Unión Europea: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Actualizo presidented |
Sen resumo de edición |
||
Liña 158:
O [[século XX|século {{Versaleta|xx}}]] estivo marcado pola ascensión e caída das ideoloxías totalitarias. Na primavera de [[1950]] [[Europa]] atópase á beira do abismo. A [[guerra fría]] fai pesar a ameaza dun conflito entre as partes do Leste e Oeste do continente. Cinco anos despois da fin da [[segunda guerra mundial]], os antigos adversarios de ámbalas beiras están lonxe da reconciliación. Procurouse evitar repetir os erros do pasado e crear condicións para unha paz duradeira entre inimigos tan recentes.
O
O Tratado que constituíu a primeira Comunidade Europea, a Comunidade Europea do Carbón e do Aceiro (CECA), será asinado en abril de [[1951]], abrindo as portas das realizacións concretas a Europa. Seguiron outras realizacións, ata chegar á Unión Europea actual, que se está abrindo ao leste dun continente do que estivo demasiado tempo separada.
=== 25 de marzo de 1957: a Comunidade Económica Europea ===
O plan Schuman
O [[Tratado de Roma]] de [[25 de marzo]] de [[1957]], que institúe a Comunidade Económica Europea (CEE), crea instrucións e mecanismos de toma de decisión que permiten dar expresión tanto aos intereses nacionais como a unha visión comunitaria. A Comunidade Europea constitúe de aí en diante o
De [[1958]] a [[1970]], a abolición dos dereitos aduaneiros ten repercusións espectaculares: o comercio intracomunitario é multiplicado por seis, ao paso que os intercambios comerciais da CEE co resto do mundo son multiplicados por tres. No mesmo período, o produto nacional bruto medio da CEE aumenta un 70%. Seguindo o
=== 20 de xullo de 1963: Iaundé, os indicios dun papel internacional ===
Liña 177:
No século XXI espérase á afirmación da [[Europa]] como potencia de paz, dende que a Unión promova a estabilidade e o desenvolvemento nos grandes grupos rexionais que a envolven. Grazas ao papel que desempeña nos intercambios comerciais mundiais e ao seu peso económico, a Unión é xa un participante respectado nas grandes instancias internacionais, tales como a [[Organización Mundial do Comercio]] ou a [[ONU]].
Progresivamente, a Unión apóiase no seu potencial económico para desenvolver a súa influencia política e afirmarse cunha soa voz. O Tratado da Unión Europea, de [[1992]], fixa o obxectivo e as modalidades dunha Política Externa e de Seguridade Común (PESC), que inclúe, a prazo fixo, a definición dunha política de defensa común. Mais os europeos deberán aínda facer numerosos esforzos para harmonizar a súa diplomacia e a súa política de seguridade. É ese o prezo, que presupón
=== 1 de xaneiro de 1973: primeira ampliación da Comunidade Europea ===
A Unión Europea atópase aberta a todos os países europeos que a ela pretenden adherirse e que respecten os compromisos asumidos nos Tratados da fundación e subscriban os mesmos obxectivos fundamentais. Existen dúas condicións que determinan a aceptación dunha candidatura á adhesión: a localización no continente europeo e a práctica de todos os procedementos democráticos que caracterizan
Así, [[Dinamarca]], [[Irlanda]] e o [[Reino Unido]] adhírense á Comunidade o [[1 de xaneiro]] de [[1973]]. A estas adhesións seguiulle unha ampliación ao Sur do continente, durante os anos 80, con [[Grecia]], [[España]] e [[Portugal]], tras a súa afirmación democrática. A terceira onda de adhesións, que tivo lugar en [[1995]], traduce a vontade dos países da Europa escandinava e central de se xuntar a unha Unión que ten vindo a consolidar o seu mercado interno e se afirma como o único pólo de estabilidade no continente, ademais
De seis a nove, de doce a quince membros, a Europa comunitaria vai gañando influencia e prestixio. Debe manter un modo de decisión eficaz, capaz de xestionar o interese común en proveito de todos os seus membros, preservando simultaneamente as identidades e as especificidades nacionais e rexionais que constitúen a súa riqueza. O maior desafío para o que se preparan actualmente os europeos consiste en acoller
=== 7-10 de xuño de 1979: primeiras eleccións directas do Parlamento Europeo por sufraxio universal ===
