Urodelo: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m ligazón |
Sen resumo de edición |
||
Liña 25:
[[Ficheiro:Benny Trapp Chioglossa lusitanica Spanien.jpg|miniatura|240px|''[[Chioglossa lusitanica]]'', urodelo [[endemismo|endémico]] do [[noroeste]] da [[península Ibérica]].]]
[[Ficheiro:Axolotl ganz.jpg|miniatura|240px|Larva [[neotenia|neoténica]] do axolotle ''[[Ambystoma mexicanum]]''.]]
A dos '''urodelos'''<ref>[http://academia.gal/dicionario/-/termo/urodelos '''urodelos'''] no dicionario da [[RAG]].</ref> (''Urodela'') ou '''caudados'''<ref>[http://academia.gal/dicionario/-/termo/caudado '''caudado, caudada''', 4ª acep.], no dicionario da RAG.</ref> (''Caudata'') é unha [[orde (bioloxía)|orde]] da [[clase (bioloxía)|clase]] dos [[anfibios]] de aspecto lacertiforme e coñecidos vulgarmente como '''salamántigas''' (ou ''píntegas'') e '''tritóns''', que comprende na actualidade 695 [[especie]]s vivas,<ref name=ASW>Frost, D. R. [http://research.amnh.org/vz/herpetology/amphibia/content/search?taxon=%22Caudata%22 Caudata]. Amphibian Species of the World: an Online Reference. Version 6.0. New York, USA: Museo Americano de Historia Natural. Consultada o 1 de abril de 2017.</ref><ref name=Blackburn2011>{{cita publicación| autor=Blackburn, D. C. & Wake, D. B.| título=Class Amphibia Gray, 1825. En: Zhang, Z.-Q. (ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness | publicación=Zootaxa| volume=3148| data=2011| páxinas=39-55| url=http://mapress.com/zootaxa/2011/f/zt03148p055.pdf}}</ref> distribuídas fundamentalmente nos [[continente]]s do [[hemisferio norte]] ([[Europa]], [[Asia]] e [[Norteamérica]]), coa excepción dunhas poucas especies que habitan no norte de [[Suramérica]]. En Galiza hai representantes tanto de [[salamántiga]]s como de [[tritón (anfibio)|tritóns]].
Un terzo das
Os rexistros [[fósil]]es máis antigos de urodelos datan de mediados do [[período xeolóxico|período]] [[xurásico]], sendo a especie ''[[Chunerpeton tianyiensis]]'' o representante máis antigo das salamántigas modernas.<ref>Gao, K. & Shubin, N. H. (2003): [https://web.archive.org/web/20090205195041/http://www.amphibiatree.org/files/GaoShubin_2003.pdf Earliest known crown-group salamanders]. ''[[Nature]]'' '''422''': 424-428.</ref>
Liña 33:
Os últimos estudos [[molécula|moleculares]] datan a diverxencia con respecto aos anuross no período [[permiano]].<ref>Hugall, A. F. ''et al.'' (2007): [http://digital.library.adelaide.edu.au/dspace/bitstream/2440/44140/1/hdl_44140.pdf Calibration choice, rate smoothing, and the pattern of tetrapod diversification according to the long nuclear gene RAG-1]. ''Systematic Biology'' '''56''': 543–563.</ref><ref name=marjanovic&laurin>Marjanović, D. & Laurin, M. (2007): [http://web.archive.org/web/http://amphibiatree.org/files/MarjanovicLaurin2007.pdf Fossils, molecules, divergence times, and the origin of lissamphibians]. ''Systematic Biology'' '''56''': 369-388.</ref><ref name=zhang&wake>Zhang, P. & Wake, D. B. (2009): [https://web.archive.org/web/20131029203143/http://www.cnah.org/pdf_files/1278.pdf Higher-level salamander relationships and divergence dates inferred from complete mitochondrial genomes]. ''Molecular Phylogenetics and Evolution'' '''53''': 492-508.</ref>
Os urodelos carecen de [[escama]]s e poden rexenerar membros perdidos.
Aínda que o [[nome científico]] válido da orde é ''Caudata'',<ref name=I/><ref>[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=173584#null Caudata] no ITIS.</ref> na bibliografía internacional úsase máis o termo ''Urodela'' (urodelos).
Liña 42:
== Bioloxía ==
A [[fecundación]] é externa nas [[familia (bioloxía)|familias]] dos [[criptobránquidos]], [[hinobíidos]] e [[sirénidos]], mentres que os membros doutras familias presentan unha fecundación interna a pesar da ausencia nos machos dun órgano copulador.<ref name=duellman/>
Presentan un [[larva|desenvolvemento larvario]] diferenciado antes de alcanzar a idade adulta, con presenza de [[branquia]]s externas que logo son substituídas por [[pulmón]]s. Un bo número de especies presentan [[pedomorfismo]], é dicir, presenza de estruturas xuvenís nos adultos (de ''pedo-'', do [[grego antigo]] παῗς, παιδóς ''paĩs, paidós'', "neno", "novo", e -morfismo, do grego antigo μορφή ''morphḗ'', "forma") en cuxo caso reteñen características do estado larvario, polo que algunhas especies non abandonan as branquias, e incluso existen casos, como o de ''[[Ambystoma mexicanum]]'', en que a transformación non ocorre dunha forma regular, aparecendo aspectos propios do adulto na fase larvaria, que pode prolongarse de forma irregular.
=== Hábitat ===
| |||