Presidente da Nación Arxentina: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xanetas (conversa | contribucións)
Arranxos
Xanetas (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 1:
{{En uso}}{{Cargo político|cargo=[[Lista de presidentes da Arxentina|Presidente da Nación Argentina]]|insignia=Standard of the President of Argentina.svg|tam_insignia=200px|titular=[[Mauricio Macri]]|inicio=[[10 de decembro]] de [[2015]]|residencia=[[Quinta de Olivos]]<br />{{ARGb}} [[Olivos (Buenos Aires)|Olivos]], [[Buenos Aires]], [[Argentina]]|sede=[[Casa Rosada]]<br />{{ARGb}} [[Buenos Aires]], [[Argentina]]|designado_por=[[Sufraxio universal|Elección mediante votación popular]] [[Sufraxio directo|directa]]|duración=4 anos, con dereito a unha soa reelección inmediata|creación=[[Constitución arxentina de 1826|Lei de presidencia]] do [[6 de febreiro]] de [[1826]]<ref>{{Cita nameweb|url="Ley1826">Congreso General Constituyente (6 de febrero de 1826), ''[https://www.educ.ar/recursos/128549/ley-de-presidencia-de-1826 «|páxina-web=www.educ.ar|título=Ley de presidencia»]'', Educar.gov.ar.de 1826|data-acceso=7 de abril de 2019|lingua=es}}</ref>|suplente=[[Vicepresidente de Arxentina]]|salario=268.000[[peso arxentino|AR$]]/mes <small>(2019)</small><ref>{{Cita webnovas|data=31 de decembro de 2018|título=Cuánto cobrarán de sueldo Macri y todos sus funcionarios en 2019 tras la suba del 25%|url=https://www.cronista.com/economiapolitica/Cuanto-cobraran-de-sueldo-Macri-y-todos-sus-funcionarios-en-2019-tras-la-suba-del-25-20181230-0009.html |títulodata-acceso=Cuánto cobrarán7 de sueldoabril Macri y sus funcionarios ende 2019, tras la suba del 25% |fechalingua=31 de diciembre de 2018 |sitioweb=[[El Cronista (diario de Buenos Aires)|El Cronista]]es}}</ref>|sitio=[http://www.casarosada.gob.ar/ Presidencia da Nación Arxentina]|en_exercicio=|imaxe=Presidente Macri en el Sillon de Rivadavia (cropped).jpg|tam_imaxe=200px}}O '''presidente da Nación Arxentina''' é o [[xefe de Estado]] e [[xefe de Goberno]], responsable político da administración xeral da [[Arxentina|República Arxentina]] e comandante en xefe das [[Forzas Armadas Arxentinas|Forzas Armadas]].<ref>{{Cita web|título=Constitución Nacional|url=https://web.archive.org/web/20100211143136/http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/ejecutivo.php|páxina-web=web.archive.org|data=2010-02-11|data-acceso=2019-04-07}}</ref>
 
Entre outros poderes e responsabilidades, o Artigo 99 da [[Constitución da Nación Arxentina]] encarga ao presidente «expedir as instrucións e regulamentos que sexan necesarios para a execución das leis», fai do presidente o [[comandante en xefe]] das Forzas Armadas, autorízao a nomear oficiais executivos e xudiciais, sitúao á fronte da política exterior de Arxentina, e permite ao presidente conceder indultos ou moratorias, aprobar ou vetar leis, introducir lexislación mediante decretos de necesidade e urxencia, e declarar o [[estado de sitio]] e a intervención federal.
Liña 136:
Tras o golpe de estado de 1930, as eleccións de [[1931]] e [[1937]] realizáronse con fraude electoral e a Unión Cívica Radical proscrita até [[1935]]. Coa reforma de 1949, eliminouse o colexio electoral e instaurouse o voto directo coa inclusión das mulleres mediante unha lei de 1947, sendo necesario o 50% dos votos afirmativos para ser electo con posibilidade de segunda volta electoral entre as dúas primeiras forzas. Así foi reelecto [[Juan Domingo Perón]] en 1951. O [[Revolución Libertadora|golpe militar de 1955]] reinstaurou o sistema electoral anterior coa proscrición dos partidos Peronista e Comunista, aplicándoo ás eleccións de 1958 e 1963. En [[1972]], a [[Revolución Arxentina|ditadura militar gobernante]] instaurou o voto directo universal, necesitando o 50% dos votos afirmativos con posibilidade de segunda volta entre as fórmulas que sacaron máis do 15% dos votos e o fin das proscricións. Isto aplicouse ás eleccións de marzo e setembro de 1973. Tras o fin do [[Proceso de Reorganización Nacional]], ditadura que gobernaba desde 1976, as eleccións de 1983 e 1989 levaron a cabo mediante o voto indirecto universal con colexio electoral necesitando a maioría absoluta dos electores para ser presidente.<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=|título=Las elecciones presidenciales argentinas desde 1853|url=http://www.nuevamayoria.com/ES/ANALISIS/fraga/arg/071018.html|formato=|editorial=Nueva Mayoría|ID=|data-acceso=13 de abril de 2018|cita=}}</ref>
 
