Don Quixote da Mancha: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{Título en cursiva}}
 
{{Libro
| nome = Don Quixote da Mancha
| título orixinal = ''El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha''
| tradutor = [[Valentín Arias]], [[Xela Arias]], [[María Xesús Senín]], [[María Xosefa Senín]], [[Xosé Antón Palacio Sánchez]], [[Xavier Senín]]
| imaxe = [[Ficheiro:El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha.jpg|200px]]
Liña 15 ⟶ 14:
| tema =
| xénero = [[Novela de cabalerías]]
| editorial = [[Francisco de Robles]]<br />[[Xuntanza Editorial]] (en galego)
| data publicación = [[19921605]] e [[1615]]<br />[[1990]] (en galego)
| formato =
| páxinas =
Liña 23 ⟶ 22:
| seguido por =
}}
'''''Don Quixote da Mancha''''' (en {{lang-es|Don Quijote de la Mancha}}),<ref name="lower-alpha">Na primeira edición da novela, publicada a comezos de 1605, o título que aparece na portada é [[:Ficheiro:Cervantes_Don_Quixote_1605.gif|''EL INGENIOSO HIDALGO DON QVIXOTE DE LA MANCHA'']]. En canto ós aspectos ortográficos, a grafía V era a habitual na época para representar en letra maiúscula ó fonema vocálico /u/; en canto á X, representaría neste caso, moi probablemente, o fonema fricativo alveolar /x/ (pronunciado como a ''j'' castelá), algo que seguiría facendo (a carón das grafías «j» e «i») tanto en letra maiúscula como en minúscula, até o século XVIII. En canto ó título orixinal, postulouse que fose ''El ingenioso hidalgo de la Mancha'', segundo aparece na [http://cvc.cervantes.es/literatura/clasicos/quijote/edicion/parte1/tasa/default.htm «tasa»] e o [http://cvc.cervantes.es/literatura/clasicos/quijote/edicion/parte1/el_rey/default.htm «privilegio real»] dos preliminares da primeira parte de 1605, aínda que non se puido discernir se esta formulación responde á intención de Cervantes ou a un descoido ó tramitar a publicación da novela, é unha abreviación de ''El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha'' ou procede dun erro administrativo. Cfr. [http://cvc.cervantes.es/literatura/clasicos/quijote/edicion/parte1/tasa/default.htm nota 2 da tasa] na ed. de F. Rico publicada por el CVC.</ref> é unha [[novela]] escrita por [[Miguel de Cervantes Saavedra|Miguel de Cervantes]]. Publicada a súa primeira parte co título de '''''O enxeñoso fidalgo don Quixote da Mancha''''' (en {{lang-es|El ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha}}) a comezos de 1605, é a obra máis destacada da [[literatura española]] e unha das principais da [[literatura universal]].<ref>{{Cita web |autor=Pérez de Antón, Francisco |título=La lección moral de Cervantes |url=http://www.usem.org.mx/archivos/contenido/articulointeres/leccion_moral_de_cervantes.pdf |data=decembro de 2004}}</ref><ref>{{Cita web |url= http://blog.lovereading.co.uk/2014/08/the-most-popular-books-of-all-time/#.VqoDe0IiRB0 |título= The most popular books of all time |obra= Lovereading.co.uk |data=agosto de 2014 |dataacceso=28 de xaneiro de 2016 |lingua=inglés }}</ref> En 1615 apareceu a súa continuación baixo o título de ''Segunda parte del ingenioso caballero don Quijote de la Mancha''. O ''Quixote'' de 1605 publicouse dividido en catro partes; pero semella que o ''Quixote'' de 1615 en calidade de ''Segunda parte'' da obra, quedou revocada de feito a partición en catro seccións do volume publicado dez años antes por Cervantes.<ref>{{Cita web |url=http://www.tindon.org/adaja/quijote.html |título= Primera parte del ingenioso hidalgo don Quijote de la Mancha |obra= IES Adaja |dataacceso=26 de xaneiro de 2016}}</ref>
'''''Don Quixote da Mancha''''', é unha popular obra de [[Miguel de Cervantes Saavedra|Miguel de Cervantes]], considerada unha das obras mestras da [[literatura]] universal.
 
É a primeira obra xenuinamente desmitificadora da tradición [[Cabaleiro andante|cabaleiresca]] e [[Amor cortés|cortés]] polo seu tratamento chanceiro. Representa a primeira [[novela]] moderna e a primeira [[novela polifónica]]; como tal, exerceu un enorme influxo en toda a [[Literatura europea|narrativa europea]]. Por considerarse «o mellor traballo literario xamais escrito», encabezou a lista das mellores obras literarias da historia, que se estabeleceu coas votacións de cen grandes escritores de 54 nacionalidades a petición do Club Noruegués do Libro en 2002; así, foi a única excepción na estrita orde alfabética que se dispuxo.<ref> (en inglés) [http://www.guardian.co.uk/world/2002/may/08/books.booksnews «The top 100 books of all time.»] ''[[The Guardian]]''. Consultado o 14 de xaneiro de 2013.</ref>
A obra conta as fazañas do fidalgo Don Quixote, a cabalo do seu faco ''Rocinante'' e sempre seguido polo seu fiel escudeiro, Sancho, que lle levaba a [[adarga]]. A obra parte dun tempo onde as historias de [[cabalaría]] son só contos fantásticos e afastados, e dun lugar onde o constrinximento por vivir ó día fai imposible concibir, fóra dos relatos, os altos ideais que caracterizaban á cabalaría.
[[Ficheiro:Bibliotecatorrente2.jpg|miniatura|esquerda|Varias edicións do Quixote, entre elas unha en galego.]]
Orixinalmente foi publicada en dúas partes. A primeira foino en [[1605]] co título de ''O enxeñoso fidalgo Don Quixote da Mancha'', logo de tela ''enxendrado'' nos seus períodos no cárcere. A segunda parte saíu do prelo en [[1615]] titulada ''O enxeñoso cabaleiro Don Quixote da Mancha''.
 
Foi traducido ó galego en [[1990]] por [[Xela Arias]], [[Valentín Arias]], Xosefa S. Fernández, A. Palacio Sánchez, [[Xavier Senín]] e Xesús Senín (Xuntanza, ISBN 84-86614-64-3).<ref>[http://coleccionesdigitales.cervantes.es/cdm/ref/collection/quijote/id/438 ''O enxeñoso fidalgo Don Quixote da Mancha'' de Xuntanza Editorial] na páxina do [[Instituto Cervantes]].</ref>
Con esta novela, Cervantes delimita o [[realismo]] como [[estética]] e dá pé á [[novela]] moderna.
 
[[Ficheiro:Bibliotecatorrente2.jpg|miniatura|esquerdadereita|Varias edicións do Quixote, entre elas unha en galego.]]
{{Commons|Don Quixote}}
{{Wikisource|es:El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha|El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha}}
 
== Notas ==
{{Control de autoridades}}
{{Listaref}}
 
== Véxase tamén ==
{{curto de máis|data=xuño de 2017}}
{{Commonscat}}
 
{{Control de autoridades}}
 
{{ORDENAR:Quixote}}