Wikipedia

Flamenco: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
meñique* -> maimiño
m Algúns arranxos ortográficos
Liña 37:
[[Ficheiro:CSMCordoba.jpg|miniatura|Conservatorio Superior de Música "Rafael Orozco" de Córdoba]]
A palabra ''flamenco'', referida ao xénero artístico que se coñece baixo ese nome, remóntase a mediados do [[século XIX]]. Non hai certeza da súa etimoloxía, polo que se suscitaron varias hipóteses:
* '''Por paralelismo cocoa ave zancudapernilonga doco mesmo nome en castelán''': Algunhas hipóteses relacionan a orixe do nome do xénero flamenco coasco [[Flamengo|avesflamengo]] zancudas(''flamenco'' doen mesmo nome]]castelán). Unha delas di que o flamenco recibe esa denominación porque o aspecto e a linguaxe corporal dos seus intérpretes recorda a devanditas aves. O [[Musicoloxía|musicólogo]] [[pobo alemán|alemán]] [[Marius Schneider]], en cambio, defende que a orixe do termo pode estar no nome destas aves, pero non no seu parecido co estilo dos ''bailaores'' senón en que o [[Modo frixio|modo de mi]], que é o predominante no repertorio flamenco, relaciónase na simboloxía medieval, entre outros animais, co [[flamengo]].<ref>''El Origen Musical de los Animales Símbolos en la Mitología y la Escultura Antiguas''. Barcelona. 1946.</ref>
* '''Por ser a música dos "fellah min gueir ard", os campesiños mouriscos sen terra''': Segundo o notario e político [[Blas Infante]], o termo "flamenco" provén da expresión [[lingua árabe|andalusí]] ''fellah min gueir ard'' (فلاح من غير أرض), que significa "campesiño sen terra". Segundo el, moitos [[mourisco]]s integráronse nas comunidades xitanas, coas que compartían o seu carácter de minoría étnica á marxe da cultura dominante. Infante supón que nese caldo de cultivo debeu xurdir o cante flamenco, como manifestación da dor que ese pobo sentía pola aniquilación da súa cultura.<ref>INFANTE, Blas.''Orígenes de lo flamenco y secreto del cante jondo''. 1929-1931.</ref> Con todo, Blas Infante non aporta fonte histórica documental algunha que avale esta hipótese e, tendo en conta a férrea defensa que fixo ao longo da súa vida dunha [[reforma agraria]] en Andalucía, que paliase a mísera situación do [[xornaleiro]] andaluz da súa época, esta interpretación parece máis ideolóxica e política que histórica ou musicolóxica. No entanto, o Pai García Barrioso, tamén considera que a orixe da palabra flamenco puidese estar na expresión árabe usada en [[Marrocos]] ''fellah-mangu'', que significa "os cantos dos campesiños".<ref>P. GARCÍA BARRIOSO. ''La música hispanomusulmana en Marruecos''. Larache. 1941.</ref> Así mesmo, Luis Antonio de Vega aporta as expresións ''felahikum'' e ''felah-enkum'', que teñen o mesmo significado.<ref>DE VEGA, Luis Antonio. ''Origen del Flamenco. El baile de los pájaros que se acompañan con sus trinos.''</ref>
* '''Porque a súa orixe está en Flandres''': Outro número de hipótese vinculan a orixe do termo con [[Flandres]]. Segundo [[Felipe Pedrell]] o flamenco chegou a España desde esas terras na época de [[Carlos V, Sacro Emperador Romano-Xermánico|Carlos V]], de aí o seu nome.<ref>PEDRELL, Felipe. ''Cancionero Musical Popular Español''. Tomo II, Apéndice.</ref> Algúns engaden que nos bailes que se organizaron para dar a benvida a devandito monarca aplaudíaselle co grito de ''¡Báilalle ao flamenco!'' Con todo o termo "flamenco" vinculado á música e ao baile xurdiu a mediados do século XIX, varios séculos logo dese feito.
Liña 63:
=== Os cafés cantantes ===
[[Ficheiro:EMILIO BEAUCHY, Café cantante, hacia 1885, copia a la albúmina.jpg|miniatura| [[Café cantante]], en [[Sevilla]], cara ao ano [[1888]]. Fotografía de [[Emilio Beauchy]].]]
Os [[café cantante|cafés cantantes]] eran locais nocturnos onde os espectadores podían beber copas á vez que gozaban de espectáculos musicais. Neles frecuentemente producíanse desmáns*incidentes de todo tipo, polo que a maioría da poboación vivía de costas a eles.{{cómpre referencia}}
 
