco e mantelo na súa discografía continuou co seu estilo persoal e mantívose na industria musical polos seus propios méritos. Polo demais, sáense de calquera estrutura flamenca clásica, desaparecendo todo rastro do compás, modos tonais e das estruturas melódicas propias dos palos.<ref>[https://web.archive.org/web/20120203174009/http://www.sibetrans.com/trans/trans8/steingress.htm La hibridación transcultural como clave de la formación del Nuevo Flamenco (aspectos histórico-sociológicos, analíticos y comparativos)], por Gerhard Steingress.</ref>
Con todo, o feito de que moitos dos intérpretes desa nova música sexan ademais recoñecidos cantaores, caso de [[José Mercé]], [[El Cigala]] e outros, propiciou etiquetar como flamenco todo o que eles interpretan, aínda que o xénero das súas cancións difira bastante do flamenco clásico. En cambio, outros artistas contemporáneos, como os grupos [[O'funk'illo]] e [[Ojos de Brujo]], seguindo a senda de [[Diego Carrasco]], empregan estilos musicais non flamencos pero respectando o compás ou estrutura métrica de certos palos tradicionais. Así mesmo existen cantaores enciclopédicos como [[Francisco José Arcángel Ramos|Arcángel]], [[Miguel Poveda]], [[Mayte Martín]], [[Marina Heredia]], [[Estrella Morente]] ou [[Manuel Lombo]] que, sen renunciar aos beneficios artísticos e económicos da fusión e do novo flamenco, manteñen nas súas interpretacións un maior peso do flamenco concibido no sentido máis clásico do termo, o que supón un significativo regreso ás orixes.
A implicación dos poderes públicos españois na promoción do flamenco é cada día maior. Neste sentido existe a [[Axencia Andaluza para o Desenvolvemento do Flamenco]], dependente da [[Consellería de Cultura da Xunta de Andalucía]] e actualmente constrúese en [[Xerez da Fronteira]] a ''Cidade do Flamenco'', que albergará o ''Centro Nacional de Arte Flamenca'', dependente do [[Ministerio de Cultura de España|Ministerio de Cultura]] e que pretenderá canalizar e ordenar as iniciativas sobre devandita arte.<ref>{{cita web | autor = Diario El Economista | data = 26 de xuño de 2008 | url = http://ecodiario.eleconomista.es/espana/noticias/611674/06/08/Cadiz-Cultura-confirma-que-el-Centro-Nacional-de-Flamenco-de-Jerez-canalizara-todas-las-iniciativas-sobre-este-arte.html | título = Cultura confirma que el Centro Nacional de Flamenco de Jerez canalizará todas las iniciativas sobre este arte | dataacceso = 31 de xaneiro do 2016 |lingua=es}}</ref>
Así mesmo, a comunidade autónoma
== Cante e cante jondo ==
[[Ficheiro:Montse Cortes en Malaga en Flamenco (23 de agosto de 2007).jpg|miniatura|A cantaora [[Montse Cortés]].]]
Liña 129 ⟶ 128:
[[Ficheiro:Carmen Linares-11.jpg|miniatura|A cantaora [[Carmen Linares]] co seu tocaor.]]