O [[Parlamento Europeo]] desempeña un papel fundamental no equilibrio institucional da Comunidade: representa os pobos de [[Europa]] e caracteriza a natureza democrática do proxecto europeo. Dende a súa creación, dotado de poderes de control do ramo executivo, o [[Parlamento Europeo]] dispón igualmente de poder lexislativo, na forma dun dereito de ser consultado sobre os principais textos comunitarios, poder que se foi ampliando progresivamente para se transformar nun verdadeiro dereito de co-decisión lexislativa. O Parlamento comparte, ademais diso, co [[Consello da Unión Europea]] o poder
Ata [[1979]], os membros do [[Parlamento Europeo]] eran membros dos parlamentos nacionais, que os nomeaban para representalos en [[Estrasburgo]]. A partir de 1979, pasaron a ser elixidos por sufraxio universal directo en cada un dos países da Unión, por mandatos de cinco anos. Os cidadáns escollen así os deputados que terán asento, non en delegacións nacionais, mais en grupos parlamentarios transnacionais, representativos das grandes correntes de pensamento político existentes no continente.
A ambición de crear entre os Estados-membros unha relación especial, que lles permita xestionar os seus intereses e
=== 17 de febreiro de 1986: sinatura do Acto Único Europeo ===
Liña 199:
A Comisión tomou por tanto, unha iniciativa audaz que levou á adopción da Acta Única. Fixou o [[1 de xaneiro]] de [[1993]] como a data límite para a plena realización do mercado interno e, grazas á ampliación da votación por maioría, propiciou ás institucións europeas os medios para adoptaren as 300 directivas que eran necesarias.
Ó obxectivo do gran mercado interno, a Acta Única asocia estreitamente outro de importancia tan fundamental como o primeiro: o da cohesión económica e social. [[Europa]] crea así políticas estruturais en beneficio das rexións con atrasos de desenvolvemento ou que se viron afectadas por mudanzas tecnolóxicas e industriais. Promove igualmente a cooperación en materia de investigación e de desenvolvemento.
=== 1 de novembro de 1993: a Unión Europea ===
Ao entrar en vigor, o [[1 de novembro]] de [[1993]], o Tratado da Unión Europea, asinado o [[7 de febreiro]] de [[1992]] en [[
O piar comunitario (a Comunidade Europea e a Comunidade Europea da Enerxía Atómica), rexido polos procedementos institucionais clásicos, fai intervir a Comisión, o Parlamento, o Consello e o Tribunal de Xustiza; toca esencialmente o mercado interno e as políticas comúns.
Os outros dous piares envolven os Estados-membros en dominios caracterizados ata entón como sendo da competencia exclusivamente nacional: a política externa e de seguridade, por un lado, e os asuntos internos, tales como a política de [[
Mais o que os cidadáns recordarán do Tratado de
A derradeira etapa lóxica da realización do mercado interno, a introdución da moeda única, polas repercusións persoais que terá para cada cidadán e polas consecuencias económicas e sociais de que se revestirá, terá un alcance eminentemente político. Poderá mesmo considerarse que o euro será futuramente o símbolo máis concreto da Unión Europea. Esta moeda forte, capaz de concorrer coas grandes moedas de reserva internacionais, constituirá o signo distintivo da pertenza común a un continente que se está a unir e a afirmar.
Liña 271:
Para unirse á UE, un país debe satisfacer os [[criterios de Copenhaguen]], definidos en [[1993]] no Consello Europeo de Copenhaguen. Estes esixen unha democracia estable que respecte os [[dereitos humanos]] e o [[Estado de Dereito]]; unha economía de mercado viable capaz de competir dentro da UE, e a aceptación das obrigacións da adhesión, incluída a lexislación da UE. A avaliación do cumprimento dos criterios por parte dun país é a responsabilidade do Consello Europeo.<ref name="Accession Criteria">{{Cita web |título=Accession criteria (Copenhagen criteria) |editorial=Europa (web portal) |url=http://europa.eu/scadplus/glossary/accession_criteria_copenhague_en.htm |dataacceso=1 de xaneiro de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070705172736/http://europa.eu/scadplus/glossary/accession_criteria_copenhague_en.htm |dataarquivo=05 de xullo de 2007 |urlmorta=si }}</ref> O marco actual non especifica como un país pode saír da Unión (aínda que [[Groenlandia]], territorio de [[Dinamarca]], retirouse en [[1985]]), pero o proxecto de [[Tratado de Lisboa (2007)|Tratado de Lisboa]] contén un procedemento formal para a retirada.
