Sofía Casanova: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m →Biografía: adicionar>engadir |
→Biografía: +texto |
||
Liña 1:
{{En uso}}{{Biografía}}
'''Sofía Pérez Eguia y Casanova de Lutoslawski''', máis coñecida como '''Sofia Casanova''', nada na [[A Coruña|Coruña]]<ref name=":5">[http://www.culturagalega.org/album/detalle.php?id=12 "Sofía Casanova, correspondente de guerra"], en ''Álbum de mulleres''.</ref> o [[30 de setembro]] de [[1861]] e finada en [[Poznan]] ([[Polonia]]) o [[16 de xaneiro]] de [[1958]], foi unha poetisa, novelista e xornalista [[Galicia|galega]] moi prolífica. Foi a primeira española corresponsal permanente dun diario no estranxeiro e corresponsal de guerra.<ref>{{Cita web|url=http://pares.mcu.es:80/ParesBusquedas20/catalogo/autoridad/120074|páxina-web=PARES|título=Persona - Casanova, Sofía (1861-1958)|data-acceso=2018-12-20}}</ref>
== Biografía ==
Liña 10:
O pai de Sofía embarcou teoricamente no buque Esperanza cara América en [[1865]]. O navío naufragou, non sabéndose máis do seu paradeiro, xa que non figuraba o seu nome entre as listas de pasaxeiros.<ref>{{Cita audiovisual|url=https://vimeo.com/ondemand/abafilms|apelidos-editor=ABA Films|data=20 de decembro de 2013|páxina-web=vimeo|título=A Maleta de Sofía (VO)|data-acceso=15 de decembro de 2018|tempo=min 10:14}} </ref> Segundo o investigador Marcel Piznik, Vicente Pérez Eguía usaría un nome falso para embarcar na nave xa que estaba buscado pola policía española en relación á impresión de billetes falsos da lotería nacional. <ref>{{Cita audiovisual|url=https://vimeo.com/ondemand/abafilms|apelidos-editor=ABA Films|data=20 de decembro de 2013|páxina-web=vimeo|título=A Maleta de Sofía (VO)|data-acceso=15 de decembro de 2018|tempo= 10:45}}</ref>
Este abandono do pai influíu de maneira importante na situación económica da familia. Esta é unha das razóns que se baralla para xustificar o traslado da familia de Sofía a Madrid sendo ela unha mociña. <ref name=":4" /> A nai de Sofía, viúva en vida, acolleuse á protección dos seus pais, que daquela tiñan moi boas relacións en Madrid e na corte da Restauración
Dende moi nova Sofía comezou a interpretar papeis en obras teatrais de tipo benéfico e acabou por converterse nunha actriz profesional, motivada polas necesidades económicas da familia.<ref name=":7">{{Cita publicación periódica|apelidos=Martínez Martínez|nome=Mª Rosario|data=2016|título=La Ventura (Ensayo de novela), una obra desconocida de Sofía Casanova|PMC=|revista=Nalgures|doi=|ISSN=1885-6349|PMID=|volume=XII|páxinas=391-425|número=}}</ref>Entre 1878 e 1880 formou parte da nómina do Teatro Español e entre 1880 e 1881 do Teatro da Zarzuela. Esta faceta artística foi en boa medida ocultada posteriormente pola propia Sofía, probablemente debido á reputación coa que ás mulleres que traballaban no teatro eran asociadas naquela época.<ref name=":7" />
[[File:Retrato de Sofia Perez Eguia y Casanova Lutosławska.jpg|thumb|esquerda|Retrato de Sofía Casanova|alt=|231x231px]]Iniciouse na poesía a través do círculos literarios de Madrid, creados en torno a figuras como o Marqués de Valmar ou Ramón de Campoamor. <ref name=":14">{{Cita web|url=https://idus.us.es/xmlui/bitstream/handle/11441/40117/Pages%20from%20Investigacion_Genero_103-1-680-11.pdf?sequence=1|páxina-web=idus.us.es|título=Sofía Casanova, primeira corresponsal de guerra|data-acceso=20 de decembro de 2018}}</ref>Este último converteuse nunha especie de mentor para Sofía e foi quen lle presentou o seu futuro marido, ''[[Wincenty Lutosławski]],'' un intelectual, dilpomático<ref name=":14" /> e terratenente polaco, cando ela tiña 23 anos.<ref name=":10" />