A postura e a técnica dos guitarristas flamencos, chamados ''tocaores'', difire da usada polos intérpretes de [[guitarra clásica]]. Mentres o guitarrista clásico apoia a guitarra sobre a súa perna esquerda de forma inclinada, o guitarrista flamenco adoita cruzar as pernas e apoiala sobre a que se atopa máis elevada, colocando o mastro nunha posición case horizontal con respecto ao chan. Os tocaores modernos adoitan utilizar guitarras clásicas, aínda que existe un instrumento específico para este xénero chamado [[Guitarra#Guitarra de flamenco|guitarra flamenca]]. Esta é menos pesada, e a súa caixa é máis estreita que a da [[guitarra clásica]], polo que a súa sonoridade é menor e non eclipsa ao cantaor. Polo xeral adoita facerse de madeira de [[ciprés]], co mango de [[cedro]] e a tapa de [[abeto]]. O ciprés dálle unha sonoridade brillante moi adecuada para as características do flamenco. Antigamente tamén se usaba o pau santo de Río ou da India, sendo o primeiro de máis calidade, pero actualmente está en desuso debido á súa escaseza. O pau santo outorgaba ás guitarras unha amplitude de son especialmente adecuada para o toque solista. Na actualidade, o [[
Os principais guitarristras foron [[Manuel Ramírez de Galarreta]], o Gran Ramírez (Madrid, 1864-1920), e os seus discípulos [[Santos Hernández]] (Madrid, 1873-1943), que construíu varias guitarras para o mestre [[Sabicas]], [[Domingo Esteso]] e [[Modesto Borreguero]]. Así mesmo destacan os
Os tocaores usan a técnica do [[alzapúa]], e o [[Picado (música)|picado]],<ref>O picado consiste en pulsar unha corda cos dedos índice e medio alternativamente, apoiando os dedos na corda inmediatamente superior.</ref> o [[rasgueo]] e o [[trémolo]],<ref>O [[trémolo]] que é a acción de pulsar co maimiño, o anular, o medio e o índice unha mesma corda de forma consecutiva e rápida. É unha técnica que no flamenco execútase usando catro dedos, mentres que na guitarra clásica úsanse soamente tres (anular, corazón e índice).</ref> entre outras. O rasgueo pode ser realizado con 5, 4 ou 3 dedos, este último inventado por [[Sabicas]]. O emprego do polgar é tamén característico no toque flamenco. Os guitarristas apoian o polgar na tapa harmónica da guitarra e os dedos índice e medio sobre a corda superior á que están tocando, logrando así unha maior potencia e sonoridade que o guitarrista clásico. Tamén se apoia o dedo medio no golpeador da guitarra para conseguir máis precisión e forza á hora de pulsar a corda. Así mesmo o uso do golpeador como elemento de percusión dota de gran forza á interpretación guitarrística flamenca. Denomínase "falseta" á frase melódica ou floreo que se intercala entre as sucesións de acordes destinadas a acompañar a copla.<ref>Véxase a [[drae:falseta|definición de ''falseta'' no DRAE]].</ref> Así mesmo fálase de tocar ou acompañar por arriba (usando a [[dixitación (técnica)|dixitación]] do [[acorde]] [[mi maior]]) e por medio ([[la maior]]), con independencia de que se transformara ou non co [[capo]].
Liña 162 ⟶ 161:
Coñécese como ''palo'' a "cada unha das variedades tradicionais do cante flamenco".<ref>Véxase a [[drae:palo|11.ª acepción do termo ''palo'' no DRAE]].</ref> Cada palo ten o seu propio nome, unhas características musicais únicas que se chaman "claves" ou "modos", unha progresión harmónica determinada e uns esquemas rítmicos chamados "compás". Os palos poden clasificarse seguindo varios criterios: segundo sexa o seu compás, a súa ''jondura'', o seu carácter serio ou festeiro, a súa orixe xeográfica, etc.
=== Evolución dos Palos===
O [[fandango]], que no [[século XVII]] era o cante e baile máis estendido por toda España, co tempo acabou xerando variantes locais e comarcais, especialmente na [[provincia de Huelva]]. Na Alta Andalucía e zonas limítrofes os
A estilización do romance e dos [[pregos de cordel]] deu lugar ao [[drae:corrido|corrido]]. A extracción dos romances de cuartetas ou de tres versos significativos deu lugar ás [[toná]]s primitivas, á [[Caña (flamenco)|caña]] e ao [[Polo (música)|polo]], que comparten métrica e melodía pero que difieren na súa execución. O acompañamento da guitarra deulles un compás que as fixo bailables. Crese que a súa orixe estivo en [[Distrito Ronda|Ronda]], cidade da [[Alta Andalucía]] próxima á [[Baixa Andalucía]] e moi relacionada con ela, e que desde alí chegaron ao arrabalde sevillano de [[Triana, Sevilla|Triana]], con gran tradición de corridos, onde se transformaron na [[Soleá (baile)|soleá]]. Da interpretación festiva de corridos e soleares xurdiron en Triana os [[Jaleo (cante)|jaleos]], que viaxaron a [[Estremadura]] e que en Xerez e [[Utrera]] derivaron na [[Bulería (música)|bulería]], desde onde se difundiron por toda a Baixa Andalucía, xerando variantes locais.
| |||