Guanahani: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m →Candidatas: substitúo lig. morta |
m Arranxos varios, replaced: {{Listaref|2}} → {{Listaref|30em}} |
||
Liña 1:
[[Ficheiro:Lfmap.gif|miniatura|300x300px|[[Bahamas|Illas Bahamas]]: marcadas cun círculo poden verse as illas que foron identificadas como Guanahani.]]
'''Guanahani''' (ou, segundo algunhas fontes, '''Guanahaní''') é o nome da primeira illa na que desembarcou [[Cristovo Colón|Cristóbal Colón]] o venres [[12 de outubro]] de [[1492]], cando chegou por primeira vez a un territorio da chamada posteriormente [[América
== Datos históricos ==
=== Carta de Colón ===
O [[29 de abril]] de [[1493]] publicouse en [[Barcelona]] unha carta de Colón ao Escribano de Ración na que se anunciaba o Descubrimento. Trátase do primeiro documento impreso que menciona o nome de Guanahani, pero sen achegar ningún dato sobre a illa:{{Cita|A la primera isla que yo hallé puse nombre San Salvador a conmemoración de Su Alta Majestad, el cual maravillosamente todo esto ha dado; los Indios la llaman '''Guanaham'''; a la segunda puse nombre la isla de Santa María de Concepción; a la tercera Fernandina; a la cuarta la Isabela; a la quinta la isla Juana, y así a cada una nombre nuevo.|''[[:m:s:es:
=== Mapa de Juan da Cousa ===
[[Ficheiro:Guanahani_en_mapa_de_la_Cosa.jpg|dereita|miniatura|Reprodución esquemática do [[Mapa de Juan de la Cosa|mapa de Juan da Cousa]] na que a illa de Guanahani aparece sinalada cunha frecha vermella.]]
No [[Mapa de Juan de la Cosa|mapa de Juan da Cousa]], realizado cara a [[1500]], figura por vez primeira o topónimo Guanahani. Aparece como unha pequena illa ao nordés de [[Cuba]], no arquipélago que hoxe se coñece como as [[Bahamas
=== Pedro Mártir ===
O italiano [[Pedro Mártir de Anglería]], que ocupou postos de responsabilidade nas cortes dos [[Reis Católicos]] e os seus sucesores, narrou as viaxes de Colón nunha serie de epístolas escritas en [[Lingua latina|latín]] e compiladas na obra ''De Orbe Novo'', cuxa primeira parte ou «década» foi imprimido en [[1511
=== Juan Ponce de León ===
Liña 18:
=== Fernández de Oviedo ===
Unha das primeiras crónicas do Descubrimento foi a que publicou Gonzalo Fernández de Oviedo en [[
=== Cosmógrafos da Casa de Contratación ===
Liña 24:
=== Hernando Colón ===
Hernando Colón, fillo natural de Cristóbal Colón, escribiu unha biografía do seu pai na que detalla cada unha das súas viaxes. Esta obra foi escrita nos [[Década de 1530|anos 1530]] pero non foi imprimida até [[1571]], en [[Venecia
=== Bartolomeu das Casas ===
[[Ficheiro:Columbus_Taking_Possession.jpg|miniatura|Representación do desembarco de Colón en Guanahani inspirada no relato de Bartolomeu das Casas (1893).]]
