Presidente da Nación Arxentina: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xanetas (conversa | contribucións)
Arranxos
Xanetas (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 1:
{{En uso}}{{Cargo político|cargo=[[Lista de presidentes da Arxentina|Presidente da Nación Argentina]]|insignia=Standard of the President of Argentina.svg|tam_insignia=200px|titular=[[Mauricio Macri]]|inicio=[[10 de decembro]] de [[2015]]|residencia=[[Quinta de Olivos]]<br />{{ARGb}} [[Olivos (Buenos Aires)|Olivos]], [[Buenos Aires]], [[Argentina]]|sede=[[Casa Rosada]]<br />{{ARGb}} [[Buenos Aires]], [[Argentina]]|designado_por=[[Sufraxio universal|Elección mediante votación popular]] [[Sufraxio directo|directa]]|duración=4 anos, con dereito a unha soa reelección inmediata|creación=[[Constitución arxentina de 1826|Lei de presidencia]] do [[6 de febreiro]] de [[1826]]<ref name="Ley1826">Congreso General Constituyente (6 de febrero de 1826), ''[https://www.educ.ar/recursos/128549/ley-de-presidencia-de-1826 «Ley de presidencia»]'', Educar.gov.ar.</ref>|suplente=[[Vicepresidente de Arxentina]]|salario=268.000[[peso arxentino|AR$]]/mes <small>(2019)</small><ref>{{Cita web |url=https://www.cronista.com/economiapolitica/Cuanto-cobraran-de-sueldo-Macri-y-todos-sus-funcionarios-en-2019-tras-la-suba-del-25-20181230-0009.html |título=Cuánto cobrarán de sueldo Macri y sus funcionarios en 2019, tras la suba del 25% |fecha=31 de diciembre de 2018 |sitioweb=[[El Cronista (diario de Buenos Aires)|El Cronista]]}}</ref>|sitio=[http://www.casarosada.gob.ar/ Presidencia da Nación Arxentina]|en_exercicio=|imaxe=Presidente Macri en el Sillon de Rivadavia (cropped).jpg|tam_imaxe=200px}}O '''presidente da Nación Arxentina''' é o [[xefe de Estado]] e [[xefe de Goberno]], responsable político da administración xeral da [[Arxentina|República Arxentina]] e comandante en xefe das [[Forzas Armadas Arxentinas|Forzas Armadas]].<ref>[{{Cita web|título=Constitución Nacional|url=https://web.archive.org/web/20100211143136/http://www.senado.gov.ar/web/interes/constitucion/ejecutivo.php Constitución Nacional: Atribucións do Poder executivo, art|páxina-web=web. 99, parchive. 14]org|data=2010-02-11|data-acceso=2019-04-07}}</ref>
 
Entre outros poderes e responsabilidades, o Artigo 99 da [[Constitución da Nación Arxentina]] encarga ao presidente «expedir as instrucións e regulamentos que sexan necesarios para a execución das leis», fai do presidente o [[comandante en xefe]] das Forzas Armadas, autorízao a nomear oficiais executivos e xudiciais, sitúao á fronte da política exterior de Arxentina, e permite ao presidente conceder indultos ou moratorias, aprobar ou vetar leis, introducir lexislación mediante decretos de necesidade e urxencia, e declarar o [[estado de sitio]] e a intervención federal.
Liña 5:
O presidente é elixido mediante o sufraxio directo con posibilidade dunha segunda volta electoral para un mandato de catro anos. Desde a reforma da Constitución Arxentina de 1994, o mandatario ten a posibilidade dunha reelección inmediata, podendo repetir novamente o mandato despois de transcorrido un período. En caso de morte, destitución ou renuncia dun presidente, o vicepresidente asume a presidencia.
 
Até a data, houbo un total de corenta e nove peroaspersoas que asumiron o cargo e cincuenta e dúas presidencias (isto é porque Julio Argentino Roca, [[Hipólito Yrigoyen]] e [[Juan Domingo Perón]] foron reelectos tras un período presidencial como mínimo). Das persoas elixidas para o cargo, vinte e cinco foron electas en 31 eleccións (nove con sufraxio directo e 22 en forma indirecta) e doce son ditadores que se arrogaron o cargo de presidente ''[[De facto|de facto.]]'' Ademais sete vicepresidentes e cinco cidadáns por lei de acefalia (dous presidentes provisorios do Senado, un presidente da Cámara de Deputados, un gobernador e un senador) asumiron o cargo tras a falta dun presidente. En canto ao termo do mandato polo que foron elixidos, dezaseis terminaron o seu mandato, seis foron derrocados por golpes de estado, tres morreron por causas naturais e oito renunciaron.
 