En 1994 reformouse a Constitución e dispúxose, que o candidato é elixido directamente polo pobo en dobre volta (Art. 94). A elección é efectuada dentro dos dous meses anteriores á finalización do mandato do presidente saínte (Art. 95). Na primeira volta, se a fórmula obtén o 45 % máis un dos votos, ou obtendo 40 % supera por 10 % ao segundo, computando unicamente os votos afirmativos, isto é excluíndo os votos en branco ou nulos, os seus integrantes serán proclamados como presidente e vicepresidente (Arts. 97 e 98).<ref>[https://web.archive.org/web/20080707203634/http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/eleccion.php Constitución Nacional - Art. 97 e 98]</ref> As Xuntas Electorais dentro de 10 días corridos deberán informar ao Presidente do Senado o resultado da elección, quen convocará a Asemblea Lexislativa para proclamar a fórmula electa (Art. 120 do Código Nacional Electoral). Se ningunha fórmula cumpre os requisitos logo do anuncio do resultado pola Asemblea Lexislativa levará a cabo a segunda volta entre as dúas fórmulas máis votadas, aos 30 días posteriores á elección, que será proclamada por maioría simple dos votos afirmativos. As fórmulas deben confirmar a súa participación á Xunta Electoral da Capital Federal dentro do quinto día da proclamación da Asemblea, de non ser así a outra fórmula será electa (Arts. 150, 151, 152 C.N.E.).<ref name=":2">[{{Cita web|url=http://www.mininterior.gob.ar/asuntos_politicos_y_alectorales/dine/infogral/elecc_presi_y_vice.php |páxina-web=Ministerio dasdo Interior - |título=Eleccións Presidente e Vice]|data-acceso=7 de abril de 2019|lingua=es}}</ref>
 
=== Xuramento ===
De acordo co artigo 91, o mandato presidencial comeza o mesmo día en que cesa o mandato anterior. Esta data marca o principio do mandato de catro anos tanto do presidente como do vicepresidente. Antes de poder exercer, debe realizar un acto de toma de posesión do cargo e, de acordo coa Constitución, requírese que preste o xuramento presidencial en mans do presidente do Senado e ante ambas as cámaras do congreso:{{Cita|Eu, ''Nome do Presidente'', xuro desempeñar con lealdade e patriotismo o cargo de presidente da Nación e observar e facer observar fielmente a Constitución da Nación Arxentina.|Artigo 93, Capítulo II, Sección 2.ª da Constitución.}}Aínda que non é unha esixencia, os presidentes utilizaron tradicionalmente unha [[Biblia]] para prestar o xuramento, e engadindo ao principio deste «Xuro por deus, o noso señor, e sobre estes santos evanxeos.» e cara ao final «Se así non o fixer, que Deus e a Patria mo demanden». Aínda que esta fórmula, como a anterior, adoita ser modificada levemente por quen preste xuramento.<ref>{{Cita publicación periódicanovas|apelidosdata=|título=Con “honestidad” a cambio de “patria”|url=https://www.pagina12.com.ar/diario/elpais/1-288016-2015-12-11.html|formato=|editorial=Página 12|ID=|data-acceso=137 de abril de 20182019|citalingua=es}}</ref>
[[Ficheiro:Alfonsín_pasa_el_mando_a_Menem.jpg|miniatura|Traspaso do Bastón e a Banda presidencial de [[Raúl Alfonsín]] a [[Carlos Menem]] no Salón Branco da [[Casa Rosada]], 8 de xullo de 1989]]
O acto comeza co percorrido desde a [[Casa Rosada]] cara ao Congreso pola Avenida de Maio xunto á escolta do Rexemento de ''Granaderos'' a Cabalo, quen entoan a [[Marcha de San Lourenzo.]] O presidente electo é recibido polo presidente Provisional do Senado, o presidente da Cámara de Deputados e dúas comisións compostas por catro [[Deputado|deputados]] e catro [[Senado|senadores]] cada unha chamada «exterior» que o recibe ao ingresar e a «interior» que o recibe no Salón Azul. Mentres se dirixe ao recinto da Cámara de Deputados onde está reunida a Asemblea Lexislativa, pasa polo cordón de honra de cadetes da Policía Federal, fai unha reverencia á copia da Constitución de 1853 no Salón Azul e asina os libros de honra de ambas as cámaras. Tras pasar polo [[Salón dos Pasos Perdidos]] e unha vez chegado ao recinto, o presidente provisional do Senado convida primeiro ao vicepresidente e logo ao presidente a prestar xuramento. Tras iso, o vicepresidente convida o presidente a dar un discurso. Logo diríxese á Casa Rosada acompañado pola escolta presidencial, xa entoando a [[Marcha de Ituzaingó]], paira recibir os atributos presidenciais (a banda e o bastón de mando) de mans do presidente saínte no [[Salón Branco (Arxentina)|Salón Branco]], tomar xuramento ao seu equipo de goberno e recibir a delegacións estranxeiras no [[Palacio San Martín]].
Liña 164:
 
