Kilimanjaro: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 155:
O cinto de [[borrasca|baixas presións]] arredor do [[Ecuador terrestre|ecuador]], coñecido como a [[zona de converxencia intertropical]] (ZCIT) é responsable da alternancia de períodos húmidos e secos.<ref name="Camberlin">{{Cita publicación |lingua=en |nome1==P. |apelidos1=Camberlin |nome2=R. E. |apelidos2=Okoola |título=The onset and cessation of the "long rains" in eastern Africa and their interannual variability |publicación=Theoretical and Applied Climatology |volume=75 |ano=2003 |páxinas=43-54}}</ref> Durante as dúas tempadas secas, a ZCIT encóntrase sobre a [[península de Arabia]], en xullo, e entre o sur de [[Tanzania]] e o norte de [[Zambia]], en marzo. Cando as baixas presións se desprazan dun extremo a outro, a rexión ten unha estación chuviosa. A cantidade de precipitacións varía de ano en ano e depende da [[temperatura da superficie do mar]] no [[océano Atlántico]] e o [[océano Índico]], así como do fenómeno coñecido como [[El Niño]].<ref name="Mutai">{{Cita publicación |lingua=en |nome1=Charles C. |apelidos1=Mutai |nome2=M. Neil |apelidos2=Ward |título=East African Rainfall and the Tropical Circulation/Convection on Interseasonal to Interannual Timescales |publicación=Journal of Climate |volume=13 |número=22 |páxinas=3915-3938 |editorial=American Meteorological Society |ano=2000 |url=http://journals.ametsoc.org/doi/pdf/10.1175/1520-0442%282000%29013%3C3915%3AEARATT%3E2.0.CO%3B2 |dataacceso=14 de setembro de 2015}}</ref> As augas cálidas e un Niño forte causan choivas torrenciais.<ref name="Birkett">{{Cita publicación |lingua=en |nome1=Charon |apelidos1=Birkett |nome2=Ragu |apelidos2=Murtugudde |nome3=Tony |apelidos3=Allan |título=Indian Ocean climate event brings floods to East Africa's lakes and the Sudd Marsh |publicación=Geophysical Research Letters |volume=26 |número=8 |páxinas=1031-1034 |editorial=American Geophysical Union |ano=1999 |doi=10.1029/1999GL900165 }}</ref>
 
Durante todo o ano, excepto en xaneiro, unha baixa presión localizada sobre o [[Tíbet]] provoca ventos en forma de ferradura dende o océano Índico, por debaixo de África oriental e ata a [[India]]. A nivel local, no Kilimanjaro, o efecto dá lugar a ventos predominantes do sueste. En xaneiro, prodúcese unha inversión con ventos do norte-leste.<ref name="Mutai" /> O Kilimanjaro, que se eleva abruptamente, convértese nun grande obstáculo para eses ventos dominantes. Durante a tempada de choivas, o [[monzón]] no océano Índico achega aire saturado de auga, completamente estratificado e nubosonubro. A maior parte das veces é desviado arredor dos flancos da montaña e, finalmente, a circunda, especialmente de xuño a outubro.
 
;As estacións vistas polos chagga
Liña 179:
 
; A [[pluviselva|selva pluvial]]
Situada ao sur e leste do volcán, forma unha extensa media lúa que vai dende Sanya Juu a Tarakea. É moi dependente das [[precipitación (meteoroloxía)|precipitacións]] producidas por contacto das nubes de [[néboa]] co bosque, mais tolerante con períodos máis secos. Recibe unha media de 2&nbsp;300&nbsp;[[milímetro|mm]] de [[choiva]] ao ano. A [[flora]] varía en función das cantidades de auga recibida e a altitude; nesta selva podemos encontrar ''[[Juniperus procera]]'', [[Olea europaea cuspidata|''Olea europaea'' subsp. ''cuspidata'']], ''[[Olea welwitschii]]'', ''[[Albizia schimperiana]]'', ''[[Terminalia brownii]]'', ''[[Ilex mitis]]'', ''[[Ocotea usambarensis]]'', ''[[Euclea divinorum]]'', ''[[Prunus africana]]'', ''[[Agauria salicifolia]]'', ''[[Croton macrostachyus]]'', ''[[Croton megalocarpus]]'', ''[[Macaranga kilimandscharica]]'', ''[[Impatiens kilimanjari]]'', ''[[Viola eminii]]'' ou ''[[Impatiens pseudoviola]]'', ademais de especies dos xéneros ''[[Combretum]]'', ''[[Pittosporum]]'', ''[[Tabernaemontana]]'' ou ''[[Rauvolfia]]''. Este bosque sofre unha forte presión demográfica, en particular ao sur, onde se introduciron un gran número de [[plantación]]s entre as especies silvestres. Algunhas parcelas empréganse para a [[silvicultura]] e especies introducidas como o ciprés ''[[Cupressus lusitanica]]'' vense ameazadas pola aparición dunha especie de [[áfidos]] do xénero ''[[Aphis]]''. Mentres que as cortas de árbores selectivas se recuperan con rapidez, as cortas indiscriminadas tardan cincuenta anos en ver reaparecer a súa diversidade vexetal. Esta progresión do límite agroforestal superior estase estabilizando grazas á declaración como reserva natural do bosque e pola concienciación dos agricultores locais do problema da escaseza de auga e acidificación dos solos que a deforestación provoca. Estes dous factores tamén son responsables en ocasións doda ascensoascensión paraleloparalela do límite inferior das plantacións que son substituídas pola sabana. Plans de recolonización favorecidos por un mellor coñecemento bioclimático dos [[chagga]] permiten encontrar equilibrios biolóxicos con especies arbóreas.<ref name="Blot" /><ref name="Devenne">{{Cita Harvard|Bart|Devenne|2003|pp=123-138}}</ref><ref name="Flora">{{Cita web | url=https://web.archive.org/web/20131021224301/http://www.climbmountkilimanjaro.com/about-the-mountain/kilimanjaro-flora.html |título=Kilimanjaro flora |editorial=Climb Mount Kilimanjaro |lingua=en |dataacceso=30 de outubro de 2015}}</ref>
 