O primeiro presidente foi Bernardino Rivadavia co cargo de «presidente das [[Provincias Unidas do Río da Prata|Provincias Unidas do Río da Prata»]], creado por lei do Congreso do 6 de febreiro de 1826. Despois da súa renuncia desapareceu o cargo na lexislación arxentina ata que en [[1853]] foi restablecido por unha nova constitución, dispondo que a elección se realizaba por seis anos, sen posibilidade de reelección inmediata; a designación facíase por votación indirecta nun Colexio electoral e se ningún candidato lograba máis da metade dos votos, decidía o Congreso entre os dous máis votados. Justo José de Urquiza foi o primeiro elixido de acordo co novo réxime e desempeñou o cargo como «presidente da Confederación Arxentina», do mesmo xeito que o seu sucesor, Santiago Derqui, quen logo das reformas constitucionais de 1860, asumiu como «presidente da Nación Arxentina», título vixente até a data. [[Adolfo Rodríguez Saá]] foi o que menos tempo permaneceu no cargo, con tan só 7 días, e Jullo Argentino Roca, cos seus 12 anos no posto, foi o que permaneceu por máis tempo.
Liña 40:
==== Constitución de 1826 ====
[[Ficheiro:Bernardino_Rivadavia_2.jpg|dereita|miniatura|Bernardino Rivadavia foi o primeiro responsable do Poder Executivo en ser denominado «presidente».]]
{{Cita|ArtículoArtigo 68.- ElO Poder EjecutivoExecutivo de lada nación se confíaconfíase ye encargaencárgase a unaunha solasoa personapersoa,
bajobaixo elo título de Presidente de lada República ArgentinaArxentina.|Capítulo primeroprimeiro. NaturalezaNatureza ye calidades de estedeste poder . Sección V. DelDo Poder EjecutivoExecutivo, [[s:Constitución de la Nación Argentina (1826)|Constitución de lada Nación ArgentinaArxentina (1826)]]|col2=ArtículoArtigo 70.- Antes de entrar alao ejercicioexercicio deldo cargo, elo Presidente electo haráfará en manosmans deldo Presidente deldo Senado, ye aen presencia de lasdas dosdúas Cámaras reunidas, elo juramentoxuramento siguienteseguinte: «YoEu (N...) juroxuro por DiosDeus NuestroNoso Señor ye estosestes Santos EvangeliosEvanxeos, que desempeñarédesempeñarei debidamente elo cargo de Presidente, que se me confía; que protegeréprotexerei laa ReligiónRelixión Católica, conservaréconservarei laa integridadintegridade e independencia de lada República ye observaréobservarei fielmente laa Constitución».}}A Constitución de 1826 establecía que o poder executivo era exercido por unha persoa baixo o título de ''presidente da República Arxentina'' (artigo 68). Os requisitos eran ser cidadán arxentino, ter trinta e seis anos, nove como cidadán e un capital de dez mil pesos (artigos 24 e 69).<ref>Nacer no territorio ou ser fillo de arxentinos perdendo o dereito por non cumprir vinte anos de idade, non sendo casado, non saber ler nin escribir, ser naturalizado por outro país, demencia, ser criado a soldo, peón, simple soldado de liñas, notoriamente vago ou procesado penalmente</ref> Tiña un mandato de cinco anos e non podía ser reelexido (artigo 71). En caso de enfermidade, morte, renuncia ou destitución o cargo era exercido polo presidente do senado (artigo 72). Era elixido da seguinte forma (artigos 73 ao 80): Na capital e en cada provincia formábase unha xunta de 15 electores que votaban catro meses antes de que finalizase o mandato con «papeletas asinadas». Unha vez terminada a votación e o escrutinio, a acta ía dirixida ao presidente do Senado quen xunto a catro membros do congreso facían o cálculo final. O que reunía as dúas terceiras partes dos votos era proclamado presidente. No caso de que ningún o reunise, era elixido polos 2/3 do congreso. Podía ser destituído por acusación da Cámara de Representantes por «delitos de traizón, concusión, malversación dos fondos públicos, violación da Constitución, particularmente con respecto aos dereitos primarios dos cidadáns, ou outros crimes que merezan pena infamante ou de morte», e ser destituído polo senado
 
