Historia da música: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
poidera > puidese
Lles (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Liña 1:
{{1000 artigos icona título|materia=Música, danza e teatro}}
{{Historia da Arte|imaxe=[[Ficheiro:Organistrumsantiago20060414.jpg|200px]]}}
A '''historia da música''' é tanto o estudo da evolución que a [[música]] sufriu ao longo dos tempos, como -tamén- o conxunto de procesos que esta evolución comportou así como o estudo das diferentes tradicións na música e a súa ordenación no tempo. Por unha banda é unha disciplina de estudo que se insereinsire dentro da [[musicoloxía|musicoloxía histórica]] e, por outra, é o resultado dos datos e interpretacións feitas por musicólogos e outros investigadores. Á súa vez, o estudo de como este estudo da historia da música foi evolucionando ao longo do tempo coñécese como ''historiografía da música''.
 
Dado que toda [[cultura]] coñecida ha ter algunha forma de manifestación musical, a historia da música abarca a todas as sociedades e épocas, e non se limita, como veu sendo habitual, a Occidente, onde se utilizou a expresión «historia da música» para referirse á historia da música europea e a súa evolución no mundo occidental.
Liña 11:
 
== A historia da música como disciplina ==
Como disciplina, teóricamenteteoricamente, a historia da música podería ser considerada como unha parte da [[historia da arte]], pero esta, na maioría de casos, circunscriviusecircunscribiuse ás [[artes plásticas]], por outra banda, o mesmo material a historizar é bastante diverso para que os seus camiños sexan moi diversos.
 
Nun sentido amplo, a historia da música pódese referir, e de feito refírese a calquera aspecto ou elemento que forme parte dos fenómenos musicais nunha cultura ou sociedade. Por iso estuda a [[Composición musical|composición]] de obras, a [[músico|interpretación]], a recepción, a transmisión, a teorización e a [[crítica musical|crítica]] (ou en xeral, a opinión) , como elementos destacados. Como concrecións dalgúns destes aspectos, estuda a evolución dos [[instrumento musical|instrumentos]], das [[banda de música|agrupacións]] e das tradicións interpretativas, así como as formas de [[Educación musical|ensino]] e de aprendizaxe. Dado que a historia da música entende a música como parte dun sistema [[cultura]]l, require, igualmente, do estudo de todos aqueloutros elementos -algúns deles non especificamente musicais- que permiten inserir cada música no seu contexto [[xeografía|xeográfico]], [[historia|histórico]] e [[cultura]]l. Neste sentido son importantes os estudos [[biografía|biográficos]] que permiten, a miúdo, non só contextualizar e dotar de significado producións musicais concretas.
Liña 19:
O [[século XIX]], e en concreto o [[Romanticismo]], coa súa mirada cara ao pasado, deu un impulso moi notable a esta '''historia da música''' nada o século [[século XVIII|anterior]] no contexto da [[Ilustración]]. O Romanticismo (e máis tarde o [[positivismo]]) impulsou estudos históricos musicais mediatizados polo concepto do [[xenio]], e en concreto do xenio creador, compositor. O principal centro de interese eran as obras que a [[análise musical]] da época -aplicando a ideoloxía da obra de arte autónoma- consideraba 'obras mestras' do pasado, e, por extensión, as biografías dos seus autores.
 
Por iso, ao longo de boa parte do século XIX e do [[século XX]], a historia da música (clásica europea) foi, máis ben, unha historia da composición, cunha dedicación menor non só a outros fenómenos senón tamén ás implicacións sociais e culturais completas e reais destes procesos compositivos. Tamén por iso, a miúdo, esta disciplina sentiuse máis atraída polo estudo de fenómenos minoritarios que implicaban músicas que a [[teoría musical]] e a [[análise musical]] consideraban 'de calidade', que non polo estudo doutros fenómenos con maior relevancia social, pero referidos a uns produtos musicais que non gozaban deste prestixio. Isto explica que a historia da música do século XX pase moito máis a miúdo por [[Arnold Schönberg]] ou [[Igor Stravinskii]], por poñer algúns exemplos, que polo [[música pop|pop]] e o [[música rock|rock]]. Aínda que ao longo do século XX hai exemplos de estudos de historia da música feitos cunha visión ampla, si é certo que a simbiosissimbiose de disciplinas como a etnomusicoloxía e os estudos culturais coa musicoloxía histórica fixo que unha parte significativa dos estudos de historia da música das últimas décadas se levasen a cabo cun alcance moito máis amplo, e que se suscitasen máis estudos da historia da [[música popular]].
 
[[Susan McClary]] sinalou que a miúdo pareceu coma se os posicionamentos [[postmodernidade|posmodernos]] e críticos que impregnaron outras disciplinas das [[ciencias sociais]] non conseguisen facer o mesmo na historia da música e que os avances metodolóxicos a miúdo xeneralizábanse cando noutras ciencias sociais xa resultaban pasados por outros posicionamentos xa máis actualizados. E isto é unha consecuencia máis da ideoloxía da obra da arte autónoma.<ref>Unha reflexión interesante e non exenta de humor sobre como esta ideoloxía xermánica decimonónica entorpecioentorpeceu o desenvolvemento de disciplinas musicais diversas pódese ler en: Schippers , H. (2004). Blame it on the Irmáns! - A cross-cultural invitation to revisar the Foundations of training profesional Musicians. In Orlando Musumeci (ed.),< Preparing Musicians Making New Sounds Worlds (pp. 199-208). Barcelona: ISME/ESMUC.</ref>
 