O bosque de Njoro, ao sur de [[Moshi]], é un bosque sagrado dende hai varios séculos e benefíciase ademais dun estatuto de protección. Probablemente por estas razóns é o último bosque pluvial que subsiste na chaira, aínda que sofre un lento retroceso. Está formado fundamentalmente por arbustos da especie ''[[Newtonia buchananii]]''.<ref name="Blot" />
Liña 193:
Caracterízase pola presenza da especie ''[[Podocarpus milanjianus]]'' e de numerosas [[epífita]]s como [[musgos]] e [[Pteridophyta|fentos]] que cobren arredor dun 80% das árbores. Este bosque está presente sobre a vertente meridional, entre os 2&nbsp;300 e os 2&nbsp;500&nbsp;m de altitude. A auga é achegada case exclusivamente pola circulación da humidade xerada pola [[evapotranspiración]] do [[pluviselva|bosque pluvial]], que crea frecuentes [[néboa]]s. A [[estación seca]] é moi curta e a captación da agua en suspensión case nula.<ref name="Blot"/>
 
; O [[bosque nubosonubro]]
Nel encontramos ''[[Juniperus procera]]'', así como ''[[Afrocarpus gracilior]]'', ''[[Hagenia abyssinica]]'', [[Erica arborea|uz branca]] (''Erica arborea'', sobre todo na súa fase inicial de desenvolvemento) e algúns [[musgos]] e [[lique]]s (''[[Usnea articulata]]''). Este bosque encóntrase nos escarpas cara ao oeste, norte e nordés, polo xeral entre os 2&nbsp;500 e os 2&nbsp;700&nbsp;m de altitude. A diferenza do bosque de néboa, ten unha longa estación seca, e a humidade non circula por [[convección]], senón pola precipitación producida por contacto das nubes de [[néboa]] co bosque causada polos fortes ventos do leste en forma de [[stratus|estratos]] que poden constituír o 60% da auga que reciben as plantas. Cómpre unha boa estruturación horizontal e vertical do bosque para que poida filtrar ben as partículas de auga en suspensión.<ref name="Blot" />
 
<center><gallery>
Ficheiro:Naremoru river in the rainforest near Mt Kilimanjaro.JPG|Río Naremoru, que discorre polo [[bosque nubosonubro]].
Ficheiro:Water falls in the rainforest near Mt Kilimanjaro.JPG|Pequena [[fervenza]] no bosque de [[néboa]], onde se aprecia a importante presenza de [[epífita]]s.
</gallery></center>
Liña 204:
{{Artigo principal|Pradeiras e matogueira de montaña}}
; As uceiras e o monte baixo
Encóntranse entre os 2&nbsp;800 e os 4&nbsp;000&nbsp;m sobre o [[nivel do mar]] e reciben entre 500 e 1&nbsp;300&nbsp;mm de [[precipitación (meteoroloxía)|precipitacións]] ao ano. Presenta unha [[vexetación]] composta de [[Erica|uces]], onde a forma arborescente da [[Erica arborea|uz branca]] (''Erica arborea'') é a máis característica, xunto a ''[[Erica excelsa]]''. Estas dúas especies son pirófilas,<ref group="Nota">O termo pirófilo/a aplícase a plantas que son inflamables e que propagan o lume, pero que resisten os seus efectos, e cuxas raíces ou sementes soportan ben os lumes e brotan de novo pouco despois.</ref> e colonizan os terreos [[incendio forestal|incendiados]] anteriormente ocupados polo [[bosque nubosonubro]]. Deste xeito viron descender o seu límite inferior de 700 a 900&nbsp;m de altitude segundo as zonas baixo o efecto da [[antropización]] [[pastor]]al do pobo [[ongamo]] dende hai entre 200 e 400&nbsp;anos dependendo da [[vertente]]. Cando aumenta a frecuencia dos incendios, unicamente as [[herba]]s dos [[Xénero (bioloxía)|xéneros]] ''[[Hyparrhenia]]'' e ''[[Festuca]]'' logran renovarse. Tamén encontramos outras [[Magnoliophyta|plantas con flor]] como [[Protea caffra|''Protea caffra'' subsp. ''kilimandscharica'']] e ''[[Kniphofia thomsonii]]''. Nalgunhas zonas máis protexidas, logran desenvolverse novas especies naturais como ''[[Pinus patula]]'', o que debilita o equilibrio do medio ambiente (diminución da [[biodiversidade]], empobrecemento dos [[solo]]s), agravado polo seu carácter inflamable. A vontade das autoridades do parque de loitar contra os incendios contravindo os pastores e os [[Apicultura|apicultores]] ten un efecto perverso: a zona entre o límite superior do bosque e as [[uceira]]s non é administrada de xeito harmonioso e os lumes non se controlan aínda que son necesarios para a supervivencia de certas especies.<ref name="Blot" /><ref name="Flora" /> Así, entre [[1976]] e [[2005]], a superficie do bosque de ''[[Erica arborea]]'' pasou de 187 a 32&nbsp;[[quilómetro cadrado|km²]], o que equivale a unha diminución do 15% da cuberta vexetal total da montaña.<ref name="Agrawala" />
 
Numerosas especies de [[aves]] [[paseriformes]] da familia [[Nectariniidae]] de vivas cores poboan o límite superior do bosque: ''[[Nectarinia mediocris]]'', [[Nectarinia olivacea|''N. olivacea'']], [[Nectarinia verticalis|''N. verticalis'']], [[Nectarinia rubescens|''N. rubescens'']], [[Nectarinia amethystina|''N. amethysina'']], [[Nectarinia senegalensis|''N. senegalensis'']], [[Nectarinia famosa|''N. famosa'']], ''[[Anthreptes fraseri]]'', ''[[Nectarinia kilimensis]]'', [[Nectarinia tacazze|''N. tacazze'']] e [[Nectarinia reichenowi|''N. reichenowi'']]. O mesmo ocorre coa aguia ''[[Lophaetus occipitalis]]''.<ref name="Bird"/> Os roedores ''[[Rhabdomys pumilio]]'', tamén moi presentes na [[sabana]], constitúen unha das súas presas, ao igual que os tamén roedores ''[[Lophuromys aquilus]]'', ''[[Dendromus melanotis]]'' e a ''[[Heterocephalus glaber]]''. Por outra banda, mamíferos como [[Syncerus caffer|búfalos cafres]], [[Panthera leo|leóns]], [[Panthera pardus|leopardos]], [[Elephantidae|elefantes]], [[Taurotragus oryx|eláns]], [[Sylvicapra grimmia|cefalofos]] e [[Hyaenidae|hienas]] transitan ás veces a esta altitude para trasladarse dun punto a outro da [[chaira]].<ref name="Fauna" />
Liña 258:
=== Primeiras ascensións ===
[[Ficheiro:Bundesarchiv Bild 105-DOA0495, Deutsch-Ostafrika, Kilimandscharo, Wasserfall.jpg|miniatura|esquerda|Explorador preto dunha fervenza, en 1906, na [[África Oriental Alemá]], preto do monte Kilimanjaro.]]
En [[1883]], o científico e explorador escocés [[Joseph Thomson (explorador)|Joseph Thomson]] observou en [[1883]] a vertente setentrional desde o territorio [[masai]] e abordou oa ascensoascensión ao cumio, aínda que non logrou chegar máis que aos 2&nbsp;700&nbsp;m de altitude.<ref name="Decken" /> Foi seguido en 1887 polo conde húngaro [[Sámuel Teleki]] e o austríaco [[Ludwig von Höhnel]], pero non superaron os 5&nbsp;300&nbsp;m a causa da dor de [[tímpano (oído)|tímpano]] padecida por Teleki. O 18 de novembro de 1888, [[Otto Ehrenfried Ehlers]] alcanzou os 5&nbsp;740&nbsp;m de altitude, malia ter alegado que lograra chegar ata os 5&nbsp;904&nbsp;m (máis que a altitude real do cumio).<ref name="Lenoble-Bart" /><ref name="Conquest">{{Cita web |url=http://www.climbmountkilimanjaro.com/the-history-of-kilimanjaro/history-of-kilimanjaro-the-conquest-of-kilimanjaro/index.html |título=History of Kilimanjaro: The conquest of Kilimanjaro - Early attempts on the summit: Teleki and Meyer |editorial=Climb Mount Kilimanjaro |lingua=en |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130616070907/http://www.climbmountkilimanjaro.com/the-history-of-kilimanjaro/history-of-kilimanjaro-the-conquest-of-kilimanjaro/index.html |dataarquivo=16 de xuño de 2013 |dataacceso=13 de decembro de 2015 |urlmorta=non }}</ref>
 
