Terra: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 1 fontes e etiquetando 0 como mortas. #IABot (v2.0beta14)
m Factor abiótico
Liña 5:
A '''Terra'''<ref>[http://www.realacademiagalega.org/dicionario/#searchNoun.do?current_page=1&nounTitle=terra terra] Dicionario da Real Academia Galega</ref> ({{Audio|Gl-terra.ogg|pronunciación}}) (do [[latín]] ''[[Tellus|Terra]]'', [[mitoloxía romana|deidade romana]] equivalente a [[Gaia]], [[Mitoloxía grega|deusa grega]] da [[feminidade]] e da [[fecundidade]]), tamén acostuma a chamarse ''Mundo'' ou ''Planeta Azul'', é un [[planeta]] do [[Sistema Solar]] que [[Rotación da Terra|xira sobre si mesmo]] e [[Translación da Terra|ao redor]] da súa [[estrela (astronomía)|estrela]] —o [[Sol]]— na terceira [[Órbita#Órbitas planetarias|órbita]] máis interna. Así mesmo é o fogar de millóns de [[especie]]s de [[ser vivo|seres vivos]], incluíndo os [[ser humano|seres humanos]] e actualmente é o único [[Obxecto astronómico|corpo astronómico]] onde se coñece a existencia de [[vida]].<ref name="science_241_4872_1441" /> É o máis denso e o quinto maior dos oito planetas do [[Sistema Solar]]. Tamén é o maior dos catro [[Planeta interior|terrestres]].
 
A Terra formouse hai aproximadamente 4&nbsp;550 millóns de anos e a [[Abioxénese|vida xurdiu]] uns mil millóns de anos despois.<ref name="age_earth1"/> A [[Atmosfera terrestre|atmosfera]] e outras condicións [[AbióticoFactor abiótico|abióticas]] foron alteradas de forma significativa pola [[biosfera]] do planeta, favorecendo a proliferación de [[Organismo aerobio|organismos aerobios]], así como a formación dunha [[Ozonosfera|capa de ozono]] que xunto co [[campo magnético terrestre]] bloquean a [[radiación ultravioleta|radiación solar daniña]], permitindo así a vida na Terra.<ref name="Harrison 2002"/> As [[Xeofísica|propiedades físicas da Terra]], a historia [[xeoloxía|xeolóxica]] e a súa órbita permitiron que a vida siga existindo. Estímase que o planeta seguirá sendo capaz de sustentar vida durante outros 500 millóns de anos, xa que segundo as previsións actuais, pasado ese tempo a crecente luminosidade do Sol terminará causando a extinción da biosfera.<ref name="science310_5756_1947"/><ref name="jaes23_799"/><ref name="ajes38_613"/>
 
A [[codia terrestre|superficie terrestre]] ou codia está dividida en varias [[placa tectónica|placas tectónicas]] que se deslizan sobre o [[magma]] durante períodos de [[Xeoloxía histórica|varios millóns de anos]]. A superficie está cuberta por [[continente]]s e [[illa]]s, estes posúen varios [[lago]]s, ríos e outras fontes de auga, que, xunto cos [[océano]]s de [[auga do mar|auga salgada]], representan cerca do 71% da superficie e constitúen a [[hidrosfera]]. Non se coñece ningún outro planeta con este equilibrio de auga líquida,{{#tag:ref|Na actualidade, os outros planetas do Sistema Solar son ou demasiado quentes ou demasiado fríos para que a auga líquida na superficie alcance un equilibrio "líquido-vapor". En 2007 detectouse vapor de auga na atmosfera dun só [[planeta extrasolar]], e é un xigante gaseoso.<ref>{{cita publicación periódica|apelidos=Tinetti|nome=G.|autor2=Vidal-Madjar, A.; Liang, M.C.; Beaulieu, J. P.; Yung, Y.; Carey, S.; Barber, R. J.; Tennyson, J.; Ribas, I|título=Water vapour in the atmosphere of a transiting extrasolar planet|revista=Nature|ano=2007|volume=448|páxinas=169–171|url=http://www.nature.com/nature/journal/v448/n7150/abs/nature06002.html|lingua=inglés|doi = 10.1038/nature06002|pmid=17625559|número=7150|bibcode = 2007Natur.448..169T|dataacceso=12/12/2014}}