Linguas románicas: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición |
m Engado a clasificación das linguas románicas. |
||
Liña 17:
# a partir de [[800]]: recoñécese a existencia das linguas románicas.
==
[[Ficheiro:
As linguas románicas divídense fundamentalmente en dúas ramas e oito grupos segundo unha [[tipoloxía lingüística areal]]:
''Grosso modo'' e conxuntamente con outros trazos lingüísticos, os grupos 1 e 2 son as dúas primeiras estruturalmente mentres que o segundo grupo estrutural comprende ás do grupo 4. No caso das italorromances, aparece unha división en dúas: as [[meridional|meridionais]] son de plural [[sibilante]] e [[setentrional]]mente son de plural vocálico. A [[isoglosa]] é coñecida en [[dialectoloxía]] como a liña [[La Spezia]] - [[Rimini]], por ser as dúas localidades polas que pasa ó chegar ás costas do [[Adriático]] e do [[Mediterráneo]].
=== Linguas románicas occidentais ===
Forman o [[plural]] en ''-s'' e sonorizan as [[oclusiva]]s [[intervocálica]]s (''urtica >> ortiga'', ''sapere >> saber'', ''vita >> vida'');
[[Ficheiro:Lenguas_Iberorromance.PNG|miniatura|200px|Linguas iberorrománicas.]]
[[Ficheiro:Gallo-Romance_languages.svg|miniatura|200px|Linguas galorrománicas.]]
====[[Linguas iberorrománicas]]====
* '''Linguas septentrionais'''
** [[Subgrupo lingüístico asturleonés|Asturleonés]]:
*** [[Lingua asturiana|Asturiano]]
*** [[Lingua leonesa|Leonés]]
*** [[Lingua mirandesa|Mirandés]]
*** Falas de transición entre o castelán e o asturleonés:
**** [[Lingua estremeña|Estremeño ou eltoeetremeño]]
**** [[Montañés|Cántabro ou Montañés]]
** Castelán
**** [[Lingua castelá|Castelán estándar]]
**** [[lingua xudeoespañola|Xudeocastelá]]
** Galaico-portugués
*** [[Lingua galega|Galego]]
*** [[Fala de Estremadura|Fala]]
*** [[Lingua portuguesa|Portugués]]
* '''Linguas pirenaico-mozárabes'''
** [[Lingua aragonesa|Aragonés]]
** [[Lingua mozárabe|Mozárabe]] (†)
==== [[Linguas galorrománicas]] ====
* '''Linguas de oïl'''
** [[lingua galó|Galó]]
** [[lingua valoa|Valón]]
** [[lingua francesa|Francés estándar]]
** [[lingua normanda|Normando]]
** [[lingua picarda|Picardo]]
** [[lingua lorenesa|Lorenés]]
** [[lingua champañesa|Champañés]]
** [[lingua poitevin-santongés|Poitevin-santongés]]
** [[lingua borgoñesa|Borgoñés]]
** [[lingua berrichona|Berrichón]]
** [[lingua franc-comtois|Franc-Comtois]]
** [[lingua angevin|Angevin]]
** [[lingua mayenés|Mayenés]]
** [[lingua manceau|Manceau]]
* '''[[Lingua francoprovenzal|Francoprovenzal]]'''
* '''Linguas galo-itálicas'''
** [[lingua lígur|Lígur]]
** [[lingua piemontesa|Piemontés]]
** [[lingua lombarda|Lombardo]]
** [[lingua emiliano-romañola|Emiliano-Romañol]]
* '''Linguas galo-reticas''' (retorrománicas)
** [[lingua friulana|Friulano]]
** [[lingua romanche|Romanche]]
** [[lingua ladina|Ladino]]
* '''Linguas de òc''' (occitanorrománicas)
** [[lingua occitana|Occitano]]
** [[lingua catalá|Catalán]]
==== Grupo sardo ====
* '''[[Lingua sarda|Sardo]]'''
=== Linguas románicas orientais ===
Forman o plural con [[vogal]] e manteñen o trazo xordo das oclusivas intervocálicas (''urtica >> ortica'', ''lopus >> lupo'', ''vita >> vita'');
[[Ficheiro:Lenguas_centromeridionales.png|miniatura|200px|Linguas italorrománicas.]]
[[Ficheiro:Lenguas_balcorromances.png|miniatura|200px|Linguas balcorrománicas.]]
* '''[[Lingua dálmata|Dálmata]]''' (†)
* '''[[Lingua istriota|Istrioto]]'''
* '''[[Lingua véneta|Véneto]]'''
==== [[Linguas italianas centro-meridionais|Linguas italorrománicas]]====
* [[Lingua napolitana|Napolitano]]
* [[Lingua siciliana|Siciliano]]
* [[Italiano central]]
* Toscano
** [[Lingua italiana|Italiano estándar]]
** [[Linguas xudeoitalianas|Xudeo-Italiano]]
** [[Lingua corsa|Corso]]
** [[Lingua sassarés|Sassarés]]
** [[Lingua gallurés|Gallurés]]
====[[Linguas balcorrománicas]]====
* [[Lingua romanesa|Romanés]]
* [[Lingua istrorromanesa|Istrorromanés]]
* [[Lingua aromanesa|Arromanés]]
* [[Lingua meglenorromanesa|Meglenorromanés]]
== Do latín clásico ao latín vulgar ==
| |||