O xeólogo alemán [[Hans Meyer (xeógrafo)|Hans Meyer]], asesorado por Teleki, fracasou en [[1887]], no seu primeiro intento, aos 5&nbsp;400&nbsp;m de altitude. Recomezou ao ano seguinte, acompañado do xeógrafo austríaco [[Oscar Baumann]], mais ambos foron feitos prisioneiros durante a [[revolta Abushiri]] e deberon pagar un rescate de 10&nbsp;000 [[rupia]]s. Despois destes dous fracasos, Meyer decidiu levar o seu amigo [[Ludwig Purtscheller]], un alpinista austríaco e a Yohan Kinyala Lauwodu, un soldado [[chagga]] do exército en [[Marangu]]. A expedición foi organizada antes da súa partida por W.&nbsp;L. Abbott, un naturalista que xa estudara ben a montaña. Preparados de xeito axeitado e sometidos a unha estrita disciplina, o 3 de outubro chegaron finalmente ao cráter do Kibo, a 5&nbsp;860&nbsp;m de altitude. A experiencia de Meyer foi determinante na elección de lugares para establecer campos de aprovisionamento que abasteceron os porteadorescarrexadores ao longo do percorrido, a fin de aliviar a escaseza de alimentos en caso de repetidos intentos. Os homes constataron que para escalar o ''Kaiser-Wilhelm-Spitze'' (agora pico Uhuru), debían bordear a crista rochosa. Chegaron ao cumio o 6 de outubro 1889 despois de pasar varias horas tallando cos piolets pasos no xeo os días anteriores. Emprenderon seguidamente a continuación o ascensoascensión do Mawenzi e pasaron un total de máis de dezaseis días a 4&nbsp;000&nbsp;m de altitude, enfrontados a temperaturas próximas aos –14&nbsp;°C. A ascensión do pico Uhuru non se volveu conseguir ata vinte anos máis tarde por M. Lange.<ref name="Lenoble-Bart" /><ref name="Conquest" />
 
[[Ficheiro:Bundesarchiv Bild 105-DOA0435, Deutsch-Ostafrika, Kilimandscharo, Höhleneingang.jpg|miniatura|A expedición alemá explorando as covas aos pés do Kibo en 1906.]]
Nos albores do [[século XX]], os alemáns comezaron a construír [[refuxio de montaña|refuxios]] na montaña, como o refuxio de Bismarck, a 2&nbsp;550&nbsp;m de altitude, e o refuxio Peters, a 3&nbsp;450&nbsp;m.<ref name="Conquest" /> O refuxio Kibo foi construído en 1932.<ref name="Today">{{Cita web |url=http://www.climbmountkilimanjaro.com/the-history-of-kilimanjaro/history-of-kilimanjaro-kilimanjaro-today/index.html |título=History of Kilimanjaro: Kilimanjaro today |editorial=Climb Mount Kilimanjaro |lingua=en |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20131021224206/http://www.climbmountkilimanjaro.com/the-history-of-kilimanjaro/history-of-kilimanjaro-kilimanjaro-today/index.html |dataarquivo=21 de outubro de 2013 |dataacceso=13 de decembro de 2015 |urlmorta=non }}</ref>
 
O Mawenzi foi ascendido con éxito o 29 de xullo de 1912 polos alemáns [[Fritz Klute]] e Eduard Oehler.<ref name="Conquest" /> A fraxilidade das súas rochas fai que sexa moi difícil oa ascensoascensión.<ref name="Nonnotte" /> Os dous homes aproveitaron a oportunidade para realizar oa terceiroterceira ascensoascensión do pico Uhuru, o primeiro pola vertente occidental. Unhas semanas máis tarde, Walter Furtwängler e Siegfried König descenderon o Kibo en esquís. Frau von Ruckteschell converteuse na primeira muller en alcanzar o ''punto de Gilmann''.<ref name="Conquest" />
 
A [[primeira guerra mundial]] fixo que se suspendesen osas ascensosascensións. En 1926 o [[pastor protestante]] Richard Reusch descubriu no bordo da caldeira do Kibo un [[Panthera pardus|leopardo]] conxelado, do que tomou unha orella como proba, o que inspirou unha novela de [[Ernest Hemingway]]. Ao ano seguinte, descendeu ata o fondo do cráter que logo levaría o seu nome. Fixo un total de corenta ascensións.<ref name="Lenoble-Bart" /> En 1927, un trío británico encadeou o Mawenzi e o Kibo, o que fixo de Sheila MacDonald a primeira muller en escalar o pico Uhuru.<ref name="Conquest" />
 