A ''Historia das Indias'' do frade e bispo [[Bartolomé de las Casas|Bartolomeu das Casas]] é considerada a principal fonte de información sobre a Primeira Viaxe de Colón porque inclúe, segundo o autor, transcricións literais do caderno de bitácora do Almirante. Das Casas afirma empezar a escribir a súa obra cara a [[1527]] pero só a afrontou con forza na segunda metade dos [[Década de 1540|anos 1540]], cando obtivo acceso á biblioteca privada de Hernando Colón en [[Sevilla
O resumo do Diario de Colón conta do seguinte modo o momento da chegada a Guanahani: {{Cita|''Jueves 11 de octubre'':... A las dos horas después de medianoche pareçió la tierra, de la qual estarían dos [[legua]]s. Amainaron todas las velas, y quedaron con el treo, que es la vela grande, sin bonetas, y pusiéronse a la corda, temporizando hasta el día viernes que llegaron a una isleta de los Lucayos, que se llamava en lengua de indios Guanahani. Luego vieron gente desnuda y el Almirante salió a tierra en la barca armada y [[Martín Alonso Pinzón|Martín Alonso Pinçón]] y [[Vicente Yáñez Pinzón|Viçente Anes]], su hermano, que era capitán de la Niña. Sacó el Almirante la vandera real; y los capitanes con dos vanderas de la cruz verde que llevava el Almirante en todos los navíos por seña, con una F y una Y: encima de cada letra su corona, una de un cabo de la † y otra de otro. Puestos en tierra vieron árboles muy verdes, y aguas muchas y frutas de diversas maneras. El Almirante llamó a los dos capitanes y a los demás que saltaron en tierra, y a Rodrigo d'Escobedo, escrivano de toda el armada, y a Rodrigo Sánchez de Segovia, y dixo que le diesen por fe y testimonio como él por ante todos tomava, como de hecho tomó, possessión de la dicha isla por el Rey y por la Reina sus señores, haziendo las protestaciones que se requirían, como más largo se contiene en los testimonios que allí se hizieron por escripto. Luego se ayuntó allí mucha gente de la isla.}}A illa estaba habitada polo pobo [[Pobo taíno|lucayo ou taíno.]] O texto arriba citado, é o primeiro no que os europeos utilizan o termo «indios» para denominar comunmente aos poboadores de América, palabra que deriva do erro que cometeron ao pensar que a illa Guanahani atopábase na zona oriental do [[Asia|continente asiático]], que os europeos de entón confundían con [[India
[[Ficheiro:Kolumbus-landet-auf-guanahani_1-860x1315.jpg|esquerda|miniatura|Colón desembarca en Guanahani.]]
Taínos e españois intercambiaron produtos pacificamente, pero aqueles non tiñan posesións de [[ouro]], principal produto que buscaban os españois. Ao día seguinte o Diario comentaba:{{Cita|''Sábado 13 de octubre'':... Y yo estava atento y trabajava de saber si avía oro. Y vide que algunos d'ellos traían un pedaçuelo colgado en un agujero que tienen a la nariz. Y por señas pude entender que yendo al sur o bolviendo la isla por el sur, que estava allí un rey que tenía grandes vasos d'ello, y tenía muy mucho.}}Con todo, a pesar da boa relación entre taínos e españois, Colón xa pensaba en Guanahani na posibilidade de [[Escravitude|escravizalos]]:{{Cita|''Domingo 14 de octubre'':... Vuestras Altezas quando mandaren puédenlos todos llevar a Castilla o tenellos en la misma isla captivos, porque con çinqüenta hombres los terná(n) todos sojuzgados, y los hará(n) hazer todo lo que quisiere(n).}}O resumo do Diario describe Guanahani do seguinte modo:{{Cita|''Sábado 13 de octubre'':... Esta isla es bien grande y muy llana y de árboles muy verdes y muchas aguas y una laguna en medio muy grande, sin ninguna montaña, y toda ella verde, qu'es plazer de mirarla.}}Tamén dá información sobre a posición da illa, afirmando que a súa latitude é a mesma que a das [[Illas Canarias|Canarias]]:{{Cita|''Sábado 13 de octubre'':... está lestegüeste con la isla del Fierro, en Canaria, so una línea.