As súas atribucións eran (artigos 81 ao 101) publicar e facer executar as leis, convocar ao congreso, facer anualmente a apertura de sesións, ordena as eleccións lexislativas, ser o comandante das forzas de mar e terra necesitando o permiso do congreso para mandar ao exército en persoa, prover a seguridade interior e exterior, tomar medidas para garantir a paz, facer tratados con aprobación do senado, nomear e destituír aos seu cinco ministros, nomear embaixadores e demais axentes con aprobación do senado, recibir delegacións estranxeiras, expedir as cartas de cidadanía, exercer o padroado xeral das igrexas, «Todos os obxectos e ramos de Facenda e Policía, os establecementos públicos, e nacionais, científicos e de todo xénero, formados e sostidos con fondos do Estado, as casas de moeda, Bancos nacionais, correos, postas e camiños son da suprema inspección e resorte do Presidente da República», aplicar indultos e nomear xuíces da corte suprema. Ademais, nomeaba aos gobernadores das provincias a proposta dun Consello de Administración e aprobaba os seus orzamentos. Todo proxecto de lei debía pasar polo poder executivo quen as aprobaba ou obxectaba.
 
==== Constitución de 1853 ====
{{Cita|ArtículoArtigo 71.- ElO Poder EjecutivoExecutivo de lada Nación será desempeñado por un ciudadanocidadán con elco título de «Presidente de lada Confederación ArgentinaArxentina».|Capítulo primeroprimeiro. DeDa susúa naturalezanatureza ye duración. Sección II. DelDo Poder EjecutivoExecutivo, [[s:Constitución de lada Nación Argentina (1853)|Constitución de la Nación ArgentinaArxentina (1853)]]|col2=ArtículoArtigo 77.- AlAo tomar posesión dedo suseu cargo elo presidente ye vicepresidente prestaranprestarán juramentoxuramento, en manosmans deldo presidente deldo Senado (LaA primeraprimeira vez deldo presidente deldo Congreso ConstituyenteConstituínte), estando reunidos elo Congreso, en losnos términos siguientesseguintes: "YoEu N.N:, juroxuro por DiosDeus nuestronoso Señor ye os nuestrosnosos Santos EvangeliosEvanxeos, desempeñar con lealtadlealdade ye patriotismo elo cargo de presidente (oou vicepresidente) de lada Confederación ye observar ye hacerfacer observar fielmente laa Constitución de lada Confederación ArgentinaArxentina. SiSe así nonon loo hiciesefixese, que Dios ye laa Confederación me lomo demanden."}}Os artigos 71.º a 90.º contiñan as estipulacións relativas ao poder executivo. O titular de este era unipersoal, e levaba o título de ''Presidente da Confederación Arxentina.'' Un vicepresidente, electo xuntamente con el, supliríao en caso de ausencia, inhabilidade ou renuncia.
 
Os requisitos para a elección como presidente eran similares aos esixidos para os senadores; engadíaselles a condición de nativo, ou de ser fillo dun en caso de nacer fóra do territorio nacional, e a práctica da relixión católica, única concesión aos ''montoneros.'' O seu mandato estenderíase por un período de seis anos, sen posibilidade de reelección ata que pasase un período completo; ningunha causa permitía a extensión deste máis aló dos seis anos cumpridos dende a data orixinal de asunción.
Liña 68:
==== Reformas constitucionais ====
[[Ficheiro:BartolomeMitre.jpg|miniatura|349x349px|[[Bartolomé Mitre]], primeiro presidente da [[Arxentina|nación unificada]].]]
{{Cita|Artigo 74.- O Poder Executivo da Nación será desempeñado por un cidadán co título de «Presidente da Nación Argentina».|Capítulo primeiro. Da súa natureza e duración. Sección II. Do Poder Executivo, [[Constitución da Nación Argentina (1860)]]|col2=Artigo 80.- Ao tomar posesión do seu cargo o presidente e vicepresidente prestarán xuramento, en mans do presidente del Senado (A primeira vez do presidente do Congreso Constituínte), estando reunidos o Congreso, nos termos seguintes: «Eu N.N:, xuro por Deus noso Señor e os nosos Santos Evanxeos, desempeñar con lealdade e patriotismo o cargo de presidente (ou vicepresidente) da Nación e observar e facer observar fielmente a Constitución da Nación Arxentina. Se así non o fixese, que Deus e a Nación mo demanden.»}}
 
* A reforma de 1860 renomeou o cargo como ''presidente da Nación Arxentina'', outorgou ás provincias o dereito a pedir a intervención do Goberno Federal no seu territorio, á cámara de deputados o dereito de acusar en xuízo político a membros do poder executivo e xuíces, e quitou ao poder executivo a facultade de suspender as garantías constitucionais.