Segundo publicou nas súas memorias o cantaor Fernando de Triana, xa en [[1842]] existía un café cantante en Sevilla, que se volveu a inaugurar en 1847 baixo o nome dos ''Lombardos'', como a ópera de [[Giuseppe Verdi|Verdi]]. Con todo, por aquel entón os distintos cantes e intérpretes estaban bastante desconectados entre si. En [[1881]] [[Silverio Franconetti]], cantaor de extenso repertorio e grandes dotes artísticos, abriu en Sevilla o primeiro café cantante flamenco. No café de Silverio os cantaores estaban nun ambiente moi competitivo, pois ao propio Silverio gustáballe retar en público aos mellores cantaores que pasaban polo seu café.
Liña 69:
A moda dos cafés cantantes permitiu o xurdimento do cantaor profesional e serviu de [[crisol]] onde se configurou a arte flamenca. Neles os non-xitanos aprendían os cantes dos xitanos, mentres que estes reinterpretaban ao seu estilo os cantes folclóricos andaluces, ampliándose o repertorio. Así mesmo, o gusto do público contribuíu a configurar o xénero flamenco, unificándose a súa técnica e a súa temática.
=== O antiflamenquismo da xeración do 98 ===
O [[drae:flamenquismo|flamenquismo]], definido pola [[Real Academia Española]] como a "afección aos costumes flamencos ou gabadas", é ununha caixónmanta de sastreretallos conceptual onde cabense atopa o cante flamenco e a afección aos touros, entre outros elementos castizos españois. Estes costumes foron fortemente atacados pola [[xeración do 98]], sendo todos os seus membros "antiflamenquistas", fóra diso os irmáns Machado, pois [[Manuel Machado|Manuel]] e [[Antonio Machado|Antonio]], ao ser sevillanos e fillos do folclorista [[Antonio Machado Álvarez|Demófilo]], tiñan unha visión máis complexa do asunto.
 
O paladín do antiflamenquismo foi o escritor madrileño [[Eugenio Noel]], quen na súa mocidade fora un casticista militante. Noel atribuíu ao flamenco e a tauromaquia a orixe dos males de España. Ao seu entender, a ausencia destas manifestacións culturais nos modernos estados europeos parecía traducirse nun maior desenvolvemento económico e social. Estas consideracións fixeron que se establecese durante décadas unha fenda insalvable entre o flamenco e a maior parte da intelectualidade.
Liña 89:
[[Ficheiro:LaPaquera-P1060452.JPG|miniatura|Monumento a [[Paquera de Jerez|La Paquera de Jerez]].]]
 
A partir dos [[Década de 1950|anos 50 do século XX]] empezaron a publicarse abundantes estudos antropolóxicos e musicolóxicos sobre o flamenco. En 1954 [[Hispavox]] publicou a primeira ''Antoloxía do Cante Flamenco'', gravación sonora que foi un gran revulsivo na súa época, dominada polo cante orquestadoorquestrado e, en consecuencia, mistificado. En 1955 o intelectual arxentino [[Anselmo González Climent]], publicou un ensaio chamado ''[[Flamencoloxía]]'', cuxo título bautizou ao "conxunto de coñecementos, técnicas, etc., sobre o cante e o baile flamencos". Este libro dignificou o estudo do flamenco ao aplicarlle a metodoloxía académica propia da [[musicoloxía]] e serviu de base aos posteriores estudos sobre devandito xénero.
 