}}Colón abandonou Guanahani o domingo [[14 de outubro]] pola tarde: {{Cita|''Domingo 14 de octubre'':... Yo miré todo aquel puerto y después me bolví a la nao y di la vela, y vide tantas islas que yo no sabía determinarme a qcual iría primero. Y aquellos hombres que yo tenía tomado me dezían por señas que eran tantas y tantas que no avía número y anombraron por su nombre más de çiento. Por ende yo miré por la más grande, y aquella determiné andar, y así hago, y será lexos d'esta de Sant Salvador çinco leguas y las otras dellas más, dellas menos. Todas son muy llanas, sin montañas y muy fértiles y todas pobladas, y se hazen guerra la una a la otra...}}
Liña 42:
* '''Cayo Samaná''' (Samana Cay). Cayo Samaná atópase no centro este de o grupo das Bahamas. Foi proposta como candidata por primeira vez en [[1882]] por Gustavus V. Fox, capitán da mariña estadounidense.<ref name="Fox: An Attempt to Solve the Problem of the First Landing">{{Cita libro|apelidos=Fox|título=An Attempt to Solve the Problem of the First Landing Place of Columbus in the New World. Report of the Superintendent of the U. S. Coast and Geodetic Survey (Appendix No. 18, June 1880).|editorial=Washington: Government Printing Office|ID=}}</ref> A teoría de Fox foi moi pouco coñecida ata que en [[1986]] Luís Marden e a súa esposa a matemática Ethel Cox Marden da [[National Geographic Society|revista]] [[National Geographic Society|''National Geographic'']] realizaron detallados cálculos e repetiron a viaxe de Colón desde as illas Canarias, para concluír que Guanahani era Cayo Samaná.<ref name="A Columbus Casework">{{Cita libro|apelidos=Marden|título=A Columbus Casework|editorial=Washington: National Geographic Books|ID=[http://www.nationalgeographic.com/ngm/0011/feature4/index.html]}}</ref><ref name="Marden: The First">{{Cita publicación periódica|apelidos=Marden, Luis|título=The First Landfall of Columbus|volume=November|número=170|ID=pp. 572-577|url=}}</ref> Actualmente esta hipótese é sostida pola [[National Geographic Society]].<ref>{{Cita novas|título=Columbus Landed Somewhere Else, Maybe|url=https://www.nytimes.com/1986/10/09/us/columbus-landed-somewhere-else-maybe.html|xornal=The New York Times|data=1986-10-09|data-acceso=2019-03-27|issn=0362-4331|lingua=en-US|nome=John Noble|apelidos=Wilford|nome2=Special To the New York|apelidos2=Times}}</ref>
* '''Cayos Franceses ou Cayos Plana''' (Plana Cays ou French Cays). Atópanse o sur de Cayo Samaná e ao oeste da illa [[Mayaguana
[[Ficheiro:Colombus_Island_-Bahamas--flikr-javajoba-491148415_(CC-BY).jpg|miniatura|[[Bahamas
▲* '''Cayos Franceses ou Cayos Plana''' (Plana Cays ou French Cays). Atópanse o sur de Cayo Samaná e ao oeste da illa [[Mayaguana|Mayaguana.]] A posibilidade de que Guanahani sexa o cayo máis occidental do grupo foi proposta inicialmente polo almirante [[República Dominicana|dominicano]] Ramón Xullo Didiez Burgos<ref name="Guanahani y Mayaguain, las primeras isletas descubiertas">{{Cita libro|apelidos=Didiez Burgos|título=Guanahani y Mayaguain, las primeras isletas descubiertas en el Nuevo Mundo: análisis del diario de Colón|editorial=Santo Domingo: Editora Cultural Dominicana|ID=}}</ref> en 1974 e revisada por Keith A. Pickering en 1994.<ref name="Examining the History, Navigation, and Landfall of Christopher Columbus">{{Ligazón morta|{{cita web |título = The Columbus Landfall Homepage |autor = Pickering, Keith |editorial = The Columbus Landfall Homepage |url = http://www.columbusnavigation.com/cclandfl.shtml |dataacceso = 19 de decembro de 2011 }}|http://www.columbusnavigation.com/cclandfl.shtml}}</ref>
▲[[Ficheiro:Colombus_Island_-Bahamas--flikr-javajoba-491148415_(CC-BY).jpg|miniatura|[[Bahamas|Bahamas.]] unha praia como esta puido ser o lugar do desembarco do [[Cristovo Colón|Colón]] o [[12 de outubro]] de [[1492]].]]
