Moisés (Michelangelo): Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición
engado referencia
Liña 8:
| data= 1513-1515<ref>Sweetser, Moses Foster (1878), Michel Angelo, Boston, Houghton, Osgood and company</ref>
| técnica= [[talla]]
| movemento= [[Alto RenacementoCinquecento]]
| altura= 235
| cidade= [[Roma]] ([[Italia]])
Liña 14:
}}
[[Ficheiro:Moises3.jpg|miniatura|300px|Tumba de [[Xulio II]], coas estatuas de Michelangelo [[Raquel]] e [[Leah]] a esquerda e dereita do seu Moisés.]]
O '''''Moisés''''' (en [[Lingua italiana|italiano]]: ''Mosè'' [moˈzɛ]), é unha escultura de [[mármore]] branco realizada por [[Michelangelo]] (en [[Lingua galega|galego]], Miguel Anxo) Buonarroti ([[1475]]entre 1513-[[1564]])1515 na etapa denominada como [[Alto Renacemento]] ou [[Cinquecento]], que representa unha interpretación da [[Biblia|figura bíblica]] de [[Moisés]]. Está localizada na igrexa romana de San Pietro in Vincoli, destinada acolle-la tumba do papa [[Xulio II, papa|Xulio II]] onde, finalmente, foi soterrado a carón do seu tío o tamén papa, [[Sisto IV, papa|Sixto IV]].
 
== Encargo e deseño ==
En [[1505|1505,]] o papa [[Xulio II, papa|Xulio II]] encomendou a súa tumba ao artista florentino. O proxecto orixinal estaba formado por unha estrutura independente, sen apoio, de tres niveis, con aproximadamente 40 estatuas. Entre elas, a estatua de Moisés salientaría cun pedestal de aproximadamente 3,74 metros de altura e estaría en oposición con outra escultura de [[Paulo de Tarso|San Paulo de Tarso]].<ref>Panofsky (1937), p. 566</ref> Trala morte do papa en [[1513]]<ref>Panofsky (1937)</ref><ref name="Panofsky">Erwin Panofsky (1937) [http://www.jstor.org/stable/3045700 The First Two Projects of Michelangelo's Tomb of Julius II] The Art Bulletin 19(4):561-579</ref>, a escala do proxecto reduciuse paulatinamente ata que, en [[1542]], un contrato final especificou unha tumba cun muro sinxelo e con menos dun terzo das figuras incluídas no proxecto orixinal, atopándose a figura de Moisés no espazo central na seción inferior do monumento. A obra non rematou até [[1545]].
 
O proxecto orixinal tiña previsto ser no interior da [[Basílica de San Pedro]], onde están sepultados os demais papas, porén foi realizado na igrexa de [[San Pietro in Vincoli]], na zona do [[Esquilino]]. A Casa de [[Della Rovere]], da que Xulio II procedía, era mecenas desta igrexa, e o papa foi [[Cardeal|cardeal-presbítero]] por esta igrexa antes do seu nomeamento como representante do [[Cidade do Vaticano|Vaticano]].
Liña 27:
 
O material empregado é o mármore, o que dá un naturalismo realmente impresionante á obra. O mármore branco, xunto coa luz e os pregos da roupa, fai que a figura teña un certo volume e un gran realismo. Salientan a perfección da anatomía, a expresión do rostro e os músculos en tensión, estes últimos que fan parecer que Moisés se erguerá cheo de furia e rabia. Podemos ver na escultura as características do estilo renacentista, como o naturalismo, a procura da beleza e interese en anatomía humana.
 
== Análise ==
A relevancia dos detalles do corpo e das dobras das roupaxes, que provocan certa tensión psíquica, pódese apreciar estudando minuciosamente a escultura: a protuberancia dos músculos, o inchazo das veas, as grandes pernas, pesadas ao empezar a moverse. Tal e como afirma un escritor, se este titán se erguese, o mundo rompería en anacos. Michelangelo leva a cólera sagrada de Moisés ata o seu punto máis álxido. Non obstante, aparece contida, posto que os pasionais seres do artista teñen prohibida a liberación das súas enerxías. É unha representación [[Neoplatonismo|neoplatónica]], a parte dereita está estable, é a parte divina, por onde lle vén a inspiración, en contraposición a parte esquerda é a parte por onde lle vén o perigo e o mal. Está tenso, vendo como o seu pobo caeu na idolatría. Ten catro elementos neoplatónicos, a terra, representada na perna coas dobras da roupa a xeito de cova. O aire cando respira, percíbese nas aletas do seu nariz, que se expanden. A auga representada nas súas barbas a xeito de fervenza. O lume representados con eses "cornos" (en pintura era doado de representar, cunha luz detrás do personaxe, pero en escultura tivo que empregar este artificio). O sangue flúe de xeito contido, parece que está a apunto de estalar e empezar a berrar, pon cara de non, a súa psique pódese captar a través do seu xesto e o seu mirada,podemos ver o seu pensamento, é un traballo psicolóxico moi estudado.
 