Catro países da [[Europa occidental]] que optaron por non adherirse á UE comprometéronse en parte coa economía da UE e os seus
Use of the euro in the world | editorial=Europa (web portal) |autor=European Commission |obra=The euro outside the euro area |dataacceso= 1 de aneiro de 2009}}</ref>
Liña 278:
[[Ficheiro:Mont Blanc depuis la gare des glaciers.jpg|miniatura|[[Mont Blanc]] nos [[Alpes]] é o cumio máis alto da UE.]]
O territorio da UE consiste no conxunto de territorios dos seus 28 Estados membros con algunhas excepcións que
[[Ficheiro:Bay of Balos.jpg|esquerda|miniatura|O clima da UE está influenciado polos seu 65.993 km de costa ([[illa de Creta|Creta]]).]]
Algúns [[Rexión ultraperiférica da Unión Europea|territorios de ultramar]] son parte da UE, ata se non son xeograficamente parte de Europa, como as [[Azores]], as [[Illas Canarias]], [[Ceuta]], [[Güiana Francesa]], [[Guadalupe, Francia|Guadalupe]], [[Madeira]], [[Martinica]], [[Melilla]], e [[Departamento de Reunión|Reunión]].<!-- Teña en conta que non se trata dunha lista completa! --><ref name="Amsterdam">{{Cita web|título=Treaty of Amsterdam|editorial=Europa (web portal) |autor=EUR-Lex: Official Journal|url=http://eur-lex.europa.eu/en/treaties/dat/11997D/htm/11997D.html|formato=|doi=|dataacceso=1 de xaneiro de 2009}}</ref><ref name="Consolidated Treaties">{{Cita web|título=Consolidated Treaties on European Union and establishing the European Community|editorial=Europa (web portal)|autor=EUR-Lex|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2006:321E:0001:0331:EN:pdf|formato=|doi=|dataacceso=1 de xaneiro de 2009}}</ref><ref name="ECB where euro">{{Cita web|título=Where is the euro legal tender?|editorial=European Central Bank|ano=2006|url=http://www.ecb.int/bc/faqbc/circulation/html/index.en.html#q2|formato=PDF|doi=|dataacceso=1 de xaneiro de 2009|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20081015235348/http://www.ecb.int/bc/faqbc/circulation/html/index.en.html#q2|dataarquivo=15 de outubro de 2008|urlmorta=si}}</ref>
A superficie combinada dos Estados membros da UE abrangue unha área de 4.324.782 km². A paisaxe, o clima, e a economía da UE vense influídas polas súas costas, que suman 69.342 km de longo. A UE ten a segunda costa máis longa do mundo
Incluíndo os territorios de ultramar dos Estados membros, a UE experimenta a maioría dos tipos de clima, de ártico ao tropical, polo que as medias meteorolóxicas da UE no seu conxunto carecen de sentido. Na práctica, a maioría da poboación vive xa sexa nas zonas cun [[clima mediterráneo]] (o sur de Europa), un [[clima oceánico]] temperán (Europa Occidental), ou un cálido verán continental (Europa oriental).<ref name="Humid Continental climate">{{Cita web|título=Humid Continental Climate|obra=The physical environment|editorial=University of Wisconsin-Stevens Point|ano=2007|url=http://www.uwsp.edu/geo/faculty/ritter/geog101/textbook/climate_systems/humid_continental.html|formato=|doi=|dataacceso=1 de xaneiro de 2009|urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070530000000/http://www.uwsp.edu/geo/faculty/ritter/geog101/textbook/climate_systems/humid_continental.html|dataarquivo=30 de maio de 2007|urlmorta=si}}</ref>
Liña 330:
Cunha poboación no ano 2010 de 501.259.840 habitantes a UE abarca países con diferenciais de poboación importante, por exemplo os 82 millóns de habitantes de [[Alemaña]] e os escasos 400.000 de [[Malta]]. Estes números dan unha densidade total de 114 hab./km², cabe dicir que esta densidade non é homoxénea; existen grandes baleiros demográficos no interior das penínsulas [[Península Ibérica|Ibérica]] e [[península Helénica|Helénica]], ao mesmo tempo hai zonas como a dorsal europea (SE de Gran Bretaña ó NO de Italia) cuxas densidades superan a media da Unión.