=== Subrogación e sucesión presidencial ===
Se o presidente electo non pode asumir o cargo por morte ou renuncia, substituirao o vicepresidente electo. En caso da morte ou renuncia de ambos, realizaranse novas eleccións.<ref>[http name="://www.mininterior.gob.ar/asuntos_politicos_y_alectorales/dine/infogral/elecc_presi_y_vice.php Ministerio das Interior - Eleccións Presidente e2" Vice]</ref>
 
No caso de que o presidente en exercicio non puidese continuar exercendo o cargo, por motivos talles como enfermidade, ausencia, morte, renuncia ou destitución, o cargo é exercido polo ''vicepresidente'' (artigo 88 da ''[[Constitución da Nación Arxentina|Constitución nacional]]'').
 
En caso de requirirse unha substitución para o presidente nunha circunstancia na que non se dispoña dun vicepresidente, a Constitución establece no seu artigo 88 que corresponde ao Congreso establecer quen asumirá o cargo. A tal fin sancionouse a [https://web.archive.org/web/20061130114648/http://www.espaciosjuridicos.com.ar/datos/LEY/LEY20972.htm Lei 20.972], de Acefalia, establecendo a liña sucesoria para ese caso: transitoriamente o Poder Executivo debe ser desempeñado polo presidente provisorio do Senado, a falta de leste o presidente da Cámara de Deputados, e a falta de ambos polo presidente da Corte Suprema de Xustiza.<ref name="Acefalía">Al igual que las demás palabras que terminan en -cefalia ―que forma sustantivos femeninos para designar cualidades o estados relacionados con la cabeza: «[[hidrocefalia]]» (‘dilatación anormal del encéfalo’) o «[[Macrocefalia (medicina)|macrocefalia]]» (‘tamaño excesivo de la cabeza’)―, la palabra «acefalía» es [[Palabra grave|grave]] o llana (no [[Palabra aguda|aguda]]): ''«acefalía»'' es incorrecto.<br /><br />Véase el artículo {{cita DPD|acefalía}}</ref> Ese funcionario estará a cargo do Poder Executivo sen asumir o título de «presidente».
 
SiSe a vacante é transitoria estes funcionarios deben exercer o Poder Executivo até o retorno do presidente. Se a vacante non é transitoria, o Congreso en asemblea, dentro do prazo de dous días debe elixir un presidente para gobernar ata que se realicen novas eleccións (artigo 88 da Constitución nacional). Ese funcionario debe ser elixido entre os senadores, deputados ou gobernadores. Talles foron os casos de Vicente López y Planes en [[1827]], José María Guido en [[1962]], [[Raúl Alberto Lastiri|Raúl Lastiri]] en [[1973]]; [[Federico Ramón Puerta|Ramón Porta]], [[Adolfo Rodríguez Saá]], [[Eduardo Camaño]] e [[Eduardo Duhalde]] en 2001 e [[2001|2002]]; e Federico Pinedo en [[2015]].
 
=== O vicepresidente ===
Liña 176:
O vicepresidente é o compañeiro de fórmula do presidente, sendo ambos os dous únicos membros electos do [[poder executivo]] arxentino. O vicepresidente é o substituto do presidente en caso de viaxes ou licenzas. Un caso notable foi o do vicepresidente Marcos Paz, quen substituíu de maneira interina ao presidente [[Bartolomé Mitre]], durante cinco anos, mentres este último dirixía na fronte as tropas arxentinas na [[Guerra da Tripla Alianza|Guerra do Paraguai.]] Paz morreu mentres exercía a presidencia, o que obrigou a Mitre a retornar a Buenos Aires para reasumir o mando. É tamén o substituto do presidente en caso de morte ou renuncia, de forma definitiva. Talles foron os casos dos vicepresidentes Juan Esteban Pedernera en [[1861]], Carlos Pellegrini en 1890, José Evaristo Uriburu en [[1890|1895]], [[José Figueroa Alcorta]] en [[1906]], [[Victorino de la Plaza]] en 1914, Ramón Castillo en [[1942]] e [[Isabel Perón|María Estela Martínez de Perón]] en [[1914|1974]].
 