=== As misións relixiosas ===
Liña 293:
Os descubrimentos de [[Johannes Rebmann]] e [[Johann Ludwig Krapf]] renovaron o interese do [[Imperio Alemán]] pola [[África Oriental]], do mesmo xeito que o [[Imperio Británico]] en [[1883]]: o naturalista [[Harry Johnston]] foi oficialmente encargado pola [[Royal Geographical Society]] para escalar o monte Kilimanjaro e detallar a súa flora e a súa fauna; oficiosamente, traballou para os [[MI6|servizos secretos británicos]] (MI6).<ref name="Decken" /> Estableceuse unha gran rivalidade enfrontando primeiro á ''Deutsch-Ostafrikanische Gesellschaft'' ([[Compañía da África Oriental Alemá]]) de [[Carl Peters]] e á ''Imperial British East Africa Company'' ([[Compañía Británica da África Oriental]]). Organizáronse alianzas non sen dificultades cos líderes locais, constantemente en guerra e aprovisionados de armas polos comerciantes árabes. Nos anos 1880, os principados de Kibosho baixo o reinado de Sina, e de Moshi baixo o de Rindi, Mandara e despois Meli, enfrontáronse violentamente. Os obxectivos implican progresivamente aos Estados de xeito máis directo, coa [[Conferencia de Berlín]] en 1884 e a sinatura ao ano seguinte dunha carta imperial de protección da man de [[Otto von Bismarck]], garantindo as posesións alemás no oeste de [[Dar es Salaam]]. O Kilimanjaro correspondeulles a eles polo xogo de alianzas, e os británicos foron repregados ao norte. Conseguiron [[Mombasa]] «en compensación» o 1 de novembro de 1886 e a fronteira trazouse en dous segmentos que se conectan contornando ostensiblemente a base da ladeira setentrional do volcán. A [[colonización]] converteuse en oficial o 1 de xaneiro de 1891, data de creación dun [[Imperio colonial alemán|protectorado alemán]].<ref name="Lenoble-Bart" /> A [[África Oriental Alemá]] continuou ata o 25 de novembro de 1918, cando quedou baixo o control británico. Dividiuse sete meses despois, logo do [[Tratado de Versalles]] e foi renomeado como [[protectorado de Tanganica]], que adquiriu o estatuto de [[mandato da Sociedade de Nacións]] en [[1922]].<ref>{{Cita libro | nome=John |apelidos=Iliffe |ligazónautor=John Iliffe |título=A modern history of Tanganyika |editorial=Cambridge University Press |ano=1979 |isbn=0521296110 |idioma=inglés}}</ref>
 
O 9 de decembro de 1961 proclamouse a independencia [[Tanganica]]. O mesmo día, como resposta ao acto similar de [[Hans Meyer (xeógrafo)|Hans Meyer]] en 1889, quen asinou o inicio da ocupación alemá nese territorio, a bandeira do novo estado foi plantada cun facho no cumio, que foi rebautizado como pico Uhuru, «pico da liberdade».<ref name="Today" /> Este símbolo, requirido polo primeiro ministro e futuro presidente [[Julius Nyerere]], estaba destinado a marcar o final da desigualdade racial e a reapropiación deste símbolo de África. Politicamente, é o pano de fondo da [[Declaración de Arusha]], proclamada ao seu pé o 5 de febreiro de 1967 polo partido no poder, a ''[[Tanganyika African National Union]]'', e que define as grandes liñas da [[Ujamaa]]. Economicamente, convértese nun destino de turismo a nivel nacional e está representado en moitos produtos fabricados no país. Mais esta imaxe de marca adminístrase mal e as divisas escapan aos tanzanos: os guías e porteadorescarrexadores estaban mal pagados, as viaxes organízanse desde o país de saída por empresas estranxeiras, a clientela é relativamente pouco afortunada, os beneficios non responden ás expectativas. Historicamente, a rexión volveuse cara á costa e o Kilimanjaro é «esquecido» a favor das praias de area fina e as grandes chairas dun acceso máis sinxelo. O [[Parque Nacional del Kilimanjaro]], creado en 1973, foi deseñado para protexer o bosque e os [[recursos hídricos]] máis que para fomentar o turismo. As autoridades ven este maná escaparse a [[Kenya]], país ao que con frecuencia os catálogos turísticos atribúen a posesión do volcán. A rivalidade co veciño máis próspero conduciu en 1977 ao peche das fronteiras e á disolución da [[Comunidade Africana Oriental]].<ref name="Lenoble-Bart" />
 
== Poboación e tradicións ==
=== Distribución e organización política ===
[[Ficheiro:Mount Kilimanjaro Ethnic Groups map-gl.svg|miniatura|Plano da distribución dos pobos e tribos en torno aodo Kilimanjaro.]]
[[Ficheiro:Bundesarchiv Bild 105-DOA0510, Deutsch-Ostafrika, Kilimandscharo, Weruweru.jpg|miniatura|Dous [[chagga]] á beira do río Weru-Weru.]]
Os [[chagga]] repártense ao longo das ladeiras sur e leste do Kilimanjaro. As primeiras [[Sociedade de xefatura|xefaturas]] xurdiron a finais do [[século XVIII]] obra dos homes máis influentes, que federaron os clans en torno aodo seu proxecto a miúdo con mozos solteiros válidos para a guerra. Unha das primeiras grandes xefaturas, que conquistou toda a vertente oriental mediante alianzas cos [[kamba]]s, foi a de Orombo, un chagga de Keni, mais derrubouse logo da morte do seu líder. As xefaturas de Kilema e Machame, na vertente meridional, aproveitáronse tanto do comercio cos [[Europa|europeos]] coma dunha alianza cos [[masai]]. Kibosho acadou o seu apoxeo en [[1870]] baixo o reinado de Sina, que comerciou cos [[suahili]]. [[Moshi]], a principios do [[século XX]] recibe o apoio dos [[misioneiro]]s. Estas alianzas e conquistas sucesivas permitiron aos chaggas mesturarse. No entanto, a unidade das xefaturas tardou en materializarse. Só nos anos 1950, co desenvolvemento económico colectivo e o nomeamento por primeira vez na súa historia dun único xefe, convértese nunha realidade. O catalizador desta toma de conciencia debe buscarse probablemente no momento en que os occidentais puxeron as súas miradas «nesa tribo». Administrativamente, os límites dos pobos (''kijiji'') son en parte un reflexo dos antigos clans e xefaturas, e foron agrupados en distritos (''mtaa'' ou ''mitaa'').<ref name="Devenne" />
 
