Guanahani: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m arranxiños ortográficos
Sen resumo de edición
Liña 2:
{{formato de referencias}}
[[Ficheiro:Lfmap.gif|miniatura|300x300px|[[Bahamas|Illas Bahamas]]: marcadas cun círculo poden verse as illas que foron identificadas como Guanahani.]]
'''Guanahani''' (ou, segundo algunhas fontes, '''Guanahaní''') é o nome da primeira illa na que desembarcou [[Cristovo Colón|Cristóbal Colón]] o venres [[12 de outubro]] de [[1492]], cando chegou por primeira vez a un territorio da chamada posteriormente [[América|América.]] A illa, foi bautizada co nome de ''[[San Salvador, Bahamas|San Salvador]]'', fora descuberta a madrugada anterior e atopábase habitada polo pobo lucayo ou [[Pobo taíno|taíno.]] Guanahani é sen dúbida unha das illas do arquipélago das Antillas, máis precisamente nas [[Bahamas|Bahamas.]] Con todo, a identificación exacta da illa á que chegou Colón é materia de debate. O nome da illa é unha palabra grave e por tanto a pronuncia correcta en español é '''Guanahani''', sen acento na «i» final, como ás veces adoita facerse.[cita {{Cómpre referencia}}<ref>Entre as fontes que optan pola forma aguda Guanahaní están o ''Pequeno Larousse ilustrado'' e o ''Dicionario enciclopédico hispano-americano'' de Montaner e Simón (1892).</ref>
 
== Datos históricos ==
Liña 14:
 
=== Pedro Mártir ===
O italiano [[Pedro Mártir de Anglería]], que ocupou postos de responsabilidade nas cortes dos [[Reis Católicos]] e os seus sucesores, narrou as viaxes de Colón nunha serie de epístolas escritas en [[Lingua latina|latín]] e compiladas na obra ''De Orbe Novo'', cuxa primeira parte ou «década» foi impresa en [[1511|1511.]] No relato da Primeira Viaxe, Mártir afirma que Colón visitou «seis illas» pero non especifica cal foi a primeira avistada e só cita os nomes de [[Cuba|Juana]] e [[A Española|a Española.]]<ref>''De Orbe Novo.'' Década I, libro I.</ref> Con todo, máis adiante, ao explicar a Segunda Viaxe, Mártir menciona que «durante a súa primeira viaxe, o Almirante tomara consigo a un nativo de '''Guanahani''' (unha illa preto de Cuba), ao que chamara Diego Colón e ao que criara xunto aos seus propios fillos».<ref>''De Orbe Novo.'' Década I, libro III.</ref>
 
=== Juan Ponce de León ===
Liña 20:
 
=== Fernández de Oviedo ===
unhaUnha das primeiras crónicas do Descubrimento foi a que publicou Gonzalo Fernández de Oviedo en [[1535|1535.]] Achega máis información sobre Guanahani, situándoa no arquipélago dos Lucayos (as [[Bahamas]]):{{Cita|... desde la nao capitana se vido la isla que los indios llaman '''Guanahani'''. (...) es una de las islas que dicen de los Lucayos (...). En aquella isla que he dicho de Guanahani ovo el almirante é los que con él yban vista de indios é gente desnuda, é allí le dieron noticia de la isla de Cuba. E como parescieron luego muchas isletas que están juntas y en torno de Guanahani, començaron los chripstianos á llamarlas Islas Blancas (porque assi lo son por la mucha arena), y el almirante les puso nombre las Princesas, porque fueron el prinçipio de la vista destas Indias. E arribó a ellas, en especial a la de Guanahani, y estuvo entrella y otra que se diçe Caycos; pero no tomó tierra en ninguna dellas, segund afirma Hernan Perez Matheos, piloto que hoy dia está en esta cibdad de Sancto Domingo, que diçe que se halló allí. Pero á otros muchos he oydo deçir quel almirante baxó en tierra en la isla de Guanahani é la llamó Sanct Salvador; y esto es lo mas çierto y lo que se debe creer dello. E de allí vino é Baracoa, puerto de la isla de Cuba de la vanda del norte...|''G. Fdez. de Oviedo, [http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/colon/05816284255727262232268/index.htm Historia general y natural de las Indias, islas y tierra-firme del mar Océano]'', caps. V y VI}}
 