Como consecuencia, en [[1956]] organizouse o I [[Concurso Nacional de Arte Flamenco|Concurso Nacional de Cante Jondo de Córdoba]] e en [[1958]] fundouse en [[Xerez da Fronteira]] a primeira [[Cátedras de Flamencoloxía|Cátedra de Flamencoloxía]],<ref>[http://www.lavozdigital.es/jerez/v/20111217/jerez/flamencologo-historiador-20111217.html Flamencólogo e historiador]</ref> a máis antiga institución académica dedicada ao estudo, a investigación, conservación, promoción e defensa da arte flamenca. Así mesmo en [[1963]] o poeta cordobés [[Ricardo Molina]] e o cantaor sevillano [[Antonio Mairena]] publicaron o mesmo tempo ''Mundo y Formas del Cante Flamenco'', convertida en obra de referencia obrigada. Cunha linguaxe sinxela o libro describe a variedade de palos e estilos, e narra a historia do cante, defendendo que o flamenco foi obra exclusiva dos xitanos, que o mantiveron na intimidade ata que fixeron del a súa profesión. Así mesmo o libro diferenza entre o cante grande (soamente xitano) e o cante chico (aflamencamento das tonadas folclóricas andaluzas e coloniais). Polo tanto, a obra de Molina e Mairena, introduciu na flamencología a "tese xitanista" e o "neojondismo" como liñas de investigación.
 
Durante moito tempo os postulados mairenistas tivéronse practicamente por incuestionables, ata que atoparon resposta noutros autores que elaboraron a "tese andalucista", que defendía que o flamenco era un produto xenuinamente andaluz, pois desenvolveuse integramente nesta rexión e porque os seus palos básicos derivaban do folclore de Andalucía. Así mesmo mantiñan que os xitanos andaluces contribuíran determinantementedeterminadamente na súa formación, poñendo de manifesto a excepcionalidade do flamenco entre as músicas e danzas xitanas doutras partes de España e Europa. A unificación da tese xitanista e a andalucista
acabou por ser a máis aceptada hoxe en día. En resumo, entre os anos 1950 e 1970, o flamenco pasou de ser un mero espectáculo para converterse ademais en obxecto de estudo.
 
Liña 104:
O representante musical José Antonio Pulpón foi un personaxe decisivo nesa fusión, pois instou ao cantaor Agujetas a colaborar co grupo sevillano de [[rock andaluz]] [[Smash (banda)|Smash]], a parella máis revolucionaria desde Antonio Chacón e Ramón Montoya, iniciando un novo camiño para o flamenco. Así mesmo propiciou a unión artística entre o virtuoso guitarrista [[Alxeciras|alxecireño]] [[Paco de Lucía]] e o gran cantaor [[San Fernando, Cádiz|isleño]] [[Camarón de la Isla]], que deron un impulso creativo ao flamenco que supoñería a súa definitiva ruptura co conservadorismo de Mairena. Cando ambos artistas emprenderon as súas carreiras en solitario, Camarón converteuse nun cantaor mítico pola súa arte e a súa personalidade, con lexión de seguidores, mentres que Paco de Lucía reconfigurou todo o mundo musical do flamenco, abríndose a novas influencias, como a [[música brasileira]], [[música árabe|árabe]] e [[jazz]] e introducindo novos instrumentos musicais como o [[caixón peruano]], a [[frauta travesa]], etc.
 
Outros intérpretes destacados neste proceso de renovación formal do flamenco foron [[Juan Peña]], El Lebrijano, quen maridouenlazou o flamenco coa [[música andalusí]], e [[Enrique Morente]], quen ao longo da súa dilatada carreira artística basculou entre o purismo das súas primeiras gravacións e o mestizaxe co [[música rock|rock]].
 
En [[2011]] dáse a coñecer este estilo na [[India]] grazas a [[María del Mar Fernández]], que actúa no videoclip de presentación da película ''[[Zindagi Na Milegi Dobara|Só se vive unha vez]]'', titulada ''[[Señorita (boollywod)|Señorita]]''.<ref>[http://www.lasprovincias.es/videos/cultura/cine/1099602215001-senorita-cancion-pelicula-solo-vive-taquillazo-bollywood.html Video da canción Vídeoclib da película]</ref> O filme foi visto por máis de 73 millóns de espectadores.
Liña 112:
Nos [[Década de 1980|anos 1980]] xurdiu unha nova xeración de artistas flamencos que xa recibiron a influencia de Camarón, Paco de Lucía, Morente, etc. Estes artistas tiñan un maior interese pola música popular urbana que naqueles anos estaba renovando o panorama musical español, era a época da [[movida madrileña]]. Entre eles destacan [[Pata Negra]], que fusionaron o flamenco co [[blues]] e o [[música rock|rock]], [[Ketama (grupo musical)|Ketama]], de inspiración [[pop]] e [[Música de Cuba|cubana]] e [[Ray Heredia]], creador dun universo musical propio onde o flamenco ocupa un lugar central.
 