Os [[ongamo]] que actualmente se concentran na rexión de Rombo, ao nordés, encóntranse en proceso de asimilación polos chagga. Manteñen unha tradición [[apicultura|apícola]] e [[pastoreo|pastoral]] no límite superior do bosque. Os masai ocupan os [[pedemonte]]s ao norte e oeste da montaña.<ref name="Montlahuc" /> Os seus estilos de vida vense cada vez más influenciados polos pobos do arredor e pouco a pouco abandonan as súas tradicións: [[Sedentarismo (prehistoria)|sedentarismo]], acceso á [[propiedade]] ou a [[cristianización]]. O resultado é unha marxinación dos grupos de agro-pastores ou agricultores.<ref>Jacques Blot, ''Les montagnes tropicales: identités, mutations, développement'', ''op. cit.'', pp. 287-291</ref>
Liña 326:
=== Protección do medio ambiente ===
{{AP|Parque Nacional do Kilimanjaro}}
[[Ficheiro:Kilimanjaro and Arusha National Parks map-gl.svg|miniatura|Mapa dos [[Parque nacional|parques nacionais]] e reservas forestais en torno aodo Kilimanjaro e aodo [[Monte Meru (Tanzania)|monte Meru]].]]
A [[conservación ambiental|protección da contorna natural]] do Kilimanjaro levouse a cabo en varias etapas: en 1910, [[Imperio Colonial Alemán|Alemaña]] creou unha primeira reserva de caza, que en 1921 se transformou nunha reserva forestal; en 1973, a área por riba dos 2&nbsp;700&nbsp;m de altitude declarouse [[Parque Nacional do Kilimanjaro]], un parque que foi aberto ao público catro anos despois; en 1987, os límites do parque ampliáronse ata os 1&nbsp;830&nbsp;m de altitude e acadouse unha superficie protexida de 75&nbsp;353&nbsp;hectáreas.<ref name="UNEP">{{Cita web | url=http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/pdf/Kilimanjaro.pdf |editorial=United Nations Environment Programme - World Conservation Monitoring Centre |título=Kilimanjaro National Park, Tanzania |data=marzo de 2005 |obra=World Heritage Sites |dataacceso=14 de xuño de 2010 |lingua=en}}</ref> Finalmente, foi inscrito na lista do [[Patrimonio da Humanidade]] da [[Unesco]],<ref>{{Cita web |url=http://whc.unesco.org/fr/list/403 |título=Parc national du Kilimandjaro |editorial=UNESCO World Heritage Centre |dataacceso=13 de decembro de 2015 |lingua=fr}}</ref> coa xustificación de que «o Kilimanjaro, co seu cumio nevado que domina a chaira de case 5&nbsp;000 m, é o macizo montañoso illado máis grande que existe» e que o parque ten «unha gran diversidade de especies animais e vexetais raras ou endémicas».<ref>«le Kilimandjaro, avec sa cime enneigée qui surplombe la plaine de près de 5000 m, est le plus grand massif montagneux isolé qui soit» [...] «une grande diversité d'espèces animales et végétales rares ou endémiques».</ref> A reserva forestal que o rodea incrementouse gradualmente desde as 89&nbsp;000&nbsp;hectáreas,<ref>{{cita web |lingua=inglés e francés | |url=http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/403.pdf |título=World Heritage Nomination - IUCN Summary - 403 : Kilimanjaro National Park (Tanzania) |editorial=Unesco |dataacceso=15 de decembro de 2015}}</ref> primeiro a 92&nbsp;906 e despois a 107&nbsp;828&nbsp;ha.<ref name="UNEP"/> O conxunto protexe unhas 3&nbsp;000 especies vexetais.<ref name="Agrawala" />
 
En paralelo ao labor do parque nacional, puxéronse en marcha varios proxectos a pequena escala coa fin de mellorar a xestión da selva coa axuda da poboación local e para iniciar programas de repoboación forestalreforestación. Pero as imaxes de [[Satélite artificial|satélite]] mostran que a fragmentación continúa debido á falla de experiencia dos operadores silvícolas e aos poucos recursos invertidosinvestidos na loita contra os incendios.<ref name="Agrawala" />
 
Un [[corredor biolóxico]] de oito quilómetros de ancho mantívose no noroeste do monte Kilimanjaro, en territorio [[masai]], para vincular o parque co [[Parque Nacional de Amboseli]], ao outro lado da fronteira con [[Kenya]], un corredor que facilita a circulación de vinte especies comúns de grandes mamíferos das vinte e cinco presentes nos bosques da montaña.<ref name="Newmark" />
Liña 335:
=== Sendeirismo e alpinismo ===
[[Ficheiro:Mount Kilimanjaro Climbing Routes and Huts photomap-gl.svg|left|miniatura|Plano dos itinerarios de [[sendeirismo]], campamentos e refuxios.]]
A ascensión ao Kilimanjaro é moi popular entre moitos [[sendeirismo|sendeiristas]], especialmente aqueles que inician o asalto aos «[[Sete Cumios]]». Aproximadamente 20&nbsp;000 persoas cada ano cruzan a entrada ao [[Parque Nacional do Kilimanjaro]] e realizan a ascensión. O mellor momento é dende xullo ata outubro ou en xaneiro e febreiro para evitar a tempada de choivas. A regulamentación do parque impón as rutas de sendeirismo, os medios para empregar nona ascensoascensión (garda, etc.) e as taxas de entrada. Recoméndase ir acompañado de porteadorescarrexadores e eventualmente dun cociñeiro, mais a lei obriga a ir acompañados por un guía autorizado. Todas as subidas requiren unha boa condición física, sobre todo para previr o chamado «[[Mal da montaña|mal de altura]]». Aínda que os riscos son escasos, algúns turistas perderon a vida na ascensión, por accidente ou por falta de preparación; é conveniente pois ser prudente e informarse antes de tentar a ascensión, xa que só finalizan con éxito o 40% das mesmas. Os gardas están apostados na montaña para permitir unha evacuación rápida en caso de emerxencia.
 
==== Rutas de sendeirismo ====
[[Ficheiro:Entrance to Kilimanjaro National Park.JPG|miniatura|Porta de Marangu.]]
[[Ficheiro:Forest in Marangu route in Kilimanjaro area 001.JPG|miniatura|Sendeiro a través do [[bosque nubosonubro]] na ruta Marangu.]]
[[Ficheiro:Helpers carrying loads on their heads on Mt Kilimanjaro.JPG|miniatura|PorteadoresCarrexadores dirixíndose á cima.]]
Tárdase entre seis e dez días en chegar ao cumio e volver. As rutas ao cumio do Kilimanjaro empregan sobre todo as ladeiras sur do volcán, e algunhas son moi populares. As rutas do lado norte están reservadas para [[Montañismo|montañeiros]] experimentados. Hai sete puntos de partida (portas) en torno áda montaña e diversas variantes.
 