[[File:Retrato de Sofia Perez Eguia y Casanova Lutosławska.jpg|thumb|esquerda|Retrato de Sofía Casanova|alt=|231x231px]]Foi en Madrid onde coñeceu o que sería o seu marido, ''[[Wincenty Lutosławski]],'' un intelectual e terratenente polaco. A parella foi presentada oficialmente por mediación de Campoamor cando ela tiña 23 anos.<ref name=":10" /> Hai diversas versións sobre un autógrafo ao que Wincenty engadira unha frase en polaco na que indicaba que ela ía ser a súa muller.<ref> {{Cita audiovisual|url=https://vimeo.com/ondemand/abafilms|apelidos-editor=ABA Films|data=20 de decembro de 2013|páxina-web=vimeo|título=A Maleta de Sofía (VO)|data-acceso=15 de decembro de 2018|tempo= 15:47}}</ref><ref name=":10" /> O certo é que Sofía rompeu a relación que tiña co poeta [[Salvador Rueda]] e casou con el en [[1887]]. <ref>{{Cita libro|título=Vida e tempo de Sofía Casanova (1861-1958)|apelidos=Martínez Martinez|nome=Rosario|editorial=Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento|ano=2010|ISBN=978-84-00-09130-9|capítulo=En la trayectoria vital de Sofía Casanova, unas cartas personales a Blanca de los Ríos|ref=}}</ref><ref> {{Cita audiovisual|url=https://vimeo.com/ondemand/abafilms|apelidos-editor=ABA Films|data=20 de decembro de 2013|páxina-web=vimeo|título=A Maleta de Sofía (VO)|data-acceso=15 de decembro de 2018|tempo= 16:37}}</ref>A raíz do casamento, Sofía Casanova mudouse á casa familiar da familia Lutoslawsky no dominio de Drozdowo, cerca de [[Poznań|Poznan]], visitable hoxe, xa que alberga o Museo da Natureza dende 1984. <ref>{{Cita web|url=https://www.muzeum-drozdowo.pl/|páxina-web=www.muzeum-drozdowo.pl|título=Muzeum Przyrody w Drozdowie|data-acceso=16 de decembro de 2018}}</ref><ref>{{Cita web|url=http://etheriamagazine.com/2018/09/10/la-poetisa-sofia-casanova-una-gallega-en-polonia/|data=2018-09-10|páxina-web=Etheria Magazine|título=Sofía Casanova: Poetisa, escritora y primera mujer corresponsal en el extranjero.|data-acceso=16 de decembro de 2018|lingua=es-ES}}</ref>▼
▲
Tivo catro fillas con [[Wincenty Lutosławski]], pero ningún fillo. Segundo a investigadora [[Luisa Monsetny]], Lutoslawski tiña unha fixación cun mito forxado a raíz dos versos do poeta [[Adam Mickiewicz]] (concretamente no seu poema ''[[Dziady]]'' de 1832) e consideraba que el ía ser o pai do futuro salvador de Polonia, nacido da unión dun polaco cunha estranxeira. <ref>{{Cita audiovisual|url=https://vimeo.com/ondemand/abafilms|apelidos-editor=ABA Films|data=20 de decembro de 2013|páxina-web=vimeo|título=A Maleta de Sofía (VO)|data-acceso=15 de decembro de 2018|tempo=min 18:13}}</ref> <ref name=":10">{{Cita publicación periódica|apelidos=Pitollet|nome=Camille|data=1958|título=Unas notas sobre Sofía Casanova|PMC=|revista=Boletín de la Bibilioteca Menéndez Pelayo,|doi=|ISSN=|PMID=|volume=XXXIV|páxinas=133-152|número=|url=http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/boletin-de-la-biblioteca-de-menendez-pelayo--83/html/036cb72c-82b2-11df-acc7-002185ce6064_232.html}}</ref> A última das fillas do matrimonio, Halina, naceu en [[Mera, Oleiros|Mera]]. [[File:Retrato de Izabelii, Marii e Jadwigii Lutosławskich.jpg|thumb|Retrato de tres das fillas de Sofía Casanova e Wincenty Lutosławskich]]▼
▲Tivo catro fillas con [[Wincenty Lutosławski]], pero ningún fillo. Segundo a investigadora [[Luisa Monsetny]], Lutoslawski tiña unha fixación cun mito forxado a raíz dos versos do poeta [[Adam Mickiewicz]] (concretamente no seu poema ''[[Dziady]]'' de 1832) e consideraba que el ía ser o pai do futuro salvador de Polonia, nacido da unión dun polaco cunha estranxeira. <ref>{{Cita audiovisual|url=https://vimeo.com/ondemand/abafilms|apelidos-editor=ABA Films|data=20 de decembro de 2013|páxina-web=vimeo|título=A Maleta de Sofía (VO)|data-acceso=15 de decembro de 2018|tempo=min 18:13}}</ref> <ref name=":10">{{Cita publicación periódica|apelidos=Pitollet|nome=Camille|data=1958|título=Unas notas sobre Sofía Casanova|PMC=|revista=Boletín de la Bibilioteca Menéndez Pelayo,|doi=|ISSN=|PMID=|volume=XXXIV|páxinas=133-152|número=|url=http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/boletin-de-la-biblioteca-de-menendez-pelayo--83/html/036cb72c-82b2-11df-acc7-002185ce6064_232.html}}</ref> A última das fillas do matrimonio, Halina, naceu en [[Mera, Oleiros|Mera]]. [[File:Retrato de Izabelii, Marii e Jadwigii Lutosławskich.jpg|thumb|Retrato de tres das fillas de Sofía Casanova e Wincenty Lutosławskich]]
