Dereito de autodeterminación: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 8 fontes e etiquetando 2 como mortas. #IABot (v2.0beta9)
Sen resumo de edición
Liña 1:
[[Ficheiro:A National Conversation launch.jpg|dereita|300px|miniatura|O primeiro ministro escocés [[Alex Salmond]] e a viceprimeira ministra durante o anuncio do plan de referendo para [[Escocia]], en [[2007]].]]
[[Ficheiro:Imaxe 20 setembro mobilización.jpg|miniatura|dereita| A [[Praza do Toural]] de [[Santiago de Compostela]] durante a mobilización do o [[20 de setembro]] de 2017 en apoio ao [[pobo catalán]] e o seu dereito de autodeterminación, como resposta a actuación policial do mesmo día respaldada por xuíces e e estancias políticas do [[Goberno de España]] contra as institución catalás. A dita manifestación foi unhas das moitas que se celebraron en Galicia -nas sete principais cidades-<ref>[http://www.sermosgaliza.gal/articulo/social/defender-catalunya-defender-democracia-centos-persoas-nas-ruas-galegas-represion-ao-1-o/20170920202944061509.html ''“Defender Catalunya é defender a democracia”: Solidariedade nas rúas galegas contra a represión ao 1-O''], nova en ''Sermos Galiza'' o 20 de setembro de 2017.</ref> e outras urbes do Estado como Bilbao<ref>[http://www.eitb.eus/es/noticias/politica/detalle/5091494/referendum-cataluna-manifestaciones-detenciones-registros/ ''Movilizaciones multitudinarias en Cataluña, Madrid y Euskal Herria''], nova en Eitb.eus do 20 de setembro de 2017 {{es}}.</ref>, Palma, Madrid, Valencia ou Sevilla.]]
O '''dereito de autodeterminación''' é un principio fundamental dos [[dereitos humanos]],<ref>[https://web.archive.org/web/20011006111913/http://www.webcom.com/hrin/parker/selfdet.html The Karen Parker Home Page For Humanitarian Law] - Understanding Self-Determination: The Basics</ref> que defende o dereito individual e colectivo a "decidir libremente o status político, e a escoller libremente o desenvolvemento económico, social e cultural". O principio da autodeterminación atópase xeralmente relacionado co proceso de descolonización que tivo lugar despois da promulgación da [[Carta das Nacións Unidas]] en [[1945]]. A obriga de respectar o principio de autodeterminación é unha das características da Carta, que aparece tanto no seu preámbulo como no artigo 1.
[[Ficheiro:Imaxe 20 setembro mobilización.jpg|miniatura|dereita| A [[Praza do Toural]] de [[Santiago de Compostela]] durante a mobilización do o [[20 de setembro]] de 2017 en apoio ao [[pobo catalán]] e o seu dereito de autodeterminación, como resposta a actuación policial do mesmo día respaldada por xuíces e e estancias políticas do [[Goberno de España]] contra as institución catalás. A dita manifestación foi unhas das moitas que se celebraron en Galicia -nas sete principais cidades-<ref>[http://www.sermosgaliza.gal/articulo/social/defender-catalunya-defender-democracia-centos-persoas-nas-ruas-galegas-represion-ao-1-o/20170920202944061509.html ''“Defender Catalunya é defender a democracia”: Solidariedade nas rúas galegas contra a represión ao 1-O''], nova en ''Sermos Galiza'' o 20 de setembro de 2017.</ref> e outras urbes do Estado como Bilbao<ref>[http://www.eitb.eus/es/noticias/politica/detalle/5091494/referendum-cataluna-manifestaciones-detenciones-registros/ ''Movilizaciones multitudinarias en Cataluña, Madrid y Euskal Herria''], nova en Eitb.eus do 20 de setembro de 2017 {{es}}.</ref>, Palma, Madrid, Valencia ou Sevilla.]]
 
O dereito á autodeterminación é unha das normas de [[Ius cogens]]. Estas, representan o máis alto nivel de [[dereito]] internacional e polo tanto son de obrigado cumprimento.
 
Liña 8 ⟶ 7:
[[Ficheiro:Thomas Jefferson rev.jpg|miniatura|dereita|[[Thomas Jefferson]], principal redactor da Declaración de independencia dos [[Estados Unidos de América]], foi un das figuras máis importantes do ''[[Revolución Americana|independentismo norteamericano]]''.]]
 
Este principio foi formulado por primeira vez polo presidente dos Estados Unidos, [[Thomas Woodrow Wilson]] nos seus Catorce Puntos, tendo unha gran importancia no [[Tratado de Versalles]], no que se deseñaron as fronteiras da Europa Oriental e xa apuntaban á descolonización. Non obstante, moitos dos conceptos básicos do dereito de autodeterminación atópanse xa en documentos anteriores como a propia Declaración de Independencia dos Estados Unidos de América.
 
O dereito de autodeterminación ten sido reclamado en décadas recentes por pobos de todo o mundo. Na maior parte dos casos, este dereito é reclamado por: pobos de trazos culturais e lingüísticos propios, pobos ou países que perderon a súa independencia no pasado, minorías [[Relixión|relixiosas]], ou pobos e nacións que reúnen as anteriores premisas. Estas minorías ou culturas minorizadas perseguen co dereito de autodeterminación a independencia política, co fin de evitar a súa asimilación lingüística, cultural ou relixiosa, así como a súa discriminación ou mesmo persecución por parte do Estado ao que na actualidade pertence.
Liña 21 ⟶ 20:
 
== Declaración Universal dos Dereitos Humanos ==
Na [[Declaración Universal dos Dereitos Humanos da ONU]] en [[1970]], o dereito á autodeterminación foi confinada á doutrina do protocolo internacional. En suma, as persoas teñen dereito á autodeterminación para afrontar situacións de opresión ou falta de representación por un goberno en particular.
 
Isto produce unha tensión entre o concepto de autodeterminación e o de integridade territorial. Este conflito foi resolto, na práctica, a través da definición de que as persoas teñen dereito á autodeterminación dos pobos que viven nun estado-nación no que máis persoas comparten a mesma [[cultura]] ou [[lingua]].
Liña 32 ⟶ 31:
* Todos os pobos teñen dereito á autodeterminación. E en virtude deste dereito poden determinar libremente o seu status político así como tamén o seu desenvolvemento, económico, social e cultural.
* Todos os pobos poden, para os seus propios fins, dispor libremente das súas riquezas e dos seus recursos naturais sen prexudicar, pero, ningún das obrigacións que xorden da cooperación económica internacional baseada nun principio de beneficio recíproco, e tamén do dereito internacional. En ningún caso, un pobo pode ser privado dos seus medios de subsistencia.
* Os estados que participan neste pacto, -incluíndo aqueles que teñen a responsabilidade de administrar territorios non autónomos, e territorios en fideicomiso- promoverán o exercicio do dereito de autodeterminación e respectarán este dereito de acordo coas disposicións da Carta dasda [[Organización das Nacións Unidas]].
 
== Notas ==
{{listaref|30em}}
 
== Véxase tamén ==
Liña 57 ⟶ 59:
** [[Alemaña]] ([[1949]]) [http://www.constitucion.es/otras_constituciones/europa/alemania.html Preámbulo]{{Ligazón morta|data=setembro de 2018 }}
** [[Portugal]] [https://web.archive.org/web/20070927184042/http://www.constitucion.es/otras_constituciones/europa/portugal.html Artigo 7.3]
 
== Notas ==
{{listaref}}
 
{{Control de autoridades}}