A finais desa década e durante toda a seguinte a fonográfica Novos Medios lanzou a moitos músicos baixo a etiqueta [[Novo Flamenco]], abusándose da etiqueta "flamenco" con fins estritamente comerciais. Así, esta denominación agrupou a músicos moi distintos entre si, tanto intérpretes de flamenco orquestadoorquestrado, como músicos de rock, pop ou música cubana cuxa única vinculación co flamenco é o parecido da súa técnica vocal coa dos cantaores, as súas orixes familiares ou a súa procedencia xitana; exemplos destes casos poden ser [[Rosario Flores]], filla de [[Lola Flores]], ou a recoñecida cantante [[Malú]], sobrinasobriña de [[Paco de Lucía]] e filla de [[Pepe de Lucía]], que pese a simpatizar co flamenco e mantelo na súa discografía continuou co seu estilo persoal e mantívose na industria musical polos seus propios méritos. Polo demais, sáense de calquera estrutura flamenca clásica, desaparecendo todo rastro do compás, modos tonais e das estruturas melódicas propias dos palos.<ref>[https://web.archive.org/web/20120203174009/http://www.sibetrans.com/trans/trans8/steingress.htm La hibridación transcultural como clave de la formación del Nuevo Flamenco (aspectos histórico-sociológicos, analíticos y comparativos)], por Gerhard Steingress.</ref>
 
Con todo o feito de que moitos dos intérpretes desa nova música sexan ademais recoñecidos cantaores, caso de [[José Mercé]], [[El Cigala]] e outros, propiciou etiquetar como flamenco todo o que eles interpretan, aínda que o xénero das súas cancións difieradifira bastante do flamenco clásico. En cambio, outros artistas contemporáneos, como os grupos [[O'funk'illo]] e [[Ojos de Brujo]], seguindo a senda de [[Diego Carrasco]], empregan estilos musicais non flamencos pero respectando o compás ou estrutura métrica de certos palos tradicionais. Así mesmo existen cantaores enciclopédicos como [[Francisco José Arcángel Ramos|Arcángel]], [[Miguel Poveda]], [[Mayte Martín]], [[Marina Heredia]], [[Estrella Morente]] ou [[Manuel Lombo]] que, sen renunciar aos beneficios artísticos e económicos da fusión e do novo flamenco, manteñen nas súas interpretacións un maior peso do flamenco concibido no sentido máis clásico do termo, o que supón un significativo regreso ás orixes.
 
A implicación dos poderes públicos españois na promoción do flamenco é cada día maior. Neste sentido existe a [[Axencia Andaluza para o Desenvolvemento do Flamenco]], dependente da [[Consellería de Cultura da Xunta de Andalucía]] e actualmente constrúese en [[Xerez da Fronteira]] a ''Cidade do Flamenco'', que albergará o ''Centro Nacional de Arte Flamenca'', dependente do [[Ministerio de Cultura de España|Ministerio de Cultura]] e que pretenderá canalizar e ordenar as iniciativas sobre devandita arte.<ref>{{cita web | autor = Diario El Economista | data = 26 de xuño de 2008 | url = http://ecodiario.eleconomista.es/espana/noticias/611674/06/08/Cadiz-Cultura-confirma-que-el-Centro-Nacional-de-Flamenco-de-Jerez-canalizara-todas-las-iniciativas-sobre-este-arte.html | título = Cultura confirma que el Centro Nacional de Flamenco de Jerez canalizará todas las iniciativas sobre este arte | dataacceso = 31 de xaneiro do 2016 |lingua=es}}</ref>
Liña 129:
[[Ficheiro:Carmen Linares-11.jpg|miniatura|A cantaora [[Carmen Linares]] co seu tocaor.]]
 
