Lúa: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Agremon (conversa | contribucións)
engadiodo de dúas citas
Sen resumo de edición
Liña 32:
 
A importante cantidade de enerxía liberada no grande impacto e a subsecuente fusión do material na órbita da Terra puido haber derretido a capa superficial da Terra, formando un océano de [[magma]].<ref name="Warren1985">{{cita publicación periódica|apelido=Warren|nome=P. H.|ano=1985|título=The magma ocean concept and lunar evolution|revista=Annual review of earth and planetary sciences.|volume=13|páxinas=201–240|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1985AREPS..13..201W|doi=10.1146/annurev.ea.13.050185.001221
|lingua=inglés}}</ref><ref>{{cita publicación periódica|apelido=Tonks|nome=W. Brian|autor2=Melosh, H. Jay|ano=1993|título=Magma ocean formation due to giant impacts|publicación=Journal of Geophysical Research|volume=98|número=E3|páxinas=5319–5333|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1993JGR....98.5319T|doi=10.1029/92JE02726|lingua=inglés}}</ref> A recentemente formada Lúa puido tamén haber tido o seu propio [[océano de magma lunar]]; as estimacións da súa profundidade varían entre 500&nbsp;km e o radioraio enteiro da Lúa.
 
A súa órbita inicial era moito máis próxima que a actual e o día terrestre era moito máis curto xa que a Terra rotaba máis rápido. Durante centos de millóns de anos, a Lúa estivo afastándose lentamente da Terra, á vez que diminuíu a velocidade de [[rotación]] terrestre debido á transferencia de [[momento angular]] que se dá entre os dous astros. Este proceso de alonxamento continúa actualmente a razón de 38 [[milímetro|mm]] por ano.
Liña 40:
== Características físicas ==
[[Ficheiro:Afiche de la luna.svg|220px|miniatura|esquerda|Estrutura e características da Lúa]]
A Lúa é excepcionalmente grande en comparación co seu planeta a Terra: un cuarto do diámetro do planeta e 1/81 da súa masa.<ref name="worldbook"/> É o satélite máis grande do Sistema Solar en relación ao tamaño do seu planeta (aínda que [[Caronte (lúa)|Caronte]] é máis grande en relación ao [[planeta anano]] [[Plutón]]).<ref>{{cita web|url=http://www.planetary.org/explore/topics/pluto/|título=Space Topics: Pluto and Charon|editor=The Planetary Society|dataacceso=6 de abril de 2010|lingua=inglés}}</ref> A superficie da Lúa é menos dunha décima parte da Terra, o que representa preto dun cuarto do área continental da Terra. Con todo, a Terra e a Lúa seguen sendo consideradas un sistema planeta-satélite, en lugar dun sistema dobre planetario, xa que o seu [[baricentro]], está situado preto de 1700&nbsp;km (aproximadamente un cuarto do radioraio da Terra) baixo a superficie da Terra.<ref>{{cita web|título=Planet Definition Questions & Answers Sheet|editor=International Astronomical Union|ano=2006|url=http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0601/q_answers/|dataacceso=24 de marzo de 2010|lingua=inglés|urlarquivo=https://www.webcitation.org/66BdVuemz?url=http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0601/q_answers/|dataarquivo=15 de marzo de 2012|urlmorta=si}}</ref>
=== Estrutura interna ===
A Lúa é un corpo [[diferenciación planetaria|diferenciado]]: ten [[Codia terrestre|codia]], [[Manto terrestre|manto]] e [[Núcleo (xeoloxía)|núcleo]] diferentes [[Xeoquímica|xeoquimicamente]]. A Lúa ten un [[núcleo interno]] sólido rico en [[ferro]] cun radioraio de 240 quilómetros e un [[núcleo externo]] composto principalmente de ferro líquido cun radioraio de aproximadamente 300 quilómetros. Ao redor do núcleo hai unha capa límite parcialmente fundida cun radioraio duns 500 quilómetros.<ref name="nasa"/> Crese que esta estrutura desenvolveuse a partir da [[cristalización fraccionada]] dun [[océano de magma lunar|océano de magma]] global pouco logo da formación da Lúa, fai 4.500 millóns de anos.<ref name="crystallization"/>
A cristalización deste océano de magma crearía un manto [[máfico]] a partir da [[Precipitación (reacción)|precipitación]] e o afundimento dos minerais [[olivina]], [[piroxena]] e [[ortopiroxena]]; despois de que preto de tres cuartas partes do océano de magma houbese cristalizado, os minerais [[plaxioclasio]] de menor densidade podíanse formar e flotar nunha costra na parte superior.<ref name="S06"/> Os últimos líquidos en cristalizar estarían inicialmente comprendidos entre a codia e o manto, cunha grande abundancia de elementos [[compatibilidade (xeoloxía)|incompatibles]] e elementos produtores de calor.<ref name="W06"/> De acordo con iso, a cartografía xeoquímica desde a órbita mostra que a codia é maioritariamente [[anortosito]],<ref name="L06"/> e as mostras de [[Rocha lunar|rochas lunares]] dos ríos de lava que saíron á superficie provenientes da fusión parcial do manto confirman a composición máfica do manto, que é máis rico en ferro que o da Terra.<ref name="W06"/> Técnicas xeofísicas indican que a codia ten un espesor medio duns 50&nbsp;km.<ref name="W06"/>
 
