Templo de Atenea Nike: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m arranxiños
engado bibliografía e referencias
Liña 46:
}}
 
O '''Templo de Atenea Nike''' (en [[Lingua grega antiga|grego antigo]] Ναός Αθηνάς Νίκης: ''Atenea Vitoriosa'') ou '''Nike Áptera''' (Αθηνάς Νίκης: ''Vitoria sen ás'') conmemora a vitoria sobre os [[Imperio Persa|persas]] na [[batalla de Salamina]] ([[-448|448 a. C.]]). A idea da súa construción na [[Acrópole de Atenas]], xurdiu no [[-449|449 a. C.]], trala paz cos persas. Porén, [[Pericles]] opúxose ao levantamento do mesmo e non se comezaron as obras ata o [[-421|421 a. C.]],<ref name=":0">Trachtenberg &Hyman (1990), p. 107</ref> ou o [[425 a.C.]],<ref name=":1">Hartt (1989), p. 198</ref> comezada xa a [[Guerra do Peloponeso]] ([[-431|431 a. C.]] - [[-404|404 a. C.]]).
 
== Historia ==
O proxecto encargáronllo [[Calícrates]] (Καλλικράτης),<ref name=":1" /> arquitecto que tamén colaborou na construción do [[Partenón]] xunto con [[Ictino]], e que deseñou un templo de [[orde xónica]] que tivo que adaptarse ao pequeno espazo que se lle asignou: un [[Baluarte|bastión]] (torre grande) dos [[Propileos]], que domina o ascenso á Acrópole.
 
No seu interior houbo un ''[[xóanon]]'', imaxe de [[Atenea]] personificada como [[Nike (mitoloxía)|Nike]], ou deusa alada, símbolo das vitorias navais, á que lle cortaron as ás (''áptera'': sen ás) para que nunca puidese abandonar a cidade. Pero o templo non estaba destinado a grandes reunións, para iso tiña enfronte un altar que permitía celebrar cerimonias ao aire libre.
 
O templo no seu estado actual foi fielmente restaurado, pero perdeu parte do [[friso]], a cuberta e os [[Frontón (arquitectura)|frontóns]]. É o templo xónico máis antigo da Acrópole.<ref name=":0" />
 
Os turcos desmontaron gran parte da estrutura para realizar fortificacións coa pedra, mais no século XIX foi restaurado.<ref name=":1" />
 
== Vistas ==
 
* '''O alzado do templo''' (de 8 metros de altura): sobre a plataforma escalonada ou '''[[crepidoma]]''', aséntanse os muros e as '''[[Orde xónica|columnas xónicas]]''' de [[mármore]] compostas de ''basa'', ''fuste monolítico'' con estrías de ángulos matados e '''[[Capitel|chapitel]]''' con ''[[voluta]]s''. O '''[[friso]]''' consta dunha ''[[arquitrabe]]'' de tres bandas, un ''friso'' corrido que tivo unha decoración mitolóxica alusiva ás [[Guerras médicas]] e unha ''[[cornixa]]'', sobre ela os '''[[Frontón (arquitectura)|frontóns]]''' dedicados a Atenea.
=== Alzado ===
* '''O alzado do templo''' (de 8 metros de altura): sobre a plataforma escalonada ou '''[[crepidoma]]''', aséntanse os muros e as '''[[Orde xónica|columnas xónicas]]''' de [[mármore]] compostas de ''basa'', ''fuste monolítico'' con estrías de ángulos matados e '''[[Capitel|chapitel]]''' con ''[[voluta]]s''. O '''[[friso]]''' consta dunha ''[[arquitrabe]]'' de tres bandas, un ''friso'' corrido que tivo unha decoración mitolóxica alusiva ás [[Guerras médicas]] e unha ''[[cornixa]]'', sobre ela os '''[[Frontón (arquitectura)|frontóns]]''' dedicados a Atenea.
 