A postura e a técnica dos guitarristas flamencos, chamados ''tocaores'', difieredifire da usada polos intérpretes de [[guitarra clásica]]. Mentres o guitarrista clásico apoia a guitarra sobre a súa perna esquerda de forma inclinada, o guitarrista flamenco adoita cruzar as pernas e apoiala sobre a que se atopa máis elevada, colocando o mastro nunha posición case horizontal con respecto ao chan. Os tocaores modernos adoitan utilizar guitarras clásicas, aínda que existe un instrumento específico para este xénero chamado [[Guitarra#Guitarra de flamenco|guitarra flamenca]]. Esta é menos pesada, e a súa caixa é máis estreita que a da [[guitarra clásica]], polo que a súa sonoridade é menor e non eclipsa ao cantaor. Polo xeral adoita facerse de madeira de [[ciprés]], co mango de [[cedro]] e a tapa de [[abeto]]. O ciprés dálle unha sonoridade brillante moi adecuada para as características do flamenco. AntiguamenteAntigamente tamén se usaba o pau santo de Río ou da India, sendo o primeiro de máis calidade, pero actualmente está en desuso debido á súa escaseza. O pau santo outorgaba ás guitarras unha amplitude de son especialmente adecuada para o toque solista. Na actualidade, o [[caravlleiro]] máis utilizado é o de metal, xa que o de madeira suscita problemas de [[afinación]].
 
Os principais guitarristras foron [[Manuel Ramírez de Galarreta]], o Gran Ramírez (Madrid, 1864-1920), e os seus discípulos [[Santos Hernández]] (Madrid, 1873-1943), que construíu varias guitarras para o mestre [[Sabicas]], [[Domingo Esteso]] e [[Modesto Borreguero]]. Así mesmo destacan os Irmáns Conde, Faustino (1913-1988), Mariano (1916-1989) e Julio (1918-1996), sobriños de Domingo Esteso, cuxos fillos e herdeiros continúan a saga.
 
Os tocaores usan a técnica do [[alzapúa]], e o [[Picado (música)|picado]],<ref>O picado consiste en pulsar unha corda cos dedos índice e medio alternativamente, apoiando os dedos na corda inmediatamente superior.</ref> o [[rasgueo]] e o [[trémolo]],<ref>O [[trémolo]] que é a acción de pulsar co maimiño, o anular, o medio e o índice unha mesma corda de forma consecutiva e rápida. É unha técnica que no flamenco execútase usando catro dedos, mentres que na guitarra clásica úsanse soamente tres (anular, corazón e índice).</ref> entre outras. O rasgueo pode ser realizado con 5, 4 ou 3 dedos, este último inventado por [[Sabicas]]. O emprego do polgar é tamén característico no toque flamenco. Os guitarristas apoian o pulgarpolgar na tapa armónicaharmónica da guitarra e os dedos índice e medio sobre a corda superior á que están tocando, logrando así unha maior potencia e sonoridade que o guitarrista clásico. Tamén se apoia o dedo medio no golpeador da guitarra para conseguir máis precisión e forza á hora de pulsar a corda. Así mesmo o uso do golpeador como elemento de percusión dota de gran forza á interpretación guitarrística flamenca. Denomínase "falseta" á frase melódica ou floreo que se intercala entre as sucesións de acordes destinadas a acompañar a copla.<ref>Véxase a [[drae:falseta|definición de ''falseta'' no DRAE]].</ref> Así mesmo fálase de tocar ou acompañar por arriba (usando a [[dixitación (técnica)|dixitación]] do [[acorde]] [[mi maior]]) e por medio ([[la maior]]), con independencia de que se transformara ou non co [[capo]].
 
O acompañamento e o toque solista dos guitarristas flamencos baséase tanto no sistema armónicoharmónico modal como no tonal, aínda que o máis frecuente é unha combinación de ambos. Algúns cantes flamencos interprétanse "a pan seco" ([[a cappella]]), sen acompañamento de guitarra.
 
Segundo o tipo de interpretación fálase de:
Liña 151:
O baile flamenco pode acompañar distintos paus. A súa realización é similar a un exercicio físico moderado,<ref>[http://www.20minutos.es/noticia/862698/0/ Investigadores de la UCA elaboran el primer estudio cinemático del baile flamenco con tecnología 3D] {{es}}</ref> e ten probados efectos na saúde física e emocional (denominado "flamencoterapia").<ref>[http://www.masjerez.com/flamenco/2013/06/06/1370500146.html Flamencoterapia en la Universidad] {{es}}</ref>
== O ensino regulado do flamenco en centros educativos ==
En España impartenseimpártense oficialmente os estudos regulados de flamenco en diversos conservatorios de música, conservatorios de danza e escolas de música de varias comunidades autónomas.
=== Conservatorios de música ===
Os estudos de guitarra flamenca en centros educativos oficiais iniciáronse en España en 1988 da man do gran concertista e mestre granadino [[Manuel Cano Tamayo]],<ref>{{cita web|url= http://www.elartedevivirelflamenco.com/guitarristas26.html|título=Manuel Cano Tamayo|editor=El arte de vivir el flamenco |lingua=castelán |dataacceso= 30 de abril do 2016}}</ref> que obtivo unha praza de catedrático emérito no [[Conservatorio Superior de Música "Rafael Orozco" de Córdoba|Conservatorio Superior de Música Rafael Orozco]] de Córdoba.
Liña 159:
[[Arquivo:Palos flamencos.jpg|miniatura|Palos flamencos]]
 