=== Cornos ===
A estatua represéntase con cornos na súa cabeza.<ref>Blech (2008), p. 238</ref><ref name="Mellinkoff1970">Ruth Mellinkoff. [http://books.google.com/books?id=44DCt8_1QCAC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false The Horned Moses in Medieval Art and Thought] (California Studies in the History of Art, 14). University of California Press; First Edition (June 1970) ISBN 0-520-01705-6</ref><ref name="Blech">[[Benjamin Blech|Blech, Benjamin]], & Doliner, Roy (2008). ''The Sistine Secrets'', p. 238. HarperCollins. ISBN 978-0-06-146905-3</ref><ref>Leonard J. Hoenig, MD. (2011) [http://archderm.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=1105305 Shedding Light on Michelangelo ’s “Moses”] Arch Dermatol. 147(9):1092</ref><ref name="Medjuck">Bena Elisha Medjuck [http://www.collectionscanada.gc.ca/obj/s4/f2/dsk1/tape11/PQDD_0002/MQ43918.pdf Exodus 34:29-35: Moses' "Horns" in Early Bible Translations and Interpretations.] A Thesis submitted to the Faculty of Graduate Studies and Research in partial fulfilment of the requirements for the degree of <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="máster">Master</span> of Arts, Department of Jewish Studies, McGill University. <span style="background-color: rgb(255, 145, 145);" title="marzo">March</span> 1998</ref> Crese que esta característica procede dun erro na tradución por parte de [[Xerome de Estridón|San Xerome]] do capítulo do [[Éxodo]], 34:29-356.<ref>McCulloch (2004), p.82</ref> Neste texto, Moisés caracterízase por ter ''karan ohr panav'' ("un rostro do que emanaban raios de luz")<ref>{{he}} Hebrew - English Bible (According to the Masoretic Text and the JPS 1917 Edition) {{bibleverse||Exodus|34:29|HE|}}</ref>, o que San Xerome na [[Vulgata]] traduciu por ''cornuta esset facies sua'' ("o seu rostro era cornudo"). O erro na tradución é posíbel debido a que a raíz trilítera hebrea ''krn'' (en hebreo as vogais non se escriben) pode ser interpretada "keren", luminosidade, resplandor, ou "karan", corno. Porén, como comenta María Barbero<ref>{{Cita web|url=http://www.lalinternadeltraductor.org/n5/cuernos-moises.html|páxina-web=lalinternadeltraductor.org|título=Los cuernos de Moisés|data-acceso=14-03-2019|apelidos=Barbero|nome=María}}</ref>, outros investigadores e tradutores dan por boa a versión de San Xerome e sosteñen a vixencia da tradución de "cornos". En culturas antigas, coetáneas á escritura da [[Biblia]] ou San Xerome, o feito de representar con cornos algún personaxe importante era unha forma de indicar a súa autoridade e, mesmo, a súa divindade.
 
Nas Biblias italianas do século XV e XVI aparece que "Moisés baixou do Monte Sinaí con cornos que sobresaen da pel da súa cara". Cando Michelangelo esculpiu o Moisés o erro de tradución fora advertido, e os artistas da época substituíran, na representación de Moisés, os cornos por dous raios de luz. Non obstante Michelangelo preferiu manter a iconografía anterior.
 
== AnáliseCultura popular ==
A relevancia dos detalles do corpo e das dobras das roupaxes, que provocan certa tensión psíquica, pódese apreciar estudando minuciosamente a escultura: a protuberancia dos músculos, o inchazo das veas, as grandes pernas, pesadas ao empezar a moverse. Tal e como afirma un escritor, se este titán se erguese, o mundo rompería en anacos. Michelangelo leva a cólera sagrada de Moisés ata o seu punto máis álxido. Non obstante, aparece contida, posto que os pasionais seres do artista teñen prohibida a liberación das súas enerxías. É unha representación [[Neoplatonismo|neoplatónica]], a parte dereita está estable, é a parte divina, por onde lle vén a inspiración, en contraposición a parte esquerda é a parte por onde lle vén o perigo e o mal. Está tenso, vendo como o seu pobo caeu na idolatría. Ten catro elementos neoplatónicos, a terra, representada na perna coas dobras da roupa a xeito de cova. O aire cando respira, percíbese nas aletas do seu nariz, que se expanden. A auga representada nas súas barbas a xeito de fervenza. O lume representados con eses "cornos" (en pintura era doado de representar, cunha luz detrás do personaxe, pero en escultura tivo que empregar este artificio). O sangue flúe de xeito contido, parece que está a apunto de estalar e empezar a berrar, pon cara de non, a súa psique pódese captar a través do seu xesto e o seu mirada,podemos ver o seu pensamento, é un traballo psicolóxico moi estudado.
 
