Jöns Jacob Berzelius: Diferenzas entre revisións

1796 ata 1801. Ensinoulle química [[Anders Gustaf Ekeberg]], o descubridor do [[tántalo]]. Traballou como aprendiz nunha farmacia e cun médico no balneario [[Medevi|Medevi.]]. Durante este tempo analizou a auga do manancial. Para os seus estudos de medicina, examinou a influencia da [[corrente galvánica]] en varias enfermidades e graduouse como médico en 1802. Exerceu a medicina preto de [[Estocolmo]], ata que o propietario dunha mina, [[Wilhelm Hisinger]], descubriu a súa capacidade analítica e dotouno dun laboratorio.

En 1808 foi elixido membro da [[Real Academia das Ciencias de Suecia|Real Academia Sueca de Ciencias]], que por entón se estancara durante varios anos debido ao menor interese polas ciencias en Suecia dende a época do romanticismo. En 1818 foi elixido secretario da mesma, e ocupou o cargo ata 1848. A Berzelius atribúeselle a revitalización da Academia que viviu unha segunda época dourada, sendo a primeira a que estivo baixo a secretaría do astrónomo [[Pehr Wilhelm Wargentin]] (1749 a 1783).<ref>[https://web.archive.org/web/20070819235529/http://www.center.kva.se/svenska/omcentrum/berzelius.htm Centre for History of Science at the Royal Swedish Academy of Sciences: ''KVA och Berzelius''], accessedconsultado Mayo 23, 2009de maio de 2009</ref> En 1837, foi elixido tamén membro da Academia Sueca, coa cadeira número 5.

Berzelius acredítase coa identificación dos elementos químicos [[selenio]], [[torio]] e [[cerio]], e foi o primeiro en illar o [[silicio]], o [[circonio]] e o [[Titanio|titanio.]]. Os estudantes que traballaban no laboratorio de Berzelius tamén descubriron o [[litio]] e o [[vanadio]].

[[Ficheiro:Jöns_Jacob_Berzelius_daguerreotype.jpg|dereita|miniatura|[[Daguerrotipo|Daguerreotipo]] de Berzelius.]]

Pouco despois de chegar a Estocolmo escribiu un libro de texto de química para os seus estudantes de medicina, que foi o punto de partida da súa longa e frutífera carreira. Mentres levaba a cabo experimentos para documentar o libro de texto utilizou a [[Ley de las proporciones constantes|lei das proporcións constantes]], formulada por [[Joseph Louis Proust]], e demostrou que as sustancias inorgánicas están compostas de diferentes elementos en proporcións constantes en peso. Baseándose neste feito, en 1828 compilou unha táboa de [[Masa atómica|pesos atómicos]] relativos, onde o peso atómico do osíxeno se fixaba en 100. Este traballo proporcionou unha evidencia a favor da [[teoría atómica de Dalton]]: que os compostos químicos inorgánicos se compoñen de átomos combinados en cantidades enteiras. Ao descubrir que os pesos atómicos non son múltiplos enteiros do peso de hidróxeno (como por exemplo o do cloro, 35,5 veces o peso atómico do hidróxeno), Berzelius tamén refutou a [[Hipótesis de Prout|hipótese de Prout]] de que os elementos se constrúen a partir de átomos de hidróxeno.

Coa fin de sistematizar os seus experimentos, desenvolveu un sistema de notación química na que os elementos se denotaban con [[Símbolo químico|símbolos simples.]]. Codificou os elementos segundo a primeira letra do seu nome latino, agregando unha segunda letra cando había necesidade de diferenciar dous elementos cuxo nome comezaba coa mesma letra inicial. Por exemplo, C para [[carbono]], Ca para [[calcio]], Cd para [[cadmio]], coas proporcións sinaladas por números. Este é, basicamente, o mesmo sistema utilizado na actualidade na [[Fórmula química|fórmula molecular]], coa única diferenza de que en lugar dos subíndices utilizados na actualidade (por exemplo, H2OH₂O), Berzelius utilizaba superíndices (H2OH²O). A pesar da súa evidente vantaxe sobre o engorroso e case incomprensible sistema anterior, a nomenclatura proposta por Berzelius atopou resistencia, e tardou anos en ser universalmente aceptada.

A Berzelius tamén se lle atribúen novos termos empregados en química como [[catálise]], [[Polímero|polímerospolímero]]s, [[Isomería|isómero]] e [[Alotropía|alótropo]], aínda que as súas definicións orixinais difiren drasticamente do seu uso moderno. Por exemplo, cuñou o termo "polímero" en 1833 para describir os compostos orgánicos que comparten idénticas [[Fórmula empírica|fórmulas empíricas]], pero difiren no [[peso molecular]] en xeral. O maior dos compostos descríbese como "polímero" dos máis pequenos.

Foi o primeiro analista do [[século XIX]]: ademais de levar a cabo coa maior precisión un número enorme de análise, hai que atribuírlle o descubrimento de varios corpos simples: Hisinger e Berzelius descubriron o elemento [[cerio]] en 1807, en 1817 identificou xunto a [[Johan Gottlieb Gahn]] o [[selenio]], e como terceiro e último descubrimento o [[torio]] en 1829. Os seus alumnos descubriron outros dous elementos: en 1817 [[Johann Arfvedson]] descubriu o [[litio]], e en 1830 [[Nils Gabriel Sefström]] redescubriu o [[Vanadio|vanadio.]] Berzelius foi quen propuxo os nomes de litio e vanadio, así como o de [[Sodio|sodio.]]. Foi o primeiro químico que illou o [[silicio]] (en 1823), o [[circonio]] (en 1824), o [[torio]] (en [[1823|1828]]) e o [[titanio]].

Estudou as combinacións de [[xofre]] con [[Fósforo (elemento)|fósforo]], o [[flúor]] e os [[Fluoruro|fluoruros]], determinou un gran número de equivalentes químicos. Foi practicamente o creador da [[Química orgánica|química orgánica.]]. Introduciu as nocións e as palabras [[alotropía]], [[catálise]], [[isomería]], [[halóxeno]], [[Radical (química)|radical orgánico]] e [[Proteína|proteína.]]. Tan [[Filosofía|filósofo]] como experimentador, consolidou a teoría atómica así como a das proporcións químicas; inventou e fixo aceptar universalmente fórmulas químicas análogas ás fórmulas [[Álxebra|alxébricas]] co obxectivo de expresar a composición dos corpos. Para explicar os fenómenos adoptou a célebre teoría do dualismo electro-químico, e con esta teoría levou a cabo moitas reformas na nomenclatura e na clasificación. Desenvolveu unha teoría electroquímica sobre os radicais. Tamén foi un dos primeiros que baseou a mineraloxía no coñecemento dos elementos químicos dos corpos. O actual sistema de notación química adoptouse grazas a Berzelius, que foi quen o propuxo en [[1813|1813.]] Berzelius foi un dos primeiros que publicou unaunha táboa das [[Masa molecular|masas moleculares]] e [[Masa atómica|masas atómicas]] con exactitude aceptable.

{{listaref|230em}}