Con respecto ao crecemento natural da UE hai que destacar o escaso incremento, debido á baixa [[natalidade]] e [[mortalidade]]; sendo este ás veces negativo. As maiores taxas de crecemento danse en países como Irlanda e as máis baixas en países do sur como España .
A esperanza de vida da [[UE]] aproxímase aos 80 nos homes e elévase por enriba desta cifra nas [[muller]]es, sendo unha das máis altas do planeta.
A [[estrutura demográfica]] dá unha perspectiva da UE como unha poboación envellecida. A Unión Europea caracterízase por unha
A poboación da UE abrangue o 7,3 % da poboación total do mundo, e o 3 % da superficie da Terra, o que dá unha densidade media de 113 habitantes por km² facendo da UE unha das rexións máis densamente poboadas do mundo. Un terzo dos cidadáns da UE vive en cidades de máis dun millón de habitantes, cifra que sobe ao 80 % ao referirse a aqueles que habitan en [[área
Ademais das súas cidades, na UE existen numerosas rexións densamente poboadas resultantes da conexión de moitas áreas urbanas que conforman hoxe en día grandes áreas metropolitanas. As maiores son: [[Rin-Ruhr]] con 10,5 millóns de habitantes ([[Colonia, Alemaña|Colonia]], [[Dortmund]], [[Düsseldorf]] etc.), [[Randstad]] aprox. 7 millóns ([[Ámsterdan]], [[Rotterdam]], [[A Haia]], [[Utrecht]] etc.), [[Rexión Rin-Main]] aprox. 5,8 millóns ([[Frankfurt]], [[Wiesbaden]] etc.), o [[Diamante flamengo]] aprox. 5,5 millóns (área urbana entre [[Antwerp]], [[Bruxelas]], [[Lovaina]] e [[Gante]]), a [[Rexión metropolitana de Silecia]] aprox. 3,5 millóns ([[Katowice]], [[Sosnowiec]] etc.), e maila [[Rexión do Oresund]] aprox. 2,5 million ([[Copenhagen]], [[Dinamarca]] e [[Malmö]], [[Suecia]]).<ref name="Eurostat Urban zones">{{Cita web |title=Indicators for larger urban zones 1999 - 2003 |publisher=Europa web portal |author=Eurostat |url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page?_pageid=1996,45323734&_dad=portal&_schema=PORTAL&screen=welcomeref&open=/&product=EU_MASTER_urban_audit&depth=2 |accessdate=25 January 2007 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20070216010843/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page?_pageid=1996%2C45323734&_dad=portal&_schema=PORTAL&screen=welcomeref&open=%2F&product=EU_MASTER_urban_audit&depth=2 |dataarquivo=16 de febreiro de 2007 |urlmorta=si }}</ref>
Liña 446:
| dataacceso=19 de novembro de 2008}}</ref></small>
|}
Na Unión Europea empréganse 24 [[linguas da Unión Europea|linguas oficiais]]: [[lingua alemá|alemán]], [[lingua búlgara|búlgaro]], [[lingua castelá|castelán]], [[lingua checa|checo]], [[Lingua croata|croata]], [[lingua dinamarquesa|dinamarqués]], [[lingua eslovaca|eslovaco]], [[lingua eslovena|esloveno]], [[lingua estoniana|estoniano]], [[lingua finlandesa|finlandés]], [[lingua francesa|francés]], [[lingua grega|grego]], [[lingua holandesa|holandés]], [[lingua húngara|húngaro]], [[lingua inglesa|inglés]], [[lingua italiana|italiano]], [[lingua irlandesa|irlandés]], [[lingua letoa|letón]], [[lingua lituana|lituano]], [[lingua maltesa|maltés]], [[lingua polaca|polaco]], [[lingua portuguesa|portugués]], [[lingua romanesa|romanés]] e [[lingua sueca|sueco]].<ref name="Official Languages">{{Cita web |título=Council Regulation (EC) No 1791/2006 of 20 November 2006 |editor=Europa web portal |autor=EUR-Lex |obra=[[Official Journal of the European Union]] |url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31958R0001:EN:NOT |dataacceso=2 febreiro 2007}}</ref> Importantes documentos, como a lexislación, son traducidas a tódalas linguas oficiais. Asemade, o [[Parlamento Europeo]] traduce tódolos documentos e sesións de xeito automático ás linguas oficiais.