Burato negro: Diferenzas entre revisións

O primeiro astrónomo en falar de estrelas escuras foi o crego e astronomoastrónomo John Michell (1724-1793) que propuxo nun artigo publicado no ano 1783 publicado nas ''"Philosophical Transactions of the Royal Society of London"'' <ref>{{Cita libro|título=Historia del Tiempo|apelidos=Hawking|nome=Stephen|editorial=Alianza Editorial|ano=1990|ISBN=84-206-3971-0}}</ref> que se a gravidade dunha estrela fose maior que a velocidade de escape da luz esta non poderiapodería sairsaír nunca da estrela o que daría lugar a unha estrela negra. O astrónomo e matemático francés Pierre-Simón de Laplace no ano 1795 chegou a mesma conclusión sinalando que é consonte a gravidade de Newton. Ámbolos dous pensadores consideraban que a velocidade da luz podiapodía frearse consonte a física clásica.<ref>{{Cita web|url=http://www.narit.or.th/en/files/2009JAHHvol12/2009JAHH...12...90M.pdf|apelidos=Montgomery|nome=Colin|apelidos2=Orchiston|nome2=Wayne|apelidos3=Whittingham|nome3=Ian|páxina-web=|título=MICHELL, LAPLACE AND THE ORIGIN OF THE BLACK HOLE CONCEPT|data-acceso=3 de xaneiro de 2017|formato=pdf}}</ref>

Coa chegada da concepción cuántica da luz (a dualidade onda partícula do fotón), da teoría da relatividade xeral (velocidade da luz coma unha constante básica da natureza, o espazo tempo como unha entidade cuatridimensional e a gravidade como unha curvatura), e da física da fusión nuclear (o que permitiu descubrir a secuencia básica da produción de enerxía das estrelas ata o esgotamento do combustible estelar, as supernovas) permitiu desenvolver o marco teórico actual sobre a existencia de buratos negros. O termo burato negro para referirse a estes obxectos astrofisicosastrofísicos foi usado por primeira vez polo físico teórico norteamericano John Archivald Weller (1911-2008) no ano 1969.

- O descubrimento de brotes de raios gamma (GRBs consonte o seu acrónimo en inglés). O descubrimento tivo lugar en 1967 polos satélites militares Vela dos Estados Unidos, que estaban adicados á detección de explosións nucleares terrestres que vulnerasen o tratado americano-soviético de prohibición parcial de ensaios nucleares de 1963. Os datos foron desclasificados nos anos 70, e non poideronpuideron ser correctamente interpretados ata a década de 1990, aínda hoxe se debate sobre o mecanismo concreto de emisión dos GRBs, entre posibles eventos en estrelas de neutronsneutróns, magnetares e buratos negros, e nos sistemas binarios destes obxectos estelares.

- O descubrimento de ''Cygnus X-1'', considerada a primeira fonte de raios X xerada por un burato negro. A fonte foi descuberta por un cohetefoguete de investigación de raios X no ano 1964. Calculase que o burato negro e un obxecto compacto cunha masa equivalente a 11,8 veces a masa do sol, e o radio do seu horizonte de eventos é de só 44 quilómetros. O burato negro forma parte dun sistema estelar binario de raios X situado a 6070 anos luz do Sol. Os raios X xeransexéranse ao caer materia ordinaria da estrela compañeira cara o burato negro sendo acelerada consonte se achega ao horizonte de sucesos, esta aceleración quenta a materia facendo que emita fotóns en frecuencias cada vez mais altas.

-O descubrimento do ''[[quásar]] 3C 273'' (o código significa: ''obxecto nº 273 en ascenciónascensión recta do Catálogo de Cambridge de Radio Fontes'', publicado en 1959) na constelación de Virgo, que foi o primeiro quásar coñecido e a primeira radio fonte localizada fóra da nosa galaxia no ano 1970. En 2005 calculouse que está producido por un burato negro supermasivo cunha masa de 5,6 mil millóns de soles<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=Paltani|nome=Stephane|apelidos2=Türler|nome2=M.|data=2005|título=The mass of the black hole in 3C 273|url=http://www.aanda.org/articles/aa/pdf/2005/21/aa1206-04.pdf|PMC=|revista=Astronomy & Astrophysics|número=3|páxinas=811-820|doi=10.1051/0004-6361:20041206|ISSN=|PMID=|volume=435}}</ref>. A posición de 3C273 é (J2000) [[ascensión recta]] 12^h 29^m 6,7^s, [[Declinación (astronomía)|declinación]] +2^d 3^m 8,6^s, e é visible na [[primavera]] en ámbolos dous hemisferios. É suficientemente brillante para ser localizable con telescopios de afeccionado grandes.

Un burato negro pode ser caracterizado ao completo con tres cantidades: [[masa]], [[carga eléctrica]] e [[momento angular]]. A masa e o momento angular determinan as propiedades do horizonte de sucesos do burato pero non nos di nada do seu interior, isto ten grandes implicacións, de xeito que un burato negro de un diámetro de 1&nbsp;cm podería ter un radio ate o centro (ou singularidade) de millóns de quilómetros debido a distorsión que a singularidade central do burato exerce no tecido espaciotemporalespazotemporal. Un burato negro sen carga e sen momento angular é un [[burato negro de Schwarzschild]], namentres que un furado negro rotatorio (con momento angular maior que 0) denomínase [[burato negro de Kerr]] e só estes últimos son os que dispoñen de ergosfera (o principio de conservación do movemento angular nos di que a rotación é a mesma da estrela nai do burato). As solucións das ecuacións en ámbolos casos predín a existencia de [[burato de verme|buratos de verme]], que, en teoría, poden ser portas no [[espazo]]-[[tempo]] que poderían comunicar dous puntos afastados do [[Universo]] ou do [[tempo]], aínda que o seu propio 'inventor', [[Stephen Hawking]], renegou recentemente desta idea.