Coñécese como ''palo'' a "cada unha das variedades tradicionais do cante flamenco".<ref>Véxase a [[drae:palo|11.ª acepción do termo ''palo'' no DRAE]].</ref> Cada palo ten o seu propio nome, unhas características musicais únicas que se chaman "claves" ou "modos", unha progresión armónicaharmónica determinada e uns esquemas rítmicos chamados "compás". Os palos poden clasificarse seguindo varios criterios: segundo sexa o seu compás, a súa ''jondura'', o seu carácter serio ou festeiro, a súa orixe xeográfica, etc.
=== Evolución dos Palos===
O [[fandango]], que no [[século XVII]] era o cante e baile máis estendido por toda España, co tempo acabou xerando variantes locais e comarcais, especialmente na [[provincia de Huelva]]. Na Alta Andalucía e zonas limítrofes os fandango acompañábanse coa [[bandola]], instrumento co que se acompañaba seguindo un compás regular que permitía o baile e de cuxo nome deriva o estilo "abandolao". Deste xeito xurdiron os fandangos de [[Lucena, Andalucía|Lucena]], os zánganos de [[Puente Genil]], as [[malagueña]]s primitivas, as [[rondeña]]s, as [[jabera]]s, os [[jabegote]]s, os [[verdiales]], o [[chacarrá]], a [[granaína]], o [[Taranto (música)|taranto]] e a [[taranta]]. Por mor da expansión das sevillanas na Baixa Andalucía, o fandango foi perdendo o seu papel de soporte do baile, o que permitiu un maior lucimento e liberdade do cantaor, xerándose no [[século XX]] multitude de fandangos de creación persoal. Así mesmo, miles de campesiños andaluces, especialmente das provincias de Andalucía Oriental, emigraron aos xacementos mineiros [[Rexión de Murcia|murcianos]], onde os [[Taranto (música)|tarantos]] e as [[taranta]]s evolucionaron. A Tarante de [[Linares, España|Linares]], evolucionó cara á [[Minera (cante flamenco)|minera]] da Unión, a [[cartagenera]] e a [[levantica]]. Na época dos cafés cantantes, algúns destes cantes, se desligaron do baile e adquiríronse un compás libre, que permitía o lucimento dos intérpretes. O grande impulsor deste proceso foi [[Antonio Chacón]], quen desenvolveu versións preciosistas de malagueñas, granaínas e cantes mineros.
Liña 167:
Nos grandes portos andaluces de Cádiz, Málaga e Sevilla desenvolvéronse os [[tango (flamenco)|tangos]] e os [[Tientos (flamenco)|tientos]], que teñen unha grande influencia da música negra americana. Así mesmo en Cádiz xerouse o grupo das [[cantiñas]] cuxo plo central é a [[Alegría (música)|alegría]].
 
Algunhas tonadas populares andaluzas, como os [[pregón]]s, as [[Cantiga de berce|nanas]] e os campesiños [[cantos de trilla]], teñen a mesma métrica das seguidillas flamencas. A partir deles puido xurdir a [[liviá]] e a [[serrana]], que é unha interpretación [[virtuosismo|virtuosistavirtuosa]] e [[melisma|melismática]] da liviá; de feito, tradicionalmente interprétanse xuntas. Este grupo de palos tamén pertence a [[alboreá]] e a antiga [[Playera (música)|playera]], que se impregnou da melodía das tonás dando lugar á [[Seguidilla (música)|siguiriya]], que incorporou acompañamientoacompañamento de guitarra.
=== Clasificación dos palos===
 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Flamenco»