=== Métodos ===
[[Ficheiro: Baschenis - Musical Instruments.jpg |miniatura|300px| A iconografía musical aporta moita información á historia da música se se aplícanaplican criterios interpretativos adecuados, aínda que sexan unhas representacións seguramente pouco realistas como esta:'' instrumentos musicais sobre unha mesa''; [[Evaristo Baschenis]] (1617-1677)]]
 
Os [[metodoloxía|métodos]] e as ferramentas da historia da música son case tan diversos como os seus temas de estudo. Inclúen o estudo de fontes documentais orixinais, e a aplicación de metodoloxías diversas para evalualasavalialas, interpretalas e extraer conclusións. As fontes documentais son de índole moi diversa, tanto nos seus contidos como nos soportes. En canto aos soportes, trátase sobre todo de documentación escrita (sobre papel, [[pergamiño]] ou outros soportes), pero tamén [[retablo]]s ou outros lugares onde se puidesen facer representacións [[iconografía|iconográficas]] que aportaran información sobre [[instrumento musical|instrumentos]] (como son, como se tocan, como se combinan ...), sobre situacións de interpretación musical etc. sen esquecer os soportes sonoros e videográficos (CD, DVD, ...) cando se trata da historia da música máis recente. Paralelamente, a musicoloxía histórica ha ter que preocuparse de que os [[arquivo]]s onde se gardan estas fontes sexánsexan localizables e consultables.
 
[[Ficheiro:Eroica Beethoven title.jpg|miniatura|dereita|220px|Cuestións como por exemplo "Por que Beethoven suprimiu o nome de Napoleón da portada da súa sinfonía número 3,'' Heroica''?" son do interese dos historiadores da música]]
 
En canto ao tipo de información que conteñen estas fontes, é tamén moi diversa: [[partitura]] (xa sexan manuscritas polo mesmo compositor ou primeiras edicións, ás que, a miúdo, hai que aplicar coñecementos de [[paleografía]] musical); representacións de instrumentos e/ou de interpretacións; documentación privada (diarios, crónicas, cartas ...); normativa; biografías; documentación económica diversa (contratos, compraventascompravendas ...); testamentos; prensa (programas, críticas, ...); tratados teóricos ou didácticos etc.
 
O historiador da música aplica a estas fontes metodoloxías diversas de análises, algunhas máis propias da mesma [[historia]], por exemplo cando traballa con contratos ou testamentos, ou máis específicas da [[música]] por exemplo as da análise musical cando traballa cunha partitura ou debe poder descifrar ata que punto é verosímil unha representación iconográfica.
 
Deste xeito os especialistas da historia da música elaboran monografías que poden versar sobre aspectos moi diversos. Velaquí algúns exemplos: historia dunha institución ou dun grupo musical, a música nun centro cultural (unha corte, un monasteriomosteiro, unha cidade...) nun período, evolución da música para un instrumento, ou para un grupo de instrumentos, ou para unha agrupación (a orquestra...), a práctica interpretativa nuns períodos e lugares concretos: formas de interpretar (instrumentos, articulación, [[ornamentación (música)|ornamentación]], [[tempo]]s), funcións, significados, circunstancias, repertorios, para quen...), a evolución dun xénero (a sinfonía, a ópera...) nunhas coordenadas xeográficas e/ou cronolóxicas concretas, a historia dun estilo (todo ou nunha zona concreta), a produción dun compositor (posiblemente conectada á súa biografía), a incidencia dun invento (a radio, ...) na cultura musical dun grupo humano; biografías de autores e/ou intérpretes, a difusión dun [[estilo musical|estilo]], un [[xénero musical|xénero]] ou unha [[forma musical]] máis aló do lugar e momento de orixe coas correspondentes transformacións, a produción dun grupo de músicos con ataduras estilísticas (escola), a evolución dunha forma de interpretación (os [[castrado]]s ... ), a evolución dos aspectos profesionais e contractuais do músico etc. Así mesmo elaboran edicións críticas de obras doutros momentos históricos.
 
=== Pedagoxía ===
Liña 44:
{{Principal|Música prehistórica}}
[[Ficheiro:064 Pintures de la cova dels Moros, exposició al Museu de Gavà.JPG|miniatura|Danza de Cogul. Mulleres bailando ao redor dun home espido.]]
O desenvolvemento da música entre os [[humano|seres humanos]] aconteceu co telón de fondo dos [[son]]s naturais da contorna. Posiblemente estivo influído polos cantos dos [[paxaro]]s e os sons que outros animais utilizan para comunicarse. Algúns biólogos teorizarónteorizaron que a habilidade para recoñecer sons non creados por humanos que poderiamos considerar "musicais" proporciona unha vantaxe selectiva. '' (Véxase [[Música animal]]).
 
A música prehistórica, habitualmente chamada [[Música prehistórica|música primitiva]], é o nome dado a toda a música producida en culturas preliterarias, actividade iniciada nalgún lugar incerto e nun pasado moi afastado.
Liña 65:
{{Artigo principal | Música clásica}}
 
A [[música clásica]] é un termo amplo, un pouco impreciso. Unha música é clásica se inclúe algúns dos trazos seguintes: unha tradición aprendida, soporte desde a [[clero|igrexa]] ou da [[Palacio|corte]], ou dun gran capital cultural. A música clásica tamén se describe como complexa, duradeira, trascendentetranscendente e abstracta.
 
En moitas culturas a tradición clásica coexiste coa [[música tradicional]] ou [[Música popular|popular]], ocasionalmente durante miles de anos, e con niveis diferentes de intercambio mutuo coa tradición paralela.