; Ruta Rongai ou ruta Loitokitok
: Esta ruta é a máis setentrional e iníciase a 1&nbsp;950&nbsp;m de altitude. É pouco frecuentada, está ben conservada, é relativamente doada e require de cinco a seis días de ascensión para percorrer os seus 45&nbsp;km. Vese favorecida durante os períodos chuvososchuviosos porque recibe menos precipitacións. A [[acampada]] é a única opción para as primeiras tres noites. A segunda parte da ruta está equipada con refuxios e ofrece unha variante máis directa que está máis afastada do Mawenzi. A subida final pasa polo ''Gillman's Point''.<ref>{{Cita web | url=http://7summits.com/kilimanjaro/rongai.php |título=The Rongai - Loitokitok route |editorial=7summits.com |lingua=en |dataacceso=13 de decembro de 2015}}</ref><ref name="Ultimate">{{Cita web |url=http://www.ultimatekilimanjaro.com/routes.htm |título=Which route should I use to climb Kilimanjaro? |editorial=UltimateKilimanjaro |lingua=en |dataacceso=13 de decembro de 2015}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.peakplanet.com/rongai.htm |título=Classic Rongai |editorial=Peak Planet |lingua=en |dataacceso=13 de decembro de 2015}}</ref>
 
; Ruta Marangu
Liña 350:
 
; Ruta Mweka
: Esta ruta na vertente sur é a máis directa, mais tamén a máis costenta e perigosa. Tan só se emprega como ruta de descenso. Aborda o cumio do Kibo nasna proximidadesproximidade do ''Stella Point'' e comeza os seus 22&nbsp;km a partir dos 1&nbsp;640&nbsp;m de altitude por unha crista que percorre o val sueste.<ref>{{Cita web |url=http://www.gorp.com/weekend-guide/travel-ta-arusha-tanzania-safaris-sidwcmdev_053631.html |título=Kilimanjaro National Park - Mweka Route |editorial=Great Outdoor Recreation Pages |lingua=en |dataacceso=13 de decembro de 2015 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20151201034702/http://www.gorp.com/weekend-guide/travel-ta-arusha-tanzania-safaris-sidwcmdev_053631.html |dataarquivo=01 de decembro de 2015 |urlmorta=si }}</ref><ref name="EWP">{{Cita web |url=http://www.ewpnet.com/eaimg/Kilimanjaro.htm |título=Kilimandjaro - Climbing and walking guide |editorial=Executive Wilderness Programmes |obra=East Africa Mountain Guide |lingua=en |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20150402133426/http://www.ewpnet.com/eaimg/Kilimanjaro.htm |dataarquivo=02 de abril de 2015 |dataacceso=13 de decembro de 2015 |urlmorta=si }}</ref>
 
; Ruta Umbwe
: Esta ruta é moi pouco frecuentada e tamén se encontra no sur do Kibo. Foi aberta en 1963.<ref name="Stewart Routes1">Alexander Stewart. ''Kilimanjaro: a complete trekker's guide'', ''op. cit.'', pp. 129-244</ref> O traxecto é curto, empinado e considerado moi difícil. OA rápidorápida ascensoascensión de 1&nbsp;600&nbsp;m de altitude non sempre permite que o corpo se [[aclimatación|aclimate]]. Dende o tramo final da ruta ''Great Western Breach'', a subida é de 31&nbsp;km e require cinco días de marcha.<ref name="Ultimate" /><ref>{{Cita web |url=http://7summits.com/kilimanjaro/umbwe-breach.php |título=The Umbwe - Western Breach route |editorial=7summits.com |lingua=en |dataacceso=14 de decembro de 2015}}</ref>
 
; Ruta Machame
: Parte dende a porta de Machame, que se encontra ao suroeste da montaña a 1&nbsp;640&nbsp;m de altitude. O camiño pasa polo Barranco, logo entre o Shira e o Kibo antes de chegar a ''Lava Tower''. Esta é unha das rutas máis espectaculares e estase a facer tan popular coma a ruta Marangu, no entanto non ofrece moitas oportunidades de hospedaxe e é relativamente difícil debido ás súas camiñadas máis longas e máis elevadas, aínda que a parte central, máis chachá, permite aclimatarse. Tárdase entre seis e sete días en chegar ao cumio e percórrense 40&nbsp;km de viaxe evitando a ''Great Western Breach''<ref name="Ultimate" /><ref>{{Cita web |url=http://7summits.com/kilimanjaro/machame.php |título=The Machame route |editorial=7summits.com |lingua=en |dataacceso=14 de decembro de 2015}}</ref>
 
; Ruta Lemosho
Liña 362:
 
; Ruta Shira
: É máis antiga e lixeiramente máis ao norte que a ruta anterior, sobre a vertente occidental da montaña. Comeza a 3&nbsp;600&nbsp;metros de altitude, moito máis preto do cumio, evitando unha largalonga marcha polo bosque. Segue a ser relativamente difícil e medianamente frecuentada porque a aclimatación é difícil os primeiros días. Precísanse seis ou sete días para percorrer os seus 34&nbsp;km polo ''Southern Circuit''.<ref name="Ultimate" /><ref>{{Cita web |url=http://www.peakplanet.com/shira.htm |título=Shira Route |editorial=Peak Planet |lingua=en |dataacceso=14 de decembro de 2015}}</ref>
 
; Ruta ''Great Western Breach''
: Esta é a única alternativa que permite un acceso ao Uhuru dende o oeste. Naturalmente, é accesible dende a ruta Shira/Lemosho/Machame. O seu paso permite franquear un desnivel de 850&nbsp;metros en tan só dous quilómetros, coa axuda das mans. No entanto, as súas ladeiras son inestables e causou a morte de tres escaladores en xaneiro de 2006. Como consecuencia do accidente, os funcionarios do parque decidiron prohibir o seu acceso durante case dous anos. A pesar da súa reapertura en decembro de 2007, este itinerario é fortemente desaconsellado.<ref name="Ultimate" /> En alpinismo se lle asigna o gradograo I+.<ref name="KCR">{{Cita web |url=http://www.kilimanjaro.cc/kclimbin.htm |título=Kilimanjaro climbing routes |editorial=Executive Wilderness Programmes |nome=Andrew |apelidos=Wielochowski |ano=1999 |idioma=inglés |dataacceso=14 de decembro de 2015}}</ref>
 
; Ruta ''Southern Circuit'' ou ''Summit Circuit''
Liña 387:
 