A Lúa é o segundo satélite máis denso do sistema solar logo de [[Ío (lúa)|Ío]].<ref name="Schubert2004" /> Con todo, o núcleo interior da Lúa é pequeno, dun radioraio duns 350&nbsp;km ou menos;<ref name="W06" /> isto é só un 20% do tamaño da lúa, en contraste co aproximadamente 50% da maioría dos outros [[planeta terrestre|corpos terrestres]]. A súa composición non está ben delimitada, pero é probable que sexa de [[ferro]] metálico aliado cunha pequena cantidade de [[xofre]] e [[níquel]]; a análise da rotación variable no tempo da Lúa indican que está, como mínimo, parcialmente fundido.<ref name="laser" />
=== Xeoloxía da superficie ===
{{Artigo principal|Xeoloxia da Lúa|Rocha lunar}}
Liña 124:
A Lúa tarda en dar unha volta ao redor da [[Terra]] 27 [[día|d]] 7 [[hora|h]] 43 [[minuto|min]] considerando o xiro respecto ao fondo estelar (revolución sideral), pero 29 d 12 h 44 min con respecto ao Sol (revolución sinódica). Isto débese a que neste lapso a Terra virou ao redor do Sol (ver [[mes]]). Esta última revolución rexe as [[Fases da lúa|fases da Lúa]], [[eclipse]]s e [[marea]]s lunisolares.
 
Como a Lúa tarda o mesmo tempo en dar unha volta sobre si mesma que en torno á Terra, presenta sempre a mesma cara. Este fenómeno é debido a que a Terra, por un efecto chamado [[gradiente gravitatorio]], freou completamente á Lúa. A maioría dos satélites regulares presentan este fenómeno respecto de os seus planetas. Así pois, ata a época da investigación espacial ([[Luna 3]]) non foi posible ver a cara lunar oculta, que presenta unha disimetría respecto de a cara visible. O Sol ilumina sempre a metade da Lúa (exceptuando nas eclipses de lúa), que non ten por que coincidir coa cara visible, producindo as [[Fases da lúa|fases da Lúa]]. A inmobilización aparente da Lúa respecto de a Terra produciuse porque a gravidade terrestre actúa sobre as irregularidades do globo lunar de forma que no transcurso do tempo a parte visible ten 4&nbsp;km máis de radioraio que a parte non visible, estando o [[centro de gravidade]] lunar desprazado do centro lunar 1,8&nbsp;km cara á Terra.
* '''Revolución sinódica:''' é o intervalo de tempo necesario para que a Lúa volva ter unha posición análoga con respecto ao Sol e á Terra. A súa duración é de 29 d 12 h 44 min 2,78 s. Tamén se lle denomina lunación ou mes lunar.
* '''Revolución sideral:''' é o intervalo de tempo que tarda á Lúa en volver a ter unha posición análoga con respecto ás estrelas. A súa duración é de 27 d 7 h 43 min 11,5 s.
Liña 180:
É debido á inclinación do eixe de rotación da Lúa con respecto ao plano da súa órbita e á eclíptica. Devandito eixe forma un ángulo de 88° 30’ co plano da eclíptica e como o da órbita lunar é de 5° con respecto á eclíptica, entón o ángulo formado co eixe de rotación da Lúa co plano da súa órbita é de 6° 30’. Polo tanto, non só poden verse o polo norte e o polo sur da Lúa senón que se logra ver 6° 30’ máis aló do polo sur. Esta libración é unha especie de cabeceo de norte a sur nun tempo que non é igual a unha revolución sideral, pois é de 27,2 días.
=== Libración diúrna ===
Débese ao feito de que o radioraio terrestre non ten unha cantidade desprezable con respecto á distancia á Lúa. O valor desta libración é de case un grado, valor aproximado ao seu grao de [[paralaxe]].
 
== Sistema binario ==