O alzado tamén presenta unha anomalía particular: mentres a proporción da medida da altura da columna en relación ao diámetro da base na orde xónica é de 9:1, neste caso é baixa (7:1) quizais para axeitarse á proporción da estrutura dórica próxima, que eran o propíleos e que tiñan un módulo de 5:1<ref name=":0" />
<br />
{|Align = center
|[[Ficheiro:Temple of Athena Nike reconstruction.gif|miniatura|dereita|300px|
Liña 65 ⟶ 72:
]]
|}
 
* '''A planta''', de moi pequenas dimensións, é propia dun templo ''anfipróstilo''-''tetrástilo'', no que tanto o vestíbulo dianteiro (''[[pronaos]]'') como o traseiro (''[[Opistódomo|opistódomos]]'') se converten en pequenos pórticos. A [[Cella (arquitectura)|cella]] ou ''sala da deusa'', é case cadrada (4 x 4 metros). É, polo tanto, un templo moi pequeno, de dimensións humanas; moi harmonioso nas súas proporcións. Todas as medidas están matematicamente estudadas para daren esa sensación de esvelteza, a pesar do seu escaso tamaño.
=== Planta ===
{| Align = center
* '''A planta''', de moi pequenas dimensións, é propia dun templo ''anfipróstilo''-''tetrástilo'',<ref name=":0" /> no que tanto o vestíbulo dianteiro (''[[pronaos]]'') como o traseiro (''[[Opistódomo|opistódomos]]'') se converten en pequenos pórticos. A [[Cella (arquitectura)|cella]] ou ''sala da deusa'', é case cadrada (4 x 4 metros). É, polo tanto, un templo moi pequeno, de dimensións humanas; moi harmonioso nas súas proporcións. Todas as medidas están matematicamente estudadas para daren esa sensación de esvelteza, a pesar do seu escaso tamaño.
{| Align align= "center"
|[[Ficheiro:Acropolis Athens BM 424.jpg|miniatura|400px|
Restos do Frisofriso.
]]
|[[Ficheiro:ACMA 973 Nikè sandale 3.JPG|miniatura|85px|teneaAtenea atándose unha sandalia.AB
]]
|}
 
* A '''decoración escultórica''' no friso do templo, que representa a [[Atenea]], [[Zeus]] e [[Poseidón]] axudando os atenienses, é sen dúbida un intento de elevar a moral da cidade, que naqueles anos estaba sumida noutra contenda que acabaría perdendo, a [[Guerra do Peloponeso]]. Así mesmo, o parapeto do bastión sobre o que se alza o edificio foi decorado con relevos (entre eles o de ''Atenea Niké atándose a sandalia'') intentando expresar a determinación pola vitoria que nunca chegou. Este paramento, obra da escola de [[Fidias]] mostra as súas principais características, como os [[Técnica dos panos mollados|panos mollados]] (xa esculpidos ao trépano) ou figuras divinas (como a propia Atenea) en accións "cotiás" como atarse unha sandalia, que demostran o afastamento do idealismo do primeiro clasicismo.
 
== Notas ==
{{Listaref|30em}}
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
 
=== Ligazóns externas ===
=== Bibliografía ===
* [http://ancient-greece.org/images/museums/athena-nike/index.htm Fotografías do friso en ancient-greece.org] ''(en inglés)''
 
* {{Cita libro|título=Arte. Historia de la pintura, escultura y arquitectura|apelidos=Hartt|nome=Frederick|editorial=Akal|ano=1989|ISBN=84-7600-411-7|ref=|serie=Col. Arte / Estética|lugar=Madrid}}
* {{Cita libro|título=Arquitectura. De la Prehistoria a la Postmodernidad. Madrid|apelidos=Trachtenberg|nome=Marvin|editorial=Akal|ano=1990|ISBN=978-84-7600-628-3|ref=|apelidos2=Hyman|nome2=Isabelle|lugar=Madrid}}
 
=== Outros artigos ===
* [[Nike (mitoloxía)]]
=== Ligazóns externas ===
* [http://ancient-greece.org/images/museums/athena-nike/index.htm Fotografías do friso en ancient-greece.org] ''(en inglés)''
 
{{Acrópole de Atenas}}