=== Cosmógrafos da Casa de Contratación ===
O cosmógrafo sevillano [[Alonso de Santa Cruz]] describiu e situou Guanahani de maneira precisa no seu libro ''Islario Xeral'', escrito na primeira metade do século XVI e nunca impreso:{{Cita|... vieron una isla al septentrión de la grande isla, que después se dijo Española y casi su adyacente, llamada por los indios Guanahani (...) es de hasta ocho leguas de largo y seis de ancho y cerca de sí a la parte de levante tiene tres islotes llamado el triángulo porque hacen tal forma (...) y entre Samana y Guanahani están dos isletas pequeñas con tres isleos sin nombre y todas estas que están como en torno de las que fueron dichas islas Blancas por la gente de Colón y por el las Princesas que se ven todas desde Guanahani por hasta once leguas al sudoeste de [[Guanima]] y de [[Xumeto]];|''Islario General...'', transcrito por Mariano Cuesta<ref>{{cita libro|apellidosapelidos=Cuesta Domínguez|nombrenome=Mariano|título=Alonso de Santa Cruz y Su Obra Cosmografica|añoano=1984|editorial=CSIC|isbn=978-84-00-0570605707-47}}, tomo II, pp.288-289</ref>}}Pola mesma época, o piloto maior da [[Casa da Contratación de Indias|Casa de Contratación de Sevilla]], Alonso de Chaves, anotou a latitude de Guanahani (25ºN) e outros datos posicionais no seu ''Espello de navegantes'', escrito cara a 1540:{{Cita|Guanahaní ysla de los yucaios. Por la vanda del norte está en veinte e cinco grados 25 grados. Está al sudeste de Guanima, dista della catorze leguas 14 leguas. Está al nonoroeste de Maiaguana. Dista de ella veinte e siete leguas 27 leguas. Está al lesnordeste de Samaná; dista della ocho legas 8 leguas. Esta ysla tiene de luengo de norueste sueste ocho 8 leguas y de nordeste sudeste quatro 4 leguas. Tiene un puerto a la vanda del nordeste. Y delante del unos tres yslotes que se llaman el trángulo. Es limpia a la reonda. Y esta ysla se paresce con Samaná. Esta es la ysla que primero fue hallada quando se descubrieron estas Indias. Corren aquí las aguas al nornordeste.|''Espejo de navegantes'', transcrito por Mariano Cuesta<ref>{{cita libro|apellidosapelidos=Cuesta Domínguez|nombrenome=Mariano|título=Congreso de Historia del Descubrimiento (1492-1556)|capítulo=La cartografía en prosa durante la época de los grandes descubrimientos americanos|añoano=1992|editorial=Real Academia de la Historia|isbn=846008201684-600-8201-6}}</ref>}}
 
=== Hernando Colón ===
Liña 85:
}}|http://www.millersville.edu/~columbus/data/geo/GEOG-INT.GEO}}</ref>
 
== Pistas ==
unha maneira de tentar localizar Guanahani é seguir as distancias e direccións que As Casas anotou no seu resumo da Primeira Viaxe de Colón. Segundo algúns investigadores, eses datos levarían a un punto situado cinco [[Milla náutica|millas náuticas]] ao sur da illa Waitling/O Salvador. Pero si tómanse en consideración as [[Corrente oceánica|correntes mariñas]] e [[Vento|ventos]], tal como fixeron Luís Marden e Ethel Cox Marden en 1986, a ruta terminaría nun punto xusto ao sueste de Cayo Samaná. E si tomásese en conta a declinación magnética (desviación do [[Compás (navegación)|compás]] con respecto ao norte xeográfico), a ruta podería levar a un punto no sur de Cayos Plana e ao leste da illa [[:en:Acklins|Acklins.]] Por outra banda puido existir tamén deriva errática das naves así como desamaños do compás, o que complicaría aínda máis a determinación precisa do lugar utilizando este método.
=== A ruta transatlántica ===
unhaUnha maneira de tentar localizar Guanahani é seguir as distancias e direccións que As Casas anotou no seu resumo da Primeira Viaxe de Colón. Segundo algúns investigadores, eses datos levarían a un punto situado cinco [[Milla náutica|millas náuticas]] ao sur da illa Waitling/O Salvador. Pero side tómansetomar en consideración as [[Corrente oceánica|correntes mariñas]] e [[Vento|ventos]], tal como fixeron Luís Marden e Ethel Cox Marden en 1986, a ruta terminaría nun punto xusto ao sueste de Cayo Samaná. E side tomásesetomar en conta a declinación magnética (desviación do [[Compás (navegación)|compás]] con respecto ao norte xeográfico), a ruta podería levar a un punto no sur de Cayos Plana e ao leste da illa [[:en:Acklins|Acklins.]] Por outra banda puido existir tamén deriva errática das naves así como desamaños do compás, o que complicaría aínda máis a determinación precisa do lugar utilizando este método.
 
=== A descrición de Guanahani ===
Liña 95 ⟶ 97:
 
== Notas ==
{{Listaref|30em2}}
 
== Véxase tamén ==