== Curiosidades ==
Michelangelo pensaba que o Moisés era a súa creación máis realista. A lenda conta que, ao rematalo, o artista golpeou o xeonllo dereito da estatua e lle dixo " porque non me falas? " sentindo que a única cousa que faltaba por extraer do mármore era a propia vida. No xeonllo dereito pódese atopar a marca de Michelangelo ao golpear ao seu Moisés.<ref>Vitoria (2013), p.33</ref><ref>Rendina (2002), p.554</ref>
 
Liña 46:
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
 
=== Bibliografía ===
* {{Cita libro|título=Michelangelo (I geni dell'arte)|apelidos=Alvarez Gonzáles|nome=Marta|editorial=Mondadori Arte|ano=2008|ISBN=978-8837064341|lugar=Milán|lingua=it|ref=}}
* {{Cita libro|título=L'opera completa di Michelangelo scultore.|apelidos=Baldini|nome=Umberto|editorial=Rizzoli|ano=1973|ISBN=9788817273688|lugar=Milán|lingua=it|ref=}}
* {{Cita libro|título=The Sistine Secrets|apelidos=Blech|nome=Benjamin|editorial=HarperCollins|ano=2008|ISBN=978-0-06-146905-3|apelidos2=Doliner|nome2=Roy|lingua=en|ref=}}
* {{Cita libro|título=I Segreti di Roma: Storie, Luoghi e Personaggi di una Capitale|apelidos=Corrado|nome=Augias|editorial=Mondadori|ano=2005|ISBN=88-04-54399-X|lugar=Milán|lingua=it|ref=}}
* {{Cita libro|título=Il Mosè di Michelangelo|apelidos=Freud|nome=Sigmund|editorial=Bollati Boringhieri|ano=1975|ISBN=|lugar=Turín|lingua=it|ASIN=B009DF6FU2|ref=}}
* {{Cita libro|título=HistoriaReformation: delEurope's ArteHouse Divided Bachillerato1490 - 1700|apelidos=GallegoMacCulloch|nome=RaquelDiarmaid|editorial=EditexPenguin; First Paperback Edition|ano=20112004|ISBN=978-84-9771-517-10140285345|lugar=MadridLondres|lingua=en|ref=}}
* {{Cita libro|título=Reformation: Europe's House Divided 1490 - 1700|apelidos=MacCulloch|nome=Diarmaid|editorial=Penguin; First Paperback Edition|ano=2004|ISBN=978-0140285345|lugar=Londres|lingua=en|ref=}}
* {{Cita publicación periódica|apelidos=Panofsky|nome=Erwin|data=1937|título=The First Two Projects of Michelangelo's Tomb of Julius II|url=https://www.jstor.org/stable/3045700?seq=1#page_scan_tab_contents|PMC=|revista=The Art Bulletin|número=4|páxinas=561-579|lingua=en|doi=10.2307/3045700|ISSN=|PMID=|volume=19}}
* {{Cita libro|título=Le curiosità di Roma|apelidos=Pocino|nome=Willy|editorial=Tradizioni italiane Newton|ano=2009|ISBN=|lugar=Roma|lingua=it|ref=}}
* {{Cita libro|título=La grande guida dei monumenti di Roma|apelidos=Rendina|nome=Claudio|editorial=Newton & Compton Editori|ano=2002|ISBN=9788854119819|lugar=Roma|lingua=it|ref=}}
* {{Cita libro|título=Miguel Ángel. El pintor de la Sixtina|apelidos=Vitoria|nome=Mª Ángeles|editorial=RIALP|ano=2013|ISBN=978-84-321-4265-9|lugar=Madrid|ref=|lingua=es}}
 
=== Outros artigos ===
Liña 65:
 
=== Ligazóns externas ===
* [https://www.khanacademy.org/humanities/renaissance-reformation/high-ren-florence-rome/michelangelo/v/michelangelo-moses-ca-1513-15 Video sobre o Moisés]; Academia Khan (en [[Lingua inglesa|inglés]]).
{{Michelangelo}}
{{Control de autoridades}}