<ref>{{Cita web |título=europarltv, official webtv of the European Parliament, is also available in all UE languages |url=http://www.europarltv.europa.eu/StartPage.aspx |data-acceso=03 de xuño de 2009 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20090521213451/http://www.europarltv.europa.eu/startpage.aspx |dataarquivo=21 de maio de 2009 |urlmorta=si }}</ref> Algunhas institucións empregan só unhas
O alemán é a [[lingua nai]] máis falada da UE (88,7 millóns de falantes no 2006), seguida polo inglés, o italiano e mailo francés. O inglés, falado por máis da metade (51%) dos habitantes da Unión, é de lonxe a lingua estranxeira máis espallada e falada, seguida polo alemán e o francés. O 56% dos europeos son quen de manter unha conversa nunha lingua que non sexa a súa lingua nai.<ref name="Eurobarometer Languages">{{Cita web|título=Special Eurobarometer 243: Europeans and their Languages (Survey) |editor=Europa web portal |autor=European Commission |ano=2006 |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_en.pdf |formato=PDF |dataacceso=3 febreiro 2007}}<br />{{Cita web|título=Special Eurobarometer 243: Europeans and their Languages (Executive Summary)|editor=Europa web portal |autor=European Commission|ano=2006|url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_243_sum_en.pdf|formato=PDF|doi= |dataacceso=3 febreiro 2007}}</ref> A meirande parte das linguas oficiais da UE pertencen á familia das [[linguas indoeuropeas]], agás o estoniano, o finlandés, e mailo húngaro, as cales pertencen á familia das [[linguas ugrofinesas]], e o maltés, pertencente á familia das [[linguas semíticas]]. A meirande parte das linguas oficiais da UE escríbense no [[alfabeto latino]] agás o búlgaro, escrito no [[alfabeto cirílico]], e o grego, escrito no [[alfabeto grego]].<ref name="Many tongues, one family">{{Cita web|título=Many tongues, one family. Languages in the European Union |editor=Europa web portal |autor=European Commission |ano=2004 |url=http://ec.europa.eu/publications/booklets/move/45/en.pdf |formato=PDF |dataacceso=3 febreiro 2007}}</ref>
Liña 469:
A énfase no cristianismo parte de ser esta a relixión dominante no continente europeo, e polo tanto da UE. O cristianismo divídese en varias pólas: o [[catolicismo]], un amplo abano de igrexas [[protestantismo|protestantes]] (especialmente na [[Europa do norte]]) e o [[igrexa ortodoxa|cristianismo ortodoxo]] (no sur da Europa oriental). Outras relixións coma o [[islam]] e mailo [[xudaísmo]] atópanse presentes na UE. [[Ficheiro:EU belief in god.png|miniatura|dereita|Porcetaxe dos europeos que cren "nun Deus"]] No ano 2006, a UE tiña unha poboación musulmá estimada nuns 16 millóns de persoas,<ref name="Islam.de SecE">{{Cita web |título=In Europa leben gegenwärtig knapp 53 millionen Muslime |editor=Islam.de|url=http://islam.de/8368.php |dataacceso=21 July 2007}}</ref> cifra que baixa ata o millón no tocante aos xudeus.<ref>Jewish population figures may be unreliable. {{Cita web |url=http://www.jafi.org.il/education/100/concepts/demography/demjpop.html |título=World Jewish Population (2002) |dataacceso=3 de maio de 2007 |autor=Sergio DellaPergola |obra=American Jewish Year Book |editor=The Jewish Agency for Israel |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20041222130930/http://www.jafi.org.il/education/100/concepts/demography/demjpop.html |dataarquivo=22 de decembro de 2004 |urlmorta=si }}</ref>