Un dos dramas que contribuíu a desestabilizar o matrimonio foi a enfermidade na que caeu a filla máis pequena, agravada pola decisión do pai de non sometela a ningún tratamento médico, nacida das conviccións persoais de Lutoslawski.▼
▲Un dos dramas que contribuíu a desestabilizar o matrimonio foi a enfermidade na que caeu a filla máis pequena, Yadwiga, agravada pola decisión do pai de non sometela a ningún tratamento médico, nacida das conviccións persoais de Lutoslawski, que consideraba que el mesmo sanaría a pequena coa súa propia enerxía.<ref name=":14" /> Tras a morte da filla, Sofía entrou nunha profunda depresión
Sofía separouse de Lutoslawski en 1907<ref name=":9">{{Cita web|url=https://web.archive.org/web/20081215154135fw_/http://pcwww.liv.ac.uk:80/~chomik/casbio.html|apelidos=Hooper|nome=Kristy|data=2008-12-15|páxina-web=web.archive.org|título=Sofia Casanova (1861-1958)|data-acceso=16 de decembro de 2018}}</ref> e viaxou a Madrid de onde non partirá a Polonia ata o inicio da primeira guerra mundial, en 1914.<ref name=":9" /><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=|nome=|data=24 de febreiro de 1911|título=Notas de la corte|PMC=|revista=[[ABC (xornal)]]|páxina=5|doi=|ISSN=|PMID=|cita="La Reina Cristina recibió en audiencia a (...) y Sofía Casanova"|volume=|páxinas=|número=}}</ref>Alí levará unha vida social e intelectual moi activa. Foi membro, xunto a [[Blanca de los Ríos]] da Academía da Poesía Española<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=|nome=|data=04 de febreiro de 1911|título=Academia de la Poesía|PMC=|revista=[[ABC (xornal)]]|doi=|ISSN=|PMID=|volume=|páxinas=9|número=}}</ref>▼
▲Sofía separouse de Lutoslawski en 1907<ref name=":9">{{Cita web|url=https://web.archive.org/web/20081215154135fw_/http://pcwww.liv.ac.uk:80/~chomik/casbio.html|apelidos=Hooper|nome=Kristy|data=2008-12-15|páxina-web=web.archive.org|título=Sofia Casanova (1861-1958)|data-acceso=16 de decembro de 2018}}</ref> e viaxou a Madrid de onde non partirá a Polonia ata o inicio da primeira guerra mundial, en 1914.<ref name=":9" /><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=|nome=|data=24 de febreiro de 1911|título=Notas de la corte|PMC=|revista=[[ABC (xornal)]]|páxina=5|doi=|ISSN=|PMID=|cita="La Reina Cristina recibió en audiencia a (...) y Sofía Casanova"|volume=|páxinas=|número=}}</ref>Alí levará unha vida social e intelectual moi activa. Foi membro, xunto a [[Blanca de los Ríos]] da Academía da Poesía Española.<ref>{{Cita publicación periódica|apelidos=|nome=|data=04 de febreiro de 1911|título=Academia de la Poesía|PMC=|revista=[[ABC (xornal)]]|doi=|ISSN=|PMID=|volume=|páxinas=9|número=}}</ref>
==Traxectoria==
Liña 50 ⟶ 52:
=== Viaxes a Galicia ===
En novembro de 1889 regresou a España, onde permaneceu ata abril de 1890<ref name=":7" />
No verán de 1896 a familia trasladouse á súa casa en Mera, onde en 1897, naceu a cuarta filla do matrimonio, Halina.<ref name=":14" /> Foi nesta época onde Casanova comezou a frecuentar a compañía doutras escritoras da Galicia da época, entre elas Fany Garrido, Filomena Dato e Emilia Pardo Bazán.<ref name=":14" />
En 1919 pasou en Galicia varios meses, de xullo a outubro. Aproveitou para escribir unha serie de oito artigos para o ABC baixo o título "Por Galicia".<ref>{{Cita libro|título=Spanish women travelers at home and abroad, 1850-1920 : from Tierra Del Fuego to the Land of the Midnight Sun|apelidos=1950-|nome=Wood, Jennifer Jenkins,|editorial=Bucknell University Pres|ano=2015|ISBN=9781611485554|url=https://www.worldcat.org/oclc/856054368|lugar=Lewisburg [PA]|capítulo=Return to her homeland (1919)|OCLC=856054368|ref=|url-capítulo=https://books.google.es/books?id=QZJlAgAAQBAJ&lpg=PA257&ots=N81aA7Bnzv&dq=jews%20and%20sofia%20casanova&pg=PA279#v=onepage&q&f=false}}</ref>
| |||