* '''[[San Salvador, Bahamas|San Salvador.]]''' Atópase ao nornoroeste de Cayo Samaná. Denominada illa Watling até [[1925]] cando tomou o seu nome actual. Juan Bautista Muñoz propúxoa en 1793 como sitio probable de Guanahani.<ref>Muñoz (1793: [http://books.google.com/books?id=ix2AyvRj-7MC&pg=PA86#v=onepage&q&f=false pp. 85-86].)</ref> Outros defensores da súa candidatura son A. B. Becher (1856), James Murdock (1884), Richard Henry Major (1871), Antonio María Manrique (1890) e Samuel Eliot Morison (1942).<ref>Becher ([http://books.google.com/books?id=SDVCAAAAcAAJ&pg=PR3#v=onepage&q&f=false 1856])</ref><ref>Murdock (1884: [http://books.google.com/books?id=QSxJAAAAYAAJ&pg=PA449#v=onepage&q&f=false pp. 449-86].)</ref><ref>Manrique, Antonio María (1890). Guanahani: Investigacións histórico-xeográficas sobre o camiño de Cristóbal Colón polas Bahamas e Costa de Cuba que comprenden a situación exacta da primeira terra descuberta do Novo Mundo, Arrecife [Canarias], Imp. de Lanzarote: Galindo e Cª [http://www.cervantesvirtual.com/FichaObra.html?Ref=21387&portal=42 Publicación en liña do libro na Biblioteca Virtual Cervantes].</ref>
* Illa '''[[Mayaguana
* A '''[[Gran Turca|Illa Gran Turca]]''' (Grand Turk Island). É a illa principal e sede do goberno local do territorio británico das [[Turks e Caicos|Illas Turcas e Caicos.]] Atópase ao sueste da illa Mayaguana. Foi proposta por Martín Fernández de Navarrete en [[1824]] e Robert Power en [[1983
▲* Illa '''[[Mayaguana|Mayaguana.]]''' Situada ao leste e moi preto do Cayo Samaná e os Cayos Franceses. Foi proposta polo brasileiro Francisco Varnhagen en [[1825]].
▲* A '''[[Gran Turca|Illa Gran Turca]]''' (Grand Turk Island). É a illa principal e sede do goberno local do territorio británico das [[Turks e Caicos|Illas Turcas e Caicos.]] Atópase ao sueste da illa Mayaguana. Foi proposta por Martín Fernández de Navarrete en [[1824]] e Robert Power en [[1983|1983.]] En 1992, Gregory McIntosh identificou a Gran Turca non con Guanahani senón con Babueca, unha illa descuberta independentemente por [[Martín Alonso Pinzón]] entre novembro e decembro de [[1992|1492]].<ref name="mcintosh">{{Cita publicación periódica|apelidos=McIntosh|título=Martín Alonso Pinzón's Discovery of Babueca and the Identity of Guanahani|número=24|url=http://www.academia.edu/5174937/Martin_Alonso_Pinzon_s_Discovery_of_Babueca_and_the_Identity_of_Guanahani}}</ref>
* '''Illa Concepción''' (Conception Island). Foi proposta por R. T. Gould en [[1943]].<ref name="The Conception Island theory">{{Ligazón morta|{{cita web
|título = The Conception Island theory
Liña 59 ⟶ 56:
|dataacceso = 12 de diciembre de 2007
}}|http://www.columbusnavigation.com/concep.shtml}}</ref>
* '''[[Caicos do Leste]]''' (East Caicos). Proposta por Pieter Verhoog en [[1947
|título = Caicos Islands landfall theory
|autor = Pickering, Keith
Liña 84 ⟶ 81:
== Pistas ==
=== A ruta transatlántica ===
Unha maneira de tentar localizar Guanahani é seguir as distancias e direccións que As Casas anotou no seu resumo da Primeira Viaxe de Colón. Segundo algúns investigadores, eses datos levarían a un punto situado cinco [[Milla náutica|millas náuticas]] ao sur da illa Waitling/O Salvador. Pero de tomar en consideración as [[Corrente oceánica|correntes mariñas]] e [[
=== A descrición de Guanahani ===
Liña 94 ⟶ 91:
== Notas ==
{{Listaref|
== Véxase tamén ==
|