Baler: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 1 fontes e etiquetando 1 como mortas. #IABot (v2.0beta8)
Maria zaos (conversa | contribucións)
m →‎Historia: actualizo url
Liña 39:
== Historia ==
=== Fundación e período español ===
A área onde se atopa Baler foi explorada en 1572 por [[Juan de Salcedo]], o primeiro europeo que visitou a zona no seu periplo explorador da costa oriental de [[Luzón]],<ref name="angara">{{cita web | url=http://www.aurora.ph/baler-aurora-book/index.html | título=History (of Baler) | autor=Discover Aurora | dataacceso=20 de outubro de 2011 | lingua=[[idioma inglés|inglés]]}}</ref> o que os españois denominaban «Contra Costa»,<ref name="quezon">{{cita web | autor=Quezon Province | título=History of Quezon | url=http://www.quezon.gov.ph/about/history.html | lingua=[[idioma inglés|inglés]] | dataacceso=24 de outubro de 2011 | url-arquivo=https://web.archive.org/web/20110921084311/http://www.quezon.gov.ph/about/history.html | dataarquivo=21 de setembro de 2011 | urlmorta=si }}</ref> ao acharse no extremo oposto a [[Manila]] da illa de Luzón. En [[1609]], misioneiros [[franciscano]]s encabezados por frei [[Blas Palomino]] cruzaron a [[Sierra Madre, Filipinas|Sierra Madre]] e fundaron o poboado de Baler<ref name="nhi">{{citaCita web | autortítulo=National Historical CommissionHistory of the Philippines Baler| url=http://www.nhinhcp.gov.ph/index.php?optionhistory-of-baler/|páxina-web=com_content&task=view&id=160National |Historical título=HistoryCommission of Balerthe Philippines| dataaccesodata=2012-09-06|data-acceso=2011 de outubrofebreiro de 2011 2019| lingua=[[idioma inglés|inglés]] }}{{Ligazón morta|data=agosto de 2018 en-US}}</ref> na costa do Pacífico, as beiras da baía que tomou o nome do poboado, a [[baía de Baler]], e xunto á desembocadura do río San José (hoxe en día Aguang). Aínda que en liña recta non se encontraba a máis de 150&nbsp;km de [[Manila]], a actual estrada desde a capital, que recorre a [[Sierra Madre, Filipinas|Sierra Madre]], ten uns 232&nbsp;km.<ref name="Armengol93">{{cita Harvard|Ortiz Armengol|1990|pp=93}}</ref> A dificultade de acceder a Baler por terra orixinaba que as comunicacións coa capital do arquipélago se fixera por mar. En 1753, un [[tsunami]] arrasou Baler e tomouse a decisión de reconstruílo media [[legua]] cara o interior,{{harvnp|Ortiz Armengol|1990|pp=96}} nuns terreos elevados,<ref name="Selaznog">{{cita Harvard|Selaznog|2005}}</ref> tamén as beiras do río San José, pero protexidos ao leste polas montañas que formaban o cabo Punta do Encanto, que pechaba a baía de Baler polo sur.
 
Durante a administración española de Filipinas, a [[illa de Luzón]] encontrábase dividida en provincias.{{harvnp|Ortiz Armengol|1990|pp=92-93}} De elas íanse desgaxando, cando acadaban un nivel de desenvolvemento suficiente, territorios que se ían catalogando como distritos. En 1818, a área de Baler foi transferida da provincia de [[Tabayas]] (coincidente a grandes trazos coa actual [[provincia de Quezón]]) á provincia de [[Nueva Écija]].<ref name="angara" /> En 1856, os territorios de Nueva Écija situados entre a [[Sierra Madre, Filipinas|Sierra Madre]] e o [[océano Pacífico]] foron desgaxados para constituír o [[distrito de El Príncipe]]. As principais localidades deste novo distrito eran Baler, a capital («cabeceira» na terminoloxía da época, ao tratarse dun establecemento de baixo rango, do novo distrito), [[Casigurán]] (ambas na costa, situada esta última a uns 16&nbsp;km de Baler) e [[Maria Aurora|San José de Casignán]] (actual María Aurora, no interior, a 15&nbsp;km de Baler).<ref name="Armengol93" /> Relixiosos [[franciscano]]s se encargaban da atención relixiosa da localidade desde a súa fundación (salvo un período de corenta e cinco anos, entre 1658 e 1703, en que foron substituídos por [[agostiños recoletos]]).<ref name="angara" />