As enquisas [[Eurobarómetro]] de opinión pública do [[Eurostat]] amosan que a maioría dos cidadáns da UE cren nalgúnha forma de crenza, aínda que só o 21% consideran que é importante. En anos recentes a maioría dos países europeos experimentou unha diminución no número de persoas que atende os servizos relixiosos e no número de persoas pertencentes a unha confesión.<ref name="About SecE">{{Cita web |editor=[[USA Today]] |url=http://www.usatoday.com/news/world/21%20February%202005-god-europe_x.htm |título=What place for God in Europe |dataacceso=4 de marzo de 2008 |nome=Peter |apelidos=Ford}}</ref> O Eurobarómetro do ano 2005 amosou que o 52% dos cidadáns europeos (dos 25 estados membros naquel tempo), crían ''nun'' deus, o 27% ''nalgunha forma de espírito ou forza'' e o 18% non tiñan ningún tipo de crenza. Os países onde menos xente declarou ser crente foron a República Checa (19%) e Estonia (16%),<ref name="Eurostat Religion">{{Cita web|título=Eurobarometer 225: Social values, Science & Technology|editor=Europa web portal |autor=Eurostat|ano=2005 |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf |formato=PDF |dataacceso=21 xullo 2007}}</ref> Os países máis relixiosos foron Malta (95%), Chipre e Romanía (90%). Ao longo da UE, as mulleres amosaron ser máis crentes cós homes, cifra que medra coa idade, naquelas persoas con educación relixiosa, nas persoas con educación
Outras relixións con significante presenza nos territorios da UE son o [[budismo]], o [[sikhism]] e mailo [[hinduísmo]] tendo as dúas derradeiras importantes comunidades no [[Reino Unido]].<ref>[http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=954 Censo 2001 Reino Unido]</ref>
Liña 475:
== Tratados ==
[[Ficheiro:European Union as a single entity.svg|miniatura|300px|dereita|Unión Europea 2013]]
A actual Unión Europea fundaméntase xuridicamente en 4 Tratados<ref>{{Cita web |url=http://europa.eu.int/eur-lex/pt/search/treaties_founding.html |título=http://europa.eu.int/eur-lex/pt/search/treaties_founding.html |data-acceso=29 de novembro de 2004 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20041226065910/http://europa.eu.int/eur-lex/pt/search/treaties_founding.html |dataarquivo=26 de decembro de 2004 |urlmorta=si }}</ref>: O Tratado da Unión Europea e os tres Tratados que
# '''[[CECA|Tratado da CECA]]''', en [[París]], o [[18 de abril]] de [[1951]], foi asinado o tratado que institúe a [[CECA|Comunidade Europea do Carbón e do Aceiro]]. Este tratado caducou en [[2001]], dado que fora asinado por un período de 50 anos.
Liña 482:
# '''[[Tratado de Maastricht]]''' (ou ''Tratado da Unión Europea''), en [[Maastricht]], o [[7 de febreiro]] de [[1992]], foi asinado o tratado que institúe a Unión Europea.
O Tratado da Unión Europea (TUE) creou unha nova entidade - a Unión Europea - fundada nas Comunidades anteriormente existentes e que se mantén. No ámbito da Unión, o TUE contén disposicións relativas á política externa e de seguridade, e á cooperación nos
Os Tratados de [[Ámsterdam]], de [[1997]], e de [[Niza]], de 2001, alteraron tanto o texto do Tratado da Unión Europea como o do Tratado de Roma e de EURATOM. O [[Tratado de Lisboa (2007)|Tratado de Lisboa]] asinado en decembro de 2007 pretende actualizar a estrutura política e legal da Unión.
|