; Glaciar Heim
: Este traxecto foi levado a cabo por primeira vez por A. Nelson, H.-J. Cooke e D.-N. Goodall en 1957. Está catalogado como III+. A parte inferior pode ser esvaradiza cando a neve deixa paso ao xeo ou a rocha. A parte superior está dominada polaspolos estribaciónscontrafortes da ''Window Buttress'', onde é posible montar un [[vivac]].<ref name="EWP" /><ref name="KCR" /><ref name="Burns" /> Robert Barton e David Morris abriron unha ruta directa entre os glaciares Heim e Kersten o 29 e 30 de decembro de 1977. É unha das máis difíciles do Kilimanjaro e está cualificada como VI.<ref name="Burns" />
 
; Glaciar Decken
Liña 396:
 
; Mawenzi
: O cumio ofrece dúas vías principais que permiten conectar o pico Hans Meyer e o Nordecke. A primeira, catalogada II, toma unha serie de corredores sobre a parte superior esquerda do ''North West Corrie'' ata unha crista rochosa. Foi aberta en solitario por R. F. Davies en xaneiro de 1953. A segunda, catalogada como IV, comeza por zonas de material desprendido entre ao estribacióncontraforte norte e o bordo Nordés. Unha serie de bordos e gretas leva ao cumio do Nordecke, dende onde é posible acadar o pico Hans Meyer por un [[porto de montaña|porto]] de fácil acceso.<ref name="EWP" />
 
==== Refuxios ====
Liña 415:
 
; Refuxio Horombo
: Sitúase a 3&nbsp;720&nbsp;m de altitude na ruta Marangu, e é o segundo deste itinerario. Dispón de 120 camas distribuídas en varias cabanas de madeira, unha capacidade dobre conen relación aos outros refuxios situados sobre este itinerario, porque serve tanto para oa ascensoascensión coma para o descenso.
 
; Refuxio Kibo
Liña 421:
 
; Refuxio Mweka
: Está situado a 3&nbsp;100&nbsp;m de altitude na ruta Mweka, e foi construído nos anos 1960. Inutilizado para o descenso, e dado que está prohibidoprohibida oa ascensoascensión encóntrase nun avanzado estado de deterioración.<ref name="Stewart Routes" />
 
; Refuxio Barafu
Liña 431:
==== Récords ====
[[Ficheiro:Kilimanjaro Uhuru Peak Sign.jpg|miniatura|Panel que indica o cumio do pico Uhuru.]]
O [[28 de setembro]] de [[2010]], [[Kílian Jornet|Kílian Jornet i Burgada]] bateu o dobre récord de ascensión máis rápida en 5&nbsp;h&nbsp;23&nbsp;min&nbsp;50&nbsp;s pola vía ''Great Western Breach'', e o de ascensoascensión/descenso cun tempo de 7&nbsp;h 14&nbsp;min, descendendo por unha vía diferente.<ref>{{Cita web |url=http://www.runraid.fr/wp/2010/09/kilians-quest-le-record-du-kilimandjaro-aller-retou/ |título=Kilian Jornet, double record du Kilimandjaro pulvérisé |editorial=runraid.fr, le site des Sports Nature |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20140302230454/http://www.runraid.fr/wp/2010/09/kilians-quest-le-record-du-kilimandjaro-aller-retou/ |dataarquivo=02 de marzo de 2014 |dataacceso=15 de decembro de 2015 |lingua=fr |urlmorta=si }}</ref> Este segundo tempo foi mellorado o [[15 de agosto]] de [[2014]] polo suízo-ecuatoriano Karl Egloff en 6&nbsp;h 42&nbsp;min 24&nbsp;s.<ref>[http://www.climbing.com/news/aconcagua-speed-record-smashed-again/ Aconcagua Speed Record Smashed Again], 19 février 2015</ref><ref>{{Cita web |nome=Sylvain |apelidos=Bazin |url=http://www.widermag.com/news-record-vitesse-kilimandjaro-karl-egloff-detrone-jornet-indifference |título=Record de vitesse sur le Kilimandjaro: Karl Egloff détrône Jornet, dans l'indifférence? |xornal=Wider |data=27 de decembro de 2014 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20151117022631/http://www.widermag.com/news-record-vitesse-kilimandjaro-karl-egloff-detrone-jornet-indifference |dataarquivo=17 de novembro de 2015 |lingua=fr |dataacceso=14 de decembro de 2015 |urlmorta=non }}</ref> Antes os récords estaban en posesión do [[italia]]no [[Bruno Brunod]] cun tempo de 5&nbsp;h 38&nbsp;min 40&nbsp;s, pola ''Marangu Route'', en [[2001]], e polo [[Tanzania|tanzano]] [[Simon Mtuy]], que o [[26 de decembro]] de [[2004]] realizou oa ascensión e ascenso/descenso máis rápido ata aquela cun rexistro de 8&nbsp;h 27&nbsp;min, ascendendo pola ''Umbwe Route'' e descendendo pola ''Mweka Route''. Este último realizou oa ascensión ascenso máis rápido sen asistencia alimentaria en 9&nbsp;h 19&nbsp;min o [[22 de febreiro]] de [[2006]]. Entre as mulleres, a [[Reino Unido|británica]] [[Rebecca Rees-Evans]] coroou a montaña en 13&nbsp;h 16&nbsp;min 37&nbsp;min polo mesmo itinerario. A persoa máis nova en acadar o pico Uhuru foi o [[Estados Unidos de América|estadounidense]] [[Keats Boyd]] aos sete anos o [[21 de xaneiro]] de [[2008]], aínda que normalmente non está permitido facelo tendo menos de dez anos de idade. Por outra banda, a persoa de maior idade, segundo o ''[[Libro Guinness dos Récords]]'', foi o estadounidense Carl Haupt, que realizou a ascensión en [[2004]] aos 79 anos; aínda que hai constancia de que o [[Francia|francés]] Daniel Valtée o conseguiu antes ca el, aos 87 anos<ref>{{Cita web |url=http://www.climbmountkilimanjaro.com/about-the-mountain/kilimanjaro-records/index.html |título=Record climbs on Kilimandjaro |lingua=en |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20131022021733/http://climbmountkilimanjaro.com/record-climbs.html |dataarquivo=22 de outubro de 2013 |dataacceso=15 de decembro de 2015 |urlmorta=non }}</ref>.
 