Así mesmo, tamén é presidente do Senado da Nación Arxentina, aínda que sen dereito a voto salvo caso de empate.<ref>[{{Cita web|título=Constitución Nacional|url=https://web.archive.org/web/20120504114503/http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/senado.php Constitución Nacional |páxina- Artigo 57]web=web.archive.org|data=2012-05-04|data-acceso=2019-04-07}}</ref>
 
=== Caso especial de asunción de José María Guido ===
Liña 182:
O [[29 de marzo]] de [[1962]] produciuse un levantamento militar co obxectivo de derrocar ao presidente [[Arturo Frondizi]], da partido Unión Cívica Radical Intransixente, quen se negou a renunciar. Frondizi foi detido polos militares e levado á illa Martín García, prevendo os rebeldes que, ao día seguinte, o tenente xeral Raúl Poggi, líder da insurrección vitoriosa, asumiría a presidencia.
 
A noite do 29 de marzo de 1962, algunhas personalidades civís encabezadas por un membro da Corte Suprema de Xustiza da Nación, o doutor Julio Oyhanarte, elaboraron unha manobra para evitar que a creba institucional fose total. Foi así como tomaron a detención de Frondizi como un caso de acefalia que permitía asumir a presidencia a quen estivese no primeiro lugar da liña sucesoria segundo a Lei 252, que no caso era o doutor José María Guido, un senador do mesmo partido que Frondizi que presidía provisionalmente a Cámara de Senadores, debido á renuncia anterior do vicepresidente Alejandro Gómez.<ref name="Acefalía">Al igual que las demás palabras que terminan en -cefalia ―que forma sustantivos femeninos para designar cualidades o estados relacionados con la cabeza: «[[hidrocefalia]]» (‘dilatación anormal del encéfalo’) o «[[Macrocefalia (medicina)|macrocefalia]]» (‘tamaño excesivo de la cabeza’)―, la palabra «acefalía» es [[Palabra grave|grave]] o llana (no [[Palabra aguda|aguda]]): ''«acefalía»'' es incorrecto.<br /><br />Véase el artículo {{cita DPD|acefalía}}</ref> Baseados nesa interpretación fixeron que esa mesma noite Guido xurase ante a Corte Suprema de Xustiza como novo presidente.
 
Os militares golpistas terminaron aceptando a situación e convocaron a Guido na [[Casa Rosada]] para comunicarlle que sería recoñecido como presidente, en tanto e en canto comprometésese por escrito a executar as medidas políticas indicadas polas Forzas Armadas, sendo a primeira delas anular as eleccións nas que gañara o peronismo. Guido aceptou as imposicións militares, asinou un acta deixando constancia diso e foi entón habilitado por estes para instalarse co título de presidente, pero clausurando o Congreso Nacional e intervindo todas as provincias.
Liña 215:
=== Atributos presidenciais ===
[[Ficheiro:Despacho_Presidencial_argentino_2.JPG|esquerda|miniatura|200x200px|Despacho presidencial, na Casa Rosada]]
Os atributos presidenciais demostran a dignidade da Primeira Maxistratura da Nación, sendo símbolos rexidos por costume que representan ao presidente da República ante os cidadáns. Tradicionalmente son cinco: a Banda Presidencial, o Bastón de Mando, a Marcha militar Ituzaingó, o Estandarte ou Bandeira de presenza presidencial e a "cadeira de Rivadavia".<ref name=":03">{{Cita publicación periódicanovas|apelidosdata=5 de decembro de 2015|título=La historia de la banda presidencial: ¿tiene dueño?|url=httphttps://www.infobae.com/2015/12/05/1774607-la-historia-la-banda-presidencial-tiene-dueno|formato=|editorial=Infobae|ID=/|data-acceso=137 de abril de 20182019|citalingua=es}}</ref> A entrega dos atributos representan o momento no cal o mandatario saínte transmite a autoridade presidencial ao novo presidente.<ref name=":13">{{Cita publicación periódica|apelidos=|título=Historia del Bastón de Mando Presidencial|url=http://www.infobae.com/2015/12/10/1775381-historia-del-baston-mando-presidencial|formato=|editorial=Infobae|ID=|data-acceso=13 de abril de 2018|cita=}}</ref> Cada presidente recibe unha banda e un bastón novos, que adoitan conservar como recordo do seu paso polo cargo unha vez que cesan nos seus mandatos.
 
==== Estandarte presidencial e Cadeira de Rivadavia ====