== O Kilimanjaro na cultura popular ==
[[Ficheiro:Der-Kilimandscharo.jpg|miniatura|Cadro de [[1911]] representando unha escena da colonización [[Alemaña|alemá]] co Kilimanjaro como pano de fondo.]]
[[Ficheiro:Elephant and Kilimanjaro.jpg|miniatura|Vista «clásica» dun [[Elephantidae|elefante]] co Kilimanjaro ao fondo.]]
O status do Kilimanjaro evolucionou dende unha dimensión mítica a metade do [[século XIX]] —debida aos relatos oníricos da [[Historia Antiga|Antigüidade]], ás fantasías de [[El Dorado]] do [[Renacemento]] e, por últimofinalmente, ás historias sagradas da suposta presenza de neve na súa cima, a imaxe emblemática a medida que os [[misioneiro]]s e [[Exploración xeográfica|exploradores]] foron capaces de demostrar a realidade da existencia dos [[glaciar]]es e estudar a xeografía da montaña. No entanto, aínda permanece no imaxinario iconográfico e textual un lugar que evoca os relatos [[Biblia|bíblicos]] (os grandes animais, a imaxe do «bo salvaxe») e o berce da Humanidade (descubrimentos arqueolóxicos).<ref name="Mazurier1" />
 
A [[literatura]] evocou moitas veces o aspecto fantástico do Kilimanjaro:
Liña 455:
Elles n'ont jamais été si blanches<br />
Les neiges du Kilimandjaro|col2= Non irá moito máis alá<br />
A noite virá prontoaxiña<br />
Ve alá abaixo ao lonxe<br />
As neves do Kilimanjaro<br />
[...]<br />
Velaí sen dúbida no que pensa<br />
Vai morrer prontoaxiña<br />
Nunca estiveron tan brancas<br />
As neves do Kilimanjaro|[[Pascal Danel]], ''Kilimanjaro'' (1966)}}
Liña 490:
 
[[Ficheiro:Stamp of Kyrgyzstan 098.jpg|miniatura|Representación do Kilimanjaro nun [[selo postal|selo]] de [[Kirguistán]] emitido en 1995.]]
A imaxe cambiante do Kilimanjaro no imaxinario colectivo acompaña o éxito que a montaña adquire nas artes despois do [[Ilustración|Século das Luces]] e o desenvolvemento do turismo é probablemente responsable da súa popularidade, a medida que os soportes se diversifican: tecidos (''batik''), estampas, litografías, gravados en cobre e aceiro, fotografías, etc. No entanto, as súas dimensións e as trabas impostas polas prácticas artísticas teñen sido durante moito tempo un obstáculo para a diversificación da súa representación. Frecuentemente aparece como pano de fondo de vistas compostas con animais salvaxes, flora exótica ou guerreiros masai en primeiro plano. Estas representacións son principalmente un reflexo dos prexuízos culturais e [[estereotipo]]s occidentais sobre África. Nos primeiros tempos, tiñan un aspecto inquedanteinquietante; despois, son máis románticas. Unha constante é o círculo de nubes, en primeiro lugar para falar do seu lado misterioso, despois, da súa dimensión espiritual e, finalmente, da súa altura.
 
Monseñor Le Roy é un dos que produciu a maioría dos gravados sobre o Kilimanjaro (unha obra notable é ''Le Kilima-Njaro, vue prise du Matchamé'', de 1893). Tamén é un dos primeiros, con J. Chanel, que tomou fotografías da montaña nos anos 1890. A fraxilidade das primeiras placas fotográficas crea problemas de sobreexposición. Así, as dificultades inherentes a esta técnica máis auténtica son unha das súas debilidades, mais axudará a diversificar os puntos de vista do cume.
 
Tamén a [[publicidade]] aprópiase do símbolo: convértese en [[logotipo]] de marcas de auga mineral, de cervexa, de café, de té, de cigarros, de axencias de viaxe, ou de cadeas hoteleiras. Incluíuse o seu nome en [[esloganslogan]]s: «''Air Tanzania, les ailes du Kilimandjaro''» (Air Tanzania, as ás do Kilimanjaro) ou «''la Tanzanie, terre du Kilimandjaro et de Zanzibar''» (Tanzania, a terra do Kilimanjaro e de Zanzíbar) (''State Travel Service''). É compartido por tanzanos e kenyatas dependendo de se a parella Kibo-Mawenzi é representada nun sentido ou outro. Tampouco é inmune a ser un motivo representado en [[moeda]]s e [[Selo postal|selos]]. Finalmente, co turismo de masas, a [[postal|tarxeta postal]] parece recobrar o conformismo das primeiras representacións artísticas de dous xeitos: debe enxalzar os recursos naturais e a identidade da rexión.<ref name="Mazurier2">Pascal Mazurier, Hélène Saule-Sorbé, Annie Lenoble-Bart, Claude Menges, ''Kilimandjaro : montagne, mémoire, modernité'', ''op. cit.'', pp. 106-22.</ref><ref>Pascal Mazurier, ''Les montagnes tropicales: identités, mutations, développement'', ''op. cit.'', pp. 271-88.</ref>
 
De acordo coa Tanzania National Parks Authority, a primeira voda celebrada na montaña baixo o cumio tivo lugar o 21 de setembro de 2014, cando unha parella americana intercambiou os seus votos no campamento Shira 2.<ref>{{Cita noticia |título=American couple to exchange vows on Mount Kilimanjaro |url=http://dailynews.co.tz/index.php/local-news/36233-american-couple-to-exchange-vows-on-mount-kilimanjaro |xornal=Daily News |dataacceso=15 de decembro de 2015 |lingua=en |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20141006082550/http://dailynews.co.tz/index.php/local-news/36233-american-couple-to-exchange-vows-on-mount-kilimanjaro |dataarquivo=06 de outubro de 2014 |urlmorta=si }}</ref><ref>{{Cita noticia |data=22 de setembro de 2014 |título=Couple marries on top of Mount Kilimanjaro, Africa's highest peak |url=http://indiatoday.intoday.in/story/couple-marries-on-top-of-mount-kilimanjaro-africas-highest-peak/1/384390.html |xornal=India Today |dataacceso=15 de decembro de 2015 |lingua=en}}</ref> En 2011, unha parella intercambiara os seus votos no cumio.<ref>{{Cita noticia |data=24 de setembro de 2014 |título=More couples exchange marriage vows on Africa’s roof |url=http://www.ippmedia.com/frontend/?l=72488 |xornal=The Guardian |dataacceso=15 de decembro de 2015 |lingua=en}}</ref> Por outra banda, a montaña ostenta o récord de ter acollido o partido de [[cricket]] disputado a maior altitude, cando un grupo de xogadores internacionais xogaron nun cráter da montaña situado a 5&nbsp;730 [[Nivel medio do mar|msnm]]..<ref>{{Cita noticia |date=26 de setembro de 2014 |título=Cricketers play on Kilimanjaro to set new world record |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-29375679 |xornal=BBC News |dataacceso=15 de decembro de 2015 |lingua=en}}</ref>